Transcript Executive nr. 13

executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 25 september 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BENCHMARK
RAPPORTEN
DE WMO IN BEWEGING
Patiënt leest wat de dokter
schrijft
> Lees verder op pagina 2
IN HET KORT
r Medicatietrouw neemt met 70 procent toe
r Minder dan 8 procent van de artsen heeft extra werk
> Lees de samenvatting op
pagina 3
> Download het hele rapport
ORDENING EN TOEZICHT IN DE
ZORG
Andersson Elffers
Felix
Evaluatie van de Wet
Marktordening Gezondheidszorg (WMG)
en de Nederlandse
Zorgautoriteit (NZa)
> Lees de samenvatting op
pagina 5
> Download het hele rapport
Tom Delbanco, professor Harvard Medical School
De gevolgen
van de vele
veranderingen vormen
een gevaar
voor de arbeidsmarkt
in de zorg
foto: anp/lex van lieshout
Evaluatie Wet maatschappelijke ondersteuning
op korte en lange termijn.
> Lees verder op pagina 4
Ordening en toezicht
in de zorg
Evaluatie van de
Wet Marktordening Gezondheidszorg (WMG)
en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
In samenwerking met
‘Betere communicatie tussen
patiënten en artsen zorgt
voor meer vertrouwen en
betrokkenheid’
Arbeidsmarkt zorg
vraagt nu om actie
SCP
foto: OpenNotes
Als patiënten volledige inzage
krijgen in de medische dossiers, vergroot dat hun betrokkenheid bij de behandeling. De aanvankelijke
weerstand van artsen slaat
om in enthousiasme.
BENCHMARK
EXECUTIVE SEMINAR
Kom naar het executive congres op
7 oktober in Santpoort.
www.zorgvisiecongressen.nl
IN HET KORT
r De leeftijd waarop zorgmedewerkers met
pensioen gaan, neemt drastisch toe
r De instroom in zorgopleidingen was het afgelopen jaar groter dan ooit
‘Flankerend beleid is nodig
om te voorkomen dat
bestaande werkgelegenheid
afbrokkelt’
Leo Vandermeulen, onderzoeker Kiwa Carity
executive
6 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 25 september 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BUITENLAND
Patiënt leest graag wat de dokter schrijft
Als patiënten volledige inzage krijgen
in de medische dossiers die dokters
maken, vergroot dat hun betrokkenheid bij de behandeling. De medicijntrouw verbetert spectaculair. Patiënten en dokters zijn enthousiast.
Wat schrijven dokters op over hun gesprekken met patiënten? Voor de meeste patiënten is dat een mysterie. Dokters
zijn huiverig patiënten inzage te geven in
de medische dossiers. Wat gaan patiënten doen met die informatie? Begrijpen
ze de aantekeningen wel? Krijgen de
dokters geen claims aan hun broek? Levert het hun geen extra werk op, zoals
langere spreekuren en extra mailwisselingen om zaken uit te leggen?
Open Notes
In de praktijk valt dat allemaal reuze
mee. Dat blijkt uit het experiment OpenNotes dat internist Tom Delbanco van de
Harvard Medical School in 2010 is gestart in het Beth Israel Deaconess Medical Center in Boston. Daaraan deden
105 huisartsen en 19.000 patiënten mee.
Uit het onderzoek blijkt minder dan 5
procent van de artsen langere spreekuren heeft en minder dan 8 procent is
extra tijd kwijt aan e-mail. Een kwart van
de artsen verandert wel de manier waarop ze aantekeningen maken. Ze schrijven zodanig dat patiënten hun aantekeningen makkelijker begrijpen en
vermijden medisch vakjargon.
Handig
Opvallend is dat artsen het delen van informatie handig vinden om zaken nog
eens te kunnen verduidelijken. ‘We weten allemaal dat veel
patiënten maar weinig onthouden van
een spannend gesprek met de dokter’, zegt Delbanco
op lezing van de IHI
(Institute for Health
Improvement) in Parijs. ‘Met het openstellen van de medische dossiers
kunnen patiënten alles nog eens rustig
nalezen. Ze begrijpen daardoor beter
wat er mis is en komen beter voorbereid
op vervolgafspraken. Betere communicatie zorgt voor meer vertrouwen en betrokkenheid.’
Enthousiast
Het onderzoek bevestigt dat de betrokkenheid van patiënten groeit. 82 procent
leest de aantekeningen van de dokter
ook echt. 18 procent dus niet, maar die
groep geeft aan wel blij te zijn met de
mogelijkheid dat het kan. Patiënten zijn
erg enthousiast. 80 procent heeft het gevoel meer controle te hebben over de
ziekte. Spectaculair is dat circa 70 procent van de patiënten de medicijnen
trouwer inneemt. Ook de communicatie
met familieleden verbetert, omdat ze bij
misverstanden altijd terug kunnen vallen
op het medisch dossier. Drie op de vijf
patiënten wil commentaar op de aantekeningen van de dokter, maar dat ziet 85
procent van de dokters niet zitten. 99
van de patiënten wil ermee doorgaan.
Voor 85 procent is het een belangrijke
overweging om voor een arts te kiezen.
Nieuwe standaard
Delbanco wil dat het delen van informatie de nieuwe standaard wordt. Het experiment groeit inmiddels uit tot een beweging. OpenNotes verspreidt zich als
een olievlek over Amerika; na 18 maanden waren het al 3 miljoen patiënten. En
in april 2014 maakt Kaiser Permanente
bekend met een half miljoen patiënten in
te stappen. Ook zorgaanbieders van
naam, zoals Mayo Clinics en Cleveland
Clinics, doen mee. (BK)
executive
6
2 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 25 september 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
RAPPORT
SAMENVATTING
advertentie
DE WMO IN BEWEGING
SCP
Evaluatie
Wet
maatschappelijke
ondersteuning
> Lees de hele publicatie
RECENSIE
Innovatief gehalte ÌÌÌ
Praktische
bruikbaarheid ÌÌÌ
Leesbaarheid ÌÌÌ
Vormgeving ÌÌÌ
QUOTE
‘Mensen met psychische
problematiek zijn bij
gemeenten relatief slecht
in beeld’
Wmo-steun draagt bij aan zelfredzaamheid
Ondersteuning vanuit de Wmo helpt
burgers zichzelf beter te redden. Zorgvragers krijgen de laatste jaren meer
onbetaalde hulp van mantelzorgers en
vrijwilligers. Maar dat betekent nog niet
dat gemeenten vaker betaalde hulp
weigeren te geven..
Sinds de invoering van de Wmo in 2007
ontvangen mensen met beperkingen meer
informele hulp, blijkt uit de tweede wetsevaluatie. Kreeg in 2005 27 procent hulp uit de
sociale omgeving, in 2011 was dat 40 procent. Ook gaat aan betaalde ondersteuning
vaker onbetaalde hulp vooraf. Het aantal
nieuwe Wmo-aanvragen – voor vervoer,
hulpmiddelen en huishoudelijke hulp – per
1000 inwoners daalde tussen 2010 en 2012
van 28 naar 23.
Wmo-aanvragen
Toch wijzen gemeenten niet vaker Wmoaanvragen af. Ook niet ‘gekantelde’ gemeenten, die zich verdiepen in alles wat iemand nodig heeft en daarbij ook zoeken
naar goedkope oplossingen, zoals algemene voorzieningen of informele hulp. Nu hun
budget flink gaat dalen is dat een risico. Ge-
meenten bezuinigen vooral door welzijnsen zorgaanbieders minder te betalen en extra eigen bijdragen te heffen.
Zelfredzaamheid
‘Keukentafelgesprekken’ leiden dus niet tot
minder toekenningen, maar helpen burgers
wel zich te redden. Gemeenten die slechts
deels zijn ‘gekanteld’, doen het opvallend
goed. Het SCP vermoedt dat zij meer maatwerk bieden, juist doordat ze niet standaard
voor goedkope oplossingen kiezen.
De Wmo draagt volgens de meeste aanvragers bij aan hun zelfredzaamheid. De steun
stelt ruim de helft van hen zelfs in staat thuis
te wonen. Het effect op de participatie is
minder sterk.
Voor mensen met psychische beperkingen
is er weinig oog. Gemeenten weten weinig
van hen en ze blijven achter in belangenbehartiging. Een ander risico volgens het SCP
is dat gemeenten te veel rekenen op extra
informele hulp, terwijl nog onbekend is of
die er komt. Ook overbelasting van mantelzorgers is een gevaar; weinigen weten dat
de gemeente hen kan ondersteunen. (KK) > Zie ook www.scp.nl
Speciaal voor bestuurders
in de gezondheidszorg
Executive Seminar
Van reguliere contractering naar value based healthcare
7 oktober 2014 | Landgoed Duin & Kruidberg
Zorgvisie en KPMG nodigen u uit deel te nemen aan het unieke Executive Seminar
op Landgoed Duin & Kruidberg. De werkelijke waarde die de zorg levert voor de
patiënt heeft een steeds prominentere plek in ons zorgstelsel. Aanbieders die zich
hierin onderscheiden kunnen hun positie in de markt versterken. Hoe onderscheidt
u zich en hoe creëert u als zorgaanbieder waarde voor patiënten en verwijzers?
Dit seminar biedt u:
% Lezingen van o.a. Dana Safran, initiator van de succesvolle transitie bij Blue
Cross Blue Shield
% Inzicht in hoe een zorgstelsel, gebaseerd op waarde, er uitziet
% Nieuwe bewezen visies op doelmatige inrichting van zorgprocessen
% Een overzicht van mogelijkheden waarmee u voor zorgverzekeraars en banken
een aantrekkelijke partij blijft
% Inzicht in de inkoopagenda voor komende jaren, welke zorg wordt ingekocht en
onder welke condities?
% Aansluitend een exclusief diner, samengesteld door Executive Chef Alain Alders,
waar u uw kennis en vraagstukken kunt delen
Het seminar wordt begeleid door Anna van Poucke, partneren voorzitter KPMG NL
Gezondheidszorg.
Meld u nu aan:
www.zorgvisiecongressen.nl/executive
Initiatiefnemers
Partner
Exposant
executive
5 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 25 september 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BENCHMARK
Nu in actie voor toekomst arbeidsmarkt zorg
In het regeerakkoord zijn afspraken
gemaakt om de overheidsfinanciën
ook op termijn houdbaar te maken. Zo
wordt de pensioengerechtigde leeftijd
in stappen verhoogd en transities in de
zorg doorgevoerd. De gevolgen van
deze structuurmaatregelen vormen
een gevaar voor de arbeidsmarkt in de
zorg op korte en lange termijn.
Door de verschillende transities ontstaan
nieuwe structuren in de sector. De gevolgen zijn groot: verantwoordelijkheden
schuiven, het zorgaanbod wordt anders
ingericht en zorgaanbieders krijgen te
maken met grote onzekerheden. Dat laatste vertaalt zich op korte termijn in reorganisaties en personeelsreducties. Dat is
ook een van de beoogde doelen: zorg
moet goedkoper en met minder mensen
worden uitgevoerd. In sectoren waar zich
geen grote transities voordoen, zoals bij
de ziekenhuizen, daalt de productie en
verkrappen de financiële middelen.
Trendbreuk werkgelegenheid
De omslag die zich voltrekt is opmerkelijk.
Na vijftig jaar onafgebroken groei van de
werkgelegenheid kopte het CBS onlangs
dat de afbraak van werkgelegenheid momenteel voor een derde in zorg en welzijn
plaatsvindt: er verdwenen 35.000 banen
in deze sector. Ten opzichte van de groei
van de afgelopen vijftig jaar zijn er nu al
bijna 100.000 minder mensen werkzaam
in de zorg dan bij een trendmatige ontwikkeling verwacht kon worden. De transities zelf, maar vooral de onzekerheid
over de uitwerking ervan, werpen in zekere zin nu al hun vruchten af.
Langer doorwerken
Tegelijkertijd neemt de leeftijd waarop
zorgmedewerkers met pensioen gaan
drastisch toe: bedroeg deze in 2007 nog
60,5 jaar, in 2013 is dat opgelopen tot
boven de 63,3 jaar. Met andere woorden
in zes jaar tijd heeft de sector bijna drie
cohorten niet hoeven te vervangen! Over
enkele jaren zal aan de sterke stijging van
de gemiddelde pensioenleeftijd een einde
komen. Door de specifieke leeftijdsopbouw van het personeelsbestand zullen
steeds grotere cohorten met pensioen
gaan en vervangen moeten worden. Alle
structuurveranderingen in de zorg temperen nu de vraag naar zorg en dus naar
personeel, maar straks zal de zorgvraag
door vergrijzing toch weer toenemen.
Zorgopleidingen
Het afgelopen jaar was echter de instroom in zorgopleidingen groter dan ooit.
Zo steeg het aantal personen dat aan een
HBO-V-opleiding begon tussen 2012 en
2013 met ruim 1.000 tot iets boven de
5.000. Weliswaar loopt het aantal inschrijvingen dit jaar wat terug, maar de komende drie jaren zullen ongekende aantallen
de arbeidsmarkt instromen. Het betekent
dat degenen die straks hun opleiding afronden grote moeite zullen hebben om
een baan in hun beroep te vinden. Uitstroom naar andere bedrijfstakken ligt
dan voor de hand. Ervaringen uit het verleden leren dat men later niet vaak alsnog
instroomt. De sector kan het zich niet permitteren om zo veel jonge net opgeleiden
kwijt te raken met een groeiende vraag
naar personeel op de middellange termijn.
Met de sectorplannen voor werkgelegenheid wordt dat onderkend.
Flankerend beleid
Het is belangrijk dat de komende tijd de
bestaande werkgelegenheid niet afbrokkelt. Flankerend beleid dat meer zekerheden geeft aan zorginstellingen kan dit
voorkomen. Door ouderen te faciliteren
meer in deeltijd te gaan werken, kan helpen meer jongeren aan het werk te krijgen. Deze maatregelen kunnen voorkomen dat noodzakelijke geachte
structuurmaatregelen geen nieuwe conjuncturele en andere structurele problemen op de arbeidsmarkt veroorzaken.
(WILLEM VAN DER WINDT EN LEO VANDERMEULEN,
onderzoekers bij Kiwa Carity)
executive
4 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 25 september 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
RAPPORT
SAMENVATTING
ORDENING EN TOEZICHT
IN DE ZORG
Ordening en toezicht
in de zorg
Evaluatie van de
Wet Marktordening Gezondheidszorg (WMG)
en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
In samenwerking met
Andersson
Elffers
Felix
Evaluatie
van de
WMG en
de NZa
> Lees de hele publicatie
RECENSIE
Innovatief gehalte ÌÌÌ
Praktische
bruikbaarheid ÌÌÌ
Leesbaarheid ÌÌ
Vormgeving ÌÌÌ
QUOTE
‘In het veld leeft het
beeld dat de NZa te
weinig tegenwicht biedt
aan VWS’
Marktmeester zorg let vooral op de kosten
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is
te veel bezig met kostenbeheersing en
regels, en te weinig met markttoezicht
en consumentenbelangen. De organisatie moet onafhankelijker worden van
het ministerie van VWS.
Werkt de Wet marktordening gezondheidszorg uit 2006 (WMG) zoals beoogd en doet
de Nederlandse Zorgautoriteit wat ze moet
doen? Er is ‘de nodige ruimte voor verbetering’, concludeert Andersson Elffers Felix
(AEF) in zijn evaluatie van beide.
Belangrijke conclusie
De geplande tweede wetsevaluatie verscheen een dag voor het rapport van de
commissie-Borstlap. Die onderzocht de
NZa naar aanleiding van de zelfmoord van
een medewerker. Beide studies delen een
belangrijke conclusie: de NZa moet meer
ruimte krijgen én nemen om zich onafhankelijk op te stellen jegens het ministerie.
Uit de evaluatie blijkt dat VWS jaarlijks bepaalt voor welke taken de NZa geld krijgt.
Politieke prioriteiten krijgen zo voorrang
boven het langetermijndoel van een goed
werkende zorgmarkt met een sterke posi-
tie voor patiënten.
De NZa richt zich hierdoor steeds sterker
op het tegengaan van fraude en onnodige
zorg. Ze schrijft zorgverzekeraars zo vergaand voor hoe zij fraude moeten bestrijden dat er sprake is van ‘quasi-regulering’.
Dat strookt niet met de beoogde rol van
zorgverzekeraars als private partijen, die
zelf verantwoordelijk zijn voor doelmatig
gebruik van zorggeld.
Meer ruimte voor deregulering
De onderzoekers zien meer ruimte voor
deregulering. NZa-regels voor tarieven en
prestaties zouden inkoop mogelijk moeten
maken van kwaliteit tegen een goede prijs.
Maar alleen in de langdurige zorg dienen
zzp’s daadwerkelijk als basis voor zorginkoop. Ziekenhuizen krijgen geen contracten op basis van prestaties, maar aan de
hand van aanneemsommen. Feitelijk vindt
bovendien budgettering plaats door de
bestuurlijke akkoorden en het macrobeheersingsinstrument. Kwaliteit speelt nauwelijks mee bij de zorginkoop.
Deregulering vergt wel een sterke toezichthouder. Om de juiste verhouding tussen
regulering en toezicht te zoeken, kunnen
beide taken volgens AEF het beste bij de
NZa blijven. Een ander standpunt dan de
commissie-Borstlap inneemt: die bepleit
afsplitsing van de toezichthoudende taak
om de onafhankelijkheid te waarborgen.
Verkoopmacht
Als marktmeester concentreert de NZa
zich tot nu toe op marktmacht van zorgaanbieders, ofwel verkoopmacht. De inkoopmacht van zorgverzekeraars laat ze
buiten beschouwing, omdat deze de consument niet zou benadelen. Volgens AEF
moet de NZa beter onderbouwen of de
marktmacht van zorgverzekeraars ten
goede komt aan de consument. Zeker nu
verzekeraars meer risicodragend zijn en
selectiever kunnen contracteren.
De NZa heeft weinig gedaan om kwaliteitsgegevens van zorgaanbieders te eisen.
Voor het consumentenbelang is kwaliteitsinformatie wel belangrijk, stelt AEF. Zijn
conclusie: ‘De Zorgautoriteit kan haar gezag versterken door zich in haar optreden
nadrukkelijker als belangenbehartiger van
de patiënt/consument op te stellen.’ (KK)
> Zie ook www.aef.nl
executive
1 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 13 | Donderdag 25 september 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
MEER ZORGVISIE
ADVERTEREN
COLOFON
Emile van der Velden
Key Accountmanager
ADVERTEREN
Eric Bassant
Hoofdredacteur
[email protected]
020 515 97 04
[email protected]
06 13 34 Cloosterman
46 00
Marike
Key Accountmanager
Marike Cloosterman
[email protected]
06
51Accountmanager
33 15 17
Key
[email protected]
06 51 33
15 17
Arian
Azad
Senior Accountmanager
Arian Azad
[email protected]
06
10 53Accountmanager
06 34
Senior
Zorgvisie Magazine
Het magazine voor beleid
en management in de zorg
verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special
Eenmaal per jaar verschijnt
een glossy gewijd aan één
thema.
Zorgvisie Weekoverzicht
Abonnees ontvangen
tevens het Zorgvisie
Weekoverzicht.
Krista Kroon
Freelance journalist
DIRECT NAAR > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast
Eindredactie hr en zorg
[email protected]
020 515 97 35/41
[email protected]
06 10 53 06 34
CONGRESSEN
Reed Business Events
organiseert in samenwerking met
Zorgvisie congressen voor
bestuurders en managers in de
zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma,
uitgaande van een origineel
concept.
Bart Kiers
Redacteur
[email protected]
020 515 97 31
Ben Konings
Uitgever
Vormgeving
Twin Media bv
Zorgvisie e-nieuwsbrief
Elke werkdag nieuws en
een speciale zondageditie.
Zorgvisie.nl
De website Zorgvisie.nl is
hét online platform voor
zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl
Op de online vacaturebank
kunnen managers in de
zorg terecht voor actuele
vacatures.
Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen
van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business Media
Auteursrecht voorbehouden