Paragraaf geheel-1 Soort algemeen geheel-2 geheel-3 geheel-4 geheel-5 geheel-6 geheel-7 geheel-8 geheel-9 geheel-10 geheel-11 tekst inhoud inhoud tekst inhoud inhoud inhoud inhoud tekst inhoud Commentaar Bepalingsmethode (BM) splitsen in 3 documenten: 1.

rekenmethode voor bepaling van gebouwen en GWW werken die pretendeert En 15978 te vervangen 2.

regels en voorwaarden voor opname van milieu-informatie in de NMD 3.

afwijkende regels op de norm EN 15804 voor de bepaling van milieuprestaties van bouwproducten Maak duidelijker onderscheid in de methode voor categorie 1 en data en cat 3 data. Is nu onvoldoende Maak duidelijk dat er generieke afspraken zijn en afspraken specifiek voor GWW en B&U, hanteer dit ook in de subparagraafindeling Waar staat de samenhang tussen de BM en de databases beschreven? Iets voor in de bijlage of een apart documenten. In de concept BM wordt consequent over EPD gesproken daar waar milieu-informatie zal worden bedoeld. In het stuk wordt nu vaak aangegeven als ‘in aanvulling op EN 15804’, echter het gaat in de meeste gevallen om ‘in afwijking van’. Hoe wordt er in dit kader omgegaan met deze productgroep PCR’s op basis van EN 15804, wanneer deze afwijken van de BM? Er wordt niet gewezen op het bestaan van PCR voor de verschillende producten. Voor hout is dit EN 16485 Productspecifieke aanvulling op de BM maken. Voor cement de questionnaire uit ENCI LCA opnemen. De EN 15804 is gebaseerd op de EN 15978. Niet andersom De Europese regelgeving bepaalt, dat daar waar Europese normen Wijzigingsvoorstel Niet overnemen. Wel 2 en 3 in de tekst goed uit elkaar houden. Overnemen. Tekst aanpassen. BM is gericht op cat. 1 en cat. 2 data. Aanpassen van de BM voor zover nu mogelijk. Paragraaf 1.1 aanpassen. BM doorlopen op dit punt en corrigeren BM doorlopen en bij twijfel discussie in TIC, zie ook individuele punten hieronder Worden vooralsnog niet per definitie meegenomen tenzij specifiek informatie wordt ingebracht als wijzigingsvoorstel, dan wordt dit na acceptatie TIC in de BM opgenomen. In 1.1 opnemen. idem Definities biogeen koolstof, biomassa uit EN 16485 worden wel overgenomen in BM. Questionnaire niet als geheel opnemen. Wel kunnen specifieke aanwijzingen (bv ovenmateriaal meenemen) in 2.6.3.6. worden opgenomen na besluit TIC Overnemen. Niet overnemen onder verwijzing naar de 1

geheel-12 geheel-13 algemeen geheel-14 geheel-15 algemeen algemeen geheel-16 algemeen geheel-17 inhoud geheel-18 geheel-19 inhoud inhoud inhoud aanwezig zijn, die door de lidstaten gebruikt moeten worden. zowel voor de prestatiebepaling van gebouwen als producten. Hoe kun je er dan voor kiezen om EN 15978 niet te volgen en vervolgens wel te claimen, dat de BM de Europese normen volgt. Voor de berekening op gebouwniveau (“de rekenregels”) is een verwijzing naar een ander document opgenomen. Gezien het belang hiervan zien we deze graag integraal terug in de BM gerelateerd aan de EN 15978, zodat ook hier de afwijkingen duidelijk zijn. Deze BM moet dan ook een duidelijke tussenstap zijn naar een gepland eindstation van volledige harmonisatie. Wij verwachten van SBK hier een duidelijke planning. Faciliteren van MKB Wanneer dienen alle data op basis van NEN 8006 aangepast te zijn. Duidelijke voorwaarden opnemen. Kunnen geïnteresseerden op de hoogte gehouden worden van wijzigingen in documenten De regels ten aanzien van gebouwen en producten lopen door elkaar. Levenscyclus van een bouwproduct hoeft niet gelijk te zijn aan de levenscyclus van een bouwwerk De fabrikant moet alleen de cradle-to-gate informatie leveren. Bij de scenario-vaststelling van het gebouw moet de gebouw-assessor met behulp van de “functionele en technische informatie”van het product, de scenario-afhankelijke milieubelasting van het gebouw berekenen en die vervolgens voor alle producten per informatiemodule moet aggregeren. historie en het ontstaan van de rekeninstrumenten. Afwijkingen van de EN 15978 in beeld brengen valt buiten de scope van dit project. Taak SBK. Apart agenderen Apart agenderen Geldigheidsduur EPD. Taak SBK Hoofdstuk 2 gaat over producten, hoofdstuk 3 over bouwwerken. De tekst over milieuclassificatie van producten in gelijkwaardigheidsprocedure aanpassen. Zie aldaar. Is geregeld via vervangingen. Opnemen in tekst, dat het eenvoudiger is een EPD te maken voor de levensduur van het product, dan voor de levensduur van het gebouw, inclusief vervangingen. Checken met instrumenten of beide dezelfde uitkomst hebben. De levenscyclusfasen na productie zijn ook onderdeel van EN 15804. “Cradle-to-gate with options” en “cradle-to grave” zijn onderdeel van EN 15804. 2

1.1-1 1.1-2 1.1-3 1.2-1 1.2-2 1.2-3 1.2-4 tekst inhoud inhoud tekst inhoud tekst inhoud In aanvulling op de beschreven afwijkingen voor de Nederlandse context stellen wij tevens de volgende relevante afwijkingen vast die in de inleiding beschouwd kunnen worden: - Het toestaan van aggregeren van data uit de modules C3, C4 en D is niet toegestaan in EN 15804 - De indicatoren betreffende humane- en ecotoxiciteit zijn niet overeenkomstig EN 15804 - Volgens EN 15804 is de producent verantwoordelijk voor de gekozen levensduur van het bouwproduct. De BM verwijst naar SBR document “levensduur bouwmaterialen”. - Uitgaan van een ‘toekomstscenario’ bij productscenario’s (2.3.6.8) is niet overeenkomstig EN 15804 - EN 15804 geeft een ‘basket’ met indicatoren waaruit gekozen kan worden. Je mag dus een selectie maken (Frankrijk komt hiervoor met een Nationale bijlage bij de Europese norm). Gebruiken we in Nederland alles wat in 3.6 wordt genoemd, of kunnen we aangeven welke we daadwerkelijk moeten gebruiken in Nederland. - De berekening van vervangingen gedurende de levensduur van het gebouw (volgens de breukenmethode) is niet overeenkomstig de Europese methode gegeven in EN 15978. De BM (voor gebouwen) kan nimmer de PCR zijn voor producten. Gedeeltelijk overnemen. - Aanpassen. Niet aggregeren in de EPD. In de NMD wordt (vooralsnog) wel geaggregeerd. Wordt dan door SBK gedaan. - Extra indicatoren zijn aanvulling - De levensduur die de producent opgeeft moet onderbouwd zijn. Dan is afwijking SBR document mogelijk. - Toekomstscenario mogelijk is inderdaad niet in overeenstemming EN 15804, maar wellicht nog steeds wenselijk. Discussiepunt voor de TIC. - Voorstel: EN 15804 stelt alle milieu indicatoren verplicht en dus ook de BM voor de EPD. Niet alles hoeft (al) aangeleverd te worden voor NMD De rekeninstrumenten gebruiken een selectie. - De breuken methode is in afwijking van de EN 15978. Overnemen. Tekst beperken tot hoofdstuk 2 van de BM. Niet de BM als geheel. Overnemen Overnemen Te ontwikkelen norm voor GWW benoemen Voor de duidelijkheid graag een voorbeeld geven van een basisprofiel, productkaart en een item. Vervolgens in de paragraaf over eigendom van “milieuprofielen” duidelijk aangeven om welke van de drie soorten het hier gaat (basisprofiel, productkaart en/of item). Definitie item opnemen In onze visie is er bij categorie 3 milieudata geen sprake van “over het hoofd zien” van bepaalde milieueffecten, maar zijn in veel gevallen niet alle gegevens beschikbaar voor een volledige analyse Beschrijven hoe cat 3 data in NMD komt en kwam Overnemen Overnemen Cat.3 nu op 2 manieren: SBK-berekening 3

1.2-5 1.2-6 1.2-7 1.2-8 inhoud inhoud vraag inhoud vraag 1.2-9 1.2-10 1.2-11 1.2-12 2.1-1 2.1-2 2.1-3 2.2-1 2.5.2-1 2.5.2-2 2.5.2-3 inhoud vraag vraag tekst inhoud tekst inhoud inhoud inhoud tekst tekst 2.5.2-4 tekst Ophoogfactor onterecht Aanleveren basisprofielen met EPD expliciet beschrijven Wordt hier door SBK het verplichte gebruik vrijgegeven en kunnen ook andere achtergronddata worden gebruikt (bijvoorbeeld Gabi)? Externe EPD niet conform BM Tekst verduidelijken Niet overnemen verwijzen naar gevoerde discussie Staat al in apart document? Gebruik Ecoinvent 2.2 is verplicht tenzij er aantoonbaar specifiekere data beschikbaar zijn. Tekst duidelijker formuleren Ecoinvent 2.2 is verplicht. Handelsbelemmering en niet meer up to date idem Wanneer en op welke wijze wordt de Ecoinvent 3.0 geïntegreerd in de processendatabase? Apart agenderen. Vermelden in de BM, dat het gebruik van nieuwere versies onderdeel is van de update procedures bij SBK. Nieuwe versies (Ecoinvent, SBR) direct volgen Toeslagfactor alleen bij gebouwberekening? Hoe moet de processendatabase gebruikt worden? Begrippen in figuur hanteren in de rest van de tekst om verwarring tussen EPD en NMD terminologie te voorkomen In de definitie van de doelgroep ontbreekt de GWW sector en de MKI (milieukosten index) berekening van werken. Niet overnemen in verband met consistentie – TIC beslissing per keer Ja. Toevoegen aan tekst. Niet in inleiding. Is technisch punt. Overnemen Overnemen In hele document gebouw en bouwwerk vervangen door gebouw en GWW-werk Overnemen De BM geeft geen generieke data, hooguit richtlijnen hiervoor (3 e bullit) Overnemen. Schrappen. NEN-EN 15978 ontbreekt. Bewust? Begrippen levenscyclusfase en informatiemodule worden door elkaar gehaald. Er zijn 3 levenscyclusfasen en 14 informatiemodules. Operationeel energieverbruik moet waterverbruik zijn Overnemen. Reden voor selectie LCA-normen verduidelijken. Begrip informatiemodule overnemen Overnemen Overnemen De productiefase, transport naar de bouwplaats (toevoegen) en de sloop-en verwerkingsfase, alsmede module D de potentiële (toevoegen) effecten …. Eerste zin tweede alinea loopt niet. Tot op heden was verplicht: productie, transport naar bouwplaats, sloopfase, afvalverwerking. Overnemen. Tekst aanpassen en verduidelijken. 4

2.5.2-5 2.5.2-6 2.5.2-7 tekst tekst inhoud 2.5.3-1 2.5.6-1 2.5.6-2 2.5.6-3 2.6.3-1 2.6.3-2 2.6.3-3 2.6.3-4 2.6.3.1 2.6.3.1-1 2.6.3.1-2 2.6.3.1.-3 2.6.3.1-4 vraag inhoud inhoud tekst tekst inhoud inhoud vraag inhoud inhoud tekst inhoud inhoud Graag duidelijk maken in de tekst welke modulen verplicht zijn bij welk type profiel (basisprofiel, productkaart of item) Figuur 2: B7 moet zijn Operationeel watergebruik B7, tevens duidelijk maken dat B6 en B7 geen onderdeel van de BM zijn. Figuur 2: B7 moet zijn Operationeel watergebruik B7 volgens de EN 15804 kun je een producent niet verplichten de milieu informatie te kwantificeren voor de informatiemodules buiten de “gate”. Geldt beperking tot A1-A3 ook voor verduurzamingsmiddel, meranti MRPI-certificaten buiten BM laten Buiten de BM regelen dat MRPI certificaten ook gebruikt kunnen worden Eerste zin verwijderen, de productkaarten in de NMD zijn geen EPD’s in de zin van de EN 15804 In de tekst graag de module codering toevoegen. Eisen en wijze van indiening afwijkende scenario’s opnemen idem Wordt sloop- en verwerkingsfase aangeleverd door SBK? Overnemen Overnemen EN 15804 biedt verschillende opties. Voor de NMD is een keuze nodig die ook de andere levenscyclusfasen inhoudt. Wil je de EPD voor de NMD gebruiken, dan moet de fabrikant voor de opties (A1-A3+modules …) gaan. Geldt ook voor verduurzamingsmiddel Tekst aanpassen. MRPI blijft in tekst ter informatie idem Overnemen Overnemen Nieuwe standaard scenario’s kunnen worden aangekaart bij SBK met onderbouwing idem Nee. Er kan wel een keuze gedaan worden uit beschikbare afvalverwerkingscenario’s en processen. Overnemen NOVEM tuinkamerwoning in voorbeeld 1is niet meer actueel, graag aanpassen. Er wordt gesteld dat additionele functies die worden meegenomen in de functionele eenheid moeten worden gedocumenteerd. Wat is de functie hiervan en hoe wordt dit in de NMD verwerkt? bij opmerking 1: vervang de term “CE markering” in “prestatieverklaring” Bouwelementen vervangen door gebouw- en GWW-werkonderdelen Nieuwe functionele eenheid werkt niet zo in DuboCalc Tekst in BM schrappen Overnemen Overnemen Beperkte tekstuele wijziging 5

2.6.3.1-5 2.6.3.2-1 2.6.3.3-1 2.6.3.3-2 2.6.3.3-3 2.6.3.3.-4 2.6.3.3.-5 2.6.3.4-1 2.6.3.4-2 2.6.3.4-3 2.6.3.4-5 2.6.3.4-6 inhoud inhoud vraag inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud 2.6.3.4-4 inhoud tekst inhoud voorbeeld 2 aanpassen aan eenheid per ton. De tekst is verwarrend, in onze visie is producteenheid informatie (= basisprofiel) beschikbaar voor de LCA uitvoerders ten dienste van productkaarten voor bouwwerkberekeningen. In de tekst wordt gesuggereerd om producteenheid informatie , aangevuld waarbij onduidelijk is door wie, beschikbaar te stellen als een productkaart. Dit is in de huidige vorm niet wenselijk. Referentielevensduur, hoe betrouwbaar is SBR document en hoe wordt de kwaliteit bewaakt Aanpassen verwijzing SBR-publicatie levensduur van bouwproducten Aangeven hoe betrouwbaar SBR document is en hoe die kwaliteit bewaakt wordt De RSL wordt onderbouwd door de producent gedeclareerd, indien dit niet voorhanden is kan gebruik worden gemaakt van de SBR defaults Nieuwe levensduren voorleggen aan TIC Daar waar ‘in aanvulling’ staat moet ‘in afwijking’ staan. Voor alle afwijkingen de vraag waarom de afwijkingen gerechtvaardigd zijn en hoe naar harmonisatie wordt getransformeerd en op welke termijn? Systeemgrenzen wijken af van EN 15804. Economisch omslagpunt is niet conform EN 15804 De verschillen in de rekenregels tussen de berekening van afval in de verschillende modules onder A (1-3, 4 & 5) en de 15804 komen niet expliciet tot uitdrukking, graag verduidelijken. Voorbeeld 2 schrappen. Producteenheid staat in 2.6.3.2. Tekst verduidelijken. Apart agenderen Literatuurverwijzing klopt Niet overnemen. Apart agenderen Overnemen. Dit is inderdaad de bedoeling Niet overnemen. Is onderdeel van LCA en LCA review Overnemen. Economisch omslagpunt hanteren voor systeemgrens is afwijking. idem Overnemen. De module-indeling van EN 15804 gevolgd in tegenstelling tot verleden: bijvoorbeeld verpakkingsafval in de productiefase, niet in de afvalfase. In tekst opnemen. Overnemen. Is afwijking. Module B4 is in afwijking van en 15804 en 15978 en doet geen recht aan het “vervuiler betaalt” principe van de 15804. De afwijkingen moeten expliciet duidelijk zijn in de tekst. Blz. 14 5e alinea (onder Voorbeeld 1). Voor de einde levensduur fase wordt de ….. Moet dat niet zijn: einde afvalfase? Het gecombineerd mogen rapporteren van module C3, C4 en D is in Overnemen. In EPD apart opnemen. In NMD wordt de 6

2.6.3.4-8 2.6.3.4-9 2.6.3.5-1 2.6.3.6.-1 2.6.3.6-2 inhoud vraag 2.6.3.6-3 2.6.3.6-4 2.6.3.6-5 2.6.3.6-6 2.6.3.6-7 2.6.3.6-8 2.6.3.6-9 tekst inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud tekst inhoud inhoud inhoud afwijking van EN 15804. Het huidige productkaartformat maakt gecombineerd rapporteren volgens ons verplicht in plaats van optioneel? Hoe gaat dit geharmoniseerd worden Bijlage XXX Opmerking voer producten uit buitenland invoegen criteria voor het buiten beschouwing laten van input en output De tekst is in afwijking van de EN 15804 Forfaitaire waarden (afval en transport) verbeteren Bij gebruik van een EPD voor een grondstof hoeft de achterliggende data niet geanalyseerd te worden. is dit een vehikel om buitenlandse EPD (MDF, spaanplaat) in te voeren. Indien bij het opstellen van een EPD voor een grondstof gebruik wordt gemaakt van een bestaande EPD, dan dient de representativiteit van dat EPD voor deze specifieke grondstof te worden aangetoond, Dit si prima voor het invoeren van buitenlandse EPD (MDF, spaanplaat) selectie van data Het betreft ook hier afwijkingen van de EN 15804 in plaats van aanvullingen. Bij het gebruik van een bestaande EPD voor een grondstof moet in de tekst duidelijk worden gemaakt aan welke eisen deze EPD moet voldoen (conform NL BM of generiek volgens EN 15804) en of de EPD extern geverifieerd moet zijn en door wie dan. De tekst over de “topprocessen uit de NMD” is ons onduidelijk, wat wordt hier bedoeld? informatie gecombineerd. Toekomstige harmonisatie: SBK Overnemen. Aanpassen. Is al geregeld in 2.6.3.6. Forfaitaire waarden Is een aanvulling die noodzakelijk voortvloeit uit het gebruik van toxiciteits milieueffecten. Deze kunnen niet door geringe massabijdrage van emissies buiten beschouwing gelaten worden. Apart agenderen Nee, toelichten Of EPD getoetst volgens NL toetsingsprotocol. Dan alleen EPD Of niet, dan representativiteit onderzoeken idem, representativiteit voor de toepassing in NL Niet overnemen. Is een operationele invulling van representativiteit. Niet overnemen. De EPD voor een grondstof moet wel kritisch beoordeeld worden conform BM om zicht te krijgen op evt. consequenties van afwijkingen ten opzichte van BM. Toelichting opnemen: alleen de eindprocessen gebruiken uit de processen in de NMD, niet shoppen in de onderliggende gemodificeerde Eco-inventkaarten Is juist. Apart agenderen. Forfaitaire waarden. In de opsomming van processen ontbreken biodiesel en groene stroom Forfaitaire waarden. Jaarlijks energiemix updaten Forfaitaire waarde 150 km doet geen recht aan verschillen tussen 7 Apart agenderen Is geregeld in alinea daaronder over transport

2.6.3.6-10 inhoud 2.6.3.6-11 2.6.3.6-12 2.6.3.6-13 tekst inhoud tekst 2.6.3.6-14 2.6.3.6-15 2.6.3.6-16 2.6.3.6-17 tekst inhoud inhoud vraag 2.6.3.6-18 inhoud 2.6.3.6-19 2.6.3.6-20 2.6.3.6-21 2.6.3.6-22 2.6.3.6-23 inhoud inhoud inhoud tekst inhoud 2.6.3.6-24 2.6.3.7-1 2.6.3.8-1 2.6.3.8-2 inhoud inhoud inhoud inhoud Noorse en Duitse breuksteen In Dubocalc transport naar projectlocatie Afvoer grond als van slooplocatie naar depot Afvoer afstand naar AEC is erg ver. Verlies in de vorm van bouwafval. Wat wordt bedoeld met eenduidig onderbouwd (in relatie tot afwijking van de forfaitaire waarden) en wat wordt bedoeld met ijking. Tekst graag expliciet maken. Verlies in de vorm van bouwafval. Onduidelijk. Verlies van bouwafval. Er zijn betere en onderbouwde data. Verlies van bouwafval. Aparte subparagraaf Gaat geaggregeerde data in de database over categorie 3 data? Procedure omschrijven en toelating buitenlandse EPD’s? Definitie achtergronddata en voorgronddata ontbreekt? Gebruik generieke gegevens afhankelijk van percentage milieu-impact? Alleen SBK database, niet andere databases? AEC eerste keer uitschrijven Verbranding in een AEC. Allocatiemethode komt niet overeen met allocatiemethode 2.6.4.3 Wat sparen we uit? Transportafstanden zijn arbitair. Niet wordt aangegeven dat bij onderbouwing kan worden afgeweken. Eisen aan de datakwaliteit Wat is de toepassing hiervan in de praktijk, op welke wijze wordt het oordeel gebruikt in de NMD? Geen toekomstscenario’s toelaten Productscenario’s. Controle op hardheidsclausule verbeteren. uit het buitenland Dit opnemen in hoofdstuk 3. Hier gaat het om productinformatie, los van gebouw- of GWW werk Overnemen Apart agenderen Overnemen. Tekst aanpassen Overnemen. Tekst aanpassen Afwijking mits onderbouwd is al toegestaan Buiten scope dit project Tekstgedeelte schrappen, gaat over algemene LCA-aanpak. Niet overnemen. De gelijkwaardigheidsproce dure behandelt buitenlandse EPD’s Checken of het elders voorkomt Nee. Hangt af van specifieke situatie. Ja. Overnemen Apart agenderen. Voldoen van AEC aan rendementseis EU hier noemen Module D hier noemen Overnemen. Bij aanwezigheid eigen data van producent kan onderbouwd worden afgeweken. Apart agenderen Niet overnemen Apart agenderen 8

2.6.4.1-1 inhoud 2.6.4.1-2 2.6.4.1-3 2.6.4.1-4 2.6.4.1-5 2.6.4.1-6 2.6.4.3-1 2.6.4.3-2 2.6.4.3-3 2.6.4.3-4 2.6.5-1 2.6.6-1 inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud vraag vraag inhoud inhoud inhoud Grens kort-cyclisch CO2 naar 150 of 200 jaar Grens kort-cyclisch CO2 naar 150 jaar Grens kort-cyclisch CO2 naar 150 of 200 jaar of vragen naar gemiddelde omloopsnelheid van het duurzame bosbeheer De bepaling voor Biogeen CO2 wijkt af van de reeds vastgestelde product PCR voor hout. Hiermee ontstaat verdere verwijdering van de EN 15804 in plaats van harmonisatie. Waarom is hier voor gekozen? Hoe gaat men om met toekomstige product PCR’s? Massabalans op basis daadwerkelijke cijfers idem Massabalans op materiaal? Verwijzing naar 2.6.3.5 hier opnemen. Ja. Verduidelijken in tekst, dat het gaat om daadwerkelijke massabalans op basis van verbruik, niet op basis van materiaal recept. Ja. Overnemen. Gebruik generieke gegevens afhankelijk van percentage milieu-impact? Nee. Hangt af van specifieke situatie. Allocatie in het geval dat geen economisch omslagpunt wordt bereikt wijkt sterk af van module D in de EN 15804 en heeft mogelijk gevolgen voor het level playing field van materialen. Wanneer proces in achtergronddata staat dan die anders economische systeemafbakening? Worst case scenario? Zie toetsingstabel Voorbeeld kunststof recycling controleren en aanpassen. Niet dezelfde technische prestaties Levenscycluseffectbeoordeling Het gaat hier niet om aanvullingen maar om afwijkingen ten opzichte van de EN 15804. Levenscyclusinterpretatie Kort-cyclisch CO2 vervalt. Definities opnemen. Kopje wordt biomassa biogeen: uit biomassa biomassa: biological origin ex fossil huidige werkwijze(0 CO2) praktisch toepassen als kan idem idem Afwijking betreft alleen de eis dat niet meer primair materiaal afgetrokken kan worden, dan bij de productie toegepast. Eis overeind houden. Punt opgelost Als aantoonbaar een worst case scenario is toegepast, is er geen gevoeligheidsanalyse meer nodig Niet overnemen. De technische prestaties in de toepassing al dan niet als kern zijn hetzelfde. Extra milieueffecten kunnen aanvulling of afwijking genoemd worden. Is aanvulling op EN 15804 om duidelijk criterium 9

2.6.6-2 2.7-1 tekst inhoud 2.7-2 2.7.2.4-1 2.7.2.4-2 2.7.2.4-3 2.7.2.4-4 2.7.4.4-5 2.7.2.5-1 tekst inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud inhoud 2.7.2.5-2 2.8.2.2-1 2.8.2.2-2 2.8.2.2-3 2.8.2.2-4 tekst tekst tekst tekst inhoud Blz. 28 “De verschillen mogen niet meer dan 20% bedragen op één van de milieueffecten…”.,CEN TC 350 is daar niet zo stellig over. Dit is vaak ook niet voor alle milieueffecten haalbaar, zeker waar de getallen heel klein zijn. Relatie mogelijk met zwaartepunt analyse? “< 20%”toevoegen bij elke analyse Inhoud van de EPD Het gaat om milieudata voor opname in de NMD, niet om een EPD in de zin van de EN 15804. Merendeel van deze paragraaf is in afwijking van de EN 15804 en heeft geen relatie met de productkaarten in de NMD. Figuur 3 is niet gerelateerd aan de tekst Energie in hout niet meerekenen Berekenen van afval opnemen in BM Idem voor watergebruik Energie in hout niet meerekenen Energie in bio-based producten niet meerekenen. Duidelijke scheiding tussen hernieuwbare en niet-hernieuwbare energie, zodat geen interpretatiefouten kunnen optreden. Aggregatie van informatie modules Het samennemen van de modules C3, C4 en module D is in afwijking van EN 15804, waarom wordt dit toegestaan.

Laatste zin niet afgemaakt Voorbeeld aanleveren productkaarten ontbreekt in bijlage waarnaar wordt verwezen Toevoegen voorbeeld aanleveren productkaarten Ingaan op schaling productkaarten? Verwijzen naar bijlage? Basisprofielen en productkaarten Er wordt gesteld dat een cradle to gate EPD voor de overige levenscyclusfase aangevuld moet worden uit de NMD. Onduidelijk is te hebben. Suggestie voor koppeling kan overgenomen worden. Discussiepunt voor TIC Overnemen Is conform tekst in overeenstemming met EN 15804. EPD (MRPI) sluit zoveel mogelijk aan bij EN 15804. De productkaarten en basisprofielen voor de NMD gebruiken de EPD. Specifieke aanvullingen voor de NMD moeten herkenbaar geformuleerd worden. Figuur 2 en 3 komen niet voor. Hernummeren Niet overnemen, in overeenstemming met EN 14685 Berekenen afval, water en energie is verplicht voor EPD. Geen wijziging. Niet overnemen, ook EN 14685 idem Vindt al plaats. Zie ook 3.6 Aanpassen. Onderscheid tussen EPD en de basisprofielen maken. Zie 1.1 Overnemen aanvullen. Niet overnemen. Wordt verwezen naar document op website idem Niet overnemen. Verwijzen naar document op website Tekst verduidelijken 10

2.8.2.2-5 2.8.4-1 2.8.4-2 3.1-1 3.2-1 3.3-1 3.3.1-1 3.3.1-2 3.3.1-3 3.3.1-4 3.3.1-5 3.3.1-6 3.3.2-1 3.3.2-2 3.3.2-3 3.4-1 3.4-2 3.4-3 inhoud inhoud tekst inhoud inhoud inhoud tekst inhoud inhoud vraag vraag inhoud inhoud vraag tekst algemeen algemeen inhoud onder welke voorwaarden en door wie dit wordt gedaan. Aparte subparagraaf voor GWW Projectdossier. Aansluiten bij productkaarten Hoeveelheid toevoegen aan processen en scenario’s Algemeen Berekening vervangingen wijkt af van EN 15978 Gebruik van productinformatie Categorie 1 of 2 data die hun geldigheid verliezen moeten standaard vervallen tot categorie 3 data zonder verdere tussenkomst van SBK Nieuwe inzichten referentielevensduur woningen (125 jr) Levensduur gebouwen en GWW werken Voor de levensduur van een gebouw kan typeafhankelijke referentielevensduur of volledig instelbare levensduur worden gehanteerd …met de volgende referentielevensduren voor …. Paragraaf over afwijken van levensduur schrappen paragraaf over afwijken van levensduur verwijderen Moet Richtsnoer Specifieke Gebouwlevensduur nu al gebruikt worden? Buiten scope van dit project Niet overnemen. Gaat dan verder dan informatie op de productkaarten. Toevoegen Is juist. Voorstel overnemen. Besluit TIC Apart agenderen Overnemen idem Toevoegen voor GWW: de standaard levensduur is 100 jaar Initiële productie en vervanging Waarom is deze bepaling in afwijking van de EN 15978? Op welke termijn wordt harmonisatie nagestreefd? Voorbeeld 3 in B format EN 15804? Bestaande gebouwen beperken tot gebouwen Berekeningen categorie 3 openbaar en ophoogfactor laten vallen Ophoogfactor heroverwegen Ophoogfactor op categorie 3 data Apart agenderen idem SBK. In ieder geval vanaf geldig worden nieuwe versie BM. idem Overnemen De werkwijze van de instrumenten wordt nu niet aangepast. SBK. De vervanging van het asfalt hoort in fase B (Gebruiksfase) Overnemen Discussie over categorie-indeling en ophoogfactor apart agenderen. Categorie 3 profielen zijn wel openbaar in combinatie met basisprocessendatabase. idem Overnemen 11

3.5-1 3.5-2 3.6-1 3.6-2 vraag Bijlage A-1 inhoud Bijlage A-2 tekst Bijlage A-3 tekst Bijlage A-4 Bijlage A 5(H?) tekst tekst Bijlage B-1 inhoud Bijlage B-2 Bijlage B-3 inhoud tekst inhoud inhoud vraag De tekst is onvoldoende duidelijk, graag een rekenvoorbeeld toevoegen. Weging van milieueffectscores Ter toelichting op tabel 5 voor de duidelijkheid aangeven dat de milieueffectcategorie “Uitputting fossiele energiedragers” afwijkt van de EN 15804, namelijk in kg Sb ipv MJ. Weging van milieueffectscores. Er zijn recentere rapporten. Toelichting verbeteren en bron controleren. Milieukengetallen Worden alle milieukengetallen berekend? Hoe verhoudt zich dit tot het artikel in het Bouwbesluit? Alleen voor gebouwen Wat is verplicht in de berekening. Wat is vrijblijvend? In de definities ontbreekt een beschrijving van de term “milieu ingreep”. Deze komt zowel in de BM als in het toetsingsprotocol regelmatig voor. Onderscheid tussen alle soorten bouwproducten, processen, basisprofielen, is niet meer te volgen. Illustreren met schema. NMD en productkaarten. Onderscheid B&U-deel, GWW-deel en gezamenlijk deel Afkortingen. Terminologie tabel 5 hanteren Toevoegen hoe een basisprofiel moet worden gemaakt en hoe deze moet worden ingediend. Hier staat met een EPD. Expliciet beschrijven. De fractieverdeling van tabelB1 komt niet overeen met de fractieverdeling van de productkaarten. Hoe wordt dit aangesloten? idem Slechts één type beton Voetnoot bij tabel 1 ook bij tabel 5 opnemen Apart agenderen Alle milieukengetallen worden berekend voor de EPD. De verhouding tot het Bouwbesluit is apart onderwerp Overnemen Alle worden berekend. Overnemen. Definitie uit NEN 8006 overnemen Schema is figuur 1. Terminologie consequent doorvoeren. Overnemen Overnemen EPD en basisprofiel beter scheiden in tekst. overigens verwijzen naar aparte procedure voor aanleveren data, Checken. idem Overnemen 12