Transcript Palliatief redeneren – Ginette Hesselmann

Congres Palliatieve zorg in het ziekenhuis
Palliatief redeneren
13 juni 2014
Ginette Hesselmann, RN, MSc
consulent Medische Oncologie & klinisch epidemioloog, afdeling
Medische Oncologie, UMC Utrecht
Marjolein van Meggelen, RN, MZO,
Oncologieverpleegkundige, adviseur IKNL, consulent PTMN
Programma
• Wat is palliatieve zorg?
• Aanleiding
• De methodiek in vogelvlucht
• Meerwaarde
Workshop
Palliatieve zorg (WHO 2002)
Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van
leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te
maken hebben met een levensbedreigende aandoening
door het voorkomen en verlichten van lijden door middel
van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling
en behandeling van pijn en andere problemen van
lichamelijke, psychosociale en levensbeschouwelijke
aard.
Ziektebeloop in palliatieve fase
Murray, 2005
Spectrum van de palliatieve zorg
Start palliatieve fase
Overlijden
Ziektegerichte
palliatie
Symptoomgerichte
palliatie
Palliatie
in de
stervensfase
Nazorg
PALLIATIEVE ZORG
Voortschrijdende ziekte in de tijd
Vissers, De Graeff en Wanrooij 2010
Richtlijnen palliatieve zorg
• Palliatieve zorg
Richtlijnen voor de praktijk (de Graeff et al. 2010)
• Palliatieve zorg
Zakboekje
• www.pallialine.nl
Symptoomprevalentie
(Teunissen 2006)
Vermoeidheid
74%
Somberheid
39%
Pijn
71%
Obstipatie
37%
Energiegebrek
69%
Zorgen maken
36%
Zwakte
60%
Slapeloosheid
36%
Anorexie
53%
Dyspnoe
35%
Gespannenheid
48%
Misselijkheid
31%
Gewichtsverlies
46%
Angst
30%
Droge mond
40%
Prikkelbaarheid
30%
Toegevoegde waarde van de praktijkmethode
“Besluitvorming in de palliatieve fase”
• Implementeren richtlijnen
• Wijze van implementeren
methodiek palliatief redeneren
• Behoefte praktijk
Systematiek die de zorgverlener ondersteunt in
methodische besluitvorming bij – complexe –
symptoombestrijding in de palliatieve fase
Waarom kiezen voor projectmatig
verbeteren van besluitvorming in de PF?
• De diversiteit aan vragen en problemen van patiënten
vraagt om zorg op maat maar wel met een
onderliggende structuur
• De beschikbaarheid van richtlijnen is mooi maar goed
gebruik vraagt om concrete toepassing op de juiste
manier
• Zoveel mensen zoveel zinnen: de verschillen tussen
patienten/naasten enerzijds en zorgverleners
anderzijds vragen om een steun-structuur
• Klinisch redeneren moet altijd, palliatief redeneren past
in de palliatieve fase
Methodiek Besluitvorming 1
(Teunissen 2007)
• Geeft praktisch vorm aan integrale continue palliatieve zorg
(uit definitie palliatieve zorg)
• Creëert ruimte voor afwegingen in perspectief van beperkte
tijd
• Focus van model sluit aan bij focus van patiënt
• Ondersteunt het multidisciplinair behandelteam
• Maakt besluitvorming transparant voor patiënt, naasten en
professionals
• Verbetert kwaliteit van de zorg en communicatie
Methodiek Besluitvorming 2
• Wens van de patiënt
• Delen van kennis en gezamenlijk doel
• Anticiperend beleid
• Multidimensionele zorg
• Spreken van één taal
• Toepassing beschikbare kennis van ‘consensus’ tot
‘evidence’ uit de landelijke richtlijnen palliatieve zorg
Praktijk: hulpmiddelen
Beslisschijf
Toepassingskaarten
De beslisschijf – fases besluitvorming
• Houd de patiënt centraal
• Ondersteuning en structuur
biedend bij besluitvorming
• Mono- en multidisciplinair
• Doorlopen fases kan per
symptoom of voor meerdere
symptomen tegelijk
• Bruikbaar bij (patiënt)besprekingen
• Basis voor na- en bijscholing
ontwikkeld vanuit
praktijk
Toepassingskaarten
• toepassing richtlijnen a.h.v. 4 fases
‘Besluitvorming’
• symptomen (15): angst, anorexie
en gewichtsverlies, dehydratie,
delier, depressie, droge mond,
dyspnoe, ileus, misselijkheid en
braken, obstipatie, pijn,
slaapproblemen, vermoeidheid
• thema gerichte zorg (2): spirituele
zorg en palliatieve revalidatie
Implementatie traject
Training en coaching 3 maanden
Projectleider
• MDO 1
• MDO 2
• MDO 3
• MDO 4
Toepassing van de richtlijnen
• filmpje
Dank
• Projectgroep
• Saskia Teunissen, hoogleraar hopicezorg UMC
Utrecht / directeur academisch hospice Demeter
• Alexander de Graeff, internist-oncoloog UMC Utrecht /
hospice arts Demeter
• Ginette Hesselmann, MSc oncologieverpleegkundige
UMC Utrecht
• Marjolein van Meggelen en Anneke Dekkers
adviseurs IKNL
• [email protected]