Transcript Brochure: Zaken doen op de Noorse markt

Brochure: Zaken doen op de Noorse markt
Nederlandse Ambassade in Oslo
Afdeling Economische Zaken
0244 Oslo, Noorwegen
Tel: +47 23 33 36 33
Email: [email protected]
Website: http://noorwegen.nlambassade.org
Brochure: Zaken doen op de Noorse markt
Met deze brochure willen we u op weg helpen met de regels voor uw bedrijf op de Noorse markt. Er
is er namelijk een aantal zaken waar u rekening mee dient te houden als u op de Noorse markt actief
wil worden. Het betreft daarbij niet alleen de over het algemeen kleine cultuurverschillen, waar u
meer over kunt lezen in de brochure “Zaken doen in Noorwegen”, maar ook de soms wat ingewikkelde
regelgeving. Het gevolg van deze regelgeving is ook dat het tijd kost om uw bedrijf in Noorwegen te
vestigen: begin dus op tijd met uw voorbereidingen! Voor sommige branches zoals de
voedingsbranche en de bouwbranche zijn er aanvullende regels. We zullen in de brochure aangeven
waar u deze regels kunt vinden. Wij wensen u en uw bedrijf veel succes in Noorwegen!
Hieronder vindt u een stappenplan voor ondernemen in Noorwegen, zodat u gemakkelijk de voor u
relevante informatie uit deze brochure kunt opzoeken:
1. Ieder bedrijf dat actief is op de Noorse markt moet zich registreren in het
Brønnøysundregister. Hiervoor moet u zelf een D-nummer aanvragen, een tijdelijk Noors
persoonnummer. Meer informatie vindt u hier.
2. Uw bedrijf, contract, opdracht en alle werknemers in Noorwegen moet u registreren in het
COFTA: het register voor buitenlandse bedrijven. Daarvoor hebben uw werknemers ook een
D-nummer nodig. Voor meer informatie klikt u hier.
3. U moet uitzoeken of u in Noorwegen vennootschapsbelasting en BTW dient te betalen en u te
registreren. Hierover vindt u meer informatie hier.
4. U moet uw werknemers registreren en uitzoeken of u in voor hen inkomstenbelasting en een
bijdrage voor de sociale zekerheid moet inhouden op het loon. Informatie hierover vindt u
hier.
5. Bovendien moet u in de gaten houden dat uw werknemers in Noorwegen aan de Noorse regels
m.b.t overwerk, vrije dagen en veiligheid voldoen. Meer informatie.
6. Bent u actief in de bouwsector, maritieme, scheepsbouw, landbouw, tuinbouw of
schoonmaaksector? Dan gelden er voor u extra regels en een minimumloon. Meer informatie
vindt u hier.
7. Als u goederen wil exporteren naar Noorwegen, kunt u hier meer informatie vinden. Let op dat
er voor de import van agrarische producten en voedsel, alcoholische drank en dieren
aanvullende regelgeving is.
8. Ten slotte vindt u hier een overzicht met contactgegevens van Noorse instanties en websites
die u verder op weg kunnen helpen.
Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen? Neem dan vooral contact op met de economische
afdeling van de Nederlandse ambassade in Oslo via [email protected].
Deze brochure geeft u in een notendop een Nederlandstalig overzicht van de belangrijkste regels,
maar het is uw eigen verantwoordelijkheid om er voor de zorgen dat u aan de regelgeving voldoet en
de ambassade aanvaardt dan ook geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of omissies.
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
2
1. Noorwegen en de EU
Noorwegen is geen lid van de Europese Unie.
Het land is echter wel lid van de EER en
Schengen, wat betekent dat het de regelgeving
met betrekking tot interne markt geheel heeft
ingevoerd – met als enige uitzonderingen de
landbouw en visserij sectoren. De visserijsector
is
dankzij
bilaterale
verdragen
tussen
Noorwegen en de EU verder vrijwel geheel
geliberaliseerd. De landbouwsector echter niet,
en dit betekent hoge importtarieven voor
bepaalde producten.
2. Registratie van uw bedrijf
Ieder bedrijf dat actief is op de Noorse markt,
dient zich te registreren. Hier zijn geen
uitzonderingen op. Dit proces duurt minimaal
twee weken, maar bij uitzonderingssituaties,
waar al snel sprake van is, aanzienlijk langer.
Begin dus op tijd met uw voorbereidingen
als u op de Noorse markt wil actief wil worden!
De meeste bedrijven kiezen voor één van de
volgende twee organisatievormen (er zijn er in
totaal vier):
1. Registratie als een NUF (Branche van
een buitenlands bedrijf): een NUF is
een Noorse dochteronderneming, wat
betekent
dat
de
juridische
aansprakelijkheid van het bedrijf zich
uitstrekt
tot
uw
(Nederlandse)
onderneming. Een NUF is relatief
makkelijk op te richten (en evt. te
beëindigen).
2. Registratie als een Noorse “AS”, dit is
een volledig zelfstandig bedrijf, wat de
juridische aansprakelijkheid voor uw
Nederlandse onderneming beperkt. Het
oprichten (en evt. beëindigen) van een
AS gaat via uitgebreider procedures
dan een NUF (vergelijkbaar met een
Nederlands BV). Deze organisatievorm
is te vergelijken met de Nederlandse
BV.
Belastingtechnisch maakt het vrijwel geen
verschil of u uw onderneming registreert als
een NUF of een AS. De registratie vindt plaats
in de Brønnøysundregistrene. Dit register
bevat ook meteen het Noorse kvk-register, het
MVA (btw) register (zie hiederonder), het
werkgevers, -en werknemers register (NAV) en
het register van ‘company accounts’. De
registratie vindt plaats via formulier RF-1199,
waarop
u
nog
meer
zaken,
zoals
belastingplichtigheid, aangeeft (zie paragraaf 3
en verder).
Om uw bedrijf te registreren heeft u een Noors
persoonsnummer of D-nummer, een tijdelijk
persoonsnummer, nodig. De aanvraag van dit
nummer kunt u meesturen met de registratie
van uw Noorse bedrijf. Na aanvraag ontvangt u
een organisatienummer dat u voor al uw
communicatie met de Noorse autoriteiten en
facturen nodig heeft.
Meer weten?
Het formulier voor het aanvragen van uw D-nummer (en):
http://www.brreg.no/blanketter/bin/d_nummer_eng.pdf
Het formulier voor de registratie van uw bedrijf (en):
http://www.brreg.no/english/forms
Meer informatie over organisatievormen en de registratieprocedure (en):
https://www.altinn.no/en/Start-and-Run-a-Business/Before-start-up/Choosing-an-organisational-structure/Norwegian-registered-foreign-enterprises-NUF/?nav-veiviser=14892&epslanguage=en.
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
3
3. Belastingen: Corportate
income tax en BTW
Ieder niet-Noors bedrijf dat actief is op de
Noorse markt moet zich registreren in het
COFTA (Central Office Foreign Tax Affairs),
middels
formulier
RF-1199,
waarop
u
rapporteert over uw contract, uw werknemers
en
uw eventuele
onderaannemers.
De
registratie is ook verplicht als u niet
belastingplichtig bent in Noorwegen. De
registratie moet uiterlijk 14 dagen na aanvang
van de werkzaamheden gedaan worden en er
staan flinke boetes/sancties op het niet
rapporteren van uw werkzaamheden. Als u uw
werkzaamheden beëindigt, dient u dit ook te
melden aan het COFTA.
BTW (MVA): Ieder bedrijf dat een omzet
maakt van 50 000 NOK over een periode van
12 maanden, moet zich registreren in het
BTW-register en de BTW betalen. Deze periode
is onafhankelijk van het kalenderjaar. U kunt
zich in dit register inschrijven via een bijlage
bij de registratie in de Brønnøysundregistrene.
De BTW in Noorwegen is 25%. De BTW op
voedingsmiddelen
is
15%,
met
een
uitzondering voor de verkoop van “rauwe vis”,
waarvoor de BTW in sommige gevallen 11,1%
is. Bovendien dient u maar 8% BTW te betalen
over de verhuur van vakantieverblijven,
personentransport, en toegangsbewijzen voor
bioscopen, musea, pretparken en grotere
sportevenementen. Meer informatie vindt u bij
de links hieronder.
Bedrijven die geen kantoor hebben in
Noorwegen,
moeten
een
BTW
vertegenwoordiger aanstellen, die ook de
registratie van de BTW archieven bijhoudt. Er
zijn veel (accountancy) bedrijven die optreden
als MVA vertegenwoordiger. Nederlandse
bedrijven mogen wel hun eigen facturen
uitsturen, die aan een aantal voorwaarden
dienen te voldoen. Let op dat de regels voor
het aanstellen van een BTW vertegenwoordiger
per 1 juli 2014 zullen veranderen.
Indien u diensten op afstand levert (denk bijv.
aan ICT-diensten), dan hoeft u uw bedrijf niet
te registeren in het BTW register, maar let wel
op dat u zelfs voor het aanvragen van een -.no
website een geregistreerd Noors bedrijf dient
te hebben.
Vennootschapsbelasting: De hoogte van de
vennootschapsbelasting voor bedrijven is 27%
en moet door alle bedrijven worden betaald.
Het belastingverdrag tussen Noorwegen en
Nederland voorziet er echter in dat u niet in
zowel Noorwegen als Nederland belasting
betaalt. Waar u de belasting betaalt, hangt af
van of u een ‘permanente vestiging’ heeft in
Noorwegen.
Meer informatie?
Informatie over de meldingsplicht (en):
http://www.skatteetaten.no/en/International-pages/Felles-innhold-benyttes-i-flere-malgrupper/Articles/TestsideRapporteringsplikt/?nav-veiviser=14894.
Handleiding BTW in Noorwegen (en):
http://www.skatteetaten.no/en/International-pages/Felles-innhold-benyttes-i-flere-malgrupper/Brochure/Guideto-value-added-tax-in-Norway/
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
Informatie voor ZZP’ers (en):
https://www.skatteetaten.no/en/International-pages/Employers/Are-you-a-foreign-self-employed-person/.
Voor informatie over de eisen waaraan een factuur moet voldoen (no):
http://www.skatteetaten.no/no/Bedrift-og-organisasjon/Drive-bedrift/Bokforing-ogregnskap/Inntekter/Fakturering/
4. Werknemers: belasting
Inkomstenbelasting en sociale zekerheid:
U moet al uw werknemers in Noorwegen
registreren op het eerder genoemde formulier
RF-1199 bij het COFTA. Om uw werknemers te
registreren, dienen zij persoonlijk een Dnummer aan te vragen bij de Noorse
vreemdelingenpolitie. Na registratie ontvangen
uw werknemers een zgn. ‘tax witholding card’.
Ongeacht of u belastingplichtig bent, dient u
zes keer per jaar het salaris, de belastingaftrek
en de nationale verzekeringsbijdrage te
rapporteren. Als u wel belastingplichtig bent,
moet u de ingehouden inkomstenbelasting op
een speciaal daartoe bestemde – Noorse –
bankrekening te storten. U dient bovendien
jaarlijks te rapporteren over de lonen,
belastingen en bijdragen aan de nationale
verzekering. Let op dat uw werknemers ook
belastingformulieren
moeten
invullen
en
controleren. Zij ontvangen deze in principe
automatisch.
In bepaalde gevallen hoeft u geen
belasting te betalen in Noorwegen. U moet
dan alsnog de volledige registratie doorlopen,
maar kunt bij het invullen van formulier RF1199 een aanvraag voor een uitzondering
doen. Als u zelf (als werkgever) niet Noors
bent, geen permanente vestiging in Noorwegen
heeft of uw werknemer niet ‘uitgehuurd’ wordt
aan een in Noorwegen belastingplichtig bedrijf,
hoeft u in principe geen inkomstenbelasting te
betalen in Noorwegen.
Werknemers uit de EER (en dus ook
Nederland) die minder dan 24 maanden
werkzaam zijn in Noorwegen, hoeven niet bij
te dragen of deel te nemen aan het nationale
verzekeringsschema
en
blijven
in
het
Nederlandse systeem. Daarvoor dienen zij
formulier A-1 van de Europese sociale
zekerheid aan te vragen.
Meer weten?
Voor het aanvragen van een D-nummer (en): http://www.udi.no/Norwegian-Directorate-ofImmigration/Central-topics/Work-and-residence/Work-and-residence-EUEEAEFTA-citizens/Temporaryregistration-system-for-EEA-citizens/
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
5
5. Werknemers: regels en sectoren
In Noorwegen gelden strenge regels m.b.t.
gezondheid en veiligheid op het werk. Deze
regels zijn vaak sectorspecifiek en het is de
moeite waard deze voor uw sector na te gaan.
Bovendien zijn er strenge regels m.b.t. het
aantal uren dat werknemers mogen werken
(max. 40 uur per week), beperkt overwerk en
ruime vakantieregelingen.
5.1 Sector-gebonden minimumloon
Noorwegen kent geen minimumloon, maar
de levensstandaard en levenskosten zijn hoog
– en de lonen vaak ook. Om social dumping
tegen te gaan gelden in de volgende sectoren
echter wel minimumlonen: de bouwsector,
scheepsbouw,
maritieme
(bouw)sector
landbouw, tuinbouw en schoonmaaksector.
5.1. Bouwsector
Alle werknemers die op een bouwplaats
aanwezig zijn (ook architecten en ingenieurs)
moeten in bezit zijn van een identiteitskaart
voor de bouw, een zgn. Byggekort. Om deze
aan te vragen moet u iemand van uw bedrijf
registreren als aanvrager van Byggekort.
Vervolgens dient u voor al uw werknemers
afzonderlijk een dergelijke kaart aan te vragen.
Het is de verantwoordelijkheid van de
werkgever om er voor te zorgen dat alle
werknemers een Byggekort hebben. Voor de
aanvraag hebben al uw werknemers een Dnummer nodig. Let verder op dat er soms
vergunningen nodig zijn voor het gebruik van
zwaarder bouwmaterieel.
5.2 Schoonmaaksector
Alle
bedrijven
die
actief
zijn
in
de
schoonmaaksector hebben een vergunning
nodig. Bovendien hebben alle werknemers in
de
sector
een
ID-kaart
voor
de
schoonmaaksector
nodig.
Het
uw
verantwoordelijkheid als werkgever om een
dergelijke kaart aan te vragen voor uw
werknemers. Deze regels gelden ook als u een
eenmansbedrijf heeft.
5.3. Offshore sector
In de offshore sector gelden veel aanvullende
veiligheids, -en milieuregels. De kunt u nagaan
via de Petroleum Safety Authority Norway.
Meer weten?
Een brochure over veiligheid en gezondheid op het werk (en):
http://www.arbeidstilsynet.no/working-conditions-in-norway.html
Informatie over het minimumloon (en):
http://www.arbeidstilsynet.no/fakta.html?tid=240096#Wages-construction?nav-veiviser=14895
Informatie over posted workers (en):
http://www.arbeidstilsynet.no/fakta.html?tid=78515.
Meer weten over de bouwsector?
Een overzicht van de te doorlopen steppen bij het aanvragen van een Byggekort (en):
https://www.norsik.no/byggekort/info/Guide.aspx
De aanvraag van een Byggekort kan via:
https://www.byggekort.no/.
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
6
Informatie over wanneer welke kwalificaties vereist zijn voor bedienen zwaarder materieel (en):
http://www.arbeidstilsynet.no/fakta.html?tid=240336?nav-veiviser=14895.
Meer weten over de schoonmaaktsector?
Informatie over de vergunning voor uw bedrijf, ID kaarten voor uw werknemers en andere regels
vindt u op (en):
http://www.arbeidstilsynet.no/fakta.html?tid=234114?nav-veiviser=14895#ID_cards
Meer weten over de offshore sector?
De Petroleum Safety Authority Norway (en):
http://www.ptil.no/regulations/category216.html
Meer weten over andere sectoren? (en)
https://www.nav.no/workinnorway/en/Enterprise/Guide+for+providing+temporary+service+in+Norw
ay/Starting+up/Relevant+industry+requirements
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
7
6. Export van goederen naar Noorwegen
In principe geldt in alle sectoren behalve de agrarische en visserijsectoren het vrij verkeer van
goederen en diensten zoals in de rest van de EU. Bovendien heeft Noorwegen geen douane-unie
met de EU, wat betekent dat de import van veel producten hetzelfde behandeld wordt als die van
producten buiten de EER. Daarbij is het goed om in de gaten te houden dat de Noorse douane veel
belangrijke informatie alleen in het Noors op het internet heeft staan.
Voor Nederlandse exporteurs is het hierbij belangrijk dat Noorwegen meedoet aan het Generalized
System of Preference en dat Europese exportformulieren dus ook in Noorwegen gelden.
Meer informatie?
Voor meer informatie over de vrijhandelsafspraken (EEA) (en):
http://toll.no/templates_TAD/Category.aspx?id=72195&epslanguage=en
Een algemene handleiding over import naar Noorwegen (no):
http://toll.no/templates_TAD/GuideStartpage.aspx?id=196263&epslanguage=no
Voor beperkingen en regels omtrent de import van en naar Noorwegen (no):
http://toll.no/templates_TAD/GuideArticle.aspx?id=196283&epslanguage=no
Importtarieven (en):
http://toll.no/templates_TAD/Tolltariffen/StartPage.aspx?id=267887&epslanguage=en
Cursussen over regelgeving en import (no):
http://toll.no/templates_TAD/Category.aspx?id=72209&epslanguage=no
Informatie regelgeving import en export (en):
http://europa.eu/youreurope/business/vat-customs/cross-border/index_en.htm#norway_en_doingbusiness-outside-eu
6.1 land- en tuinbouwproducten, voedingsmiddelen
Invoerheffingen
Land- en tuinbouwproducten, voedingsmiddelen e.d. vallen buiten het EER-verdrag. Dat betekent dat
er importtarieven kunnen gelden.
Met behulp van het HS Nomenclature nummer van uw product of door middel van een zoekterm kunt
u de invoerheffingen opzoeken in het Engelstalige overzicht:
http://www.toll.no/templates_TAD/Tolltariffen/StartPage.aspx?id=267887&epslanguage=en
Voor een aantal producten is het invoertarieven nul voor producten met als oorsprong een EU-lidstaat,
voor andere producten is het een aanzienlijk bedrag of percentage. Daarmee is het verhaal echter niet
af. De invoerheffingen zijn bedoeld als en werken als bescherming van de binnenlandse producenten.
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
8
Zo is de invoerheffing voor rozen als snijbloemen uit de EU ‘s zomers hoger dan ’s winters. Namelijk
respectievelijk 150% en 0%!
Dreigt de binnenlandse aanvoer van een product echter om een of andere reden onvoldoende te zijn
dan worden kunnen de invoerheffingen tijdelijk, administratief, verlaagd om het aanbod aan te vullen
vanuit het buitenland. Uw importeur dient hier natuurlijk van op de hoogte te zijn, de informatie is in
het Noors en is afkomstig van Norwegian Agricultural Authority (https://www.slf.dep.no/en/).
De Noorse VWA is Norwegian Food Safety Authority (in het Noors: Mattilsynet) heeft de
verantwoordelijkheid voor voedselveiligheid. (http://www.mattilsynet.no/language/english/)
De Noorse importeur van land- en tuinbouwproducten, levensmiddelen etc, moet als zodanig
geregistreerd zijn bij de Norwegian Food Safety Authority. Dat is alleen mogelijk voor Noorse
ingezetenen.
Meer weten?
Op de Nederlandse ambassade in Kopenhagen heeft Renske Nijland specialistische kennis op het
gebied van agro food export naar, alsmede de markt voor levensmiddelen, dranken, land- en
tuinbouwproducten in alle Noordse landen. Tlf: +45 33 70 72 37, Email: [email protected]
Informatie over de eisen waaraan u moet voldoen als u voedsel zou willen invoeren naar Noorwegen
(en):
http://www.mattilsynet.no/language/english/food_and_water/Commercial_import_of_foods_to_Norwa
y/obligations_for_importers_of_foods_to_norway.11700
Het register voor de Norwegian Food Stafety Authority vindt u onder de volgende link (no):
https://www.mattilsynet.no/mats
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
9
7. Nuttige links en instanties
Hier vindt u de contactgegevens van de belangrijkste instanties waar u mee te maken kunt krijgen als
u actief wordt op de Noorse markt. Het kan nuttig zijn om in de gaten te houden dat de Noorstalige
versies van websites vaak meer informatie bevatten dan de Engelstalige.
Nederlandse Ambassade in Oslo
Economische afdeling
Voor vragen en advies
Work in Norway
Informatie over zaken doen in Noorwegen
Verzamelde Noorse instanties
0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
https://www.nav.no/workinnorway/en/Home
Arbeidstilsynet
De Noorse arbeidsinspectie.
Veel informatie over arbeidsomstandigheden en
regelgeving
NAV
Sociale zekerheidsinstantie
Informatie over wanneer u en uw werknemers
deelnemen aan het Noorse sociale
verzekeringssysteem.
E-mail: [email protected]
Tel: +47 815 48 222
http://www.arbeidstilsynet.no/workingconditions-in-norway.html
Tel: +47 210 73 700
https://www.nav.no/English
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/
10
11
Skatteetaten
De Noorse Belastingdienst
E-mail: http://www.skatteetaten.no/en/Omskatteetaten/Contact-us/e-mail/e-mail-us/
Tel: +47 22 07 70 00
http://www.skatteetaten.no/en/Internationalpages/
Altinn
Voor uw rapportages aan belastingen en
registers. Veel online formulieren en informatie.
UDI
Noorse vreemdelingenpolitie
Voor het aanvragen van D-nummers
http://www.udi.no/Norwegian-Directorate-ofImmigration/
Toll
Noorse Douane
http://toll.no/
https://www.altinn.no/en/
SSB
Noorse statistisch bureau. Veel informatie en
cijfers over handelsstromen, import en export.
http://www.ssb.no/en/
Wij wensen u veel succes bij uw onderneming in
Noorwegen!
Nederlandse Ambassade, afd. Economische Zaken, 0244 Oslo, Noorwegen
E-mail: [email protected]
Tel: +47 23 33 36 33
Website: http://noorwegen.nlambassade.org/