Transcript downloaden - Historische Vereniging Maassluis

1964 - MAASSLUIS 350 JAAR ZELFSTANDIG
Het is dit jaar niet voor het eerst dat Maassluis groots feest viert vanwege haar
bestaan als zelfstandige gemeente. De laatste keer dat dit gebeurde was in 1964.
Ook toen was er een feestprogramma en vonden er verschillende activiteiten
plaats waarvan we hierbij met een kort voorwoord een beschrijving geven. Een
uitvoerig verhaal over het toen opgevoerde openluchtspel ‘Parels in een Kroon’
treft u elders in dit boekje.
Een provocerend voorspel
Over het proces van de afscheiding van Maassluis is elders al
veel geschreven. In april 1964
gooide de Maassluise burgemeester W.J.D. van Dijck toch nog
wat olie op het vuur. Tijdens een
persconferentie in het kader van
de herdenking van de 350-jarige
zelfstandigheid sprak hij de woorden:
Bevrijd Maassluis van Maaslands
juk. Het wordt de hoogste tijd
dat er nu eindelijk eens rust
komt in deze contreien. Ik moet
constateren dat we het met onze
moeder slecht getroffen hebben.
Maasland kunnen we vergelijken
met een stiefmoeder, die het met
haar dochter nooit zo goed heeft
gemeend en die het vandaag nog
niet goed met haar meent!
Het affiche van de festiviteiten
Men moet hieruit niet afleiden,
350 jaar Maassluis.
dat Maassluis niet in vrede met
Maasland wil leven, maar het is slechts een tijdelijke rust. Ik hoop, dat in
Maassluis evenals voor ds. Joh. Fenacolius nog eens een monument kan worden opgericht voor een minister of commissaris der Koningin, die beide plaatsen heeft samengevoegd tot één gebied en dat Maassluis het dan in de toekomst
beter zal doen dan Maasland.
23
Maaslands burgemeester F.J. Groot Enzerink, om commentaar gevraagd, zei
dat een en ander wel zeer in het emotionele vlak getrokken was. De vergelijking
‘moeder en dochter’ noemde de tegenstrever van de Maassluise burgemeester
een ‘vreemde kronkel’, omdat die vergelijking thans niet meer opgaat. ‘Het is
weinig verheugend’ aldus de heer Groot Enzerink over de uitlatingen van zijn
collega. ‘Wanneer de verhoudingen tussen Maassluis en Maasland slecht zijn,
is dat geen wonder. Want wat doet iemand, die rozen in zijn tuin heeft staan,
wanneer de buurman die tracht weg te nemen? Hij staat dat niet toe en dat
geldt hier ook. Bovendien is het zo dat Maassluis allerlei cijfers laat publiceren
waarvan het nog helemaal de vraag is of ze kunnen worden verwezenlijkt. Het
officiële cijfer voor het toekomstige aantal inwoners van Maassluis bedraagt
40.000. Ik vind het dan ook een overdreven zaak en ben van mening dat er
ergens iets fout zit en kan me er niet mee verenigen’. Hij besloot echter met de
woorden: ‘Ik hoop dat ze ginds in Maassluis een prettig feest zullen hebben.’
Het feestprogramma
Op 6 mei, voorafgaande aan de feestelijkheden, was er op de televisie
(Nederland 1, er was nog maar één zwart-wit televisienet in 1964, Nederland
2 startte in oktober 1964) een film over 350 jaar Maassluis, een ‘protestants
bolwerk’. De film was gemaakt door Jan van Hillo met hoofdrollen voor onder
meer burgemeester W.J.D. van Dijck en predikant L. van Hartingsveld. De
Fakkeldragers tijdens de festiviteiten Maassluis 350 jaar.
24
uitzending is later nogal bekritiseerd omdat het stempel protestantisme daarin
te nadrukkelijk naar voren was gebracht en de stad verder niet voldoende tot
zijn recht kwam.
Op donderdag 14 mei was er een kranslegging door burgemeester W.J.D. van
Dijck bij het monument van ds. Fenacolius, gevolgd door een herdenkingsbijeenkomst in de Groote Kerk waar Prof. Mr. Simons een feestrede uitsprak. Er
was muzikale medewerking van altzangeres Annie Hermes en organist Willem
Oranje.
In de avond trokken muziekkorpsen door de stad en lazen herauten een proclamatie voor. Om vijf voor negen kwamen estafettelopers bij de kerk aan met
vuur dat uit de gemeente Maasland was gehaald en om precies negen uur ontstak burgemeester W.J.D. van Dijck in een totaal verduisterde stad de vlam aan
op een gasflambouw, waarna alle lichten in de stad weer aan gingen.
Muziekkorpsen speelden het Wilhelmus en het lied van Zuid-Holland. Later op
de avond was er een imposante show, uitgevoerd door het tamboer- en trompetterkorps ‘Ahoy’ op het plein aan de Vincent van Goghlaan.
Vrijdag 15 mei was de première van het openluchtspel ‘Parels in een kroon’ op
het Kerkplein, entreeprijzen van f 1,50 tot f 2,50.
Zaterdagochtend was er voor de jeugd een wedstrijd schatgraven achter
Verolme Electra in Maassluis-West en ’s middags een speurtocht.
Op dinsdag 19 mei was er voor de kinderen een voorstelling van Circus Pepino
op het Kerkplein en werd ’s avonds door een marionettentheater in het Luxor
theater de opera Porgy and Bess uitgevoerd. Op diezelfde dag was er, georganiseerd door de middenstand, een ‘OudHollandsche Bruiloft’.
Het gezelschap en
de gasten kwamen
via een schuit vanaf
de Noordvliet op de
Markt aan en de burgemeester sprak hen daar
toe. Daarna werd het
huwelijk voltrokken in
het Raadhuis aan de
Hoogstraat.
25
Bruiloftsgasten op weg naar de Oud-Hollandsche Bruiloft.
De oudheidkamer van Maassluis (de voorloper van de Historische Vereniging)
organiseerde die dag in de school aan het Vincent van Goghplein een tentoonstelling genaamd ‘Drieëneenhalve eeuw Maassluis’.
Woensdag 20 mei was er voor de kinderen een optreden van Pipo de Clown op
het Kerkplein en werd het openluchtspel nog eens opgevoerd.
Op donderdag was er een muziekfestival in de Immanuelkerk met medewerking
van Maassluise koren en korpsen, in totaal waren er 350 mensen bij betrokken. Aansluitend was de opvoering van een speciaal door organist Koos Bons
gecomponeerde cantate ‘Neemt mij in de Hand’.
Op vrijdag 22 mei voerde Jacob van der Merwe een solocabaretvoorstelling op
in het Luxor theater.
Zaterdag 23 mei was er een reünie voor oud-Maassluizers waarbij meer dan
300 personen de feestlunch in de feesthal van de Verto gebruikten. Voorts was
er een grote optocht waarbij verenigingen, bedrijven en middenstanders zich
26
presenteerden, en een klaverjastoernooi met 881 deelnemers uit Maassluis en
omgeving.
Vanaf maandag 25 mei stonden de feestelijkheden in het teken van de sport.
Er was mogelijkheid voor een seance simultaan dammen en een demonstratie microhandbal en op dinsdag 26 mei was er een korfbalwedstrijd op het
Excelsiorterrein. Woensdag 27 mei: voor de jeugd vrije expressie in de feestzaal van de Verto met mogelijkheden tot boetseren, schilderen en tekenen en
’s avonds een seance simultaan schaken met niemand minder dan schaakkam­
pioen Max Euwe. Op donderdag 28 mei presenteerden de verenigingen Advendo
en Sparta een grote gymnastiekshow in de feesthal en op vrijdag 29 mei een
demonstratieavond judo door S. Morioka, universitair judokampoen van Japan.
Zaterdag 30 mei was voorlopig de laatste feestdag met een kinderoptocht met
ballonwedstrijd en een bridgedrive in de Ridderhof. In de vooravond was er een
voetbalwedstrijd tussen oud-internationals uit het district Rotterdam, waaronder
Cor van der Gijp en Henk Schouten (beide Feyenoord), Cock van der Tuyn
(Hermes DVS) en een speciaal samengesteld Maassluis’ elftal. De dag werd
afgesloten met een groots feestbal.
In de periode van 1 juni tot 6 juni was er een festivalkermis op het terrein aan
de Bilderdijklaan.
Op 8 juni, de allerlaatste dag van de festiviteiten, voerden een kunstzwemvereniging uit Amsterdam en de Rotterdamse Watervrienden nog een zwemdemonstratie uit in het gemeentezwembad aan de Burgemeester Van der
Lelykade. Die dag sloot af met een vuurwerk, aangeboden door de Maassluise
middenstand.
Achteraf
In de krant De Rotterdammer van 15 mei 1964 verscheen een artikel dat vermeldde dat het uit Maasland aangedragen vreugdevuur op de Markt ‘gewoon’
afkomstig was uit Maassluis. Naar bleek wilde niemand in Maasland het vuur
aandragen om Maasluis te helpen haar feest op gang te brengen. Burgemeester
F.J. Groot Enzerink bedankte ook voor de eer de fakkel te mogen aansteken.
Burgemeester W.J.D. van Dijck werd op donderdag 28 mei echter nog verrast
met een echt juk. Hij kreeg het onder grote hilariteit aangeboden door drie als
boertjes verklede Maaslanders, namens de burgerij van Maasland. Het ging
vergezeld van een oorkonde waarop fraai een gelukswens was gekalligrafeerd.
Over deze grap werd door ieder hartelijk gelachen en het gebaar van deze
Maaslanders werd zeker gewaardeerd.
27
Folder met een overzicht van de feestelijkheden.
Anno 2014 - 50 jaren later
Nu, 50 jaar later, zijn de betrekkingen tussen dochter Maassluis en de voormalige moedergemeente Maasland en die van beide betrokken burgemeesters sterk
verbeterd. Het aantal van 40.000 inwoners voor Maassluis is vooralsnog niet
gehaald, maar enkele grenswijzigingen zijn wel in het voordeel van Maassluis
gerealiseerd. Een gezamenlijke gemeente zijn we echter niet, dus het standbeeld
waarover burgemeester Van Dijck sprak is er evenmin. De vele feestelijkheden
voor dit jaar zijn even divers en zullen zeker ook over 50 jaar nog worden herinnerd. Wellicht kunnen we in ons volgende boekje, in november 2014, reeds
over het vierde eeuwfeest schrijven.
januari 2014
Dick van Wassenaar
Foto’s afkomstig van foto Teunissen uit Maassluis genomen in 1964 tijdens de
viering 350 jaar Maassluis.
28