Transcript Collega januari 2014

Collega
Nieuwsbrief SALT
Functieafdeling
geaccrediteerd!
Uitgave nr. 4 • Januari 2014
Zorgelijk
Hoe gaat het met u in de zorgsector, begrijpt u
het nog? Immers, minister Edith Schippers wil
graag substitutie van de tweede lijn naar de eer-
Sinds 1998 heeft CCKL, Stichting voor de bevordering van de kwaliteit
van het laboratoriumonderzoek voor de accreditatie van laboratoria in
de gezondheidszorg, het vertrouwen uitgesproken in de manier van
werken zoals dat binnen SALT uitgevoerd wordt.
Tijdens het twee jaarlijks bezoek van een auditteam wordt gekeken naar drie belangrijke pijlers:
- De systeemkwaliteit, de organisatie als geheel
- De productkwaliteit, de technisch/analytische aspecten
- De professionele kwaliteit, de competentie van de medewerkers
CCKL heeft zich aangesloten bij de RvA, raad van accreditatie. Deze raad is door de overheid
aangewezen als de nationale accreditatie-instantie. De praktijkrichtlijn opgesteld door de
CCKL gaat over in een ISO normering waardoor er een gelijkwaardigheid binnen Europa
ontstaat. Dat betekent voor SALT aanpassing naar de gestelde eisen. De kwaliteit blijft hierdoor op een hoog niveau waardoor u verzekerd blijft van een betrouwbare uitslag.
Lees verder op de volgende pagina >>
ste lijn, maar begrijpt zij het zelf wel. Een paar
voorbeelden: de PVDA wil meer transparantie
in de zorgpolissen, vragen die een spoedig antwoord behoeven, blijven onbeantwoord. “Welke
polis heb ik: natura, restitutie en met welke zorgverlener zijn wel/niet contracten afgesloten.”
Wachten de zorgverzekeraars tot overstappen
niet meer mogelijk is?” Als de eerste lijn zo belangrijk is om de kosten te beheersen, waarom
dan de ELD-diagnostiek, aangevraagd door een
huisarts, WEL onder het eigen risico laten vallen?
De kosten voor de huisarts vallen daar terecht
niet onder, maar ook de ELD-diagnostiek, als
onderdeel van “Ketenzorg” ook niet. Juist voor
genoemde substitutie te optimaliseren is het belangrijk huisarts en noodzakelijke diagnostiek,
aan elkaar te koppelen. “Edith begrijp je wel?”
Vervolg voorpagina >>
Naast deze eisen geldt ook de wet- en regelgeving.
Momenteel is de wet bescherming persoonsgegevens sterk in beeld. In het kader daarvan moeten
wij, als SALT ons ervan overtuigen dat de persoon
die belt ook recht heeft op de gevraagde uitslag. Om
misverstanden te voorkomen worden verificatievragen gesteld, houdt u de gegevens van betreffende
cliënt bij de hand.
Hierbij willen wij u met trots laten weten dat de
functieafdeling dit jaar als derde artsenlaboratorium
Inspanningsonderzoek
in de eerste lijn
van Nederland CCKL-geaccrediteerd is voor de vol-
Sinds januari 2011 verricht SALT op verzoek van huisartsen inspanningstesten en echocardiografieën
gende onderzoeken:
in Zaandam. Hieronder vindt u een overzicht van de resultaten. Tot juni 2013 werden 1027 patiënten verwezen waarvan 479 mannen met een gemiddelde leeftijd van 57 jaar (spreiding van 18-91
• 24-uurs bloeddrukmeting
jaar) en 548 vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 55 jaar (spreiding 15-86 jaar). De reden voor
• Event-/holterregistratie
verwijzing was divers. POB en andere precordiale klachten vormden de grootste groep (708 van
• Fundusfotografie
1027 patiënten). Bij het rust ECG dat voorafgaand aan een inspanningstest wordt verricht, werden
• Spirometrie
onderstaande afwijkingen geconstateerd.
• Rust-ECG
Afwijkende ECG's voorafgaand aan de inspanning
Het laboratorium van SALT voldoet al jaren aan de
Vrouwen
Mannen
strenge eisen die de CCKL stelt. Voor de functieafde-
Aantal Aantal
%
%
lingen van alle artsenlaboratoria in Nederland is de
ischemie
142,6
8 1,7
CCKL-accreditatie echter pas sinds kort ingevoerd.
infarct
13 2,4
132,7
Naast zinnige en zuinige zorg, staat SALT dus ook
1e graads AV-blok
9
12
garant voor kwalitatief goede zorg!
RBTB
9 1,6
Aanvraag kwalitatief
urineonderzoek
en urinese-diment
vereenvoudigd:
1,6
2,5
102,1
LBTB
7 1,3
61,2
LVH
6 1,1
102,1
RVH
1
0,2
0
0
atriale tachycardie
1
0,2
0
0
De resultaten van de inspanningstest waren als volgt:
Vrouwen
Mannen
Aantal Aantal
%
%
normaal
42176,9
37778,7
Tot voor kort was het noodzakelijk om de
ischemie
6111,1
5311,0
urine na lozing gekoeld te bewaren om
non conclusive
61
43
de eventueel aanwezige cellen en andere
Niet verricht
50,9
61,3
vormelementen goed te kunnen beoordelen.
Totaal
548100,0
479 100
Momenteel kunnen we de urine op locatie
overbrengen in een speciale buis waarin een
11,1
9
NB Bij een LBTB is het veelal niet zinvol om een inspanningstest te verrichten.
conserveermiddel zit die de cellen in takt
Op grond van de testresultaten werden 229 patiënten (22,2%) vermoedelijk naar een cardioloog
houdt zonder dat hier een koelvoorziening
verwezen. Dit gebeurde zoveel mogelijk in overleg met de huisarts. Bij 798 patiënten werden tijdens
voor nodig is. Hierdoor is het nu mogelijk
de inspanningstest geen afwijkingen geconstateerd. Het is aannemelijk dat het grootste gedeelte van
op al onze poli’s en huisbezoeken een
deze groep niet naar een ziekenhuis werd verwezen. Dit betekent dat geconcludeerd mag worden dat
kwalitatief urineonderzoek en sediment aan
bij de gevolgde diagnostische route een aanzienlijk aantal patiënten in de eerste lijn blijft, dit sluit
te vragen.
naadloos aan bij de huidige opvatting van de structuur van de gezondheidszorg.
Nascholing radiologen WLZ en SALT
Donderdagavond 14 november gaven de radiologen Sander Bodewitz en Dirk Duterloo een nascholing over echodiagnostiek van
de buik en de schouder. In twee kleine groepen werd een schouderecho live gedemonstreerd. Plenair werd de rol van echodiagnostiek bij een “acute buik”besproken. De nascholing werd door de aanwezige huisartsen zeer goed ontvangen.
Leerpunten:
3. Echo abdomen is nog steeds een zeer goede
5. Bij ernstige pathologie (o.a. trombose,
1. Echodiagnostiek is bij uitstek geschikt voor
diagnostische tool bij buikpathologie. Met name
maligniteit) neemt de radioloog uiteraard direct
patiënten met schouderklachten. De rotatorcuff
ook voor het aantonen of uitsluiten van een
contact met u op.
spieren worden nagenoeg geheel in beeld ge-
appendicitis. Door de radiologen wordt altijd de
bracht. Bij abductie van de arm kan impingement
gehele buik onderzocht, ook indien alleen een
6. Verwijzen kan:
direct worden waargenomen. Aanvullend onder-
echo onder- of bovenbuik wordt aangevraagd.
• Via zorgdomein: Ga naar “SALT”, kies voor
zoek middels MRI is vaak niet nodig.
“alfabetisch” en vervolgens voor “beeld4. In Medisch Centrum de Gors te Purmerend
vormend” en klik de echo aan die u wenst.
2. Barbotage (of needling) kan worden toege-
wordt door de radiologen van het WLZ dagelijks
• Via het aanvraagformulier van SALT.
past van bij tendinitis calcarea. Hierbij worden
echo-onderzoek verricht. Er wordt gewerkt
• Via een verwijsbriefje (alle soorten, indien
de verkalkingen aangeprikt en worden zeer
zonder wachtlijst (uitzondering hierop zijn de
de vraagstelling en het gewenste onderzoek
goede resultaten behaald. De radiologen van
schouderecho’s die in verband met de specifieke
duidelijk zijn omschreven).
het WLZ doen dit frequent en u hoeft niet te
expertise van de radioloog 2 keer per week kun-
7. Afspraken kunnen gemaakt worden bij de
verwijzen via de orthopeed.
nen worden ingepland).
functieafdeling van SALT in Zaandam.
De bloedafname
Anaemie screeningsprotocol
Het aantal clienten dat onze poli’s
Om de diagnostiek van anemie zo doelmatig
onderzoeken er worden uitgevoerd is afhanke-
bezoekt neemt nog steeds toe.
mogelijk te laten verlopen hebben wij een
lijk van de uitslag van het MCV.
Daarnaast geven een groot aantal
anemie screeningsprotocol in ons aanvragen
Ons Laboratorium Informatiesysteem beoor-
clienten aan, graag vroeg geprikt te
pakket opgenomen. Bij de bloedafname wordt
deelt het Hb en de MCV-uitslagen aan de hand
willen worden i.v.m. hun werk. Om
alvast extra bloed afgenomen om in het geval
van de referentiewaarden. Deze referentiewaar-
daar gevolg aan te geven zullen een
dat de hemoglobine concentratie in het bloed
den zijn afhankelijk van leeftijd en geslacht van
aantal poli’s per 1 januari vroeger
is verlaagd, direct diagnostisch vervolgon-
de patiënt.
gaan starten.
derzoek uit te kunnen voeren. Deze vervolg-
Bij veel andere poli’s zijn de openingstij-
onderzoeken worden uitgevoerd conform de
Na de interpretatie van de uitslagen worden in
NHG-standaard.
ons computersysteem de volgende bepalingen
den uitgebreid. (houd u hiervoor goed de
website in de gaten!)
automatisch toegevoegd, de betreffende analyProcedure: Een vervolgonderzoek vindt alleen
ses worden verricht en gerapporteerd.
plaats indien het Hb verlaagd is. Welke vervolg
In maart 2014 zullen wij twee nieuwe locaties betrekken. Te weten in het medisch
centrum in Poelenburcht te Zaandam en
Hb verlaagd en MCV
Hb verlaagd en
Hb verlaagd +
medisch centrum “de Roos” in zorgcen-
verlaagd:
MCV normaal:
MCV verhoogd:
trum de Viervorst in Purmerend.
- Ferritine
- Ferritine
- Trombocyten
- Serum IJzer
- Trombocyten
- Leucocyten
- Transferrine
- Leucocyten
- Vitamine B12
de vergrijzing nog steeds toe. Een service
- LDH
- Foliumzuur
die wij nog steeds kunnen bieden.
- Serum IJzer
- Reticulocyten
Ook het aantal huisbezoeken neemt i.v.m.
- Transferrine
- Reticulocyten
Zorgdomein
Het elektronisch aanvragen van laboratorium- en functieonderzoeken bij
SALT stijgt gestaag. Huisartsen ondervinden vele voordelen van Zorgdomein,
zoals geen papieren meer op het bureau en altijd de beschikking over de
juiste aanvraagformulieren! Als nadeel wordt (nog) ondervonden dat er een
uitdraai aan de patiënt moet worden meegegeven. Voor een bloedafname
die aan huis moet gebeuren klikt u op het orderformulier een thuisafname
aan. Het formulier hoeft NIET bij de patiënt thuis te liggen. SALT print deze
namelijk zelf en de medewerkers neemt deze mee naar de patiënt. Hieronder zal er uitleg worden gegeven hoe u de voorkeur poli’s kunt instellen.
Instellen voorkeur poli’s (afnamelokaties) in Zorgdomein:
Het is gebleken dat een aantal aanvragers die zorgdomein gebruiken de voorkeur poli’s
(nog) niet hebben ingesteld, dat geeft voor u extra werk en er wordt onnodig veel geprint. Onderstaand vindt u hoe u de instelling kunt aanpassen, dit moet wel even bij alle
gebruikers. Wanneer u in Zorgdomein bent ingelogd gaat u naar >> “Mijn Profiel”
>> Klik op “Faforieten beheren” >> Klik op het tabblad “Prikposten” >> Klik in het
dropdown menu (“Voeg prikpost toe”) op de gewenste poli, ze staan op postcode gesor-
Een aanvulling in de anaemie diagnostiek
RET-HE
Ret-He is de afkorting van Reticulocyten
teerd. Selecteer er maximaal
Hemoglobine Equivalent en is één van de
5, anders passen ze niet
parameters die op onze hematologie ana-
op 1 blaadje.Dit is een
lyzer wordt meebepaald bij de bepaling
eenmalige actie die alle
van het hemoglobine en de bloedcellen.
medewerkers in uw praktijk
Aangezien uit diverse studies de Ret-He
even moeten doen, als u
van toegevoegde waarde bleek bij onder
geen prikpost selecteerd
andere de diagnostiek en vervolg van
dan worden ze allemaal uit-
ijzergebreks anaemie zijn wij deze waarde
geprint (dat zijn 6 pagina’s)
inmiddels gaan rapporteren.
Zorgdomein en functieonderzoeken
Het hemoglobine gehalte en de MCH (gemiddelde
Let u goed op dat niet alle functieonderzoeken in alle regio's worden aangeboden. Rönt-
hemoglobine per erytrocyt) geeft informatie over de
genonderzoek wordt vooralsnog alleen in Castricum aangeboden. Transvaginale echo's
aanmaak van erytrocyten gedurende een periode van
in Alkmaar en in Castricum. SALT hoopt hiermee spoedig uit te breiden in haar gehele
120 dagen. De reticulocyten zijn jonge erytrocyten, die
werkgebied.
na ongeveer 4 dagen hun jonge kenmerken verliezen
en als erytrocyt verder in het bloed circuleren.
Goed nieuws:
Elders in het land is een laboratorium gestart met een pilot voor het digitaal papierloos
Door het meten van het hemoglobine in deze groep
aanvragen van laboratorium- en functieonderzoeken. In samenwerking met een aantal
jonge erytrocyten krijgt men een actueel beeld van de
huisartsen wordt dit de komende maanden verder getest. Indien de pilot een succes is,
hemoglobine synthese bij de aanmaak van de erytrocy-
zal ook SALT een pilot gaan doen.
ten in het beenmerg. Bij een ijzergebrek zal de Ret-He
al na een paar dagen dalen. Anderzijds zal de Ret-He
Spirometrie-uitslagen op de juiste plek in uw HIS
al enkele dagen na het starten van de ijzertherapie bij
Op dit moment wordt bij SALT achter de schermen hard gewerkt om ervoor te zorgen
een patiënt met een ijzergebreksanaemie al na een
dat de benchmark-gegevens uit de spiromtrie-uitslag op de juiste plek in uw HIS worden
paar dagen significant stijgen.
geplaatst. Zeer binnenkort zal worden gestart met een pilot om de laatste puntjes op de
i te zetten. Zodra hierover meer bekend is, zullen de praktijken die deelnemen aan de SEZ
Bijkomend voordeel is dat de Ret-He in tegenstelling
hierover verder worden geïnformeerd.
tot de acute fase eiwitten ferritine en transferrine
vrijwel niet wordt beïnvloed door mogelijk aanwezige
ontstekingen. Als referentiewaarde voor de Ret-He wij
hanteren is:1,9 – 2,3 fl (femtoliter).
Zelfmeten bij afdeling
trombosedienst
Uitbreiding
Helicobacter
pylori
diagnostiek
De afdeling Zelfmeten van SALT heeft op dit moment ruim 700 cliënten. Deze
cliënten bepalen zelf hun INR met behulp van de Coaguchek. Er zijn cliënten die
alleen zelfmeten, zij krijgen van de Trombosedienst een doseeradvies. Er zijn ook
cliënten die zelfmeten en ook zelf doseren. Zij hebben, tijdens een cursus, geleerd
hoe zij naar aanleiding van hun gemeten INR hun dosering bepalen. De cliënten
komen twee maal per jaar op controle.
Tijdens de periodieke controle, contoleren wij de Coaguchek, de priktechniek en de gemeten
Sinds enige tijd is het mogelijk om bij
waardes. Wij prikken ook veneus, deze INR controleren wij aan het einde van de dag met de
SALT een ureumademtest aan te vra-
gemeten INR van de Coaguchek. De contoles worden uitgevoerd op een poli in Koog a/d Zaan,
gen. Op dit moment wordt deze aan-
Purmerend en sinds oktober 2013 ook in Castricum.
geboden in Purmerend en Zaandam. In
verband met toenemende belangstel-
In april 2013 zijn wij gestart met een nieuw computersysteem. De cliënten kunnen nu hun INR
ling wordt het aantal locaties mogelijk
invoeren in een digitaal logboek. Voor de Trombosedienst is dit computersysteem van Portavita
binnenkort uitgebreid.
een grote vooruitgang. Wij kunnen nu de statistieken voor de FNT digitaal aanleveren.
In het verleden was dit niet mogelijk omdat alle doseringen op papier werden aangeleverd.
De primaire diagnostiek van Helicobacter Py-
De afdeling zelfmeten groeit nog steeds!
lori kan plaatsvinden door bepaling van antistoffen tegen Helicobacter pylori. Dit is sinds
jaren de simpelste test voor de eerste lijn in
onze regio. Deze test heeft als diagnosticum
een sensitiviteit en specificiteit van 80-90%,
maar is niet geschikt is voor de controle na
Allergieonderzoek:
de eradicatiebehandeling, omdat de antistoffen gedurende een lange periode positief zal
Bij een allergieonderzoek verricht SALT primair:
Uitgangspunt is dat, zonder een door de aan-
blijven. De infectie word aangetoond met
• Totaal IgE en totale eosinofielen
vragende arts expliciet aangegeven indicatie,
een zogenaamd ureum ademtest.
• Phadiatop: (gras-, boom en kruidpollen, kat,
geen specifieke allergenen worden bepaald.
De test begint met de inname van een tablet
• Mx1 (schimmelmix)
dere kruisjes zette, zonder zich te realiseren
met hierin radioactief gelabeld ureum door
• Ex70 (knaagdierenmix).
dat het kostbare onderzoeken zijn.
cobacter Pylori infectie van het maagslijm-
Bij een leeftijd tot en met 10 jaar wordt
Desgewenst kunt u, in combinatie met de
vlies, wordt het ureum door deze bacterie
dit standaard uitgebreid met:
screening of enkel, specifieke allergenen
afgebroken en wordt het hierbij vrijkomende
• Voedselmix 1: Fx5 (kippeneiwit, melk, vis,
aanvragen.
hond, paard en huisstofmijt)
Het komt echter voor dat patiënten zelf meer-
de patiënt. Indien er sprake is van een Heli-
gelabelde koolzuurgas via het bloed naar de
longen geleid alwaar het wordt uitgeademd.
Door de uitgeademde lucht 10 minuten na
tarwe, pinda en soja allergenen)
• Voedselmix 2: Fx77 (hazelnoot, cashewnoot, sesamzaad, kiwi en tomaat)
inname van het tablet, gedurende 2 minuten
Indien het allergieonderzoek is aangevraagd
door de huisarts, zal aan de gecompliceerde
afwijkende uitslagen tevens een beoordeling
op te vangen in een speciaal zakje is het
Afhankelijk van de uitkomst vindt specifiek
worden toegevoegd door de allergoloog of
mogelijk de hoeveelheid radioactief gela-
vervolgonderzoek plaats, zodat de aanvrager
consulent allergologie.
beld koolzuurgas te meten. De radioactieve
weet welke allergenen verantwoordelijk zijn
belasting voor de patiënt is beperkt: de
voor de sensibilisatie.
stralingsbelasting komt overeen met een
vlucht van een half uur in een vliegtuig en is
250 keer minder dan een röntgenfoto.
Wist u dat?
Voorbereiding
ureumademtest
• Uw patiënten in Medisch Centrum de Gors te Purmerend dagelijks terecht kunnen voor echodiagnostiek (met uitzondering
van schouderecho’s die 2 keer per week worden verricht)?
• Bij SALT ook inspannings ECG’s en hartecho’s kunnen worden
In de NHG-standaard wordt de ureumademstest,
aangevraagd?
naast de fecestest, geadviseerd als eerste keus
diagnostiek naar H. Pylori. Om foutieve uitslagen te
• Deze onderzoeken plaatsvinden in samenwerking met de
voorkomen is een goede voorbereiding van groot
cardiologen in Zaandam en de cardiologen uit het Waterland-
belang. Hierbij geldt dat:
ziekenhuis te Purmerend?
• Antibiotica gedurende 4 weken voor het
onderzoek niet gebruikt mogen worden.
• Maagzuurremmers, zowel protonpompremmers
als H2-receptorantagonisten, één maar liefst 2
• De onderzoeken plaatsvinden op de Herengracht te Zaandam
en in het Waterlandziekenhuis te Purmerend?
• De cardiologen van de Herengracht per januari 2014 verhuizen
naar Medisch Centrum de Vaart te Zaandam?
weken voor het onderzoek niet mogen worden
ingenomen (NB dit wijkt af van het advies dat
• Er bij het aanvragen van deze onderzoeken geen DOT/DBC
hierover in de NHG-standaard wordt gegeven).
wordt geopend? Maar dat het hierbij gaat om “losse”
eerstelijns diagnostiek?
• Maagzuurneutraliserende medicatie een dag
voor het onderzoek gestopt dient te worden.
• De diagnostische sensitiviteit en specificiteit is
groter dan 90% en bij controle van de eradicatie
behandeling heeft deze test 4 weken na deze
behandeling een sensitiviteit van 94% en een
specificiteit van 95%.
Verder is het nog belangrijk om te vermelden dat
het onderzoek niet wordt uitgevoerd bij patiënten
die zwanger zijn of een zwangerschapswens
hebben. Daarnaast wordt deze test bij voorkeur niet
uitgevoerd bij patiënten die borstvoeding geven.
Voorzichtigheid is geboden bij patiënten bij wie de
maag geheel of gedeeltelijk is verwijderd.
Dit onderzoek wordt na telefonische afspraak op
onze biometrie punten worden uitgevoerd.
Collega is een uitgave van Stichting Artsenlaboratorium en Trombosedienst.
Ontwerp: De Reclamestudio, Oosthuizen
Hoofdvestiging SALT
Medisch centrum “De Vaart”
Medisch centrum “De Gors”
Molenwerf 11
1541 WR Koog a/d Zaan
Irene Vorrinkplein 40 A
1506 WR Zaandam
Lisdoddestraat 28-30
1441 NN Purmerend
www.salt.nl • [email protected]