Transcript bekijk

Transfusie
Register
Irregulaire antistoffen en
X(kruis)-proeven
Jan van der Wijst,
Hemovigilantie adviseur UMC St Radboud, Nijmegen
lid gebruikerscommissie TRIX
CLAUS
Centraal Laboratorium
Aanvraag- en Uitslag Systeem
Hemovigilantie is het systematisch monitoren van
bijwerkingen en nadelige incidenten in de gehele
transfusieketen van donor tot patiënt, en
daarnaast alles wat bij kan dragen aan een
veiliger en effectiever gebruik van bloedproducten
bloed
bloed
bloed
bloed
…..bijwerkingen
……nadelige incidenten in de gehele transfusieketen van donor tot patiënt,
….alles wat bij kan dragen aan een veiliger en effectiever
gebruik van bloedproducten
Oorsprong van TRIX
Jaar 2000:
• Vervolg op twee dodelijke incidenten na een
bloedtransfusie
Inspectie voor de volksgezondheid..
• Uitgebreide enquete aan alle ziekenhuizen en
bloedbanken
• Inspectie op locatie in twaalf ziekenhuizen
Oorsprong van TRIX
Opgemerkt werd in het rapport ‘sanguis sanus sanat’
(2001) van de Inspectie voor de Gezondheidszorg
over de bloedtransfusie in ziekenhuizen en in de
aanbeveling van de CBO richtlijn bloedtransfusie
in 2004…….
….Een regionaal of liever landelijk bestand voor
irregulaire bloedgroepantistoffen is gewenst
Bij mevr. A. (geb in 1936) wordt pre-operatief een
positieve screening gevonden. De irregulaire
antistoffen worden getypeerd als: anti-Jk(a), anti-K
en anti Co(b).
Omdat niet alle klinisch belangrijke antistoffen
kunnen worden uitgesloten wordt mevrouw opnieuw
opgeroepen en serum wordt opgestuurd naar het
referentielaboratorium van de bloedbank Sanquin
regio Zuidwest om andere antistoffen uit te sluiten.
Als antwoord komt terug: meest voorkomende
klinisch belangrijke antistoffen uitgesloten bij patiënt
die bij ons bekend is met anti-Jk(a), anti-K en anti
Co(b).
Jammer dat we dat niet eerder wisten.
Casus: M patiënt vd S.
multipele complicaties na een bovenbuikoperatie ivm
bloedend ulcus pepticum.
- van perifeer naar academisch ziekenhuis
- 10 eenheden EC ongekruist aangevraagd bij
aankomst
- 7 eenheden getransfundeerd
-
3 uur later kwam informatie uit perifeer ziekenhuis
dat anti-Jka antistoffen aangetoond waren
- 5 getransfundeerde eenheden waren Jka positief.
Casus: Mevr. 1970, Hb 4,5, negatieve IAS,
2 eenheden bloed
na 6 weken: Hb 4,0 , pos.DAT, geen specificiteit,
negatieve reacties in albumine. Warme auto
antistoffen:
2 eenheden bloed
na 3 weken: Hb 3,0 , geen specificiteit, 3 eenheden
na 2 weken: Hb 4,0 . Opgestuurd naar referentielab.
Mevr. was daar reeds bekend met anti-K, anti-Lea en
anti Jkb. Ze heeft er nu een anti Wra bijgemaakt.
Achteraf:
5 jaar eerder tijdens zwangerschap 3x EC transfusie,
bekend met anti-Lea. Bij bevalling na 6 weken:
anti-Jkb, anti-Kell, anti-Lea
TR!X vertelt het
transfusielaboratorium van het
ziekenhuis, waar de patiënt is(wordt)
opgenomen, over eerder
aangetoonde bloedgroepantistoffen.
Als deze op dat moment bij dat
transfusielaboratorium nog niet
bekend zijn, benoemen we dit als een
HIT
1. Doelstelling
2. Organisatie
Privacy.
Financien
Wie mag invoeren, wie mag
raadplegen ?
Contract, huishoudelijk regelement
3.
4.
5.
6.
Hoe ziet het eruit en hoe werkt het ?
Deelname, stand eind 2011
Status TRIX in Nederland
Resultaat 2011
• Doelstelling
TRIX heeft tot doel het risico van
transfusiereacties bij en na
transfusies te reduceren door,
aan het laboratorium waar
vooronderzoek wordt verricht
ten
behoeve
van
een
bloedtransfusie,
alle elders
gevonden relevante gegevens
van de betreffende patiënt tijdig
beschikbaar te stellen.
Organisatie
Privacy.
Financien
Wie mag invoeren, wie mag
raadplegen ?
Contract, Huishoudelijk regelement
Privacy.
• Patiënt informeren dat er
gegevens worden
opgeslagen in database
• De patiënt moet in de
gelegenheid zijn om te
zeggen dat hij/zij niet
accoord is met het
opnemen van gegevens in
de centrale database
Soms vormen patiënten na een bloedtransfusie
afweerstoffen tegen andermans bloedcellen. Ook dit
kan een reactie geven in de vorm van koorts. Deze
reactie kan met medicijnen worden behandeld. Zo’n
reactie kan ook worden veroorzaakt door afweerstoffen
tegen bloedcellen van een bepaalde bloedgroep. In het
laatste geval krijgt u een transfusiekaartje met daarop
de vermelding van dit gegeven. Dit moet u bij volgende
bloedtransfusies altijd aan uw arts tonen.
Omdat de mogelijkheid bestaat dat deze afweerstoffen
na verloop van tijd niet meer aantoonbaar zijn, worden
de gegevens over deze afweerstoffen en ook van
ernstige allergische reacties meestal opgeslagen in een
landelijk datasysteem. Bij een volgende transfusie kan
het transfusielaboratorium van het ziekenhuis waar u
op dat moment wordt behandeld het landelijke
datasysteem raadplegen en zo goed mogelijk passend
bloed voor u uitzoeken. Vraag uw arts om informatie als
u niet graag hebt dat deze gegevens worden
opgeslagen in een landelijk systeem.
Financien
•Jaarlijks wordt een begroting voor de exploitatie van
het centrale datasysteem opgemaakt, die onderdeel
is van de Sanquinbegroting, zoals deze ter
vaststelling aan de Minister van VWS wordt
aangeboden.
•Bij benadering ongeveer € 0,20 per
eenheid (€ 214,70)
•De kosten verbonden aan de lokale hardware (PC)
en software licentie ( €500,-) zijn ten laste van het
deelnemende ziekenhuis
Wie mag meedoen met TRIX ??
• Ziekenhuizen, die het contract met
Sanquin hebben ondertekend,
worden door het technisch beheer
aangesloten op TRIX en kunnen
vanaf dat moment meedoen met
TRIX
Wie mag raadplegen ?
•
Ieder deelnemend laboratorium is gerechtigd
TRIX te raadplegen en patiënten in TRIX aan
te melden.
Wie mag invoeren ?
•
Identificatielaboratoria zijn gerechtigd
irregulaire erytrocyten antistof gegevens in te
voeren in TRIX, indien voldaan wordt aan de
volgende criteria………
•
Het identificatieonderzoek is verricht conform Richtlijn
Bloedtransfusie
•
Het laboratorium dient te werken volgens een kwaliteitssysteem dat gecontroleerd wordt door een onafhankelijke
accrediterende instantie, zoals b.v. CCKL of Raad voor
Accreditatie
•
De antistofidentificatie moet uitgevoerd zijn volgens de
Fisher exact methode (p-waarde < 0.05 per antistof) ofwel
voldoen aan de volgende stelregel: minimaal 2 positieve
en 2 negatieve reacties per aangetoonde antistof zijn
nodig voor een betrouwbare identificatie van een
erytrocyten antistof, uitgaande van gebruik van een
identificatiepanel van minimaal 8 cellen, met eisen aan
dat panel en het identificatieonderzoek conform CBO
richtlijn deel 1 (zie Transfusion Medicine 2004, 14 59-73
m.n. paragraaf 7.7).
VERKLARING GEBRUIKERS
OVEREENKOMST
•
•
•
Identificeren conform richtlijn Bloedtransfusie
Invoeren nieuwe en reeds bekende
antistoffen zoals omschreven in procedure..
Geaccrediteerd op dd. ddmmjj door…
handtekening
Contract, tussen elk deelnemend
ziekenhuis en Sanquin, dat de
exploitatie verzorgt
• Rechten en plichten voor het beheer ( Sanquin)
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
In goede staat en stand houden van het systeem
Alleen toegang voor deelnemende ziekenhuizen
Passend veiligheidsnivo
Toegankelijk maken voor andere deelnemer
Overzicht verwerking aan patiënt, indien gevraagd
Logging ( wie raadpleegt, welke patiënt)
Geheimhouding data
Intellectuele eigendom ontwerp
Jaarlijkse begroting
Financiele bijdrage van de deelnemers
Contract ……
• Rechten en plichten voor het deelnemende ziekenhuis
–
–
–
–
–
–
–
–
Beschikbaar zijn van hardware/software
Geneeskundige behandelovereenkomst met patiënt
Verzoek blokkering/wijziging patiënt
Geheimhouding
Voorwaarden TRIX procedures
Uitvoering van de omschreven regelgeving ( o.a. WBP)
Bij CPB aangemeld als verantwoordelijke
Financiële paragraaf
Contract……
• Algemeen
– Duur van de overeenkomst
– Betaling en bij in gebreke blijven van..
– Aansprakelijkheid
– Gebruikersraad
•
Alle deelnemers
– Gebruikerscommissie
•
•
Gekozen uit de gebruikersraad
Huishoudelijk regelement
Hoe ziet het eruit en hoe werkt het ?
Zoeken op geboortedatum
Kiezen of ..nieuwe patient
Kiezen uit lijstje van
patiënten of nieuwe patient
Patiënt invoeren, indien nieuw
Finale validatie
• Autorisatie
TRIX
door
arts/
transfusiespecialist
• Valideren Bloedgroepkaartje
• Sturen van begeleidende brief,
waarin ook opgenomen, dat de
patiënt te kennen kan geven, niet
in de database te willen worden
opgenomen.
TRIX informatie
Aanwezig
Resultaat 2011
1.
2.
3.
4.
Richtlijn Bloedtransfusie 2011
Zwangerschapsscreening
Aantal deelnemers
Aantal hits
Wat is de status van TRIX ?
• Opgenomen in de landelijke
richtlijn Bloedtransfusie
Uit de richtlijn Bloedtransfusie…..
De aanwezigheid van klinisch belangrijke irregulaire
erytrocytenantistoffen dient goed geregistreerd te worden.
Dit dient te geschieden:
•in het archief van het bloedtransfusielaboratorium;
•In het medisch dossier; van de patient
•op een transfusiekaart voor de patient
•In TRIX
•Kennis over de HLA en HPA antistof voorgeschiedenis van de
patiënt dient gedurende het gehele leven van de patiënt direct
toegankelijk te zijn, bij voorkeur in het landelijke systeem TRIX.
•
•Bij elke aanvraag van een cellulair bloedproduct dient de
antistofvoorgeschiedenis van de patiënt via TRIX geraadpleegd te
worden
Zwangerschapsscreening
• Trix genoemd in de RIVM folder
Bloedgroepantistoffen en
zwangerschap
•
•
•
•
Aantal deelnemers eind
2011
Aantal ziekenhuizen
81
In productie
57 = 70%
Aangemeld
69 = 85%
Contract
58 = 72%
• Knelpunten:
– Contract (kosten, melding patient)
– Geen koppeling (TDS systemen)
Aantal Hit meldingen
• We spreken van een echte TRIX-hit,
indien TRIX op het lab.een nog
onbekende antistof heeft
gerapporteerd.
• Bij de registratie van zo'n hit wordt
aangegeven of de antistof nog
aantoonbaar is of niet of dat dit
wegens bijvoorbeeld ontbreken van
de juiste testpanels niet gedaan is.
Aantal Hit meldingen
• Aantal Hit meldingen
311
• Antistof aanwezig
213
• Antistof niet meer aantoonbaar
73
• Antistof overgenomen
25
Aantal HIT meldingen 311
totaal
Jk(a)
9
E (grote)
54
Lu(a)
8
K (grote)
44
S (grote)
8
D
35
Kp(a)
6
M
26
Fy(b)
4
C (grote)
23
Jk(b)
4
Fy(a)
17
Le(b)
3
Cw
16
P1
3
c (kleine)
15
e (kleine)
2
Wr(a)
15
G
2
Le(a)
14
CE
1
Co(b)
1
Lu(b)
1
antistof
ja
ne
ngt
C (grote)
17
5
1
c (kleine)
12
2
1
CE
1
Co(b)
1
Cw
12
3
D
34
1
E (grote)
38
13
e (kleine)
1
1
Fy(a)
12
4
Fy(b)
3
1
G
2
Jk(a)
5
3
Jk(b)
3
1
K (grote)
31
7
1
3
1
1
6
Kp(a)
3
3
Le(a)
5
9
Le(b)
2
1
Lu(a)
1
5
2
Lu(b)
1
M
18
7
1
P1
2
1
S (grote)
4
3
1
Wr(a)
7
3
5
73
25
Eindtotaal 213
Welke ziekenhuizen melden
hits??
Melder
Umcn
10
Amphia
1
Mca
12
Orbis
1
Mumc
14
Zgv
1
Slaz
18
Atrium
2
Umcu
40
Elkerliek
2
Vumc
46
SFG
2
Lumc
48
Ikazia
2
Diagnost.
94
Isala
2
totaal
311
Slingerland
2
Amstel
4
Elisabeth
9
N=19
Analyse TRIP meldingen
2005-2010
op vermijdbaarheid , indien
TRIX resultaten tijdig
aanwezig
• Mogelijk vermijdbaar
– Eerder aangetoonde IAS
54
32
• 10 patiënten kregen een
hemolytische, febriele of overige
transfusiereactie
• 4 patiënten nieuwe
bloedgroepantistoffen
– Niet volgen van transfusieadvies
na allogene SCT
22
Doelstelling 2012
• Invoeren van…… zoveel
mogelijk of schoenmaker, blijf bij
je leest. !!
• HIT meldingen 100%
• 70 deelnemende ziekenhuizen.
(Nu 57 van de 81)
• Aanmeldingen richting alle
nederlandse ziekenhuizen
TRIX.SANQUIN.NL
….alles wat bij kan dragen aan een veiliger en effectiever
gebruik van bloedproducten
Financien
•Jaarlijks wordt een begroting voor de exploitatie van
het centrale datasysteem opgemaakt, die onderdeel
is van de Sanquinbegroting, zoals deze ter
vaststelling aan de Minister van VWS wordt
aangeboden.
•Bij benadering ongeveer € 0,20 per
eenheid (€ 214,70)
( 2011: 534.547 erytrocyten )( € 106.909)
•De kosten verbonden aan de lokale hardware (PC)
en software licentie ( €500,-) zijn ten laste van het
deelnemende ziekenhuis