Transcript LA TRAVIATA - De Oosterpoort

LA TRAVIATA
GIUSEPPE VERDI
opera in drie bedrijven
in de serie testosteron, tragiek en teloorgang van de operamannen
van opera zuid
libretto van francesco maria pave gebaseerd op
de roman la dame aux camélias van alexander dumas fils
wereldpremière op 6 maart 1853 in teatro la fenice in venetië
muziekuitgave kalmus & co
SPEELLIJST
E I N D H O V E N – try-out
donderdag 22 mei
19.00 uur
Parktheater
zaterdag 31 mei
20.00 uur
Stadsschouwburg
E I N D H O V E N – première
zaterdag 24 mei
20.00 uur
Parktheater
dinsdag 3 juni
20.00 uur
Stadsschouwburg
GRONINGEN
dinsdag 27 mei
20.15 uur
Stadsschouwburg
L E E U WA R D E N
donderdag 29 mei
20.15 uur
Stadsschouwburg De Harmonie
2
OPERA ZUID
S I T TA R D
UTRECHT
TILBURG
donderdag 5 juni
20.15 uur
Schouwburg
DEN HAAG
zaterdag 7 juni
20.00 uur
Lucent Danstheater
DEN BOSCH
HEERLEN
dinsdag 10 juni
20.00 uur
Theater aan de Parade
dinsdag 24 juni
20.00 uur
Parkstad Limburg Theaters
ZAANDAM
D E N B O S C H – semiscenisch
donderdag 26 juni
20.00 uur
Opera op de Parade (gratis)
zaterdag 14 juni
20.00 uur
Theater aan het Vrijthof
MAASTRICHT
V A L K E N B U R G – semiscenisch
maandag 30 juni
19.30 uur
Openluchttheater
H A S S E LT – semiscenisch
dinsdag 17 juni
20.00 uur
Cultuurcentrum
A M S T E R D A M – semiscenisch
woensdag 2 juli
19.30 uur
Het Concertgebouw
donderdag 12 juni
20.00 uur
Zaantheater
De voorstelling duurt circa tweeëneenhalfuur inclusief pauze. La Traviata wordt in
het Italiaans gezongen met boventiteling in het Nederlands. Ieder theater verzorgt
voorafgaande aan de voorstelling een inleiding. Tijdens de voorstelling is fotograferen
of het maken van beeld- en geluidsopnamen niet toegestaan.
L A T R AV I ATA
3
Adréana Kraschewski (Violetta)
INHOUD
6
9
15
16
23
24
27
30
32
39
56
58
Bezetting
Korte inhoud
De regisseur aan het woord
Giuseppe Verdi
Het ontstaan van La Traviata
Dans in La Traviata
De échte cameliadame
Werktheater Opera Zuid
Seizoen 2014/2015
Biografieën
philharmonie zuidnederland
Orkestbezetting
61
62
64
66
68
70
71
72
Medewerkers Opera Zuid
Medewerkers La Traviata
Over Opera Zuid
Partner worden?
Partners van Opera Zuid
Een warm hart voor Opera Zuid
Gulle Gevers
Colofon
L A T R AV I ATA
5
BEZETTING
REGIE
DIRIGENT
DECORONT WERP
KO S T U U M O N T W E R P
LICHTONT WERP
A S S I S T E N T  D I R I G E N T / KO O R D I R I G E N T
CHOREOGRAFIE
ORKEST
KO O R
DANSERS
6
OPERA ZUID
Frank Van Laecke
Per-Otto Johansson
Paul Gallis
Yan Tax
Marc Heinz
Tjitte de Vries
Martin Michel
philharmonie zuidnederland
Het Zuidelijk Theaterkoor
Eva Scheffers, Thomas v.d. Linden
met als
Violetta Valéry
E R I C L A P O R T E Alfredo Germont
M A R C E L V A N D I E R E N Giorgio Germont
M A R J O L E I N N I E L S Flora Bervoix
J A C Q U E S D E F A B E R Il Barone Douphol
J A N  W I L L E M S C H A A F S M A Gastone
W I L L E M D E V R I E S Dottore Grenvil
R U B È N P L A N T I N G A Il Marchese d’Obigny
M I R A N D A V A N K R A L I N G E N Annina
ADRÉANA KRASCHEWSKI
L A T R AV I ATA
7
Eric Lapor te (Alfredo) en Adréana Kraschewski ( Violet ta)
KORTE INHOUD
Akte I
De Parijse courtisane Violetta geeft een verjaardagsfeest. Eén van haar
vrienden stelt haar voor aan de jonge dichter Alfredo, die al enige tijd
verliefd op haar is.
Iedereen zingt met hen een drinklied (Brindisi). Dan vertrekt het gezelschap naar de dansvloer. Violetta blijft achter en krijgt een flauwte. Ze
denkt dat ze alleen is maar ziet Alfredo, die komt vragen of het al weer
wat beter met haar gaat. Dan zegt hij dat hij van haar houdt. Ze wijst
hem af, maar geeft hem toch de camelia die ze op haar jurk draagt.
Alfredo is in de zevende hemel. Zij voelt dat dit ware liefde is en tegelijkertijd twijfelt ze of zo’n liefde wel voor haar bestemd is. Zij leeft immers vrij en ongebonden en gaat feestend van balzaal naar balzaal ...
L A T R AV I ATA
9
Akte II
Alfredo en Violetta hebben zich verliefd teruggetrokken op het platteland. Maar wanneer Alfredo hoort dat Violetta haar bezittingen
verkoopt omdat haar geld opraakt, gaat hij terug naar Parijs om geld
te verdienen. Tijdens zijn afwezigheid vraagt zijn vader aan Violetta
om Alfredo op te geven. De verhouding van zijn zoon met een courtisane zou het huwelijk van zijn dochter met een goede partij in de weg
staan. Violetta stemt uiteindelijk toe en gaat naar haar vroegere vriend
Baron Douphol. Dan nodigt haar vriendin Flora haar uit voor een gemaskerd bal waar Alfredo ook zal zijn. Deze wint daar veel geld van
Douphol met kaarten. Violetta vraagt Alfredo weg te gaan. Woedend
werpt hij haar het gewonnen geld toe. Hij beledigt Violetta door te
zeggen dat hij zo alsnog voor haar liefde heeft betaald. Daarop daagt
Douphol hem uit tot een duel.
10
OPERA ZUID
Marcel van Dieren (Giorgio Germont)
Jan-Willem Schaafsma (Gastone), Jacques de Faber (Il Barone
Douphol), Willem de Vries (Dottore Grenvil)
Akte III
Annina verzorgt de doodzieke Violetta, die lijdt aan tuberculose.
Alfredo is naar het buitenland gevlucht omdat hij tijdens het duel
Douphol heeft verwond. De vader van Alfredo betreurt het offer dat
hij van Violetta vroeg. Hij biecht Alfredo alles op en stuurt Violetta een
brief. Daarin schrijft hij dat Alfredo zo snel mogelijk naar haar toe komt
en haar om vergiffenis zal vragen.
Wanneer Alfredo inderdaad komt is alles weer goed, maar het is te laat
om samen Parijs te verlaten en een nieuw leven te beginnen. Violetta
geeft Alfredo een medaillon met haar portret en drukt hem op het
hart een meisje te zoeken om mee te trouwen.
Dan sterft ze in zijn armen.
L A T R AV I ATA
13
Rubèn Plantinga (Il Marchese d’Obigny)
en regisseur Frank Van Laecke
DE REGISSEUR AAN HET WOORD
De Belgische auteur, regisseur en schrijver Frank Van Laecke over zijn
regieconcept:
“La Traviata is een dans tussen leven en dood. Het leven van Violetta is
een voortdurende reeks van verplichte feesten. Een leven waaraan ze
wil, maar niet kán ontsnappen. Doodmoe sleept ze zich voort, omdat
het lot dit zo voor haar bepaalt. Totdat ze Alfredo ontmoet. Eindelijk
lijkt ze gelukkig te kunnen worden; geen champagne, geen schijn,
geen verplichte feesten. Haar lichaam is niet meer te koop. Ze heeft
gekozen voor Alfredo. Al snel blijkt dit slechts van tijdelijke duur. Het
lot verplicht haar weer terug te keren naar haar oude leven totdat de
wals uitmondt in een danse macabre. Eenzaam, op de versleten parketvloer van een onbarmhartige balzaal ...”
L A T R AV I ATA
15
GIUSEPPE VERDI
Giuseppe Verdi werd op 10 oktober 1813 geboren in Le Roncole, een gehucht bij het plaatsje Busseto in de buurt van Parma. Op jonge leeftijd
kreeg hij muziekles en speelde hij op het plaatselijke kerkorgel. Toen
hij tien was verhuisde het gezin naar Busseto en daar kreeg Verdi les
van Antonio Barezzi. Twee jaar later ging hij in de leer bij Ferdinando
Provesi. Hij leerde de grondslagen van het vak als kopiist en continuospeler. Na zijn schooltijd ging Verdi op kosten van Barezzi naar Milaan
in de hoop toegelaten te worden tot het conservatorium. Hij werd echter afgewezen. De operacomponist Vincenzo Lavigna nam hem onder
zijn hoede en leerde hem compositie en orkestratie. In 1836 werd de
jonge Verdi ‘Maestro di musica’ in Busseto. In datzelfde jaar trouwde
hij met Barezzi’s dochter, Margherita.
16
OPERA ZUID
d i r i g e n t P e r - O t t o J o h a n s s o n , r e p e t i t o r G i u l i a Tu b i a
en Miranda van Kralingen (Annina)
Eric Laporte (Alfredo Germont)
Verdi’s eerste opera’s Oberto, conte di San Bonifacio uit 1839 en Un giorno
di regno uit 1840, waren geen succes. Bovendien sloeg het noodlot toe;
in dat jaar overleden kort na elkaar zijn jonge echtgenote en zijn beide
kinderen. Toen Oberto later alsnog positief werd ontvangen, kwamen
de opdrachten pas binnen. De impresario van La Scala, Bartolomeo
Merelli, vroeg hem drie nieuwe opera’s te schrijven. In 1842 behaalde
hij zijn eerste echte succes met Nabucco, voor het eerst opgevoerd met
de prima donna Giuseppina Strepponi, zijn latere vrouw. Deze opera
maakte hem direct beroemd en vestigde zijn naam in heel Italië. In
1847 ging Verdi in Busseto samenwonen met Giuseppina en in 1859
trouwden ze. Zijn volgende grote succes beleefde hij met La Traviata.
Met zijn latere werken, zoals Aida, Otello en Falstaff kreeg zijn muziek
wereldfaam.
L A T R AV I ATA
19
Verdi was ook politiek actief. Hij was een overtuigd nationalist; hij
maakte zich voornamelijk hard voor de eenwording van Italië. Zijn
opera’s bevatten dikwijls een nationalistische boodschap. Het beroemde Slavenkoor uit Nabucco zou volgens velen symbool staan voor
de Oostenrijkse overheersing en het streven naar vrijheid en zelfstandigheid. Daarnaast zette hij zich in voor het maatschappelijk belang
van de inwoners in de omgeving van Busseto. Zo zorgde hij voor de
aanleg van goede wegen, irrigatiewerken, wijngaarden en zelfs een
ziekenhuis.
In 1879 stierf Giuseppina en Verdi overleed op 27 januari 1901 in Milaan,
de stad waar hij aanvankelijk als student afgewezen was, maar later als
componist zijn grootste successen kende.
20
OPERA ZUID
choreograaf Martin Michel en Marjolein Niels (Flora Bervoix)
Marcel van Dieren (Giorgio Germont), Adréana Kraschewski (Violetta),
Miranda van Kralingen (Annina) en Willem de Vries (Dottore Grenvil)
HET ONTSTAAN VAN LA TRAVIATA
Volgens de overlevering hebben Verdi en zijn vriendin Giuseppina in
1852 het toneelstuk La Dame aux Camélias van Alexandre Dumas fils
gezien in Parijs. De scène waarin de vader zijn zoon overhaalt om zijn
relatie met Marguérite te beëindigen, zou voor Verdi de aanleiding
zijn geweest om La Traviata te componeren, mede omdat zijn eigen
ouders er grote moeite mee hadden dat hij samenwoonde met
Giuseppina. Verdi vroeg Francesco Maria Pave het libretto te schrijven.
La Traviata (de dwalende) ging in zijn eerste versie in première op 6
maart 1853. Verdi was niet tevreden: “Traviata gisteravond: een fiasco.
Ligt de schuld bij mij of bij de zangers? De tijd zal het leren.” Hij herzag
het werk enigszins voor latere opvoeringen. Toen de herziene opera
werd opgevoerd op 6 mei 1854, had die meteen een enorm succes.
L A T R AV I ATA
23
DANS IN LA TRAVIATA
In de muziek van La Traviata is opvallend veel ruimte voor dansmelodieën. Er kan zelfs gesproken worden van een overheersende wals
die de basis vormt van de hele opera. De eerste akte is opgebouwd
uit een reeks dansvormen, zoals de polka en de galop, maar de wals
domineert. Dit is goed hoorbaar in onder andere de aria Libiamo ne’
lieti calici (het drinklied) van Alfredo en Violetta.
Ook de volgende akte heeft veel dansmelodieën en eindigt met een
wals waarvan choreograaf Martin Michel een pas-de-deux heeft gemaakt. Deze beeldt een decadent inwijdingsritueel uit van een highsocietygenootschap à la de film Eyes Wide Shut van Stanley Kubrick,
wat naadloos aansluit bij Frank Van Laecke’s cynische, onverbloemde
interpretatie van deze scène.
24
OPERA ZUID
Jan-Willem Schaafsma (Gastone)
en de dansers Eva Scheffers en Thomas van der Linden
Miranda van Kralingen (Annina)
DE ÉCHTE CAMELIADAME
Marie Duplessus, in 1824 in Normandië geboren als Alphonsine Rose
Plessis, stond model voor La Dame aux Camélias. Ze werd zo genoemd
omdat ze bijna altijd een corsage van camelia’s droeg. Als vijftienjarige
vertrok ze van het platteland van Normandië naar Parijs, waar ze als
modeverkoopster ging werken. Haar schoonheid en haar avontuurlijke
karakter brachten haar echter al snel op een ander pad. Ze werd courtisane en leidde een weelderig leven. Ze werd onderhouden door rijke
aristocraten en opende een salon waar politici, schrijvers en artiesten
samenkwamen. Ze leerde Alexander Dumas fils kennen, de zoon van
een beroemde schrijver. Er ontstond een intense verhouding tussen
de twee en Marie besloot om voor haar grote liefde het luxueuze leven
achter zich te laten. Ze bleven maar een jaar samen. Marie vertrok naar
L A T R AV I ATA
27
Londen en trouwde met Vicomte de Perregaux. Niet lang daarna, op
drieëntwintigjarige leeftijd, overleed ze aan een longziekte. Vicomte
de Perregaux zorgde voor haar graf op de begraafplaats van Montmartre in Parijs. Tot op de dag van vandaag liggen er bloemen op haar
graf; meestal witte camelia’s.
In 1848 verscheen de roman La Dame aux Camélias van Alexandre
Dumas fils over zijn affaire met Marie. In deze roman kreeg Marie
Duplessis de naam Marguerite Gautier. Kort na het verschijnen van de
roman ging, op 2 februari 1852, het gelijknamige toneelstuk in Parijs in
première dat Verdi inspireerde tot het schrijven van La Traviata.
Door het succes van de opera werd Marie Duplessis postuum wereldberoemd.
28
OPERA ZUID
advertentie
WERKTHEATER OPERA ZUID
Dit seizoen startte Opera Zuid met masterclasses voor onder anderen
masterstudenten van de conservatoria van Maastricht en Tilburg. Ze
kregen les van de creatievelingen van de producties Carmen, Wie is
Loesje? en La Traviata. Bij Carmen konden ze acteren met aanwijzingen van regisseurs Daniel van Klaveren en Hans Nieuwenhuis; bij Wie
is Loesje? konden ze repertoire uit de jaren ’30, ’40 en ’50 zingen met
Willem de Vries, Martijn Sanders en Miranda van Kralingen en in de
repetitieperiode van La Traviata zongen ze Verdi onder leiding van
dirigent Per-Otto Johansson.
Ook volgend seizoen organiseert Opera Zuid masterclasses. De masterstudenten krijgen dan les van de creatievelingen van Die Fledermaus, Wie is Loesje? en La Cenerentola.
30
OPERA ZUID
R u b è n P l a n t i n g a ( I l M a r c h e s e d ’ O b i g n y i n L a Tr a v i a t a)
SEIZOEN
2014/2015
DE SOPRANO’S
première 5 oktober 2014 in Theater aan het
Vrijthof Maastricht
met onder anderen Kim Savelsbergh, Marjolein
Niels en Capucine Chiaudani
ICKAmsterdam en Opera Zuid brengen de coproductie De Soprano’s.
Samen met de choreografen Emio Greco en Pieter C. Scholten blazen
ze nieuw leven in enkele van Giuseppe Verdi’s beroemde sopraanrollen. Sopranen van Opera Zuid en dansers van ICKAmsterdam delen
het podium in deze dansopera.
32
OPERA ZUID
DIE FLEDERMAUS
première 14 november 2014 in Theater aan het
Vrijthof Maastricht
met onder anderen Willem de Vries, Martijn
Sanders, Elmar Gilbertsson, Rubèn Plantinga
en Veerle Sanders
Regisseurs Daniel van Klaveren en Miranda van Kralingen plaatsen
Johann Strauss’ beroemde Fledermaus-verhaal over liefde, wraak en
bedrog in een tijd waarin de communicatie ondanks alle social media
veel te wensen overlaat.
L A T R AV I ATA
33
Z.O.Z. MET WIE IS LOESJE?
Zangers van Opera Zuid (Z.O.Z.) brengen
het humoristische en romantische verhaal
Wie is Loesje? met songs uit de jaren ’30, ’40
en ’50, waarop ook gedanst en getapt wordt.
Willem de Vries, Martijn Sanders en Miranda
van Kralingen nemen u samen met Veerle
Sanders, Rubèn Plantinga, Annemarijn Maandag en Mark Luykx van de Fontys Hogeschool Tilburg, mee op een
gevarieerde vocale reis door het Frankrijk, Duitsland, Amerika en
Nederland van de vorige eeuw.
De regie is in handen van Marc Krone, Barrie Stevens is de choreograaf
en Bart Rademakers leidt de band.
L A T R AV I ATA
35
MEEZINGMUSICAL
Het Noord Nederlands Orkest en Opera Zuid
bedachten een artistieke Noord-Zuidlijn met
een serie meezing-musicalconcerten – iedere
avond een ander kinderkoor en heerlijke singa-long momenten. U hoort de gouden keeltjes
in muziek uit musicals zoals Annie en The Sound
of Music.
De jonge talenten Annemarijn Maandag, Veerle Sanders en Rubèn
Plantinga van Opera Zuid zingen en tappen bekende stukken uit
Oklahoma, An American in Paris en My Fair Lady. Het NNO staat onder
de bezielende leiding van Arnoud Oosterbaan. Miranda van Kralingen
presenteert de avond.
36
OPERA ZUID
LA CENERENTOLA
première 16 mei 2015 in Parktheater Eindhoven
met o.a. Karin Strobos, Elmar Gilbertsson, Marcel
van Dieren, Rubèn Plantinga en Willem de Vries
Opera Zuid brengt in samenwerking met De
Efteling La Cenerentola (Asserpoester) van Rossini, een uitbundige opera waarin werkelijkheid en sprookje elkaar afwisselen. De regisseur is Sybrand van der Werf, die bij Opera Zuid eerder
Tsaar Saltan regisseerde en in het theatermakersteam van Le Nozze di
Figaro zat. De mezzosopraan Karin Strobos, die bij Opera Zuid in Hänsel und Gretel en Der Rosenkavalier zong, speelt de rol van Assepoester.
L A T R AV I ATA
37
Simac
voelt zich
persoonlijk
betrokken
bij Opera Zuid
Simac Techniek NV
De Run 1101, 5503 LB Veldhoven
Tel: +31 (0)40 258 29 44
www.simac.com
advertentie
BIOGRAFIEËN
De Zweedse dirigent P e r - O t t o J o h a n s s o n studeerde met onderscheiding af aan de Koninklijke Deense
Academie voor Muziek. Sindsdien dirigeerde hij bijna
alle professionele Scandinavische orkesten, zoals
Filharmonisch Orkest Kopenhagen, Zuid-Jutlands
Symfonie Orkest, Aalborg Symfoniorkester, Aarhus
Symfoniorkester, Odense Symfoniorkester, Malmö Symfoniorkester en
Helsingborg Symfoniorkester. Hij dirigeert geregeld opera’s in de Koninklijke Opera van Stockholm en van Kopenhagen, Malmö Opera, Folkoperan Stockholm en Theater Vorpommern in Duitsland. In Nederland staat
hij geregeld voor philharmonie zuidnederland en het Noord Nederlands
Orkest. Hij dirigeerde bij Opera Zuid Faust, Die Zauberflöte en Pagliacci.
L A T R AV I ATA
39
De Belgische auteur, regisseur en schrijver F r a n k
V a n L a e c k e behaalde vele nominaties, prijzen en
onderscheidingen in binnen- en buitenland. Op
zijn repertoire staan musicals als 14-18, Hollywood by
Night, Je Anne, Jesus Christ Superstar, Jubilee 15, She
loves me, Jekyll & Hyde, Annie, West Side Story, The King
and I, The Sound of Music, Daens, Dracula, Camelot, Rembrandt, Sacco &
Vanzetti, Kuifje en de Zonnetempel, Oliver!, Fiddler on the Roof, Ben X, Pauline en Paulette, de operettes Het Witte Paard en Die Fledermaus, de opera’s
Peter Grimes, La Bohème, La Traviata, Nabucco, Aida, Carmen, I Pagliacci,
Cavalleria Rusticana, Tosca, Don Pasquale, Die Entführung aus dem Serail,
Manon Lescaut, Faust en Madama Butterfly en de danstheatervoorstellingen Santa (2004 op Broadway) en Gardenia (nominatie Olivier Award
2012).
40
OPERA ZUID
De Nederlandse decorontwerper P a u l G a l l i s ontwierp decors voor zo’n driehonderd opera-, ballet-,
musical- en filmproducties voor belangrijke theaters
in binnen- en buitenland. Op Broadway ontwierp
hij het decor van Cyrano, the Musical. Verder maakte
hij ontwerpen voor musicals als Evita, Joe, West Side
Story, Kuifje en Elisabeth (Bester Ausstatter 2001) en opera’s als Antigona,
Der Prinz von Homburg, The Mikado, Thyeste, Faust en Madama Butterfly.
Hij ontving de prestigieuze Prosceniumprijs, de John Kraaijkamp Musical Award voor Anatevka en de Thea Award voor zijn tentoonstelling
HollandRama. Tevens ontwierp hij tentoonstellingen voor het Rijksmuseum Amsterdam, Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, Theater
Instituut Nederland, Koninklijk Instituut voor de Tropen en het Van Gogh
Museum.
L A T R AV I ATA
41
De Nederlandse kostuumontwerper Y a n T a x volgde
zijn opleiding aan de St. Joost Academie in Breda.
Naast kostuums voor films als Eline Vere, Daens, Het
meisje met het Rode Haar, Spetters, Discovery of Heaven,
Le huitième Jour en Zwartboek, ontwierp hij kostuums
voor theaterproducties bij Toneelgroep Amsterdam,
het Nationale Toneel en vele vrije producties. Tevens was hij kostuumontwerper van musicals als Hij Gelooft in Mij, Ciske de Rat, 3 Musketiers,
Elisabeth, Cyrano, Mozart!, Titanic en Sunset Boulevard. Hij ontving diverse
malen prijzen voor zijn kostuumontwerpen voor verschillende musicals
en een nominatie voor de Tony Award in New York. Verder werkte hij mee
aan operaproducties in Sydney, San Francisco, Parijs, Dresden, Florence,
Berlijn, Hamburg, Frankfurt, Helsinki en Wenen. Voor Opera Zuid maakte
hij kostuumontwerpen voor Faust, Kát’a Kabanová en Madama Butterfly.
42
OPERA ZUID
De Nederlandse lichtontwerper M a r c H e i n z maakte
meer dan driehonderd ontwerpen voor Toneelgroep
Amsterdam, Koninklijke Vlaamse Schouwburg (Brussel), Koninklijke Nederlandse Schouwburg (Antwerpen), NTG (Gent), het Nationale Toneel (Den Haag), Ro
Theater (Rotterdam), Holland Festival, Wiener Festwoche, Festival Oude Muziek (Utrecht), Opera Ahoy en de Nationale Reisopera. Zijn grootste productie was Aida in Stade de France in Parijs voor
meer dan 85.000 toeschouwers. Zijn ontwerp voor het Poolse paviljoen
op de Wereld Expo 2010 in Shanghai werd daar onderscheiden met een
zilveren medaille voor de meest creatieve presentatie. In 2013 ontwierp
hij het licht voor de wereldtournee Armin Only Intense van deejay Armin
van Buuren en dit jaar maakt hij zijn debuut bij The Metropolitan Opera.
L A T R AV I ATA
43
De Fries / Nederlandse T j i t t e d e V r i e s studeerde
altviool aan het Conservatorium in Groningen met
als specialisatie kamermuziek. Sinds zijn afstuderen
remplaceerde hij bij diverse orkesten in Nederland.
Hij was tevens programmeur, regisseur en producer
bij Radio West met muziek van middeleeuwen tot
hedendaagse (pop)muziek. Ook was hij manager van het internationaal
opererende orkest The European Sinfonietta. Als (barok)altist speelde hij
in vele kamermuziekensembles en orkesten in binnen- en buitenland.
Hij adviseert regelmatig (jonge) musici bij het samenstellen van kamermuziekprogramma’s. Verder coacht en dirigeert hij diverse instrumentale
en vocale ensembles. In 2008 componeerde hij Het Frysk Requiem. Tevens
is hij recensent voor de Leeuwarder Courant en sinds 2012 mediator.
44
OPERA ZUID
De Australische choreograaf M a r t i n M i c h e l heeft
na zijn opleiding aan de Australian Ballet School
gedanst in musicals, opera’s en moderne en klassieke balletten. Als choreograaf maakte hij producties in Nederland, België en Australië en werkte hij
veelvuldig samen met regisseur Frank Van Laecke
en decorontwerper Paul Gallis. Hij was zowel regisseur als choreograaf
van A Chorus Line, Sneeuwwitje, Grease, The World Goes Round, Hairspray
en Zing, Vecht, Huil, Bid. In 2004 ontving hij de John Kraaijkamp Musical
Award (beste regie en choreografie) en de Vlaamse Musical Prijs (beste
choreografie) voor Merrily We Roll Along. In 2008 en 2010 volgden de
Vlaamse Musical Prijs (beste regie) voor respectievelijk Fame en Ganesha:
een perfecte God. In 2009 kreeg hij de John Kraaijkamp Musical Award
voor Footloose.
L A T R AV I ATA
45
De sopraan A d r é a n a K r a s c h e w s k i (Violetta Valéry)
volgde haar zangopleiding bij Klesie Kelly-Moog aan
de Hogeschool voor Muziek in Keulen, waar ze cum
laude afstudeerde. Ze vervolgde haar studie aan de
Hogeschool voor Muziek Saar bij Irwin Gage en haar
technische zangopleiding bij de Amerikaanse bariton Douglas Yates. Ze volgde masterclasses bij Moll, Hampson, Borkh,
Ludwig, Langridge, Lott, Johnson en Shetler. Ze won meerdere prijzen in
wedstrijden, zoals de Nationale zangwedstrijd in Berlijn. Na haar eerste
rol bij de Internationale Opera Studio van Oper Zürich, maakte ze twee
seizoenen deel uit van het huisensemble van het Theater Trier. Verschillende rollen brachten haar naar talrijke concertzalen, festivals en theaters, zoals Hanna Glawari (Die lustige Witwe), Micaëla (Carmen), Violetta
Valéry (La Traviata), 1. Dame (Die Zauberflöte) en Glause (Medea).
46
OPERA ZUID
De in Canada geboren tenor E r i c L a p o r t e (Alfredo
Germont) studeerde zang in Montreal. In 2000
maakte hij zijn Europese debuut als Tamino in het
Landestheater Salzburg. Hij zingt nu in tal van
Europese operahuizen in onder andere Düsseldorf,
Keulen, Wenen, Salzburg, Innsbruck, Straatsburg,
Saint-Etienne en Nice. Zijn repertoire omvat rollen als Tamino (Die
Zauberflöte), Erik (Der Fliegende Holländer), Walther (Tannhäuser), Max
(Der Freischütz), Duca (Rigoletto), Ernesto (Don Pasquale), Nemorino (L’Elisir
d’Amore), Pylade (Iphigénie en Tauride), Nadir (Les Pêcheurs de perles) en
Parijs (La belle Helène). Hij is ook actief als concertzanger. Zo zong hij
Haydn’s Harmoniemesse met de Prager Philharmonie, de Cäcilienmesse in
de kathedraal van Chartes met het Orchestre Lamoureux, Bach’s H-MolleMesse en het Requiem van Mozart.
L A T R AV I ATA
47
De Nederlandse bariton M a r c e l v a n D i e r e n (Giorgio Germont) studeerde zang aan het Conservatorium van Tilburg en wordt momenteel gecoacht door
Gemma Visser. Hij zong operarollen in onder andere
Pagliacci (Tonio), La Traviata (Germont), Cavalleria
Rusticana (Alfio), Falstaff (Ford), Carmen (Escamillo
en Zuniga), Tsaar Saltan (titelrol), Madama Butterfly (Sharpless) en Tosca
(Cesare Angelotti / Il Carceriere). Daarnaast schitterde hij in operettes en
musicals. Hij zong bij Opera Spanga, Van den Ende Theaterproducties,
Stadttheater Hagen en het Productiehuis Concertgebouw. Ook is hij
actief als oratorium- en concertzanger in werken als de Requiem’s van
Fauré en Duruflé, Bachs Matthäus Passion, Johannes Passion en Weihnachtsoratorium, Saint-Saëns’ Oratorio de Noël, Rossini’s Petite Messe Solennelle en Mozarts Krönungsmesse. Hij werkt daarnaast als zangpedagoog.
48
OPERA ZUID
De Nederlandse mezzosopraan M a r j o l e i n N i e l s
(Flora Bervoix) studeerde aan het Conservatorium
Amsterdam bij Maarten Koningsberger en Margreet
Honig. Als veelzijdig soliste is ze te horen in zowel
operarepertoire als in lied- en concertrepertoire. Ze
trad op met onder andere Het Gelders Orkest, LSO,
NNO, het Vlaams Radio Orkest, Het Nederlands Kamerorkest en Concerto Copenhagen. Ze was gastsoliste bij de Nationale Reisopera, De
Nederlandse Opera, De Zaterdag Matinee, Le Grand Théatre de Tours,
Concertgebouw Amsterdam, Het Holzhausen festival en bij diverse kamermuziekensembles. In 2010 en 2012 zong ze de rollen van Wellgunde
en Siegrune in deel I en II van de veel geprezen productie Der Ring des
Nibelungen van de Nationale Reisopera. In 2012 keerde ze hier terug voor
haar rol in het laatste deel van de cyclus, Wellgunde in Götterdämmerung.
L A T R AV I ATA
49
De Nederlandse operazanger J a c q u e s d e F a b e r
(Baron Douphol) begon op jonge leeftijd met zingen
bij het Rotterdams Jongenskoor in producties van
Opera Ahoy. Vervolgens zong hij bij het Jeugdtheater
Hofplein talrijke solorollen in opera-jeugdproducties.
Daar leerde hij Wolfgang Küssner kennen die hem
klaarstoomde voor het Conservatorium. Momenteel studeert hij aan het
Conservatorium Maastricht bij Axel Everaert. Deze opleiding zal hij dit
jaar afronden. Hij werkte onder meer voor het Brussels Operette Theater
en het LSO. Hij heeft een jaar gestudeerd bij Anna Maria Ferrante aan
het Conservatorio Sante Cecilia in Rome. Als lid van het Huisensemble
van Opera Zuid zong hij de rollen van Alvarez in Barbe-Bleue, Kuligin in
Kát’a Kabanová, Cléon in L’Ivrogne Corrigé, 1. Priester en 2. Geharnischte in
Die Zauberflöte, Yamadori in Madama Butterfly en El Dancairo in Carmen.
50
OPERA ZUID
De Nederlandse tenor J a n - W i l l e m S c h a a f s m a
(Gastone) studeerde aan het Koninklijk Conservatorium en behaalde zijn masterdiploma aan De Nieuwe
Opera Academie. Daarna werd hij gecoacht door
Marcel Reijans en Ira Siff. Hij zong verschillende rollen in het kader van De Nieuwe Opera Academie. Na
zijn masterdiploma zong hij onder meer Lysander (A Midsummer Night’s
Dream), Belmonte (Die Entführung aus dem Serail) en Dr. Cajus (Falstaff).
Bij de Nationale Reisopera was hij te zien in La Barca (Banchieri) en
speelde hij de titelrol in Candide. Onder leiding van dirigent Ed Spanjaard
speelde hij Fabrizio in Mirandolina met het Nieuw Ensemble. Bij De Nederlandse Opera was hij te zien in Platée (Lully), Deidamia (Händel) en Die
Meistersinger von Nürnberg. Verder maakt hij deel uit van de succesvolle
vocale groep Frommermann.
L A T R AV I ATA
51
De Nederlandse bariton W i l l e m d e V r i e s (Dottore Grenvil) studeerde aan het Conservatorium van
Amsterdam bij Margreet Honig en volgde lessen bij
Dietrich Fischer-Dieskau, Graham Johnson, Jard van
Nes, Thomas Quasthoff, Rudolf Jansen, Udo Reinemann en Maarten Koningsberger. Hij zong in L’Orfeo,
The Fairy Queen en The Tempest. Ook zong hij rollen in producties van
Opera Trionfo (Viva la Mama en La Pietra del Paragone). Sinds 2008 maakt
hij deel uit van het ensemble Frommermann, waarmee hij cd-opnames
maakte van Holland-America Line, PakAan! en Boum! Verder is hij actief
als oratorium- en liedzanger. Bij Opera Zuid was hij als lid van het Huisensemble onder meer te zien als Figaro in Il Barbiere di Siviglia, Conte
Almaviva in Le Nozze die Figaro, Silvio in Pagliacci en Kees Kranenburg in
Wie is Loesje?
52
OPERA ZUID
De Nederlandse bariton R u b è n P l a n t i n g a (Il Marchese d’Obigny) kreeg als jongenssopraan les van
Ineke Vlogtman en Felix Schoonenboom. Hij volgt
de bacheloropleiding Muziektheater Klassiek aan het
Fontys Conservatorium in Tilburg. Tijdens het Nederlands Kamer Opera Festival zong hij in de opera
Canticle II van Benjamin Britten de rol van Isaac. In 2011 en 2012 zong hij in
Orfeo ed Euridice van C.W. Glück, de opera van het jaar, op Paleis Soestdijk
en werkte hij samen met het Nederlands Kamerkoor. Daarnaast zong hij
bij The Bach Choir of the Netherlands waar hij onder meer de basaria’s
zong van de in het Nederlands vertaalde Matthäus Passion. Bij Opera Zuid
maakt hij deel uit van het speciale talentontwikkelingstraject dat mogelijk wordt gemaakt door de Van Bijleveltstichting; in dat kader zong hij
de rol van Sciarrone in Tosca, Moralés in Carmen en Henk in Wie is Loesje?
L A T R AV I ATA
53
M i r a n d a v a n K r a l i n g e n (Annina) studeerde cum
laude af. Daarna volgde een succesvolle internationale (opera)carrière met glansrollen als Die Marschallin, Elisabetta, Kát’a Kabanová en Leonore in diverse
Europese operahuizen. Op verzoek van regisseur
Harry Kupfer zong ze onder andere Fewronia, Fidelio
en Agathe bij de Komische Oper Berlin en Kabanicha in Kát’a Kabanová
bij Opera Zuid. Ze zong ander andere met het Koninklijk Concertgebouworkest en trad geregeld op voor het Koninklijk Huis. Ze heeft een
breed repertoire van Bach tot Broadway. Van José Carreras ontving ze de
Diamond Tulip Award voor haar vocale prestaties in binnen- en buitenland. Ze is directeur van Opera Zuid en sinds 2012 tevens mediator.
54
OPERA ZUID
T h o m a s v a n d e r L i n d e n is vorig jaar afgestudeerd
in de richting klassiek ballet, moderne dans en jazz
aan de ArtEZ Dansacademie in Arnhem. Hij was al te
zien in dansvoorstellingen en theaterproducties in
binnen- en buitenland, zoals in Et Après, C’est la Vie en
Red Yellow & Blue van Isabelle Beernaert.
E v a S c h e f f e r s is in 2005 afgestudeerd als modernen jazzdanseres aan de Fontys Dansacademie in
Tilburg. Ze danste in diverse grote musicals en bij
de dansgezelschappen Kamu Sanu Ballet Company
(Lissabon) en Memento Dance Company (Tilburg).
Ook danste ze in de opera Orfeo ed Euridice van de
Utrechtse Spelen en in revues en gala’s in binnen- en buitenland.
L A T R AV I ATA
55
PHILHARMONIE ZUIDNEDERLAND
De philharmonie zuidnederland is in april 2013 ontstaan uit een fusie van
Het Brabants Orkest en het Limburgs Symfonie Orkest. Door de fusie is
het orkest één van de grootste Nederlandse orkesten geworden. Groots
bezette werken van Strauss, Mahler, Wagner en Stravinsky zijn partituren
die het orkest makkelijk aankan. Het orkest kan ook opgesplitst worden
in meerdere kleine kamerorkesten, voor kleiner bezette partituren en
educatieve doeleinden. In het eerste seizoen bepalen vertrouwde (gast)
dirigenten van de samenstellende orkesten zoals Kees Bakels, Jan-Willem
de Vriend, Ed Spanjaard, Otto Tausk en Andrew Grams de koers van de
philharmonie zuidnederland. De banden die de voormalige orkesten
hadden met belangrijke en feestelijke gebeurtenissen in de regio blijven
bestaan. Ook de samenwerking met Opera Zuid wordt voortgezet.
56
OPERA ZUID
FOTO KIM BALSTER – KB FOTOGRAFIE
w w w.philharmoniezuidnederland.nl
ORKESTBEZETTING
E E R S T E V I O O L Adelina Hasani, Lei Wang, Takeshi Kanazawa, Jan
Homa, Wilfred Sassen, Malgorzata Michalik, Steve Calder, Violetta
Calin-Carstea, Annet van Deinse, David Ernst, Francine Gérardy, Daniel
Held, Vladimir Horvat, Ewa Lis-Niziol, Caecilia van Peursem, Monique
van der Pijl-Pellens, Geertje Podevyn, Pascal Prégardian, Machiel
Swillens, Tijmen Wehlburg, Serge Willem T W E E D E V I O O L Corinna
Baldus, Mia Knippenberg-Vandewiele, Marleen de Bruin, Heidi van
den Berg-Poessé, Chris Chan, Siana Dragneva, Julia van Eck-Jegorova,
Makiko Hirayama, Lykle Lykles, Marleen Matser, Roland van Mil, Elitza
Nikolova, Kaori Oshita, Isabelle Stiennon, Frans Vermeulen, Anna
van der Woude A LT V I O O L Alès Hrdlicka, Tine Janssens, Ynze Dam,
Linda Calder-Mueller, Paula Galavazi, Willi Hoischen, Manfred Kloens,
Erika de Laat, Pieta Marin, Peter Mascher, Eveline Minken-de Vries,
Anna Paslawski, Jordan Schwartz C E L L O Gabriel Arias Luna,Paul
Uyterlinde, Caroline Kerpestein, Jonas Seeberg, Sanne de Graaf,
58
OPERA ZUID
Claudia Heimonen, José Backhuijs, Anneloes de Hooge, Anton Ivanov,
Marc Knippenberg, Rares Mihailescu, Saskia van Otterloo-Plagge,
Joep Willems C O N T R A B A S Lisa Blok, Eva Vavrinecz, Alexander
Boroday, Gildas Delaporte, Stefan Kleinehanding, Maarten Kroese, Pia
Pirtinaho, Uli Winz F L U I T Antonio Cabedo Cervera, Gudrun Bourel,
Alice Poulissen, Angela Schneidt-Stone, Verena Robertz H O B O Peter
Steijvers, Herman Vincken, Tanja van der Kooij, Andries Boelens, Harry
van Veldhoven K L A R I N E T Arno van Houtert, Johan Naus, Robert
Debougnoux, Célèste Zewald, Clement van den Bulck, Roger Niese,
Karel Plessers F A G O T Jószef Auer, Adrie Bisschop, Jolanda Wolters,
Michel Bergenhuizen, Lucas Bos H O O R N Peter Hoeben, Christiaan
Moolenaars, Jan Breukel, Steven Minken, Cleo Simons, Jaap van
Wershoven T R O M P E T Raymond Vievermanns, Hub Nickel, Eric de la
Brassine, Ruud Visser T R O M B O N E Quirijn van den Bijlaard, Sandor
Hendriks, Axel Urlings, Wim Bex, Mark Boonstra T U B A Ries Schellekens,
Joost Smeets P A U K E N E N S L A G W E R K Han Vogel, Raymond Spons,
Mari van der Putten, Albert Straten, Bas Voorter H A R P Marieke
Schoenmakers
L A T R AV I ATA
59
DeZgV"ZcXdcXZgigZ^oZc
advertentie
Ontmoet de
topmusici persoonlijk
™B^gVcYVkVc@gVa^c\Zc^cBVVhig^X]i
™?VVekVcOlZYZc^c9VaaVh
™Idebjh^X^^cLZhi8dg`>ZgaVcY
™A ZYZckVc]ZiGE]D^c:Y^cWjg\]
Voor meer informatie kunt u contact opnemen
met HANNICK REIZEN via tel. 070 - 319 19 29
of een mailtje sturen naar [email protected]
MEDEWERKERS OPERA ZUID
D I R E C T E U R Miranda van Kralingen Z A K E L I J K M A N A G E R Richard
Loomans A D M I N I S T R AT I E / E D U C AT I E Silvia Oostindie , Louis
Delnoye stagiaire A L G E M E N E Z A K E N Angèle Gough office manager,
Henk Wessels bibliotheek C O M M U N I C AT I E Solange Paulissen
marketing & publiciteit, José Schepman media, marketing & publiciteit,
Romy Heutz stagiaire K O S T U U M AT E L I E R Leo van den Boorn hoofd,
Ben van Buuren assistent, John Meertens P R O D U C T I E B U R E A U
Daniëlle Wauben T E C H N I S C H E D I E N S T Sjef Scheien huismeester
V O O R Z I T T E R drs. G.H. Hoefsloot V I C E 
C.J.N.M. Jacobs S E C R E TA R I S mr. J.F.M. Heuvelmans
P E N N I N G M E E S T E R drs. J.H.M. Monsewije L E D E N mw. drs. H.J. Griede,
mw. J.R.H. Maij-Weggen, mw. drs. M.H.T.M. Stultiens-van Straaten
E R E V O O R Z I T T E R dr. ir. H.P.M. Kivits
R a a d v a n To e z i c h t
VOORZITTER
L A T R AV I ATA
61
MEDEWERKERS LA TRAVIATA
Nynke van den Bergh
Giulia Tubia
Pieter Loman, Mara Zuiderwijk (ass.),
R E G I E A S S I S T E N T / AV O N D R E G I E
R E P E T I T O R / TA A L C O A C H
VOORSTELLINGSLEIDER
Pieter Heebink (ass.)
B E L I C H T I N G Arjen Bijtelaar, MartinJan Gaasbeek
T E C H N I E K Math Mevis, Gary van Ommen, Rik Schormans,
Sylvain Smeets
T E C H N I S C H E C O Ö R D I N AT I E Pieter Loman
K O S T U U M AT E L I E R Leo van den Boorn, Ben van Buuren, John Meertens
Andrej Gabron, Anny Krutzen, Kirsten Plötz
K A P  E N G R I M E W E R K Yvonne Hellings, Helma Hofslee, Femke Dassen,
Andrej Gabron
V E R V A A R D I G I N G D E C O R atelier Malte Neumann
B E D I E N I N G B O V E N T I T E L I N G Jeroen Perry
V E R T A L I N G T E K S T B O V E N T I T E L I N G Miranda van Kralingen
62
OPERA ZUID
H E T Z U I D E L I J K T H E AT E R K O O R
sopranen
Judith Sepulchre, Eva Jagielska, Egita Znutina, Veerle Sanders,
Milena Draganova, Verena Silcher, Mami Kamezaki
mezzosopranen
Aditi Smeets, Eliane Feijen, Aduscha Hommes, Liza Lozica,
Majori Overdijk, Machteld van de Putte, Karina Kambulova
tenoren
Kees de Groot, Martin Büto, Dirk Postma, Bram van Uum,
Alexandros Kavadas, Duo Pan
baritons
Thomas de Bruin, Guy de Vleeschauwer, Fabian Homburg,
Sam Namotte, Sander Volders
L A T R AV I ATA
63
OVER OPERA ZUID
Opera Zuid brengt operatheater met veel getalenteerde jonge vocalisten en andere creatievelingen. Miranda van Kralingen heeft als
directeur een huisensemble opgericht waarin de leden de kans krijgen belangrijke rollen te zingen en deel uit te maken van een professioneel operagezelschap. Door de jarenlange samenwerking ontstaat
er telkens weer spannend, verfrissend en krachtig operatheater. Veel
ensembleleden, zoals Karin Strobos, Helen Lepalaan, Johanni van
Oostrum en Elmar Gilbertsson zetten bij Opera Zuid de eerste stap op
weg naar diverse binnen- en buitenlandse operahuizen.
Door de intensieve talentontwikkeling neemt Opera Zuid een unieke
plaats in als één van de drie professionele operahuizen van Nederland.
64
OPERA ZUID
Menig jong zanger kijgt er de kans zijn of haar droomdebuutrol te
zingen. De komende jaren blijft Opera Zuid met evenveel overtuiging talent stimuleren en ondersteunen, want: Opera Zuid ís talentontwikkeling!
Wilt u op de hoogte gehouden worden van de producties en andere
activiteiten van Opera Zuid? Vraag dan de gratis brochure aan per
e-mail ([email protected]) of bel naar 043 321 01 66. Via de website van
Opera Zuid kunt u zich aanmelden voor de digitale nieuwsbrief. Van
elke productie verschijnt een online magazine. Opera Zuid is ook actief
op Facebook, Twitter, LinkedIn en YouTube. Word volger of abonnee
en blijf op een persoonlijke manier betrokken bij Opera Zuid!
L A T R AV I ATA
65
PARTNER WORDEN?
Wat zou het toch fijn zijn als ook uw bedrijf Opera Zuid zou sponsoren. Zo kunt u ons helpen met het realiseren van onze bedrijfsfilosofie: de artistieke en muzikale ontwikkeling van jonge talenten.
De producties van Opera Zuid zijn grote publiekstrekkers. Om de continuïteit te waarborgen, kunnen we iedere financiële bijdrage gebruiken en zo onze bijzondere, prachtige kunstvorm levend te houden.
Overweegt u sponsor te worden? Dan hebben we als dank voor uw
sponsoring ook wat terug te geven. Bijvoorbeeld: speciale relatieontvangsten op premières, bedrijfsconcerten, reclame voor uw bedrijf
in onze publiciteitsuitingen en programma’s op maat. Ook een kijkje
achter de schermen of een repetitiebezoek met uw genodigden behoort tot de mogelijkheden. Of we regelen een operadiner voor u in
66
OPERA ZUID
ons Huistheater in Maastricht. En een voorstelling van Opera Zuid is
natuurlijk altijd goed voor een heerlijk avondje uit met zakenrelaties,
gasten, werknemers of leden van de personeelsvereniging.
Educatie Uw steun komt ook ten goede aan onze educatieve projecten. Opera Zuid heeft verschillende activiteiten voor kinderen van de
basisschool en leerlingen uit de hoogste klassen van het middelbaar
onderwijs. Dankzij u kunnen ze kennismaken met operatheater en
hopelijk maken zij dan in de toekomst deel uit van ons publiek ... of
van onze creatievelingen.
Vragen? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Silvia
Oostindie, 043 321 01 66 of [email protected]
L A T R AV I ATA
67
PARTNERS VAN OPERA ZUID
Ta l e n t o n t w i k k e l i n g s p a r t n e r
Van Bijleveltstichting
Decorpartner
Adopteer een operatalent
Kostuumpartners
Stichting Baeten Geven Fonds
De Club van Duizend
68
OPERA ZUID
Heidebloem nv
Gouden Keeltjespartner
Rondleidingen Opera Zuid
Mediapartners
Merkpartner
Subsidiënten
L A T R AV I ATA
69
EEN WARM HART VOOR OPERA ZUID
Wilt u meewerken aan de artistieke en muzikale ontwikkeling van
jonge kunstenaars? Vindt u het belangrijk opera als kunstvorm levend
te houden voor komende generaties en toegankelijk te maken voor
het grote publiek? Opera Zuid hoopt ook op uw vriendschap. Vrienden krijgen voorafgaand aan de première gratis de programmaboekjes thuisgestuurd met uitgebreide achtergrondinformatie over de
opera’s. Dit geldt ook voor mensen die ons privé ondersteunen en zijn
toegetreden tot het Gulle Gevers Gilde.
Word ook Vriend of Gulle Gever.
Neem voor meer informatie contact op met
De Vrienden van Opera Zuid, 043 321 01 66
of [email protected]
70
OPERA ZUID
GULLE GEVERS
B e d r i j v e n 1 For All Events, Deda-bhv, Het Fornuis, Maaslands
Antiquariaat, Mesterom Glas Bunde, Monique van der Zanden
kinderboekenschrijfster, Operareis Op Maat, Wouter & Friends – meet
the music, Triton; training, coaching, search, Loontjes Diensten B.V., Praktijk
voor Psychotherapie Van Hest
P e r s o n e n de heer en mevrouw Van der Aa, de heer W. Beekmans,
mevrouw Boxhoorn-De Graaf, de heer F. Bruins, de heer en mevrouw
L. Dycks, de heer N. Foppen, de heer P. Frijns, de heer P.P.M. Gilissen, de
heer en mevrouw N.T. ter Haar Romeny-Groeneveldt, mevrouw M. Janssen,
de heer en mevrouw Van Kessel-Groen in ’t Woud, de heer M.J.M. Keulers,
de heer H. Kivits, de heer J.J.M. Klein, de heer R. Klinkers, de heer
A. Kremers, de heer E.J.C. van Lamoen, mevrouw L. Leufkens, de heer
R. Loomans, de heer J. Martinussen, de heer D. Moerman, de heer F. Nobbe,
de heer B.A.M.M. Perry, de heer E. van Schagen, mevrouw E. SchepmanJansen, de heer J.W. Schoots, mevrouw M.J. Starmans, de heer T. de Vries,
de heer G. van Winkel, mevrouw Winten-Huisman, mevrouw
Lendfers-Pellemans
L A T R AV I ATA
71
COLOFON
u i t g a v e stichting opera zuid, maastricht
r e d a c t i e e n s a m e n s t e l l i n g miranda van kralingen,
solange paulissen, josé schepman, morten de boer
e i n d r e d a c t i e miranda van kralingen
o m s l a g b e e l d mieneke van teylingen, den haag
o n t w e r p e n o p m a a k de boer & van teylingen, den haag
f o t o ’ s morten de boer, den haag
d r u k andi druk, maastricht-airport
72
OPERA ZUID