Transcript Regionaal formularium Zwolle

Regionaal formularium Zwolle
Dementie januari 2014
Indicatie

Dementie is een klinisch syndroom van achteruitgang van mentaal functioneren, waarbij er –
bij intact bewustzijn – defecten zijn in drie of meer van de volgende aspecten: geheugen,
visueel-ruimtelijke vaardigheid, persoonlijkheid, taal en andere aangeleerde vaardigheden
zoals rekenen, lezen, schrijven, oordeels- en abstractievermogen.
Niet-Medicamenteuze adviezen


Adviseer (een combinatie van) psychosociale interventies die aansluiten bij de zorgbehoefte,
zoals begeleiding, cognitieve en gedragsinterventies. Stimuleer lichamelijke activiteiten en
verwijs desgewenst naar ergotherapie.
Adviseer voor de mantelzorger (een combinatie van) psychosociale interventieszoals
voorlichting, cursus, begeleiding en lotgenotencontact. Verwijs desgewenst naar ergotherapie
of naar organisaties die de mantelzorger kunnen ondersteunen.
Medicamenteuze adviezen
Dementie behandeling (uitgezonderd Frontaal Kwab Dementie)
 Start met rivastigmine
 Tweede keus is galantamine
Probleemgedrag bij Dementie
 Agitatie / agressie
 Start met oxazepam, als alternatief kan lorazepam gebruikt worden
 Tweede keus is haloperidol, als alternatief kan risperidon gebruikt worden

Hallucinaties / wanen
o Algemeen
 Start met haloperidol
 Twee keus is risperidon
o Bij Lewy Body Dementie
 Start met risperidon
o Bij Parkinsonisme
 Let op: overweeg saneren medicatie bij medicamenteus geinduceerd
parkinsonisme
 Start met rivastigmine

Angst


Start met oxazepam, als alternatief kan lorazepam gebruikt worden
Depressieve symptomen
 Start met citalopram
Geneesmiddelen
Acetylcholinesteraseremmer
Rivastigmine
D
B
CI
O
Start met 4,6 mg/etmaal. Bij goed verdragen ophogen tot 9,5 mg/etmaal.
Maag-darmstoornissen, duizeligheid, dehydratie, vallen, slapeloosheid, tremor, transpireren
Eerdere reactie op toedieningsplaats die wijst op contactdermatitis (bij gebruik van pleisters)
Voorzichtig bij mensen met een gestoorde leverfunctie, gestoorde nierfunctie of een
lichaamsgewicht < 50 kg vanwege verhoogde kans op bijwerkingen.
Galantamine
D
B
CI
O
Start met 2 dd 4 mg (tablet) of 1 dd 8 mg (capsule mga). Opbouwschema?
Maag-darmstoornissen, duizeligheid, vallen, vermoeidheid, tremor, gewichtsverlies
Ernstige lever- en nierfunctiestoornissen
Let op gewichtsverlies, voorzichtigheid is geboden bij patienten met cardiovasculaire
aandoeningen.
Antipsychotica
Haloperidol
D 2 dd 0,5mg oraal, ophogen op geleide symptomen tot max 2dd 3 mg oraal
B Extrapiramidale stoornissen, sufheid, tardieve dyskinesie. Bij hoge doses: Verlenging QTinterval, ventriculaire tachycardie en aritmie.
CI Overgevoeligheid, ziekte van Parkinson, QT-intervalsyndroom
O Let op bij gelijktijdig gebruik met middelen die tevens QT-interval verlengen. De werking
van dopamine-antagonisten kan worden verminderd. Effect van centraal dempende stoffen
(antihistaminica, antidepressiva, anxiolytica, barbituraten, slaapmiddelen, analgetica,
opiaten of alcohol) kan worden versterkt.
Risperidon
D 2 dd 0,5 mg oraal, ophogen op geleiden symptomen tot max 2 dd 3mg
B Parkinsonisme, hoofdpijn, slapeloosheid, gewichtstoename, duizeligheid, maagdarmstoornissen
CI QT-intervalsyndroom, doorgemaakt CVA of TIA, hypertensie of diabetes,
O Het effect van alcohol en centraal werkende stoffen kan worden versterkt door risperidon.
Risperidonspiegels kunnen dalen bij gelijktijdig gebruik van CYP2D6-inductoren zoals
bepaalde anti-epileptica en HIV-remmers.
Benzodiazepinen
Oxazepam
D Zonodig 5-10 mg oraal, bij dagelijks gebruik 3 dd 5-10 mg oraal
B Slaperigheid, duizeligheid, vermoeidheid, spierzwakte, maag-darmstoornissen,
anterograde amnesie
CI Myasthenia gravis, Slaap-apneusyndroom
O Gebruik van benzodiazepinen kan leiden tot fysieke afhankelijkheid. Het effect van alcohol
en centraal werkende stoffen kan worden versterkt door oxazepam.
Lorazepam
D
B
CI
O
Zo nodig 0,5-1,0mg oraal. Snelle werking vereist: 1 mg i.m. Bij continu gebruik 2 dd 0,5mg.
Slaperigheid, vermoeidheid, spierzwakte, maag-darmstoornissen, anterograde amnesie
Myasthenia gravis, Slaap-apneusyndroom
Gebruik van benzodiazepinen kan leiden tot fysieke afhankelijkheid. Het effect van alcohol
en centraal werkende stoffen kan worden versterkt door lorazepam.
SSRI’s
Citalopram
D 1 dd 10 mg oraal, ophogen tot maximaal 20 mg per dag
B Misselijkheid, droge mond, slaperigheid, transpireren, tremor, maag-darmstoornissen,
hoofdpijn en libidoverlies
CI Verlengd QT-interval
O Combinatie met MAO-remmers moet worden vermeden vanwege het risico op het
‘serotoninesyndroom’. Bij gebruik van orale anticoagulantia en NSAID's dient men rekening
te houden met een mogelijke verlengde bloedingstijd door SSRI's.
Verantwoording
De richtlijn dementie is gebaseerd op de richtlijn ‘Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van
dementie’ van het Centraal BegeleidingsOrgaan (CBO) uit 2013, de richtlijn ‘Probleemgedrag’ van de
Nederlandse Vereniging van VerpleeghuisArtsen (NVVA, nu Verenso) uit 2008 en de NHG-Standaard
‘Dementie’ uit 2012.
Werkgroep
Vanuit de stuurgroep
Lucie van Iersel (specialist ouderengeneeskunde, voorzitter werkgroep)
Anton Franken (internist endocrinoloog, voorzitter project)
Douwe van der Meer (projectapotheker, secretaris werkgroep)
Leden
Jose Geerling (sociaal geriater)
Ad Kamper (internist ouderengeneeskunde)
Marc van der Loos (psychiater)
Grace Hanssen (huisarts)
André Wieringa (ziekenhuisapotheker)
Arianna Pranger (ziekenhuisapotheker i.o.)
Lous Kluin (openbaar apotheker)