Transcript 07.11.2015 Dr.Mustafa Ergün opd08 ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME 3.00 UYGULAMA DÜZEYİNDE HEDEF YAZMA Bu düzeyde, bilgi ve kavrama basamağında kazandığı davranışlara dayanarak, öğrenciden kendisi için yeni olan bir.

3
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
1
3.00 UYGULAMA DÜZEYİNDE
HEDEF YAZMA
Bu düzeyde, bilgi ve kavrama
basamağında kazandığı
davranışlara dayanarak, öğrenciden
kendisi için yeni olan bir sorunu
çözmesi istenmelidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
2
Bu düzeyde karar verme süreci, problem
çözme, bilimsel araştırma süreci, anket,
görüşme, vak’a incelemesi vb. tekniklerin
işlem basamakları hem bilişsel, hem
duyuşsal, devinişsel, hem de sezgisel
alanların tümünü kapsamaktadır. Bu
düzeyde hedef yazarken genel kurallara
uyulmalı hedef cümlesinin sonuna “ilkeleri
kullanabilme, bilimsel yöntemi
kullanabilme, problem çözebilme” gibi
ifadelerden biri getirilmelidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
3
Yıllık Düzeyde Hedef
İlköğretim 4. Sınıf: Sosyal Bilgiler dersiyle ilgili temel
sorunların çözümünde ilkeleri kullanabilme.
Davranışlar:
1. Verilen bir dizi, ilke arasından, öğrenci için belirtilen
yeni toplumsal sorunun çözümünde kullanılacak
olanları seçip işaretleme.
2. Verilen bir dizi ilke arasından, öğrenci açısından
belirtilen yeni toplumsal sorunun çözümünde gerekli
olmayan ilkeIeri seçip işaretleme.
3. Öğrenci açısından verilen yeni toplumsal sorunun
çözümü için gerekli olan (olmayan) ilkeyi (ilkeleri)
yazma/söyleme.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
4
Ünite Düzeyinde Hedef
İlköğretim 4. Sınıf: İlimizi ve bölgemizi tanıyalım ünitesiyle
ilgili temel sorunların çözümünde ilkeleri kullanabilme.
Davranışlar:
1. İl (ilçe,köy) ile ilgili verilen yazılı ve öğrenci açısından
yeni bir sorunun çözümü için gerekli olan (olmayan) ilkeleri
yazma/söyleme (bir dizi ilke arasından seçip işaretleme).
2. Trafikle ilgili verilen yazılı ve öğrenci için yeni olan bir
sorunun çözümünde gerekli olan (olmayan) ilkeyi (ilkeleri)
yazma/söyleme (seçip işaretleme).
3. Belediyeyle ilgili verilen yazılı ve öğrenci için yeni olan
bir sorunun çözümünde gerekli olan (olmayan) ilkeyı
(ilkeleri) yazma/söyleme (seçip işaretleme).
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
5
4.00 ANALİZ DÜZEYİNDE
HEDEF YAZMA
Karmaşık bir bilgi yapısını, yani nesneler, olgular, olaylar,
sistemler ve yapıları öğrenebilmek için onları analiz etmek
zorunluluğu olabilir. Örneğin bir şiiri anlamak için, şiirdeki
ilişki ve kuralları analiz etmek gerekir. Aynı zamanda
nesneleri tanımada analiz önemli bir yer tutar. Suyun,
uranyumun, havanın, hücrenin vb. analizi, onları daha doğru
bir biçimde anlamamızı sağlayabilir. Bu analizler sonucu,
nesnel evrenin öğelerini, öğeler arasındaki ilişkileri,
dayandıkları temel sayıltıları ilkeleri anlayabilir daha sonra
sentez ve değerlendirme basamaklarına ulaşabiliriz.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
6
4.10 Ögelere Dönük Analiz
Bu basamakta kırma, yıkma, bozma
gibi davranışlar söz konusu değildir.
Örneğin; bir saati kendisini oluşturan
öğelere ayrıştırırken öyle
yapılmalıdır ki, bu ögeler tekrar
birleşince yine bir saat oluşsun ve
çalışmasını sürdürsün.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
7
Sözcükleri, anlatımları, düşünceleri
bir analitik ölçüte dayanarak
niteliklere göre sınıflayıp yazma,
düzeyine uygun bir cümledeki özne,
nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci,
yüklemi bulup gösterme; suyu analiz
etme; olgu, denence, sayıltı, neden
ve sonuçları birbirinden ayırt etme,
davranışlarında olduğu gibi.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
8
Yıllık Düzeyde Hedef
Lise 3. Sınıf: Türünün ve döneminin temsilcisi olan bir
yazılı metni öğelerine ayırabilme.
Davranışlar:
1. Verilen bir tümcenin öğelerini (özne, tümleç, yüklem)
bulup gösterme (seçip işaretleme).
2. Verilen bir metinde yapı bakımından değişik
cümleleri bulup gösterme (seçip işaretleme).
4. Tümce içinde verilen bir fiilin çatısını belirleyip
gerekçesiyle yazma/söyleme (seçip işaretleme).
vs.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
9
Yıllık Düzeyde Hedefler
İlköğretim 8. Sınıf: Fen bilgisi dersinde verilen
bazı doğal bileşikleri öğelerine ayırabilme.
Lise 2. sınıf: Biyoloji dersinde canlılarla ilgili
belli başlı doğal olguları öğelerine ayırabilme.
Lise 1: Kimya dersinde basit birleşikleri
öğelerine ayırabilme.
Endüstri Meslek Lisesi 3. Sınıf: Verilen bir güç
kaynağını öğelerine ayırabilme.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
10
4.20 İlişkilere Dönük Analiz
İlişkiler, nesneler arasında neden-sonuç, öncelik ve
sonralık boyutlarında gözlendiği gibi, bir bilgi
bütününde sayıltılarla, ortaya konulan kanıtlar, temel
düşünceyle yardımcı düşünceler arasında da olabilir.
Örneğin, ekonomik olaylarla yönetim arasındaki
ilişkilerin saptanması; bir makalede yazarın yardımcı
düşünceleriyle gösterdiği kanıtlar arasındaki
ilişkilerin belirlenmesi; doğal olgular arasındaki
ilişkilerin saptanmasında olduğu gibi. Ayrıca ileri
sürülen düşünceler, kanıtlar, dayanılan sayıltılar
arasında tutarlılık ve geçerlik bağıntılarının da
aranması bu basamağın kapsamı içindedir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
11
Yıllık Düzeyde Hedef
İlköğretim III Sınıf: Fen bilgisi dersiyle ilgili belli başlı
ilişkileri saptayabilme.
Davranışlar
1. “Sorunu belirleyip” yazma.
2. İlgili kaynakları bulup okuma.
3. Alt problemleri, denence ve sayıltıları belirleyip yazma.
4. Ölçme aracını düzenleme, verileri toplama ve analiz
etme.
5. Denenceleri test etme, ilişkileri belirleme.
6. Sonuçları bir rapor olarak yazma.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
12
Yıllık Düzeyde Hedefler
Lise 2. Sınıf: Fizikteki temel doğal nesneler
arasındaki belli başlı ilişkileri ortaya koyabilme
Lise 3. Sınıf: Felsefi bir görüşteki temel mantıki
bağıntıları saptayabilme.
Lise 3. Sınıf: Belli başlı sosyal olgular arasındaki
bağıntıları saptayabilme
Kız Meslek Lisesi 3. Sınıf: Beslenmeyi etkileyen
temel öğeler arasındaki temel ilişkileri saptayabilme.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
13
4.30 Örgütleme İlkelerine Dönük
Analiz
Bilimsel tutum ve araştırmalar için bu basamaktaki
hedefler büyük bir önem taşır; çünkü biliminin
görevi nesneler ve olguların dayandığı ilkeleri,
genellemeleri ve kurumları bulmaktır. Bir sanat
yapıtının dayandığı temel estetik görüşü, bir edebi
yazıdaki ana düşünceyi, doğal olayları açıklayan
kanunları, ilkeleri, kurumları, sosyal ve tarihi
olguların dayandığı genellemeleri, ilkeleri belirleme
etkinlikleri bu basamağın kapsamı içine girebilir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
14
Yıllık Düzeyde Hedef
Sağlık Koleji 3. Sınıf: Bir hastalığın tedavisinde
kullanılan yöntemin dayandığı sağlık ilkelerini
bulabilme.
Lise 3. Sınıf: Fiziki bir olguda ifadesini bulan doğal
genellemeleri saptayabilme.
Davranışlar, bilimsel araştırma kademelerinin
öğrencilerde bir davranış haline getirilmesidir.
“Ünite” düzeyinde ayrıca bir hedef ve onun
davranışlarını yazmaya gerek olmayabilir; çünkü yıllık
düzeydeki hedefin davranışları ünite için de aynen
gereklidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
15
5.00 SENTEZ DÜZEYİNDE HEDEF YAZMA
Sentez, ögeleri belli ilişki ve kurallara göre
birleştirip bir bütün oluşturma işidir; fakat her bütün
oluşturma işi sentez olamaz. Sentezde yenilik,
özgünlük, buluş, icat, yaratıcılık gibi özelikler söz
konusudur. Bu niteliklerinden dolayı sentez bir
bakıma bilimsel, felsefi, sanatsal yöntemlerle
yaratma işidir. Taklidini, benzerini, bir örnekten
yararlanarak özdeşini yapma, yapılanın aynısını
oluşturma sentez değildir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
16
5.10 Özdeşsiz Bir İletişim Muhtevası
Oluşturabilme
Kişinin kendine özgü, benzeri olmayan, yeni bir bilgi
türü oluşturma işidir. Bu basamaktaki bazı ürünlerde,
hem bilişsel hem duyuşsal hem de devinişsel alan
denk yoğunlukta bulunabilir. Bir müzisyenin yeni ve
orijinal bir beste yapması, hem bilişsel alanın bu
basamağına hem de duyuşsal, devinişsel ve sezgisel
alanların bazı basamaklarına girebilir. Bir yazarın, ya
da öğrencinin kendine özgü, estetik değeri olan yazılı
bir edebi yapıt ortaya koyması; bir öğretmenin dersiyle
ilgili yine yukarıda belirtilen niteliklere uygun bir test
hazırlaması bu basamak için örnek olabilir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
17
Yıllık Düzeyde Hedef
Eğitim Fakültesi 3. yıI: Öğretimde Planlama ve Değerlendirme
dersinde alanıyla ilgili yeni bir sınama düzeneği hazırlayabilme.
Davranışlar:
1. Verilen alanla ilgili hedefleri belirleyip yazma.
2. Hedefleri davranışa dönüştürüp yazma.
4. Taslak ölçme aracı için gerekli nitelikte ve yeter sayıda kritik
davranışları seçip alma.
5. Her kritik davranış için üç tane uygun soru yazma. vs
“Ünite” düzeyinde hedef ve davranışları yazmaya gerek
olmayabilir. Yıllık düzeydeki davranışlar ünite için de aynen
gereklidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
18
5.20 Bir Plan veya İşlemler Takımı Önerisi
Oluşturabilme
Bu basamakta üründen çok süreç
vurgulanmaktadır. Bir iş üretilirken alışılagelen
plan ya da işlemler takımı dışında, yeni ve
orijinal bir plan ya da işlemler takımı
oluşturmaktır. Yani izlenecek yeni bir düzenek,
yeni bir işlem yolu ortaya koymaktır. Örneğin;
yeni bir ev yapım planı, çelik üretiminde yeni bir
yöntem, bir güç kaynağı yapımında yeni bir
işlem yolu önerebilme etkinliklerinde olduğu
gibi.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
19
5.30 Soyut İlişkiler Takımı Geliştirebilme
Bu basamakta öğrenciden üzerinde çalıştığı
nesneler, olgular ve yapıları açıkIayabilecek
denenceler, genellemeler, kuramlar, kavramsal ya
da matematiksel modeller ve sistemler geliştirmesi
istenmektedir. Bu hedefler daha karmaşık ve
soyutturlar. Darwin’in “doğal ayıklama”, Arnold J.
Toynbee’nin “tarih kuramı”, Sorokin’in “kültür
kuramı", matematikte “kümeler kuramı” gibi soyut
ilişki takımları oluşturma, bu basamağın kapsamına
girebilir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
20
6.00 DEĞERLENDİRME
DÜZEYİNDE HEDEF YAZMA
Değerlendirme, ölçme sonuçlarını bir ölçüte
vurup, bir yargıya yarma süreci olarak
tanımlanabilir. Bilişsel, duyuşsal, devinişsel
alanlarla ilgili ürün ya da süreçlenin hem
kendi içinde hem de kendi dışındaki özelikler
açısından değerlendirilmesi, yani ölçütlere
vurup bir yargıya varılması bu basamağın
kapsamı içindedir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
21
Ayrıca, her basamaktan sonra da
değenlendirme yapılabilir. Bilgi basamağından
sonra yapılan değerlendirme bilginin;
kavramadan sonra yapılan ise kavramanın;
uygulama, analiz, sentezden sonra yapılanlar
uygulama, analiz ve sentezin
değerlendinilmesidir.
Değerlendirme basamağından sonra yapılan
değerlendirme ise, değerlendirmenin
değerlendirmesidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
22
6.10 İç Ölçütlerle Değerlendirme
Bir bilişsel, duyuşsal, devinişsel, ya da sezgisel
ürünün kendi içindeki tutarlılığı, doğruluğu, kendi iç
yapısından doğan ilke ve genellemelere
uygunluğu, akıcılığı gibi özeliklerin değişik
boyutlarda irdelenmesi işidir. “Bir edebi yapıtın
yazım kurallarına uygunluğu, kanıtların temel ve
yardımcı düşünceleri destekleyip desteklemediği;
orijinalliği, akıcılığı, açık, yalın ve anlaşılır olup
olmadığı; dahil olduğu edebi türe ve ekole
uygunluğu; düşüncelerin birbirleriyle tutarlılığı” gibi
boyutlar iç ölçütler olabilir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
23
Yıllık Düzeyde Hedef
Lise 3. Sınıf: Düzeyine uygun bir edebi metni, böyle bir
metinde bulunması gerekli özeliklere göre eleştirebilme
Endüstri meslek lisesi 3. Sınıf: Ağaç işlerinde bir ürünü,
yapımında göz önünde bulundurulan iç ölçütlere göre
değerlendirebilme
Ticaret Lisesi 3. Sınıf: Belli bir örgütün ekonomik yapısını,
böyle bir örgüte özgü ekonominin temel ilkelerine göre
değenlendirebilme
“Ünite” düzeyinde ayrıca bir hedef yazmaya gerek
olmayabilir; çünkü yıllık düzeydeki hedefin
davranışları ünite için de aynen gereklidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
24
6.20 Dış Ölçütlere Göre Değerlendirme
Bilişsel, duyuşsal, devinişsel alanlarla ilgili herhangi
bir ürün; “kullanılan araç-gereçler, izlenen yollar, iş ve
işlem basamakları, ekonomiklik, amaca uygunluk,
dayanıklılık, verim ve güç” açılarından
değerlendirilebilir. Ayrıca bir ürün, diğer bir ürün ya da
ürünlerle de karşılaştırılabilir. İşte bu tür
değerlendirme, dış ölçütlerle yapılan bir etkinliktir. Bu
basamakta ürün, daha çok mantıksal iç tutarlılık
açısından değil; olgusal tutarlılık açısından
değerlendirilmelidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
25
Yıllık Düzeyde Hedef
İlköğretim 5. Sınıf: Sosyal Bilgiler dersiyle ilgili temel
ürün ve süreçleri belli ölçütlere göre
değerlendirebilme.
Endüstri Meslek lisesi: Bir güç kaynağını, diğer bir
güç kaynağıyla karşılaştırıp belli ölçütlere göre
değerlendirebilme.
Lise 1. Sınıf: Kimyada birden fazla kuramı
karşılaştırıp, belli ölçütlere göre değerlendirebilme
“Ünite” düzeyinde ayrıca bir hedef yazmaya gerek
olmayabilir; çünkü yıllık düzeydeki hedefin
davranışları ünite için de aynen gereklidir.
07.11.2015
Dr.Mustafa Ergün
opd08
ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME
26