L-IRWIEGEL TBASSIR IT-TEMP SKONT MISSIRIJIETNA X’inhuma l-irwiegel? Il-kelma rwiegel hija l-plural tal-kelma Taljana regola li ħadet il-plural miksur talkliem semitiku. It-tbassir tat-temp kien importanti għallbdiewa.
Download ReportTranscript L-IRWIEGEL TBASSIR IT-TEMP SKONT MISSIRIJIETNA X’inhuma l-irwiegel? Il-kelma rwiegel hija l-plural tal-kelma Taljana regola li ħadet il-plural miksur talkliem semitiku. It-tbassir tat-temp kien importanti għallbdiewa.
L-IRWIEGEL
TBASSIR IT-TEMP SKONT MISSIRIJIETNA
X’inhuma l-irwiegel?
Il-kelma Taljana
rwiegel regola
li hija l-plural tal-kelma ħadet il-plural miksur tal kliem semitiku.
It-tbassir tat-temp kien importanti għall bdiewa minħabba li fuqu kien jippjanaw il ħidma tagħhom fl-għelieqi.
Kif jittieħdu l-irwiegel?
Jibda 24 jiġi nnotat it-temp tal-jiem mit-13 sal ta’ Diċembru.
Kull jum jikkorrispondi l ġdida.
għal xahar tas-sena Il-jum jitqassam fi tlieta – filgħodu, f’nofsinhar u filgħaxija u dawn ifissru l bidu, in-nofs u l aħħar tax-xahar.
Skont it-temp li jagħmel dakinhar jitbassar it-temp tax-xahar tas-sena l ġdida.
L-irwiegel: ta’ min jorbot fuqhom?
Ta’ min jgħid li dan huwa tbassir u qatt mhu ta’ min joqgħod fuqu mija fil-mija.
Illum ħafna huma tal-fehma li l-irwiegel ma jaħdmux minħabba l-bidliet fil-klima li għaddejja minnhom id-dinja.
Iżda hemm min għadu jemmen li l-irwiegel għadhom tajbin fit-tbassir tat-temp.
Int x’taħseb?
It-tbassir tat-temp skont l-irwiegel għas-sena 2011
It Temp għal Jannar 2011
13 ta’ Diċembru 2010 Filgħodu kien bnazzi filwaqt li f’nofsinhar issaħħab xi ftit imma reġa’ bbnazza filgħaxija.
Dan ibassar li għal matul ix-xahar ta’ Jannar mhux ser ikollna xita. Ser ikollu ġimgħat sbieħ fil-bidu u fl-aħħar tiegħu.
It Temp għal Frar 2011
14 ta’ Diċembru 2010 Filwaqt li filgħodu kien bnazzi, waranofsinhar qabad jissaħħab u sa filgħaxija għamlet xi ħalba xita.
Dan ifisser li fi Frar 2011 ser ikollna perjodi sbieħ u ta’ bnazzi fil-ġimgħat tal-bidu imma lejn l aħħar tiegħu ser ikollna x-xita.
It Temp għal Marzu 2011
15 ta’ Diċembru 2011 It-temp sebaħ b’xi ħalbiet tax-xita li sa nofsinhar naqsu u deher jibbnazza. Tard waranofsinhar l-ajru reġa’ ssaħħab.
Dan ifisser li Marzu jidher li ser ikollu l ewwel jiem bix-xita imma lejn nofsu u l aħħar ser ikun b’temp imsaħħab imma bnazzi bla xita.
It Temp għal April 2011
16 ta’ Diċembru 2010 Il-jum sebaħ bnazzi b’ħafna sħab li mal-ħin ħxien u sa nofsinhar u tard filgħaxija kellna ħalbiet qawwija tax-xita b’perjodi qosra ta’ bnazzi bejniethom.
Dan ibassar li għal nofs u l-aħħar t’April ser ikollna x-xita.
It Temp għal Mejju 2011
17 ta’ Diċembru 2010 It-temp kien bnazzi bi ftit xita sa nofsinhar. Waranofsinhar u filgħaxija kien bnazzi.
sħab għoli imma bi Jidher li skont l-irwiegel, Mejju għall-bidu ta’ jista’ jkollna xi ftit xita imma temp sabiħ għall-kumplament tax-xahar.
It Temp għal Ġunju 2011
18 ta’ Diċembru 2010 Il-jum sebaħ ftit imsaħħab imma ma’ tlugħ ix-xemx ibbnazza u kompla filgħaxija.
sabiħ sa Dan ifisser li bikri għal Ġunju ser ikollna sajf b’temp sabiħ u xemxi.
It Temp għal Lulju 2011
19 ta’ Diċembru 2010 Il-jum kollu kien xemxi u tas-sena.
sħun għal daż-żmien Lulju jidher li ser ikun xemxi u sbieħ.
jaħraq b’jiem
It Temp għal Awwissu 2011
20 ta’ Diċembru 2010 Kien jum taħraq u l-ħin kollu bnazzi bla ħjiel ta’ sħab.
‘sajfi’ għaliex ix-xemx kienet Awwissu tradizzjoni u jidher li ser iżomm mat ‘jixwina’ bis-sħana tax-xemx.
It Temp għal Settembru 2011
21 ta’ Diċembru 2010 Kien jum ebda ieħor xemxi u sħun bla sħab u l ħjiel ta’ xita.
Għaldaqstant, għal Settembru 2011 hemm imbassar temp pjuttost sħun u xemxi.
It Temp għal Ottubru 2011
22 ta’ Diċembru 2010 Kellna jum xemxi u bnazzi. Kultant deher xi sħab fil-għoli.
Ottubru jidher li mhux se jkollu xita u maltemp iżda se jkun mimli b’jiem bnazzi u xemxin.
It Temp għal Novembru 2011
23 ta’ Diċembru 2010 Filgħodu sebaħ imsaħħab u sa nofsinhar kellna xi ħalbiet tax-xita li komplew sa filgħaxija.
Jidher li f’Novembru ser ikollna ftit tax-xita mqassma tul ix-xahar kollu.
It Temp għal Diċembru 2011
24 ta’ Diċembru 2010 Il-jum sebaħ bnazzi iżda għal nofsinhar issaħħab u ħalleb xi ftit tax-xita. Sa filgħaxija l-ajru ssaffa u bbnazza.
Jidher li Diċembru 2011 ser ikun bix-xita.
Iżda jidher li lejn nofsu u lejn il-festi ta’ tmiem is-sena ser ikollna temp bnazzi.
Xi qwiel marbutin mat-tbassir tat-temp Is-snin
bħall-aħwa: ma jixxibhux...ma tantx tista’ tkun żgur fit-
tbassir tat-temp.
Skont l-annata timtela l-qannata...mix-xita li
jikber ġid il-bidwi.
tagħmel matul is-sena
Mill-bidwi u mir-
ragħaj l-ewwel għana tad-dinja...il-ħwejjeġ
essenzjali jagħtuhomlna l-bdiewa u r-rgħajja.
Jekk is-sena tkun
ħażina l-muna tkun imgerfxa...sena nieqsa
mill-ilma tfisser ikel skars u ħażna fqira.
Sena
bidwi u
għammiela tħallas il-qbiela...sena bix-xita tħalli profitt lill-
jista’ jħallas il-kera tal-għelieqi.
Qamar rieqed,
ifisser li
baħrin imqajma...meta l-qamar ikun jidher imxengel
ġej il-maltemp u allura l-baħrin iridu jibqgħu mqajma jindukraw il-bastiment.
(meħudin minn
A Comparative Dictionary of Maltese Proverbs
ta’ J. Aquilina, 1986)
Kemm bassru tajjeb l-irwiegel?
Nistennew u naraw!
Grazzi lis-Sur George Mifsud