Transcript ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ Ι.Γ.Μ.Ε. ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ (Ο.Π.Υ.) ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Κ.

ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ Ι.Γ.Μ.Ε. ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ, ΕΡΕΥΝΑΣ
ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ
(Ο.Π.Υ.) ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Κ. Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Αναπλ. Καθ. Παν/μίου Αθηνών
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ι.Γ.Μ.Ε.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 29 Μαΐου 2010
ΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΛΟΓΩ
ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ
ΜΕΤΑΛΛΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ
ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΠΟΙΚΙΛΙΑ Ο.Π.Υ.
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΙΓΜΕ (ΙΓΕΥΕΘΙΓΜΕ)
ΣΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΓΧΩΡΙΑΣ
ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ
ΛΑΤΟΜΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Το ΙΓΕΥ παλιότερα, το ΕΘΙΓΜΕ στη
συνέχεια και το Ι.Γ.Μ.Ε. μέχρι σήμερα,
στη σχεδόν 60χρονη συνολική του
ιστορία, έχει επιδείξει ένα σημαντικό
έργο στον τομέα της έρευνας,
εντοπισμού και αξιολόγησης των
μεταλλικών και των μη μεταλλικών
Ορυκτών Πρώτων Υλών (Ο.Π.Υ.), που
συνέβαλε
στη
βιομηχανική
και
κοινωνική ανάπτυξη της χώρας και
ιδιαίτερα της Βόρειας Ελλάδας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (1)
-ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΩΝ ΟΠΥ ΠΟΥ ΔΙΑΤΙΘΕΝΤΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΑ Ή
ΣΕ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΒΑΛΑΝ ΣΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ.
- ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΧΑΛΚΟΥΧΟΥ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΣ ΣΚΟΥΡΙΩΝ
Ν.ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ.
- ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΣΕ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:1.000.000 ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΕΠΙ
ΣΕΙΡΑ ΕΤΩΝ ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΑΠΌ
ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ.
-ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ
ΜΑΓΝΗΣΙΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΆ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΣΤΗ ΚΑΘΕΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΟΥΣ.
- ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΘΕΙΟΥΧΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
ΜΟΛΥΒΔΟΥ - ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΥ ΚΑΙ ΜΑΓΓΑΝΙΟΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗ
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ.
-ΕΠΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΙΤΙΚΩΝ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΟΥΡΙΝΟΥ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΞΑΝ ΤΗ
ΜΟΝΑΔΑ ΣΙΔΗΡΟΧΡΩΜΙΟΥ ΤΩΝ ΕΛ.ΣΙ
-ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΑΠΠΕΣ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ) ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ
ΤΥΠΟΥ ΧΡΥΣΟΦΟΡΟΥ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΣ (ΕΠΙΘΕΡΜΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ) ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ
ΙΣΧΥΡΟ ΠΟΛΟ ΕΛΞΗΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ.
-ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΟΥ ΕΔΕΙΞΑΝ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ
ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΖΕΟΛΙΘΙΚΩΝ ΤΟΦΦΩΝ ΣΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ΚΑΙ
ΕΒΡΟΥ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (2)
- ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΟΛΙΒΙΝΙΚΩΝ
ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΒΟΥΡΙΝΟ ΚΑΙ ΣΤΟ Δ. Μ. ΒΑΒΔΟΥ Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ.
-ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΒΕΡΜΙΚΟΥΛΙΤΗ ΣΤΟ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΕΡΤΙΣΚΟΥ ΤΗΣ Κ.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ.
- ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΑΠΌ ΤΟ ΙΓΜΕ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΕΙΟ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥΧΩΝ ΑΡΓΙΛΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ
(ΑΝΤΑΠΟΥΛΓΙΤΗΣ – ΣΑΠΩΝΙΤΗΣ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΗΔΗ
ΕΓΙΝΕ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΕΤΑΙ.
- ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΥΚΩΝ ΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ ΓΙΑ
ΧΡΗΣΗ ΩΣ ΠΛΗΡΩΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΧΡΩΜΑΤΩΝ, ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ, κ.λπ..
- ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΣ ΤΡΑΒΕΡΤΙΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΥΠΑΣ –
ΣΚΡΑ ΤΟΥ Ν. ΚΙΛΚΙΣ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΠΙΣΗΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ.
- ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΜΑΡΜΑΡΟΦΟΡΩΝ
ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ
ΣΤΟ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ «ΛΙΘΟΣ» ΤΟΥ ΙΓΜΕ.
-ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΙΓΜΕ ( ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ) ΣΤΟ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΛΑΤΟΜΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
ΑΔΡΑΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ.
-ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΑΔΡΑΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ (ΑΝΤΙΟΛΙΣΘΗΡΑΣΚΛΗΡΑ) ΟΠΩΣ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΟΥ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΑΓΚΑΔΙΚΙΩΝ Ν.
ΓΡΕΒΕΝΩΝ.
ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ
•Ο χώρος της Βόρειας Ελλάδας παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία
μεταλλικών ορυκτών, πολλά από τα οποία υπέστησαν έντονη
εκμετάλλευση ήδη από την αρχαιότητα, για την εξόρυξη βασικών και
πολυτίμων μετάλλων.
•Όπως είναι γνωστό το 1988 το ΙΓΜΕ εντόπισε για πρώτη φορά στον
Ελλαδικό χώρο, στη περιοχή της Θράκης, ευνοϊκά γεωλογικά
περιβάλλοντα - επιθερμικά συστήματα με τα οποία συνδέονται
κοιτάσματα χρυσού και μετά από ένα επιτυχημένο ερευνητικό
πρόγραμμα (1988-1991), εντόπισε για πρώτη φορά αξιόλογο
κοίτασμα επιθερμικού χρυσού (Άγιος Δημήτριος) στην περιοχή
Κώνου (περιοχή Σαππών) του Νομού Ροδόπης, με βέβαια αποθέματα
24 τον. καθαρού μετάλλου Au και 12 τον. καθαρού μετάλλου Ag.
ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ
•Πρόσφατα έχουν εντοπισθεί αξιόλογα κοιτάσματα χρυσού, επιθερμικού
τύπου, στις περιοχές:
•Πεύκων,
•Πασά λόφου (Νότιο τμήμα περιοχής Πεύκων) και
•Περιοχή Δημόσιου Μεταλλείου Κίρκης (Ανατολικό τμήμα περιοχής
Κώνου, Σαππών), όπου χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, καθώς και
σημαντικές εμφανίσεις μετάλλων υψηλής τεχνολογίας, πλατινοειδή
(ενώσεις Ιριδίου), στο οφιολιθικό σύμπλεγμα Σμιγάδας - Ραγάδας Βυρσίνης (που συνοδεύονται από σπάνιες γαίες (Γαδολίδιο, Δυσπρόσιο).
ΟΙ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΣΤΗΝ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ
•
Άλλα κοιτάσματα Χρυσού υπάρχουν:
1.
στον αρσενικούχο σιδηροπυρίτη
(δυσκατέργαστος) του κοιτάσματος ZnPb-Ag-Au, Ολυμπιάδας και
σε εγκλείσματα στον χαλκοπυρίτη, στο
πορφυρικό κοίτασμα Σκουριών
Χαλκιδικής.
2.
•
Τα αποθέματα σε Ολυμπιάδα –Σκουριές
ανέρχονται σε: 209 τον. περιεχομένου Au
και 1260 τον. Ag.
ΘΕΙΟΥΧΑ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ (Pb, Zn±Ag±Au)
ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ: ΜΑΝΤΕΜ-ΛΑΚΚΟΣ / ΜΑΥΡΕΣ
ΠΕΤΡΕΣ,ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ
•
Συμπαγή
πολυμεταλλικά
εντός
Παλαιοζωικών μαρμάρων των Κερδυλίων της
ΣΜΖ,
σε
σύνδεση
με
τις
Τριτογενείς
Γρανιτικές-Πορφυρικές διεισδύσεις και την
επακόλουθη υδροθερμική δραστηριότητα.
•Τα αποθέματα ανέρχονται σε 16,4 εκμ. τον. με 3,9%Pb,
5,2%Zn,
114
gr/ton
Ag,
7,8
gr/ton
Au
(συμπεριλαμβανομένων και των αποθηκευμένων σωρών
και των τελμάτων.)
•Η ετήσια παραγωγή ανέρχεται σε 187.000 τον.
μεταλλεύματος, 21.000 τον. εμπλουτίσματος Pb- Ag,
32.000 τον. εμπλουτίσματος Zn.
ΜΑΓΓΑΝΙΑ
 Κοιτασματολογικές
-μεταλλογενετικές
μελέτες
της
Μαγγανιούχου μεταλλοφορίας του Ελληνικού χώρου από το
Ι.Γ.Μ.Ε.
 Εντοπισμός 80.000 τον. πυρολουσιτικού τύπου αξιοποιήσιμου
Mn-μεταλλεύματος, για στήριξη της βιωσιμότητας
του
μεταλλευτικού κέντρου Δράμας .
 Εντοπισμός πυρολουσιτικού Mn-μεταλλεύματος στη περιοχή
Βαρβάρας Β.Α.Χαλκιδικής (1,5εκμ. τον. 29,5% MnO2,
1,5gr/tonAu)
ΣΙΔΗΡΟΝΙΚΕΛΙΟΥΧΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΑ
• ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ:
Thessallonica
• ΚΑΣΤΟΡΙΑ-ΙΕΡΟΠΗΓΗ: (Αγ. Αθανάσιος).
 Το Ι.Γ.Μ.Ε. μετά από κοιτασματολογικές
και μεταλλογενετικές μελέτες των
Σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων της
Βόρειας Ελλάδας, εντόπισε κοιτάσματα FeNi, λατεριτικού τύπου, στη περιοχή Προφ.
Ηλία, Δυτ. Βερμίου, με δυναμικό 3εκμ. τον.
και 1,1-1,7%.
Athens
ΧΡΩΜΙΤΗΣ
• Μεταλλευτικό κέντρο Βούρινου:
• Τα
περιχαραγμένα
αποθέματα
Χρωμίτη ανέρχονται σε 2.400.000
τόνους και τα άμεσα αξιοποιήσιμα
αποθέματα είναι μόνο 300.000
τόνοι,
σύμφωνα
με
τις
οικονομοτεχνικές
αξιολογήσεις
του Ι.Γ.Μ.Ε.
• Από τα στοιχεία που υπάρχουν για
το συγκρότημα του Βούρινου
προκύπτει ότι, δεν είναι δυνατή η
επαναλειτουργία του μεταλλευτικού
κέντρου διότι οι συνθήκες είναι
τρομερά
ανταγωνιστικές,
δεν
διαφαίνονται πιθανότητες εξαγωγών
και έχει οριστικά διακοπεί η
λειτουργία της μονάδας του
σιδηροχρωμίου των ΕΛΣΙ.
Μεταλλογενετικός χάρτης του
οφιολιθικού συμπλέγματος
Βούρινου
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ
•Τα Βιομηχανικά Ορυκτά & Πετρώματα είναι ορυκτές πρώτες ύλες
με οικονομική αξία που δεν κατατάσσονται στα μεταλλικά ορυκτά, τα
ορυκτά καύσιμα και τους πολύτιμους λίθους.
• Δεν είναι υπερβολή αν πούμε, ότι δεν υπάρχει κλάδος της ανθρώπινης
δραστηριότητας που να μη χρησιμοποιεί σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό
πρώτες ύλες που έχουν σα βάση τα Βιομηχανικά Ορυκτά.
•Στηριζόμενοι στα γεωλογικά δεδομένα της περιοχής το Ι.Γ.Μ.Ε. από την
ίδρυσή του μέχρι σήμερα,
υλοποίησε μια σειρά ερευνητικών
προγραμμάτων που οδήγησαν σε εντοπισμό και καταγραφή πολλών
εμφανίσεων βιομηχανικών ορυκτών.
•Τα βιομηχανικά ορυκτά που έχουν εντοπισθεί μέχρι σήμερα
περιγράφονται παρακάτω:
Εμφανίσεις – Κοιτάσματα Β.Ο.
Β.Ο. σε μαγματικά πετρώματα
Ολιβινίτες: Είναι υπερβασικά πετρώματα (δουνίτες, χαρζβουργίτες) με πολύ μικρό βαθμό
εξαλλοίωσης/σερπεντινίωσης, από τα οποία με απλή θραύση παράγεται ολιβινική
άμμος. Εκτεταμένα δουνιτικά σώματα στην Πίνδο, Βούρινος, Χαλκιδική, Θράκη.
Εμφανίσεις υγιούς ολιβινίτη, σε Γερακινή – Βάβδο Χαλκιδικής και στα οφιολιθικά
Βούρινου και Πίνδου. Παραγωγή Ολιβίνη γίνεται στη θέση Σκούμτσα του Ν. Γρεβενών
στο Βούρινο.
Πηγματίτες: (κύρια πηγή K- ή Na-αστρίων), στη Ροδόπη όσο και στη ζώνη του
Βερτίσκου. Διακρίνονται και παράγονται δύο ποιότητες προϊόντων που
χαρακτηρίζονται σαν άστριος Α (Na2O=10,50%, Fe2O3<0,05%) και άστριος Β
(Na2O=8,50%, Fe2O3<0,25%), για διαφορετικές βιομηχανικές χρήσεις Τα βεβαιωμένα
αποθέματα αστρίων Α ανέρχονται σε 150.000 τόννους, αλλά τα αντίστοιχα γεωλογικά
ξεπερνούν τους 500.000.
Ποζολάνες εκτεταμένα κοιτάσματα σε Αριδαία και δευτερευόντως σε Θράκη.
Β.Ο. από Εξαλλοίωση Ηφαιστιτών
Ζεόλιθοι (κύρια κλινοπτιλόλιθοι): Πετρωτά, Πεντάλοφος, Λευκίμη,
Φέρες (Ν. Έβρου) και Σκάλωμα (Ν. Ροδόπης)
Καολίνης: εμφανίσεις υδροθερμικής γένεσης σε Θράκη, Μακεδονία
Μπεντονίτης: Εμφανίσεις σε Θράκη (Πεύκα, Σάππες). Οι
εμφανίσεις αυτές είναι καλής ποιότητας και θα μπορούσε να
διερευνηθεί η χρήση τους, για παράδειγμα στην κατασκευή
επιστρώσεων σε χωματερές
ΕΞΑΛΛΟΙΩΕΙΣ ΖΕΟΛΙΘΩΝ ΣΕ ΛΕΚΑΝΕΣ Α. ΡΟΔΟΠΗΣ
• Σημαντική η ερευνητική δραστηριότητα του ΙΓΜΕ στον εντοπισμό και
στη τεχνολογική έρευνα εφαρμογής των Ζεολίθων από τη Θράκη
Πετρωτά: κλινοπτιλόλιθος
Πεντάλοφος: κλινοπτιλόλιθος
Μεταξάδες: κλινοπτιλόλιθος
Λεκάνη Koμοτηνής
1) κλινοπτιλόλιθος+μορντενίτης
2) ανάλκιμος
Λεκάνη Λευκίμης-Δαδιάς
κλινοπτιλόλιθος
Λεκάνη Φερών -Aλεξανδρούπολης
1)
Κλινοπτιλόλιθος+μορντενίτης
2)
μορντενίτης
Β.Ο. σε ζώνες μετασσωμάτωσης επαφής
• Μαγνησίτης: Χαλκιδική (Γερακινή, Βάβδος). Από Λευκόλιθο Μαγνησίτη με θερμική διάσπαση (900-1100οC), παράγεται καυστική
μαγνησία. Μετά από πυρομετασωμάτωση (1700-1900οC), παράγεται
δίπυρος
μαγνησία.
Παραγωγή: 374.000 τον. λευκόλιθος, 51.000 τον. δίπυρος μαγνησία και
69.000 τον. καυστική μαγνησία από το κοίτασμα της Γερακινής Ν.
Χαλκιδικής.
• Βολλαστονίτης: Σημαντικές εμφανίσεις σε Πανόραμα (Ν. Δράμας) και
Κιμμέρια (Ν. Ξάνθης). Τα πιθανά αποθέματα στο Κοίτασμα του
Πανοράματος, με μέση περιεκτικότητα μεταλλεύματος 50% σε
βολλαστονίτη, στη θέση Αγιος Δημήτριος εκτιμώνται σε 700.000 τον.. Tα
διαπιστωμένα αποθέματα βολλαστονίτη στα Κιμμέρια, με περιεκτικότητα
σε ανακτήσιμο βολλαστονίτη 50%, είναι της τάξης των 500.000 τόννων.
Β.Ο. σε ζώνες μετασσωμάτωσης επαφής
• Τάλκης:στη Χαλκιδική στο σχηματισμό Βερτίσκου και στη
Θράκη στο υπερβασικό Οργάνης, Μυρτίσκης, Χλόης
• Βερμικουλίτης: στο σχηματισμό του Βερτίσκου (Ασκός κ.α.)
Β.Ο. σε Μεταμορφωμένα Πετρώματα
• Γραφίτης: Ο γραφίτης είναι κρυσταλλικός άνθρακας και στην ορολογία των
Β.Ο., ανάλογα με το μέγεθος των κρυστάλλων και την εμφάνιση ο γραφίτης
χαρακτηρίζεται: λεπιώδης (flake), συμπαγής (lump) και άμορφος
• Λεπιώδης γραφίτης: Θέρμες, Ν. Ξάνθης (Σύμφωνα με μελέτη του Ι.Γ.Μ.Ε., τα
διαπιστωμένα αποθέματα εκτιμάται ότι υπερβαίνουν τους 600.000 τόνους).
• Άμορφος γραφίτης: Πολυνέρι, Μάκρη, κ.α.
Ορίζοντας γραφιτικού
γνευσίου, στην περιοχή
Διάσπαρτου Θερμών
Β.Ο. σε Μεταμορφωμένα Πετρώματα
• Χαλαζίας: Σημαντικές εμφανίσεις σε Ροδόπη, Σερβομακεδονική,
Περιροδοπική και Πελαγονική.
Σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες τόνων εκτιμήθηκαν τα αποθέματα
των μελετηθέντων χαλαζιακών σωμάτων στην περιοχή της Κ.
Μακεδονίας από το Ι.Γ.Μ.Ε., στα πλαίσια του Γ΄ΚΠΣ. Τα
αποθέματα των περιοχών της Κ. Μακεδονίας εκτιμούνται σε
350.000 τον.. Μετά από επεξεργασία (θραύσεις, ξηράνσεις,
μαγνητικός διαχωρισμός, πλύσεις με οξέα) προκύπτει προϊόν με
99,995% SiO2 το οποίο με περαιτέρω επεξεργασία έχει τη
δυνατότητα να οδηγήσει σε υπερκαθαρό χαλαζία.
• Αμφιβολίτης: Αμφιβολίτης του Βερτίσκου χρησιμοποιείται ως
πρώτη ύλη για τη παραγωγή πετροβάμβακα. Η εξόρυξη του
αμφιβολίτη γίνεται κοντά στη μονάδα κατεργασίας που βρίσκεται
στη περιοχή Τερπνής N.Σερρών και η παραγωγή κατεργασμένου
υλικού υλικού ανέρχεται περ. στους 3.000 τον.
Εμφανίσεις χαλαζία Κ. Μακεδονίας
Β.Ο. Ιζηματογενή
• Χουντίτης: Εξόρυξη χουντίτη / υδρομαγνησίτη γίνεται στην
περιοχή Λευκάρας του Ν. Κοζάνης. Η παραγωγή κατεργασμένων
προϊόντων το 2008 ανήλθε περίπου στους 20.000 τον..
• Ατταπουλγίτης – Σαπωνίτης:Ένυδρα μαγνησιούχα φυλλοπυριτικά
αργιλικά ορυκτά με αξιόλογη προσροφητική και διηθητική
ικανότητα σε περιοχές των Ν. Γρεβενών (Πευκάκι,Πυλωροί) και
Κοζάνης. Ο εντοπισμός και η αξιολόγηση πρώτα από το ΙΓΜΕ σε
συνεργασία με το Ε.Μ.Π.. Το 2003 ιδρύθηκε μονάδα επεξεργασίας
παραγωγής
προϊόντος
ατταπουλγίτη
με
εξαγωγικό
προσανατολισμό. Κατά το 2008, η παραγωγή ανήλθε στους 25.000
τον..
Β. Ο. Προϊόντα Αποσάθρωσης
• Πυριτικές, χαλαζιακές και χαλαζοαστριούχοι άμμοι,
σε διάφορες θέσεις: Εβρος, Σέρρες, Καστοριά, Σιθωνία,
Κασσάνδρα
• Υπολλειματικού τύπου καολίνης στα Λευκόγια της
Δράμας, σαν προϊόν εξαλλοίωσης των ορθογνευσίων της
περιοχής.
• Κοινές άργιλοι: πρώτες ύλες που συνήθως
χρησιμοποιούν οι κεραμικές βιομηχανίες. Είναι συνήθως
κλαστικά ιζήματα μικρού μεγέθους κόκκων και
αποτελούνται από ένα μίγμα αργιλικών ορυκτών
(ιλλίτης, χλωρίτης, καολινίτης) με χαλαζία, άστριους,
ασβεστίτη, σιδηροξείδια, μίκες κλπ.
Λευκά Ανθρακικά - Πληρωτικά
• Tο φυσικό ανθρακικό ασβέστιο, είναι σήμερα
το κυρίως χρησιμοποιούμενο πληρωτικό στη
βιομηχανική αγορά της Ευρώπης και κυρίως
στους τομείς των χρωμάτων, πλαστικών και
του χαρτιού. Ένας άλλος τομέας είναι των
έτοιμων κονιαμάτων
• Η αγορά ανθρακικού ασβεστίου, ως
πληρωτικού υλικού, της Δυτικής Ευρώπης
υπολογίζεται σε περίπου 7 εκατ. τόνους. Στην
Ελλάδα η παραγωγή λεπτόκοκκου ανθρακικού
ασβεστίου ανέρχεται στους 260.000 τον., εκ
των οποίων περ. 55% εξάγεται.
• Η κύρια πρώτη ύλη για την παραγωγή
ανθρακικών πληρωτικών και έτοιμων
κονιαμάτων είναι τα παραπροϊόντα από την
εκμετάλλευση
των
ασβεστιτικών
μαρμάρων
Καβάλας,
της
ευρύτερης
περιοχής Βεροίας, κ.λπ., καθώς και των
λευκών δολομιτικών μαρμάρων της Ν.
Θάσου και του Βώλακα. Το Ι.Γ.Μ.Ε. από το
1991 ασχολείται συνεχώς με την αξιολόγηση
των Λευκών Ανθρακικών του Ελλαδικού
χώρου.
Εκτιμώμενες καταναλώσεις
ανθρακικού ασβεστίου ανά
βιομηχανικό κλάδο
Άλλες χρήσεις
τάπητες
χρώματα
χαρτί
πλαστικά
ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ
•Το
• Είναι γνωστό ότι περ. 80% της
παραγωγής
ελληνικού
μαρμάρου
εξορύσσεται στην περιοχή Α.Μ.Θ.
(στους Ν. Δράμας και Καβάλας, με
κύρια λατομικά κέντρα στις περιοχές
Φαλακρού, Παγγαίου, Θάσου και
ορέων Λεκάνης) από έναν μεγάλο
αριθμό ενεργών λατομείων (~80) με
ετήσια συνολική παραγωγή 225.000 m3
ογκομαρμάρων. Οι κύριοι ποιοτικοί
τύποι που παράγονται είναι:
α) Λευκά - χιονόλευκα αδρόκοκκα
δολομιτικά μάρμαρα Θάσου
β) Λευκά - υπόλευκα λεπτόκοκκα
δολομιτικά μάρμαρα Φαλακρού Παγγαίου
γ) Ημίλευκα ασβεστιτικά μάρμαρα
Θάσου - Λεκάνης
δ) Λευκά - φαιόλευκα ασβεστιτικά
μάρμαρα Νέστου - Φαλακρού.
Ι.Γ.Μ.Ε. μελετώντας τα γεωλογικά και
κοιτασματολογικά δεδομένα της περιοχής έχει
εκπονήσει διαχειριστικές μελέτες με όλες τις
παραμέτρους που χαρακτηρίζουν τα μάρμαρα της Α.
Μακεδονίας και κατέθεσε προτάσεις για την
ορθολογικότερη
δυνατή
αξιοποίηση
των
μαρμαροφόρων περιοχών, με τις μικρότερες δυνατές
περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ
•
Στη Δ. Μακεδονία τα κυριότερα εξορυκτικά κέντρα
μαρμάρου βρίσκονται στις περιοχές Τρανοβάλτου, Ν.
Κοζάνης και στο νότιο Βέρμιο (Κουμαριά, Καστανιά,
κ.λπ.), όπου η δραστηριότητα άρχισε πριν περ. 60
χρόνια. Σήμερα τα ενεργά λατομεία ανέρχονται σε
περ. 25, με ποσοστό αποληψιμότητας μεταξύ 3-4%,
λόγω της έντονης τεκτονικής καταπόνησης. Το
Ι.Γ.Μ.Ε.
αξιολογόντας
τα
γεωλογικά
και
κοιτασματολογικά δεδομένα της περιοχής έχει
εκπονήσει διαχειριστικές μελέτες που περιλαμβάνουν
όλες τις παραμέτρους που χαρακτηρίζουν τα μάρμαρα
της Δ. Μακεδονίας.
• Οι κύριοι ποιοτικοί τύποι μαρμάρων είναι:
α) Λευκά - ημίλευκα ή γκριζόχρωμα ασβεστιτικά
μάρμαρα Τρανοβάλτου, Ζιδανίου, Ζωοδόχου
Πηγής και Κουμαριάς
β) Ημίλευκα μαγνησιούχα ασβεστιτικά μάρμαρα
Ροδίτη και Λάβας
γ) Ροζ (πολύχρωμα) μαγνησιούχα ασβεστιτικά
μάρμαρα Γέρμας Καστοριάς
ΔΟΜΙΚΟΙ ΛΙΘΟΙ
• Δομικοί Λίθοι είναι φυσικά πετρώματα, των οποίων
το παραγόμενο υλικό στο δάπεδο του λατομείου δίνει
αδιαμόρφωτες πλάκες, διαφόρων διαστάσεων και
μορφών με κυμαινόμενο πάχος από 1 - 1,5 cm έως 40
- 50 cm, που συνήθως δεν στιλβώνονται.
• Στην
περιοχή
Αυλής
και
Ακροβουνίου
Έλευθερούπολης Ν. Καβάλας, διαχωρίστηκε και
αποτυπώθηκε από το Ι.Γ.Μ.Ε. ο σχιστολιθικός
σχηματισμός
από
όπου
γίνονται
λατομικές
εκμεταλλεύσεις δομικών λίθων, γνωστών με το εμπορικό
όνομα ¨Σχιστόλιθοι Καβάλας¨.
Παραγόμενα
προϊόντα με
την εμπορική
ονομασία
«Σχιστόλιθοι
Καβάλας»
Άποψη λατομείων
περιοχής
ΑΔΡΑΝΗ ΥΛΙΚΑ &
ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
Το μεγαλύτερο ποσοστό των αδρανών πετρωμάτων είναι
ασβεστολιθικής σύστασης και χρησιμοποιείται για σκυρόδεμα,
όπου η συμμετοχή των αδρανών υλικών καταλαμβάνει ποσοστό
έως και 80% της μάζας του.
α/α
Περιφέρεια
Ενεργά
Λατομεία
Λατομεία σε
αποκατάσταση
Αργούντα
Λατομεία
Σύνολο
1
Αν. Μακεδ - Θράκης
17
0
0
17
2
Κεντρικής Μακεδονίας
16
0
1
17
3
Δυτ. Μακεδονίας
14
0
0
14
47
0
1
48
ΣΥΝΟΛΟ
Το Ι.Γ.Μ.Ε. στα πλαίσια του Γ’ ΚΠΣ δημιούργησε Άτλαντα
Λατομείων Αδρανών Υλικών Ελλάδας.
ΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΟΠΥ
1.ΛΙΓΝΙΤΙΚΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ
Γεωγραφική κατανομή κοιτασμάτων λιγνίτη
ΦΛΩΡΙΝΑ ΚΟΖΑΝΗ
ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ
58,7 %
ΔΡΑΜΑ
28,2 %
Ελασσόνα
ΕΛΑΣΣΟΝΑ
5,3 %
Δυτ. Μακεδονία
Μεγαλόπολη
Δράμα + Α.Μ.Θ.
ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗI
7,8 %
2.ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΟΡΥΚΤΑ
Παρά τα καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά τους τα Ελληνικά ουρανιούχα
κοιτάσματα είναι μικρού αποθεματικού δυναμικού και σε συνδυασμό με τις
σημερινές πτωτικές τάσεις της τιμής του ουρανίου στην διεθνή αγορά(βλπ.
το σχετικό σχήμα) δεν θεωρούνται αξιοποιήσημα.
ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΙΜΩΝ
ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΒΑΡΕΩΝ ΠΡΟΣΧΩΜΑΤΙΚΩΝ
ΟΡΥΚΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΥΨΗΛΩΝ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΤΗΝ
ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ ΤΟΥ Β.ΑΙΓΑΙΟΥ.
• Τα αρχικά δείγματα των άμμων που μελετήθηκαν είναι πλούσια σε
Th ( 1283 και 1710 ppm) πρόκειται δηλαδή για “Θοριούχο
Μετάλλευμα” εμπλουτισμένο σε U (50ppm), Nb (200ppm), Y
(150ppm).
• Τα ελαφρώς εμπλουτισμένα δείγματα πολλαπλασιάζουν σχεδόν
κάθετα τις περιεκτικότητες τους σε U, Nb και Y, με ένα ξεχωριστό
τρόπο αυτές σε Th και Zr.
• Τα αρχικά δείγματα άμμων παρουσιάζουν πολύ υψηλές
περιεκτικότητες σε ελαφρές Σ.Γ. (La έως Sm ) πάνω από 7000 και
11000ppm, κάτι που αντιπροσωπεύει περίπου το 95% του
συνολικού περιεχομένου σε Σ.Γ.
• Τις μεγαλύτερες περιεκτικότητες έχουν κατά σειρά το Ce, La, Nb
και Pr που αντιπροσωπεύουν το 93% περίπου αυτών σε αναλογίες
52 έως 65%, 20 έως 27%, 11 έως 16% και 4 έως 5% αντίστοιχα για
τις παραπάνω Σ.Γ. Οι αναλογίες αυτές είναι εντός των ορίων
διάθεσης συμπυκνωμάτων στην διεθνή αγορά.
• Επομένως τα αρχικά δείγματα των άμμων είναι “Μετάλλευμα
Σπανίων Γαιών” όμοιο με το συμπύκνωμα ( mischmetal ) Ce, La,
Nb. Pr, το οποίο μάλιστα έχει και την υψηλότερη τιμή 10 – 15 $
/lb “mischmetal” έναντι 6-9 και 7$/lb των λοιπών δύο αντιστοίχων
συμπυκνωμάτων που διατίθενται στην αγορά του La, Nb και Ce, La
Α/Α
Συνήθη Συμπυκνώματα
Σπανίων Γαιών (mischmetal) στην Διεθνή Αγορά
Τιμές ($/lib)
1
2
3
La, Nd
La, Ce
La, Ce, Nd, Pr (20-26%) (48.5)
6-9
7
10 - 15
% Αναλογία Συμπυκνωμάτων. Σ. Γ.
Υπ, αριθμ 3 διεθνoύς αγοράς
Λουτρά
Λουτρά
Ελευθερών
Ελευθερών
Αρχικό δείγμα
Ελαφρώς
εμπλουτισμένο
La
Ce
Nd
Pr
20-26
48-55
15-20
4-7
29,6
52,2
16,5
5,3
27,2
51,0
16,5
5,3
•
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο ορυκτός πλούτος της Βόρειας Ελλάδας είναι σημαντικός για την παραγωγικότητα και
την ανταγωνιστικότητα της Εξορυκτικής Βιομηχανίας της χώρας. Δυστυχώς το ποσοστό
αξιοποίησης του ιδιαίτερα σε ότι αφορά τα μεταλλικά ορυυκτά είναι πολύ χαμηλό.Η μη
αξιοποίηση των σημαντικών κοιτασμάτων χρυσού στην Β.Ελλάδα,ιδιαίτερα σε μια τόσο
δύσκολή συγκυρία είναι ένα θλιβερό γεγονός.Ιδιαίτερα όταν υπαρχει και το θεσμικό
πλαίσιο και οι τεχνολογίες που εξασφαλίζουν μια βιώσιμη αξιοποίηση των κοιτασμάτων
αυτών με όρους προστασίας του περιβάλλοντος.
Το Ι.Γ.Μ.Ε. με την έρευνα του υπεδάφους της Βόρειας Ελλάδας, συνέβαλε και συνεχίζει
να συμβάλλει:
1.
Στην μεγιστοποίηση της ενεργειακής αυτάρκειας της Χώρας μέσω τις ανακάλυψης
και κατόπιν εκμετάλλευσης από την ΔΕΗ των μεγάλων λιγνιτικών κοιτασμάτων.
2.
στη δημιουργία εξορυκτικών επιχειρήσεων στην περιοχή,
3.
στην ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης, δεδομένου ότι σημαντικοί ορυκτοί
πόροι εντοπίζονται σε απομακρυσμένες περιοχές, συνήθως με χαμηλό κατά κεφαλή
εισόδημα,
4.
στη μείωση του κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία από επιβλαβή στοιχεία (όπως π.χ.
αμίαντος κ.α.) που εντοπίζονται σε ορυκτές πρώτες ύλες, καθώς και σε
κατεργασμένα ή τελικά προϊόντα και
5.
στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω ερευνητικών εργασιών για την αναζήτηση
βιομηχανικών ορυκτών κατάλληλων ως εδαφοβελτιωτικών, για περιορισμό της
χρήσης λιπασμάτων στις αγροτικές καλιέργειες που υποβαθμίζει την ποιότητα των
υδροφορέων με κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, καθώς και μέσω προτάσεων για
δημιουργία θεσμοθετημένων Ζωνών Εκμετάλλευσης Ο.Π.Υ. σε κάθε περιφέρεια
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!