Transcript marka Koruma ve kapsamı kavram markanın veya bir unsurunun sahibinin izni olmadan başkası tarafından kullanılamaması, üzerinde tasarrufta bulunamaması, aksine hareketin markaya tecavüz sayılması demektir.

marka
Koruma ve kapsamı
kavram
markanın veya bir unsurunun sahibinin izni
olmadan başkası tarafından
kullanılamaması,
üzerinde tasarrufta bulunamaması,
aksine hareketin markaya tecavüz sayılması
demektir.
Marka TPE’ye karşı da korunur.
Marka, başkası tarafından ticaret unvanının
parçası olarak da kullanılamaz. Aksi halde
unvanın terkini istenebilir.
Marka bütünüyle ve\veya teker teker parçaları
itibariyle korunur.
Maddi ve şekil şartı
Marka hakkı kural olarak tescil ile elde edilir
ve koruma tescil ile başlar.
Tescil edilmeyen marka işarettir.
Haklar ve koruma tescilin ilanı ile geçerlilik
kazanır.
Korumanın sınırı ve kapsamı
Mal ve hizmetler bağlamında:
Marka hangi mal ve hizmetler için tescil
edilmişse koruma:
o mal ve hizmetler ile onlara benzer mal ve
hizmetlerle sınırlıdır.
Tescilin kapsamı, dilekçede dar tutulmuşsa,
koruma dar olur.
Dilekçede ilgisiz mal ve hizmetler
belirtilerek kapsam suni olarak
genişletilemez.
Tescilli markanın
aynı
benzeri
ayırt edilemeyecek kadar benzeri
işaretlerin
aynı ve benzer mallar için kullanılması
veya
halk tarafından karıştırılma ihtimalinin bulunması
markaya tecavüz
oluşturur.
Markaya tecavüz halinde
Marka sahibi,
• işaretin kullanılmasından ötürü, hukuki ve
cezai talepli davalar açabilir.
• İşaret, tescil edilmemesi gerektiği halde,
tescil edilmişse hükümsüzlük davası
açabilir.
Mal ve hizmetler bağlamında
istisna
“tanınmış marka”
• Toplumda tanınmışlık düzeyi kazanmış bir
markanın sahibi, markasının başka mal ve
hizmetlerde kullanılması halinde de bazı şartlarda
korunur.
• Tescil edilmiş veya tescil için başvurulmuş bir
markanın tanınmışlığından yararlanma,
itibarına zarar verme, ayırt edici karakterini
zedeleme hallerinde marka korunur.
Tescilli bir markanın aynı, benzeri ve ayırt
edilemeyecek kadar benzeri olan, bu sebeple
halk tarafından karıştırılması olasılığı olan
işaretler
Aynı veya benzer
Farklı
mal ve hizmetler
mal ve hizmetler
için tescili
için tescili
Aynı veya benzer....
• Tescil talebi TPE tarafından resen reddedilir
• Tesciline itiraz edilebilir ve talep reddolunabilir
• Tescil edilmeleri halinde hükümsüzlük davası
açılabilir ve işaret terkin olunabilir
• İzin alınmadan kullanılmaları tecavüz oluşturur
( meğer ki işaret, tescil tarihinden önce kullanılmış
ve tescile konu mallar bakımından ayırt edici
nitelik kazanmış olsun)
Farklı...
• Tescil mümkündür.
• İstisnası tanınmış markadır.
Mükerrer tescil ve tecavüz
halinden başka
marka
Sözlük, ansiklopedi gibi başvuru eserlerine
konulup, cins adı haline gelip, ayırt edici
niteliğini yitirmesi tehlikesine karşı da
Korunur
Marka sahibine düzeltme hakkı tanınmıştır.
Korumadan yararlanacak kişiler
• TC içinde ikametgahı olan gerçek veya tüzel
kişiler
• TC içinde sınai veya ticari faaliyette bulunan
gerçek veya tüzel kişiler
• Paris sözleşmesi kapsamında başvuru hakkına
sahip kişiler
• Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması
kapsamında başvuru hakkına sahip kişiler
• Karşılıklılık ilkesi uyarınca hakkı olanlar
• Türk vatandaşı gerçek ve tüzel kişiler-e
• Yabancı gerçek ve tüzel kişiler-e
• KHK’de belirtilen sözleşmelere üye
ülkelerden birinin uyruğunda olmayan
yabancılar-e
• Sadece temsilciliği bulunan yabancılar-h
• Acenteler,inhisar hakkına haiz satıcılar,
lisans veya franchise alanlar-e
• TC ikametgahı olmayan yabancı gerçek
kişiler-h
Uluslar arası sözleşmelerden
yararlanma
• Uluslar arası sözleşme hükümleri KHK’den daha
elverişliyse kendilerine bu sözleşme hükümlerinin
uygulanmasını isteyebilirler.
• Uluslar arası anlaşma hükümleri KHK’lerin önüne
geçer.
• Uluslar arası metinin uygulanmasını istemek için,
metnin uluslar arası niteliği olmalı ve usulüne
uygun olarak TC’de yürürlüğe girmiş olmalıdır.
TC vatandaşları
• Uluslar arası elverişli hükümlerden TC
vatandaşları da yararlanır.
• FSEK farklı: benzer hüküm içermediğinden
uluslar arası sözleşmelerdeki “asgari
haklar”dan TC vatandaşları yararlanamazlar
Korumanın ülkeselliği
• Koruma ülkeseldir.
• Her devlet, sadece kendi sınırları içerisindeki
ihlallerde tecavüze uğrayanı kendi kanunlarına
göre korur.
• TC’de yapılmış bir tescile dayanarak, başka
ülkedeki tecavüze engel olunamaz.
• Yabancı ülkede koruma olması için o ülkede tescil
yapılmış olması gerekir ve koruma o ülkenin
kanunlarına göre olur.
Koruma süresi
10 yıl’da bir yenilenmek
koşuluyla süresiz
Marka sahibinin önleme yetkisinin doğduğu
haller, örnekler
1- aynı işaret --------- aynı mal ve hizmet
”takyak” markası ampul için tescil edilmişse,
başkası izinsiz, bu markayı ampul için
kullanamaz.
2- benzer işaret------- aynı mal ve hizmet
”tıkyak” markası ampul için tescil edilmişse,
başkası izinsiz, bu işaret ampul için kullanamaz.
(karıştırılma ihtimali var)
3- aynı işaret---------- benzer mal ve hizmet
“takyak” markası başkası tarafından izinsiz
ışıldak için kullanılamaz. Aynı markanın yurt
dışında ışıldaklar için tescil edilmiş olması
sonucu değiştirmez.
4- benzer işaret------- benzer mal ve hizmet
“tıkyak” markası ışıldaklar için izinsiz
kullanılamaz. tıkyak markasının yurt dışında
ışıldaklar için tescil edilmiş olması sonucu
değiştirmez.
5- tanınmışlık düzeyine ulaşmış markanın
veya benzerinin başka mal ve hizmetler için
kullanılması.
(haksız yararlanma-şöhret sömürme)
Arçelik markası beyaz ve kahverengi eşya
denilen eşya sınıfıyla hiç ilgisi olmayan
mallar için de (kumaş, vernik, vs.)
kullanılamaz
“Karıştırılma ihtimali”nde kriterler
Tescil edilmiş
markanın aynısı
veya benzeri
Tescil edilmiş
markanın, tescil
edildiği mal ve
hizmetlerle aynı
veya benzer mal ve
hizmetlerde
Halk
yönünden
karıştırılma
İki işaret
arasında
herhangi bir
sebeple
bağlantı
kurulması
“Ayırt edilemeyecek kadar benzer
kavramı”nda Yargıtay ve AB ölçütü
• “Bir markayı oluşturan unsur, o markanın başka
markalardan ayırt edilmesini sağlayan kelime,
harf, sayı vs.’den oluşan şekil olup marka birden
ziyade unsuru ihtiva ediyorsa asıl unsuru markanın
bütünü itibariyle bıraktığı izlenim, tümüne hakim
olan görünüş ve ayrıcalığını vurgulayan imajda
aramak lazımdır.” 2003 tarihli kararından
• orta düzeydeki insan bakımından karıştırılma.
(port-interport, port kök sözcüktür ve orta düzeydeki insanlar tarafından
karıştırılır)
Benzer mal ve hizmetler - kriter
• Ulusal ve uluslar arası sınıflandırmalar
temel alınmaz. Sınıflandırma sadece tescil
amacına hizmet eder koruma amacıyla
ilintili değildir.
• Piyasa anlayışı ve halkın karıştırma ihtimali
kriterdir.
Haksız kullanma biçimleri
• Markanın malın üzerine konulması:kazıma,
kabartma, baskı vb.yollarla.
• Markanın ambalaj üzerine konulması. Ambalaj,
kutu, poşet, sarılan kağıt vb.dir.
• Bu malın piyasaya sürülmesi: satma dağıtma,
kapıda satış, postayla satış, fuarda satış, kampanya
konusu yapılması.
• Piyasaya sürülmek üzere stoklanması.
• Malın teslim edilmesinin teklif edilmesi: mal ve
ambalajı henüz üretilmemişse bile teklifi ihlaldir.
• Markayla hizmet sunulması.
• Malın ithali (paralel ithalat)
• Markanın iş eraklarında ve reklamlarda
kullanılması.
• Malın sergilenmesi
• Markanın temsilci veya vekil adına tescil ettirilip
kullanılması.
Paralel ithalat – marka hukuku yönünden
markanın haksız kullanımı sayılmaz
örnek
• S markası bir ABD firması olan S.Co. adına
televizyonlar için Türkiye’de ve gene aynı firma
adına İtalya’da tescil edilmiştir.
• S.Co. Firması S marka televizyonları ABD’den
Türkiye’ye ithal etmek ve Türkiye’deki üretim
hakkını münhasıran X.AŞ.’ye tanımıştır.
• Y.AŞ.’nin S markalı televizyonları İlalya’dan
Türkiye’ye ithal etmesi pararlel ithalattır.
Paralel ithalat olmayan hal
örnek
• S markası Türkiye’de X, Mısır’da Y adına
tescillidir.
• Mısır’da Y, S markası taşıyan ürünün üretim
iznini Z’ye vermiştir.
• Z, S markalı ürünü Türkiye’ye ithal etmek
isterse X bu ithalatı engelleyebilir.
Paralel ithalat ve Tüketilme ilkesi
• Sınai hak sahibi, malın piyasaya ilk defa
sürümünü korur ancak, daha sonraki
yeniden satımını engelleyemez.
• Paralel ithalat, fiyat farkından doğar.
• Hizmet markaları için bu ilke sözkonusu
değildir.
Hakkın tüketilmesi ilkesi
• Sınai haklar hukuku ile rekabet hukuk birbiriyle
kesişir.
• Sınai haklar hukuku tekel yaratmaya çalışır.
• Rekabet hukuku rekabetin önlenmemesine çalışır.
• Sınai hak pararlel ithalatı engellemez. Önleyemez
görüşünün hakim olabilmesi için hak sahibinin ilk
kez malı piyasaya sürmemiş olması gerekir. Yani
ilk kez hak sahibi tarafından mallar piyasaya
sürülmemiş ise üçüncü kişilerin paralel ithalat
yapmaları önlenebilir.
Yargıtay görüşü
• Türk iç pazarına hiç sunulmamış olan
malların paralel ithalinin marka hakkına
tecavüz oluşturacağı şeklinde
yorumlamıştır.
• Mallar piyasaya sürülmemişse, hak
tüketilmemiştir ve paralel ithalat önlenebilir.
Koruma dışı kalan haller
KHK md.12
1-Ansiklopedi gibi eserlerde kullanma:
Marka olduğu belirtilerek kullanılabilir. Ancak
markayı cins haline getiriyorsa, sonraki baskısında
bunun düzeltilmesi gerekir.
Örnek: Vim bir markadır. Sözlükte vimlemek
temizlemek anlamında kullanılamaz.
Hukuk ve ceza davaları açılamaz, sadece düzeltme
isteminde bulunulabilir. BK tazminat hükümleri
uygulanabilir.
2- Üçüncü kişi tarafından kullanılma:
İzin almaya gerek olmaksızın dürüstlük
kurallarına uygun olarak kullanılması
mümkün.
Örnek: Bir filmin Canon, Minolta, Kodak
markalı kameralara uygun olduğunu
belirtebilir. Bilgisayar şirketi Pentium veya
Windows kullandığını belirtebilir.
• Karıştırılmaya sebep olacak ve itibar ve
tanınmışlıktan yararlanacak şekilde
kullanılması dürüstlüğe aykırıdır.
• Kullanıcının basiretli bir tacir gibi
davranması gerekir.
• Markanın hakim unsur değil tali unsur
olması gerekir.
• Logonun aynen kullanılmaması gerekir.
Sessiz kalma nedeniyle hakkın
yitirilmesi
AT yönergesine göre, marka sahibi, bildiği
halde başkasının markasını izinsiz
kullanmasına 5 yıl ses çıkartmıyorsa, daha
sonra hükümsüzlük veya tecavüz davası
açamaz.
Türkiye’de buna ilişkin bir hüküm yoktur.
Ancak yargı eğilimi aynı yöndedir.
Yenilenmemiş markanın
korunması
• Yenilenmediği halde marka 2 yıl süre ile korunur.
Bu koruma tescilsiz korumadır.
• Sahibi, aynı markanın başkası için tescil
edilmesine itiraz edebilir.
• Ancak inhisari hakka yani men yetkisine sahip
olmaz.
• Yenilenmemişlik, kullanana TTK’daki “haklı
olarak kullanma” hukuki durumunu sağlamaz.
Zamanaşımı
1 yıl
Bir markaya tecavüz edilmesi halinde ileri
sürülebilecek talepler 1 yılda zamanaşımına
uğrar.
Markanın kullanılması zorunluğu
• Markanın kullanılması
• Marka kullanılması
Markanın ve başvurunun hukuki
işlemlere konu olması
•
•
•
•
•
•
•
Ayrılık ilkesi
Devir
Ticari vekil veya temsilciden devir
Mirasla geçme
Teminat gösterme
Cebri icra
Marka lisansı