CYNGHANEDD Mis Mai a Mis Tachwedd Dafydd ap Gwilym CYNGHANEDD Hawddamor, glwysgor glasgoed A oes odl yn y llinell? Oes! Cynghanedd lusg neu Gynghanedd sain.

Download Report

Transcript CYNGHANEDD Mis Mai a Mis Tachwedd Dafydd ap Gwilym CYNGHANEDD Hawddamor, glwysgor glasgoed A oes odl yn y llinell? Oes! Cynghanedd lusg neu Gynghanedd sain.

CYNGHANEDD
Mis Mai
a
Mis Tachwedd
Dafydd ap Gwilym
CYNGHANEDD
Hawddamor, glwysgor glasgoed
A oes odl yn y llinell?
Oes!
Cynghanedd lusg
neu
Gynghanedd sain
CYNGHANEDD
Cynghanedd sain
Mae diwedd rhan 1 a 2 yn odli yn y llinell, felly cynghanedd sain ydy hi.
Rhan 1
Hawddamor
Rhan 2
glwysgor
glasgoed
CYNGHANEDD
Cynghanedd sain
Mae rhan 2 a 3 yn cyfateb cytseiniaid:
Rhan 1
Hawddamor
Rhan 2
Rhan 3
glwysgor
glasgoed
Cliciwch i weld pa gytseiniaid sy’n ateb:
CYNGHANEDD
Cynghanedd sain
glwysgor
glasgoed
Mae’r un patrwm ar y ddwy ochr, felly mae hi’n gytbwys
Mae’r ddwy ochr yn gorffen yn ddiacen
Cynghanedd sain gytbwys ddiacen
CYNGHANEDD
Fis Mai haf, canys mau hoed
A oes odl yn y llinell?
Nac oes!
Cynghanedd draws
neu
Gynghanedd groes
CYNGHANEDD
Er mwyn darganfod a yw’n Groes neu Draws, mae angen
edrych ar y gytsain / cytseiniaid sy’n dod ar ôl y toriad
 
Fis
sM
Mai haf,
h
canys
c n sm
mau hoed
h
Mae hon yn gynghanedd Draws gan
eich bod yn gorfod mynd ar DRAWS
y ‘c’ a’r ‘n’ ar ôl y toriad.
CYNGHANEDD
Fis
sM
Mai haf,
h
canys
c n sm
mau hoed
h
Mae’r un patrwm ar y ddwy ochr, felly mae hi’n gytbwys
Mae’r ddwy ochr yn gorffen yn acennog
Cynghanedd draws gytbwys acennog
CYNGHANEDD
Cyfaill cariad ac adar,
A oes odl yn y llinell?
Oes!
Cynghanedd lusg
neu
Gynghanedd sain
CYNGHANEDD
Cynghanedd lusg
Mewn cynghanedd lusg, mae’r sillaf olaf ond un yn
odli gyda gair yn nes nôl yn y llinell e.e.
Cyfaill cariad…
Gair nes nôl yn y llinell
ac adar,
Y sillaf olaf ond un
CYNGHANEDD
Ar fryd arddelw frwd urddas
A oes odl yn y llinell?
Cynghanedd draws
neu
Nac oes?
Gynghanedd groes
CYNGHANEDD
Cynghanedd Groes
Mewn Cynghanedd
Groes, mae rhan gyntaf y
llinell yn dilyn yr un patrwm
â’r ail ran.
Rhan 1
Rhan 2
CYNGHANEDD
Mewn Cynghanedd Groes, mae patrwm y cytseiniaid a’r
acen yr un peth y ddwy ochr
(Does dim angen cyfri’r ‘r’ ar ddechrau’r llinell hon)
Ar fr
fryd
d arddelw
rdd
…frwd
fr d urddas
rdd
Cliciwch i weld pa gytseiniaid sy’n ateb:
CYNGHANEDD
Er mwyn darganfod pa fath o gynghanedd Groes, mae
angen i ni edrych ar batrwm yr acenion
Cofiwch fod yr acen yn dod ar y gair olaf a’r gair cyn y toriad bob tro:
Ar fryd arddelw
…frwd urddas
CYNGHANEDD
Er mwyn darganfod ble mae’r acen ar y gair ‘arddelw’,
dwedwch y gair ‘arddel’ heb yr ‘w’ gan nad oedd Cymry’r
cyfnod yn ynganu’r ‘w’ fel sillaf lawn.
Cliciwch i weld lle mae’r acenion:
Ar fryd arddelw
…frwd urddas
CYNGHANEDD
Mae’r un patrwm ar y ddwy ochr, felly mae hi’n gytbwys
Mae’r ddwy ochr yn gorffen yn ddiacen
Cynghanedd groes gytbwys ddiacen
Ar fryd arddelw
…frwd urddas