Instigo en la akirado de dua lingvo Robb Kvasnak, Ed.D.

Florida Atlantika Universitato

Kvanta esploro

• • • • • Gardner kaj Lambert (1972) Graham kaj Brown (1996) Dörnyei (2001, 2003, 2005) Instrumenta (cerbo) Integriga (koro)

Kial mi esploras tiel?

• • • • Mi naskiĝis en Usono sed mia unua lingvo ne estis la usona Mi loĝis en kvar landoj Mi nuntempe vivas en regiono kun tre diversa loĝantaro – kaj tio riĉigas mian menson Ladson-Billings (1994) inspiris min (The Dream Keepers - La gardistoj de sonĝoj)

Supozoj • • • • La lingvo kaj la kulturo estas ligataj La homa evoluo estas ligata kun la lingvo kaj la kulturo Ni ne nur POVAS paroli, ni DEVAS paroli – Uzi la lingvon estas natura, homa impulso (vidu la kveradon de beboj) Homoj povas akiri duan lingvon se necesas

Du demandoj • • Kiam necesas, t.e. kian rolon ludas la socio en la akirado de dua lingvo?

Kie komenci?

Nia pralando

Kial ni homiĝis?

Praaj afrikaj pluvarbaroj Iĝis savano pro la kresko de la Himalaja Montaro

La homoj kiel predo

Organizitaj traserĉantoj Manĝajo por predobestoj

La homa problemo • • • Ni ne flugas bone Ni ne kuras rapidege Ni ne naĝas rapidege • • Ni ne havas akrajn dentegojn Ni ne havas danĝerajn ongegojn

La lingvo: ilo por supervivi • La lingvo unuigas la grupon en ĝia klopodado protekti sin kontraŭ predobestoj kaj ebligas la trovon de loĝlokon kaj manĝaĵojn • Ĉu tio estas klarigo por la LAA* de Chomsky?

• *Lingva Akiriga Aparato

Aparteneco La piramido de bezonoj laŭ Abraham Maslow (1908-1970) Memkompreniĝo Socia estimo Sociaj rilatoj Sekureco Korpaj bezonoj

Teorio de Alkroĉado • John Bowlby (1907-1990)

Kritiko de la piramido de bezonoj

Dr. Roy Baumeister Florida State University (1996) Dr. Mark Leary Duke University

• Numero de Dunbar (1996) 150 – la numero de Dunbar La lingvo kiel flegilo

Heidegger (1889-1976) • • "Die Sprache ist das Haus des Seins. In ihrer Behausung wohnt der Mensch.“ La lingvo estas la domo de la estado. La homo loĝas en ĝia ŝirmejo“

Henri Laborit

(1914-1995)

• • Ĉiu ago de lernado radikas en emocio Lernemo estas natura, denaska • La Nouvelle Grille (La Nova Krado)

Språk er Makt (Blakar, 2006) • • • La Lingvo estas Forto Ne ekzistas neŭtra diraĵo Ekz.: – Tiu libro estas malnova je 25 jaroj – Tiu libro estas malnova je kvarona jarcento • Rolv Blakar skribas en la artefarita lingvo Nynorsk, unu el la naciaj lingvoj en Norvegio

Oksitocino • Hormono kiu emrilatigas nin

Akiri lingvo(j)n estas IMPULSO • Se la lingvo estas supervivilo, tiam ĉiuj homoj avidas akiri minimume unu • Tio signifas ke la deziro aparteni al grupo baziĝas en formo de integriga instigo

Kaj dua lingvo?

• • • La impulso aparteni estas fortega Je kia grado determinas la impulso la anecon de unuopulo en grupo aŭ “nova tribo”?

Ĉu oni povas suferi timon perdi sian identecon en la unua “tribo”?

Identeco kaj L1 • Naskiĝo de nova lingvo! Nikaragua gestolingvo

Judith Harris The Nurture Assumption (1999) [La Supozo de Nutrado] Ni NE parolas nian gepatran lingvon Ni parolas la lingvon de niaj egaluloj Infanoj rekonstruas sian unuan lingvon kune el lingveroj kiojn ili akiras en siaj familioj

La Lingvo estas Socia Ago • Lev Vigotski (1896-1934) • Ĉiu lernado estas ankaŭ socia ago – lernado neniam okazas ekster la socia kadro – eĉ memlernado de libro inkluzivas ankaŭ la verkiston

Nova persono tra alies “voĉoj” • Miĥail Bakĥtin (1895-1975) • • La “loĝantaro” aŭ anaro de ciu lingvo kion ni parolas malsamas Ni adaptas nian “personon” al tiu lingvanaro tiel ke en L1 kaj en L2 ni nin foje sentas esti malsamaj

Identeco kaj L2 • Kio instigis tiujn homojn lerni Esperanton?

Kiun rolon ludas la Esperantistaro en la akiro de la IL?

• • • Aliel domandate: Kian identecon havas Esperantulo (Esperantiano)?

Kian memimagon havis parolanto de Esperanto?

Ĉu ni devas daŭrigi la varbadon de Esperanto nur kiel komunikilo?