Transcript rp w7 dzienni - e

Dr Krzysztof Jonas
RACHUNKOWOŚĆ PODATKOWA
WYKŁAD 7.
Wybrane problemy z zakresu
ujęcia aktywów i pasywów dla
potrzeb odroczonego podatku
dochodowego.
Wartości niematerialne i
prawne.
WNiP - definicja
 Definicja wg Uor
„Przez wartości niematerialne i prawne rozumie się
nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów
trwałych prawa majątkowe nadające się do
gospodarczego wykorzystania o przewidywanym
okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok
przeznaczone na potrzeby jednostki.”
WNiP - definicje
 UoR w szczególności za WNiP uznaje:
a) Autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne,
b)
c)
d)
e)
licencje, koncesje
Prawa do wynalazków, patentów, znaków
towarowych, wzorów użytkowych oraz
zdobniczych
Know how
Wartość firmy
Koszty zakończonych prac rozwojowych
WNiP - definicje
 Definicja wg prawa podatkowego (uopdoop)
„Amortyzacji podlegają nabyte nadające się do
gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do
używania:
1. Spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego
2. Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego
3. Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej
WNiP - definicje
4. Autorskie lub pokrewne prawa majątkowe
5. Licencje
6. Prawa określone w ustawie o prawie przemysłowym
7. Wartość stanowiącą równowartość uzyskanych
informacji związanych z wiedzą w dziedzinie
przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej
(know how)
WNiP - definicje
 O przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok,
wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane
z działalnością gospodarczą albo oddane do używania
na podstawie umowy licencyjnej, najmu, dzierżawy itp.
Zwane WNiP.”
WNiP - definicje
 Amortyzacji podlegają również niezależnie
przewidywanego okresu wykorzystania:
od
1. Wartość firmy jeśli powstała w wyniku nabycia
przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w
drodze:
a) Kupna
b) Przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów
dokonuje korzystający
c) Wniesienia do spółki na podstawie przepisów o
komercjalizacji i prywatyzacji
WNiP - definicje
 2. koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem
pozytywnym, który może być wykorzystany na
potrzeby działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
 Produkt lub technologia wytwarzania są ściśle
ustalone, a koszty wiarygodnie określone, oraz
 Techniczna przydatność produktu lub technologii
została udokumentowana i podatnik podjął decyzję o
wytwarzaniu produktów lub stosowaniu technologii
oraz
WNiP - definicje
 Z dokumentacji wynika że koszty pokryte zostaną
spodziewanymi przychodami ze sprzedaży produktów
lub zastosowania technologii.
3. Składniki majątku nie stanowiące własności lub
współwłasności a wykorzystywane przez niego na
potrzeby działalności na podstawie umowy z
właścicielem jeśli zgodnie z umową odpisów
amortyzacyjnych dokonuje korzystający
Różnice w ujęciu WNiP
Koncesje
 Brak w uopdoop skutkuje zaliczeniem wydatków
bezpośrednio w koszty
Prawa
do
wynalazków,
patentów,
znaków
towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych
 Szerszy zakres praw w ustawie o własności
przemysłowej – różnica dotyczy praw do wzorów
przemysłowych, topografii układów scalonych,
oznaczeń geograficznych
Różnice w ujęciu WNiP
Nabyta wartość firmy
 Uopdoop uznaje tylko wymienione w ustawie sposoby
powstawania tej WNiP
Spółdzielcze
własnościowe
prawo
do
lokalu
mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu
użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego
 W UoR są one zaliczone do środków trwałych
Wartość początkowa WNiP wg
Uor
Prawa majątkowe, know how
 Zakupione – cena nabycia + podatek VAT
niepodlegający odliczeniu oraz inne koszty poniesione
do dnia oddania do użytku
 Otrzymane w formie aportu – wartość zadeklarowana
w umowie spółki nie wyższa od ich wartości rynkowej
 Otrzymane nieodpłatnie – wg ceny sprzedaży takiego
samego lub podobnego prawa
Wartość początkowa WNiP wg
Uor
Koszty zakończonych prac rozwojowych
 Wytworzone we własnym zakresie – rzeczywiście
poniesione i zweryfikowane koszty poniesione przed
rozpoczęciem produkcji lub wdrożeniem technologii
Wartość firmy
 Zakup, przyjęcie do odpłatnego używania lub
otrzymanie w formie aportu – różnica między cena
nabycia określonej jednostki a niższą od niej
wartością godziwą przejętych aktywów netto
 Połączenie spółek – nadwyżka ceny przejęcia nad
wartością godziwą przejętych aktywów netto
Wartość początkowa WNiP wg
uopdoop
Ustalana w zależności od sposobu nabycia:
1) Odpłatne nabycie – cena nabycia
2) Wytworzenie we własnym zakresie – koszt
wytworzenia
3) Nabycie w drodze spadku, darowizny lub w inny
nieodpłatny sposób – wartość rynkowa z dnia
nabycia
4) Aport – nie wyżej niż wartość rynkowa
Wartość początkowa WNiP wg
uopdoop
5) Wartość firmy – nadwyżka ceny nabycia w
stosunku do wartości rynkowej składników
majątkowych
6) Zmiana formy prawnej, połączenie lub podział
podmiotów – wartość określona w ewidencji
Jeśli wartość początkowa WNiP nie przekracza
3.500 to podatnik ma prawo zaliczyć wydatki na
jej nabycie bezpośrednio w koszty
Pozostałe różnice w ujęciu
Metoda amortyzacji
 UoR – dowolna z wyjątkiem wartości firmy do której
należy stosować metodę liniową
 Uopdoop – tylko liniowa
Data rozpoczęcia amortyzacji
 UoR – od momentu przyjęcia do używania
 Uopdoop – od miesiąca następnego po miesiącu w
którym wprowadzono składnik do ewidencji
Pozostałe różnice w ujęciu
Data zakończenia amortyzacji
 UoR - Chwila zrównania wartości odpisów z wartością
początkową lub do chwili przeznaczenia do sprzedaży,
likwidacji lub stwierdzenia niedoboru
 Uopdoop – jw. tyle, że miesiąc zrównania
Częstotliwość dokonywania odpisów
 UoR - Systematycznie za każdy okres (m-c)
 Uopdoop – miesięcznie, kwartalnie, rocznie
Pozostałe różnice w ujęciu
Ustalanie stawki amortyzacyjnej
 UoR – przed przyjęciem do używania z możliwością
okresowej weryfikacji
 Uopdoop – przed rozpoczęciem odpisów bez
możliwości weryfikacji
Okres amortyzacji
 UoR
–
przewidywany
okres
ekonomicznej
użyteczności danego składnika, z wyjątkiem:
- Wartości firmy – maksimum 5 lat
Pozostałe różnice w ujęciu
- Kosztów zakończonych prac rozwojowych –
maksimum 5 lat
 Uopdoop – ściśle określone minimalne okresy
amortyzowania:
- Spółdzielcze, własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego, użytkowego oraz prawo do domu – 40
lat
- Licencje – 2 lata
- Koszty zakończonych prac rozwojowych – 1 rok
- pozostałe składniki – 5 lat
Pozostałe różnice w ujęciu
Wyjątki w amortyzacji
 UoR – brak
 Uopdoop – nie podlegają amortyzacji:
- Wartość firmy jeśli powstała w drodze wniesienia do
spółki w drodze aportu lub w wyniku połączenia
spółek
- Składniki nie używane na skutek zaprzestania
określonego segmentu działalności
Pozostałe różnice w ujęciu
Odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości
 UoR – w przypadku wystąpienia trwałej utraty
wartości należy dokonać odpisu aktualizującego w
ciężar pozostałych kosztów operacyjnych
 Uopdoop – nie przewiduje takich odpisów stąd nie są
one kosztami uzyskania przychodów
Pozostałe różnice w ujęciu
Odpisy nie stanowiące kosztów
 UoR – nie występują takie przypadki
 Uopdoop :
- Od know how wniesionego jako aport do spółki
- Od WNiP oddanych do nieodpłatnego używania
- Odpisy wg stawek wyższych niż podatkowe – w części
nadwyżki amortyzacji bilansowej nad podatkową
Środki trwałe.
Definicja środków trwałych.
 Wg UoR
 Środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z
nimi o przewidywanym okresie ekonomicznej
użyteczności dłuższym niż rok, kompletne i zdatne do
użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.
 W szczególności do środków trwałych zalicza się:
 A) nieruchomości,
 B) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne
 C) Ulepszenia w obcych środkach trwałych
 D) inwentarz żywy
Definicja środków trwałych.
 Wg uopdoop.
 W prawie podatkowym brak jest definicji środków
trwałych.
 Jest jedynie określenie co podlega amortyzacji.
 Amortyzacji podlegają stanowiące własność i
współwłasność podatnika nabyte lub wytworzone we
własnym zakresie kompletne i zdatne do użytku w
dniu przyjęcia do użytkowania:
Definicja środków trwałych.
 1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną
własnością
 2) maszyny, urządzenia i środki transportu
 3) inne przedmioty
 O przewidywanym okresie używania dłuższym niż
rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby
związane z prowadzoną przez niego działalnością
gospodarczą albo oddane do używania na podstawie
umowy najmu, dzierżawy lub podobnej
Różnice w ujęciu.
 Różnice w definiowaniu.
 Prawo wieczystego użytkowania gruntu.
 Prawo podatkowe (P.P) – WNiP
 Prawo bilansowe (P.B.) – środek trwały
 Spółdzielcze własnościowe prawo
mieszkalnego lub użytkowego.
 P.P – WNiP
 P.B – środek trwały
do lokalu
Różnice w ujęciu.
 Amortyzacja środków trwałych.
 Ustalenie okresu amortyzacji oraz wybór metod
dokonywania odpisów.
 P.P – wg zapisów ustawowych.
 P.B. – wg planowanego czasu ekonomicznej
użyteczności
 Odpisy aktualizujące wartość.
 P.P – aktualizacja wyłącznie wg rozporządzenia
Ministra Finansów
 P.B. – wg potrzeb
Różnice w ujęciu.
 Inwentarz żywy.
 P.P – niezaliczany do środków trwałych
 P.B. – środek trwały
 Nieruchomości.
 P.P – środek trwały
 P.B. – środek trwały lub inwestycja
Różnice w ujęciu.
 Amortyzacja środków trwałych.
 Ustalenie okresu amortyzacji oraz wybór metod
dokonywania odpisów.
 P.P – wg zapisów ustawowych.
 P.B. – wg planowanego czasu ekonomicznej
użyteczności
 Odpisy aktualizujące wartość.
 P.P – aktualizacja wyłącznie wg rozporządzenia
Ministra Finansów
 P.B. – wg potrzeb
Różnice w ujęciu.
 Amortyzacja
gruntu.
prawa
wieczystego
użytkowania
 P.P. – nie podlega amortyzacji
 P.B. – obciąża koszty operacyjne
 Ograniczenia podmiotowe amortyzacji.
 Grunty.
 P.P – nie podlegają amortyzacji
 P.B. – nie ma zakazu, zaleca się, gdy działalność
polega na eksploatacji kopalin metodą odkrywkową
Różnice w ujęciu.
 Wpływ utraty wartości na WF / dochód.
 Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
 P.P – nie stanowią kosztu uzyskania przychodu
 P.B. – obciążają pozostałe koszty operacyjne
 Amortyzacja od wartości ponad przewidziane
limity.
 P.P – nie stanowi kosztu uzyskania przychodu
 P.B. – obciąża koszty operacyjne
Różnice w ujęciu.









Dzieła sztuki i eksponaty muzealne.
P.P. – nie podlegają amortyzacji
P.B. – nie ma zakazu amortyzacji
Samochody osobowe w części przewyższające j
równowartość 20.000 euro
P.P. – nie podlegają amortyzacji
P.B. – podlegają amortyzacji
Środki trwałe o wartości poniżej 3.500
P.P. – podlegają jednorazowej amortyzacji
P. B. - podlegają amortyzacji na normalnych
zasadach
Różnice w ujęciu.
 Środki trwałe nie używane na skutek zaprzestania
działalności.
 P.P. – amortyzacji należy zaprzestać od następnego
miesiąca po tym w którym zaprzestano działalności
 P.B.
– nie zakazuje dokonywania odpisów
amortyzacyjnych środków trwałych w jednostkach
znajdujących się toku likwidacji lub upadłości
Różnice w ujęciu.
 Przywileje.
 P.P. - Podatnicy w roku podatkowym, w którym
rozpoczęli działalność oraz mali podatnicy, mogą
dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych
od wartości początkowej środków trwałych
zaliczonych do grupy 3–8 Klasyfikacji, z wyłączeniem
samochodów osobowych, w roku wprowadzenia do
ewidencji środków trwałych oraz WNiP, do wysokości
nieprzekraczającej
w
roku
podatkowym
równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości
tych odpisów amortyzacyjnych.
 P.B. - brak
Trwała utrata wartości.
 Wg art. 28 ust. 1 UoR środki trwałe i WNiP wycenia się
wg cen nabycia lub kosztów wytworzenia lub
wartości przeszacowanej pomniejszonych o odpisy
amortyzacyjne a także odpisy z tytułu trwałej utraty
wartości.
 Zgodnie z art. 28 ust. 7 UoR zachodzi wówczas gdy
istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany
przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w
przyszłości
przewidywanych
korzyści
ekonomicznych.
Trwała utrata wartości.
 Przesłanki utraty wartości mogą być:
 - zewnętrzne
 - wewnętrzne
 Przesłanki zewnętrzne to np.:
 1. nieoczekiwany spadek wartości rynkowej środka
trwałego wyższy niż dotychczasowe odpisy
amortyzacyjne
 2. znaczące i niekorzystne zmiany w otoczeniu
jednostki o charakterze technologicznym, rynkowym,
gospodarczym lub prawnym
Trwała utrata wartości.
 Przesłanki wewnętrzne to:
 1. utrata przydatności środka trwałego z punktu
widzenia gospodarczego
 2. fizyczne uszkodzenie środka trwałego
 3. wdrożenie planów zakładających zaprzestanie
użytkowania środka trwałego
 4. planowanie zbycia środka trwałego w sytuacji gdy
cena rynkowa jest niższa od jego wartości księgowej
Trwała utrata wartości.
 W
przypadku
wystąpienia
przyczyn
uzasadniających trwałą utratę wartości dokonuje
się – w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych
– odpowiedniego odpisu aktualizującego.
 P. P. - nie uwzględnia możliwości wystąpienia
trwałej utraty wartości.
Aktualizacja wartości.
 P.B. - art. 31 ust. 3 UoR wartość początkowa i
umorzenie mogą podlegać aktualizacji wyceny.
(do wartości godziwej).
 P.P. - Jeśli wskaźnik wzrostu cen nakładów
inwestycyjnych w okresie 3 kwartałów w roku
poprzedzającym rok podatkowy w stosunku do
analogicznego okresu roku ubiegłego przekroczy
10% to Minister Finansów w drodze
rozporządzenia określa tryb i terminy aktualizacji
wyceny.
Zapasy.
Definicja zapasów.
 Wg art. 3 ust. 1 pkt 18 podpunkt a) UoR - zapasy to
rzeczowe aktywa obrotowe przeznaczone do zbycia
lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego
lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego jeśli trwa
on dłużej.
Definicja zapasów.
 Zapasy to rzeczowe składniki majątku obrotowego
stanowiące własność lub współwłasność jednostki
znajdujące się na jej terenie lub poza nim. Zalicza się
do nich:
 - materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby
 - towary zakupione w celu sprzedaży w stanie
nieprzetworzonym
 - produkty gotowe wytworzone lub przetworzone
przez jednostkę nadające się do sprzedaży
 - półprodukty i produkty w toku
Wycena zapasów.
 Materiały i towary wycenia się w ciągu roku wg cen
nabycia – cena zakupu powiększona o koszty
związane z zakupem i przystosowaniem do użytku a
pomniejszona o rabaty, opusty i inne zmniejszenia.
 Wyroby gotowe, półprodukty i produkty w toku
wycenia się wg kosztów wytworzenia.
 Na dzień bilansowy zapasy wycenia się wg cen
nabycia (kosztów wytworzenia) nie wyższych niż ich
cena sprzedaży netto.
Wycena zapasów.
 Wycenę zapasów obniżają odpisy aktualizujące z
tytułu trwałej utraty wartości wynikające z:
 - cena nabycia lub koszt wytworzenia są wyższe od
cen sprzedaży netto
 - składniki zapasów utraciły swą wartość użytkową na
skutek uszkodzenia, zepsucia, przeterminowania itp.
 - zapasy są nadmierne w stosunku do potrzeb
jednostki
 - zapasy są niechodliwe, trudno zbywalne
Zapasy – P.P.
 Przepisy podatkowe nie normują wprost





ujęcia i
wyceny zapasów.
Wg ogólnych zasad aby wydatek można było uznać za
koszt uzyskania przychodu:
- wydatek musi być poniesiony
- w celu osiągnięcia przychodu
- nie jest wymieniony w katalogu kosztów nie
uznanych
Z tych powodów nie uznaje się za koszty odpisów
aktualizujących wartość zapasów.
Zapasy – P.P.
 Istnieje możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania
przychodów ubytków majątku wykorzystywanego w
działalności. Mogą to być:
 - ubytki naturalne
 - straty losowe spowodowane działanie sił przyrody
lub człowieka (powódź, mróz, pożar, kradzież)
Należności.
Należności.
 Zgodnie z UoR należności to: „kontrolowane przez
jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej
wartości powstałe w wyniku zdarzeń przeszłych i które
spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści
ekonomicznych”.
 Należności wycenia się w kwotach nominalnych, a na
dzień bilansowy jest obowiązek wyceny w kwocie
wymaganej zapłaty.
 Odsetki ujmuje się memoriałowo.
Należności.
 Odpisy aktualizujące wartość należności.
 Zgodnie z art. 35b uoR wartość należności aktualizuje
się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa
zapłaty. Dotyczy to m.in.:
 - należności od dłużników postawionych w stan
likwidacji lub upadłości – kwoty nieobjęte gwarancją
czy innym zabezpieczeniem
 - należności kwestionowanych przez dłużników –
kwoty
nieobjęte
gwarancją
czy
innym
zabezpieczeniem
 - należności przeterminowane, nieściągalne – kwoty
wg szacunku nie do odzyskania
Należności P.P.
 Za koszt uzyskania przychodów uznaje się
wierzytelności, które wcześniej stanowiły przychody a
których nieściągalność została uprawdopodobniona:
 - postanowieniem o nieściągalności wydanym przez
właściwy organ postępowania egzekucyjnego
 - postanowieniem sądu o oddalenie wniosku o
ogłoszenie upadłości obejmujące likwidację majątku
Należności P.P.
 - postępowaniem sądu o umorzeniu lub ukończeniu
postępowania
upadłościowego
obejmującego
likwidację majątku
 - protokołem sporządzonym przez podatnika
stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i
egzekucyjne
związane
z
dochodzeniem
wierzytelności byłyby równe albo wyższe od tej
kwoty.
 Należności takie uznaje się za koszty uzyskania
przychodu w kwotach netto.
Należności P.P.
 Odpisy aktualizujące należności.
 Jeśli należności zaliczone były wcześniej do
przychodów to odpis aktualizujący ich wartość
zaliczany jest do kosztów uzyskania przychodów jeśli:
 - dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji
działalności gospodarczej, postawiony w stan
likwidacji lub ogłoszono jego upadłość obejmująca
likwidację jego majątku
 - zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z
możliwością zawarcia układu lub postępowanie
ugodowe
Należności P.P.
 - wierzytelność jest potwierdzona prawomocnym
orzeczeniem sądu i skierowana na drogę
postępowania egzekucyjnego
 - wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na
drodze postępowania sądowego.
 Kosztem uzyskania przychodu jest odpis aktualizujący
należność do wysokości kwoty netto
 W przypadku należności które nie były zaliczane do
przychodów odpis nie jest zaliczany do kosztów.