Donör kimdir? Canlı donör: Sağlıklı organlarından birini veya bir kısmını kendi sağlığını ve yaşam kalitesini bozmamak şartı ile ihtiyacı olan başka bir insana bağışlayan.
Download
Report
Transcript Donör kimdir? Canlı donör: Sağlıklı organlarından birini veya bir kısmını kendi sağlığını ve yaşam kalitesini bozmamak şartı ile ihtiyacı olan başka bir insana bağışlayan.
Donör kimdir?
Canlı donör: Sağlıklı organlarından birini veya
bir kısmını kendi sağlığını ve yaşam kalitesini
bozmamak şartı ile ihtiyacı olan başka bir
insana bağışlayan kişidir.Bu durumda onay
erişkinse kendisinden çocuksa
ebeveynlerinden alınır.
Donör kimdir?
Kadavra donör: Medikal destek altında vital
fonksiyonları devam eden , beyin ölümü
tanısı konulmuş, normal durumda olan
organları yakınları tarafından organ ihtiyacı
olan hastalara bağışlanmış kişidir.
Beyin ölümü nedir?
Beyin sapını da içine alan beyin
fonksiyonlarının tam ve geri dönüşümsüz
kaybı beyin ölümü olarak tanımlanmaktadır.
Beyin ölümü tanısına yaklaşım
Klinik tanı
Doğrulayıcı testler
Beyin ölümü tanısını
nörolöji,nöroşirürji,anestezi,kardiyoloji
Uzmanlarından oluşan bir ekip belirlemektedir.
Beyin ölümü tanısı –klinik yaklaşımda
ilk adımlar
1-Hasta derin komada olmalı ve komanın nedeni ayırt
edilebilmedir.
2-Şiddetli elektrolit, asit baz ve endokrin bozukluklar
gibi klinik tabloyu taklit edecek tıbbi durumlar
olmamalıdır.
3-Hipotermi santral sinir sistemi fonksiyonunu
suprese ettiğinden ve hatalı beyin ölümü tanısına
neden olduğundan santral vücut ısısı 32 C’in
üzerinde olmalıdır
4-Klinik tanıda koma, beyin sapı arefleksisi ve apne
testinden oluşan üç ana kriter sağlanmalıdır.
BEYİN ÖLÜMÜ TANISINDA KULLANILAN
KLİNİK TESTLER
1-Glaskow Koma Skalası
(GKS) skoru 3 olmalıdır.
2-Ağrılı uyarana karşı
ekstremite veya yüz
kaslarında motor yanıt
olmamalıdır.
3-Işığa direkt ve indirekt
yanıtın olmadığı fikse ve
dilate pupillerin varlığı.
Pupillerin genişliği 4-9 mm
arasında değişmektedir.
4-Okülosefalik refleks
olmamalıdır
5-Okülovestibüler refleks
olmamalıdır
6-Kornea refleksi
olmamalıdır. Kornea
köşesine ucunda pamuk
bulunan bir çubukla yeterli
uyarı oluşturarak yapılır.
7-Öğürme refleksi
olmamalıdır. Posterior
farinksin uyarılmasıyla yanıt
alınmaz.
8-Öksürük refleksi
olmamalıdır. Endotrakeal tüp
içerisinde yapılan bronş
aspirasyonuyla bu refleks
alınmaz.
9-Apne testi sonucu pozitif
olmalıdır.
Beyin ölümü tanısı-Doğrulayıcı testler
Nörönal fonksiyonların değerlendirilmesi
•EEG
•BAEP
İntrakraniyal akım çalışmaları
•CT anjiografi, MR anjiografi,PET
•Radionüklid beyin sintigrafisi,radionüklid serebral
anjio
•Serebral anjiografi ve venografi
•Oftalmik arter akım çalışması
•Transkraniyal doppler
Kafa içi basınç çalışmaları
•ICP>MAP, CPP<5mmHg
ELEKTROENSEFALOGRAFİ (EEG)
Serebral korteks hücrelerinin oluşturduğu
elektriksel potansiyellerin kaydedilmesidir.
16-18 kanallı EEG kullanılarak 30 dakika süre
ile kayıt alınır ve değerlendirilir.
Beyin ölümü gerçekleşmiş bir hastada
uyanıklığa ait elektriksel aktivite gözlenmez.
(Delta ve teta dalga hakimiyeti)
Donör kontraendikasyonları
Düşük grade primer beyin tümörleri ve bazal hücreli
cilt kanseri dışında malignite
Yaygın organ komplikasyonlu diabetes mellitus
Ciddi ve yaygın ateroskleroz
Ciddi hipertansiyon öyküsü ve hedef organ değişikliği
Kontrolü güç akut ve kronik enfeksiyon (HIV,tbc),
sepsis
Transplante edilecek organa özgü patolojiler
65 yaş üstü
Donör takibi ve bakımı
Erişkin donörde
İdrar sondası ile sıkı aldığı-çıkardığı takibi
Nazogastrik tüp ile drenaj
Vital bulgu takibi (saatlik)
Pulse oksimetri, 3 yollu EKG
Arteriyel kateterizasyon
Santral venöz kateter
Tercihan pulmoner arter kateterizasyonu
Donöre yapılacak laboratuar tetkikleri
4 saatte bir arteriyel kan gazları, serum
elektrolitleri, glukoz düzeyleri
8 saatte bir tam kan sayımı
6 saatte bir kan üre-nitrojen,kreatinin
seviyeleri
İdrar analizi
6 saatte bir ALT,AST,billuribin ve hemostaz
(INR,APTT) değerleri
Donörün hemodinamik
monitorizasyonu
Genel hedefler; kalp hızı 60-120 atım/dk, sistolik
arter basıncı 100 mmHg ve üstü, ortalama arter
basıncı 70 mmHg ve üstü
Normovolemi sağlamak için sıvı desteği,santral
venöz basınç 6-10 mmHg
Eğer arteriyel kan basıncı 160/90 mmHg ve üstü
ise vazopressörleri ve inotropları azaltıp gerekirse
nitroprusside 0.5-5 μg/kg/dk veya esmolol 100-500
μg/kg bolusu takiben 100-300 μg/kg/dk infüzyon
2-4 saatte bir serum laktat seviyeleri
2-4 saatte bir Mixed venöz oksimetri, MVO2≥60%
Hemodinamik destek gerekirse
Dopamin10 μg/kg/dk
Vazopressin 2.4 u/saat
Norepinefrin,epinefrin,fenilefrin
Eko da EF40%, dopamin dozu 10 μg/kg/kg yı
geçmişse , vazopressör destek gerekiyorsa
pulmoner arter kateteri uygulamalı.
Kan şekeri düzenlemesi ve besleme
Rutin intravenöz dekstroz infüzyonu
Enteral beslenmenin başlatılması
Parenteral nutrisyonun devamı
(eğer başlandı ise)
Plazma glukoz seviyesi 4-8 mmol/L olacak
şekilde insulin infüzyonu
Sıvı ve elektrolit hedefleri
İdrar çıkışı 0,5-3 ml/kg/saat
Plazma sodyumu 130-150mM
Normal düzeyde
potasyum,kalsiyum,magnezyum,fosfat
Diabetes insipidus başlarsa
Yani idrar çıkışı 4 ml/kg/saat ten yüksek
olur,plazma sodyum seviyeleri 145 mMol/L
nin üzerine çıkar, serum osmolalitesi artar ve
idrar dansitesi azalırsa
Iv vazopressin başlamalı(2.4 U/saat)
Ya da aralıklı DDAVP(sc,iv,intranasal)
uygulanmalıdır.Erişkinde 10-40μg/24 saat.
Kombine hormon tedavisi
Endikasyonları,
EF 40% olan hastalar
Vazoaktif desteğe ve normovolemi sağlanmasına cevapsız şok ve
hemodinamik instabilite
Tetraiyodotyronin(T4) 20μg ıv bolus takiben 10μg/s iv
infüzyon+Vazopressin 1u bolus takiben 2.4 U/s iv
infüzyon+metilprednisolone15 mg/kg (max 1 gr /gün) iv 24
saatte bir
Bu tedavi ile yapılan 18726 beyin ölümü olan donörün
retrospektif kohort çalışmasında karaciğer,böbrek,kalp yararlılığı
belirgin olarak arttı,böbrek ve kalp greftlerinin 1 yıllık
survivalında belirgin artış gözlendi.(UNOS study ,Rosendale et
al,2004 Transplantation)
Hematolojik değerlendirme
Hedef hemoglobin değeri 9-10 mg/dl
Klinik kanama varlığında kan ve kan ürünleri
ile replasman yapılmalıdır.
INR, APTT ve plateletler için hedeflenmiş
değer yoktur.
ε-aminokaproik asid kullanımı intravasküler
trombolizise neden olabilir.
Mikrobiyolojik hedefler
Kan, idrar, endotrakeal aspirasyon kültürleri
bazal olarak alınmalı ve gereklilik halinde
tekrarlanmalıdır.
Amprik geniş spektrumlu antibiyotikler organ
donörleri için endike değildir ancak birçok
merkez profilaktik olarak kullanmaktadırlar.
Kanıtlanmış enfeksiyon için antibiyoterapi
önerilir. Nefrotoksik anti biyotiklerden
kaçınılmalıdır.
Sepsisin önlenmesi
Steril teknikler kullanılmalı, sterilizasyon
şartlarına uyulmalıdır.
Yara bakımı, trakeobronşial bakım ve katater
bakımı düzenli yapılmalıdır.
Enfeksiyon taraması yapılmalıdır. (günlük ac
grafisi,kültürler,sifiliz,hepatit B,C,HIV ve CMV
için serolojik tarama)
Potansiyel kardiyak donör için
12 derivasyonlu EKG
12 saatte bir troponin I veya T kontrolü
2 boyutlu EKO
Endike olgularda koroner anjiografi
Akciğer bakımı
24 saatte bir akciğer grafisi
Düzenli aspirasyon ve kültür gerekirse bronkoskopi
2 satte bir laterale pozisyon değişikliği
Tidal volüm 8-10 ml/kg
PEEP5 cmH2O
pH 7.35-7.45
pCO2 35-45 mmHg
pO2 80 mmHg ve üzeri
SaO2 ≥ 95%
PIP < 30 cmH2O
Hipotermi
Hipotalamik ısı regülasyonunun bozulması
sonucu vücut ısısı ortam ısısına düşer. Hafif
hipotermi ~34 C organ korunması için yararlıdır.
32 derece altında hipotermi kardiyak instabilite,
koagülopati,nefropati ve pankreatite neden
olabilir.
Çevrenin ısıtılması,infrared lambalar,ısıtıcı
battaniyeler,kan ve sıvıların ısıtılarak verilmesi,
ventilatör devresine ısıtıcı-nemlendiriciler
takılması önerilir.
Daha iyi donör takibi ve daha sağlıklı
organ için
Hastane Koordinasyon merkezi tüm birimleri
eş zamanlı bilgilendirmelidir.
Potansiyel donörler erken tanınmalıdır.
Donörün yoğun bakım takibi sıkı ve etkin
olmalıdır.
Multi-organ donörünün multisistem yönetimi
için algoritm belirlenmelidir.