SPOTKANIE Z NAUCZYCIELAMI

HISTORII I WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

1

2

Egzamin pisemny

Poziom podstawowy Poziom rozszerzony

Arkusz I (120 min) rozwiązywania testu zawierającego zadania otwarte i zamknięte z całego zakresu wiedzy i umiejętności Arkusz I + II (120 min + 150 min) I – jak w poziomie podstawowym II - praca nad dostarczonym materiałem (analiza różnego rodzaju źródeł), pisanie spójnej wypowiedzi na jeden z tematów podanych w arkuszu 3

HISTORIA – arkusz I

 Test obejmuj ący cały zakres wymagań egzaminacyjnych. Zawiera różnego rodzaju zadania: zadania zamknięte i zadania otwarte, które wymagają samodzielnego formułowania zwięzłych odpowiedzi.  Wi ększość stanowią zadania z tzw. wyposażeniem, a wi ęc z wykorzystaniem krótkiego tekstu źródłowego, ilustracji (ikonografii), mapy, danych statystycznych i innych źródeł wiedzy historycznej. Zadania w arkuszu uwzgl ędniają historię polityczną, historię społeczno gospodarcz ą oraz historię kultury ze wszystkich epok historycznych (staro żytność, średniowiecze, czasy nowo żytne, wiek XIX, wiek XX). 

Zadania sprawdzają umiejętności opisane we wszystkich standardach z historii dla poziomu podstawowego 4

HISTORIA - arkusz II

 polega na sprawdzeniu umiejętności pracy z materiałem źródłowym, interpretowania i syntetyzowania oraz umiejętności formułowania wypowiedzi pisemnej. Zdający otrzymuje jeden arkusz egzaminacyjny z materiałami źródłowymi i zadaniami o charakterze przekrojowym, które podejmują wybrane zagadnienia historyczne. Zdaj ący udziela odpowiedzi na pytania do podanych w arkuszu różnorodnych źródeł wiedzy historycznej ( źródła pisane, ikonograficzne, statystyczne, kartograficzne i inne) z co najmniej dwóch wielkich epok historycznych.

5

•Ostatnie zadanie w arkuszu jest zadaniem rozszerzonej odpowiedzi. Zdający pisze własny spójny tekst na jeden spo śród dwóch tematów do wyboru.Inspiracj

ą do napisania pracy może być krótki fragment tekstu historiograficznego, który jest uzupełnieniem tematu. Tematy zaproponowane jako zadanie rozszerzonej odpowiedzi s ą zgodne z zagadnieniem głównym arkusza i obejmują problemy z innych epok historycznych ni ż zamieszczone materiały źródłowe.



Zadania w cz ęści drugiej egzaminu sprawdzają umiej ętności opisane w standardach z historii dla poziomu rozszerzonego.

6

7

WOS – arkusz I

 test egzaminacyjnych. Zawiera zadania dobieranie, typu przepisów obejmujący zamknięte prawnych, cały zakres różnego rodzaju zadania: (wielokrotnego wymagań wyboru, interpretowania na „prawda-fałsz”) i zadania otwarte wymagające umiejętności analizowania i czytania danych statystycznych, stanowiska.

formułowania i uzasadniania własnego tekstu Większość stanowią zadania z tzw.

wyposażeniem, a więc z wykorzystaniem krótkiego źródłowego, ilustracji (ikonografii), mapy, danych statystycznych i innych społeczeństwie.

źródeł wiedzy o  Zadania wszystkich sprawdzają standardach podstawowego.

umiej ętności z WOS opisane dla we poziomu

8

WOS – arkusz II

 polega na sprawdzeniu umiej ętności pracy z materiałem źródłowym, interpretowania i syntetyzowania oraz umiejętności formułowania wypowiedzi pisemnej. Zdający otrzymuje źródłowymi jeden i arkusz zadaniami egzaminacyjny wymagającymi pytania do zamieszczonych w arkuszu z materiałami znajomości interpretacji i oceny zjawisk i procesów zachodzących we współczesnym świecie. Zdający udziela odpowiedzi na różnych źródeł informacji ( źródła pisane, ikonograficzne, statystyczne, kartograficzne i inne). Po zakończeniu pracy z materiałem źródłowym zdający zaproponowanych wybiera jeden z dwóch tematów i pisze własny krótki spójny tekst, mo że wykorzystać wnioski z analizy źródeł, które ściśle koresponduj ą z tematami.



Sprawdza wszystkie standardy dla poziomu rozszerzonego.

9

10

Standard I

Zdaj ący zna faktografię i terminologię historyczną w stopniu umo żliwiającym rozumienie przeszłości w odniesieniu do:

 pa ństw – ich organizacji, struktury władzy, terytorium,  systemów politycznych,  struktury i organizacji społeczeństw,  życia gospodarczego, i  wydarze ń politycznych i militarnych oraz konfliktów kryzysów społecznych,

11

Standard I (cd.) Zdający zna faktografię i terminologię historyczną w stopniu umożliwiającym rozumienie przeszłości w odniesieniu do:

 gospodarczych, religijnych i ideologicznych,  działalności najważniejszych postaci, dynastii i grup społecznych,  ż ycia religijnego,  osiągnięć cywilizacyjnych,  osiągnięć kultury i sztuki, myśli politycznej, społecznej i filozoficznej.

(treści przewidziane w Podstawie Programowej

)

12

Standard II

Zdający stosuje faktografię i terminologię historyczną do wyjaśnienia procesu historycznego: 1. umieszcza przestrzeni, opisywane wydarzenia 2. wskazuje przyczyny i skutki wydarzeń, w czasie i w 3. przeprowadza hierarchizację faktów, 4.

5.

uwzględnia zmiany zachodzące w czasie, uogólnia fakty, 6. wskazuje cechy charakterystyczne epok i okresów historycznych, poszczególnych 7. korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy historycznej – wyszukuje informacje.

13

Standard III

Zdający przedstawia oraz ocenia wydarzenia i zjawiska historyczne, formułując przejrzystą i logiczną wypowiedź pisemną: 1) porównuje, czyli wskazuje różnice i podobieństwa miedzy wydarzeniami historycznymi, 2) formułuje oceny, 3) uzasadnia sformułowane oceny.

14

Poziom rozszerzony

(jak wyżej a ponadto:)

Standard II

• korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy historycznej – wyszukuje i interpretuje informacje zgodnie z warsztatem historycznym, • wskazuje związki pomiędzy różnymi dziedzinami życie społecznego (polityką, gospodarką, kulturą) w przeszłości.

Standard III

• porównuje, czyli wskazuje różnice i podobieństwa między zjawiskami i procesami, • krytycznie analizuje i ocenia różne interpretacje historii.

15

Podstawa Programowa a standardy wymagań egzaminacyjnych korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy historycznej – wyszukuje informacje umieszcza opisywane wydarzenia w czasie i w przestrzeni wskazuje przyczyny i skutki wydarzeń uogólnia fakty uwzględnia zmiany zachodzące w czasie Umiejętność zbierania, przedstawiania i interpretowania wiedzy historycznej z wykorzystaniem różnorodnych źródeł informacji.

wskazuje cechy charakterystycz ne poszczególnych epok i okresów historycznych przeprowadza hierarchizację faktów formułuje i uzasadnia oceny porównuje, czyli wskazuje różnice i podobieństwa mi ędzy wydarzeniami historycznymi 16

Zadanie. 1.

Podkreśl właściwy tytuł do poniższej mapy • • • •

A. Imperium Aleksandra Macedońskiego B. Terytorium opanowane przez Arabów w VIII w. n. e.

C. Terytorium Rzymu w roku śmierci Juliusza Cezara D. Największy zasięg państwa Karola Wielkiego

17

Zadanie 26. (1 pkt)

Przeczytaj fragment artykułu historyka brytyjskiego Normana Daviesa „Znaszli tren kraj?” Poniższy tekst dotyczy Irlandii. Tekst ten zawiera pięć informacji oznaczonych kolejnymi cyframi. Cztery z nich odnoszą się w takim samym stopniu do dziejów Irlandii co i Polski, a jedna dotyczy tylko Irlandii. Poniżej wypisz numer tej informacji, która odnosi się tylko do historii Irlandii.

1. Kraj ten nigdy nie należał do imperium rzymskiego, nie ma tam dróg ani miast rzymskich, ruin amfiteatrów, ani rzymskich łuków triumfalnych.

2. Kraj ten przyjął chrześcijaństwo od Rzymu (tu: w obrządku łacińskim) i stał się częścią świata łacińskiego (...), z czasem religia związała się z tożsamością narodową.

3. Do niedawna większość ludzi stanowili małorolni chłopi. Biedota wiejska tradycyjnie wyjeżdżała za granicę za chlebem. Miliony ludzi opuściło ten kraj udając się do Ameryki.

4. W XIX wieku kraj ten w całości był częścią jednego z największych imperiów na świecie. Nie zdołała go od niego oderwać nawet seria powstań narodowych. Młodzi ludzie zmuszeni byli do służby wojskowej i udziału w wojnach w obcej sprawie.

5. Niepodległość kraj ten odzyskał dopiero po I wojnie światowej .

18

Zadanie 20. (20 pkt.)

Zadanie zawiera dwa tematy opracowania. Wybierz jeden z nich.

do

Temat I Scharakteryzuj rywalizację dwóch uniwersalizmów, papieskiego i cesarskiego, o prymat w średniowiecznej Europie.

Temat II Scharakteryzuj ekspansję Rosji Radzieckiej/ZSRR.

19

Schemat oceniania-temat I

Kryterium szczegółowe dla poszczególnych poziomów

I poziom:

Zdający poprawnie umieścił temat w czasie i w przestrzeni (mógł ograniczyć się tylko do okresu walki o inwestyturę); podał jedynie kilka informacji świadczących o tym, że zrozumiał temat; podał kilka, nie zawsze uporządkowanych, przyczyn i następstw omawianego zjawiska.

Punkty

1-5 6-10

II poziom:

Zdający poszerzył ramy czasowe (X-XIII w.) i przestrzenne omawianego tematu; w porządku chronologicznym przedstawił podstawowe informacje; wykazał się rozumowaniem historycznym – podał niektóre przyczyny i skutki; dostrzegł podstawowe etapy tej rywalizacji i podjął próbę ich omówienia – charakterystyki; w uproszczonej formie przedstawił europejskie tło tej rywalizacji.

20

III poziom:

Zdający objął swymi rozważaniami całe średniowiecze, ze szczególnym uwzględnieniem stuleci od X do XIV; dokonał trafnej selekcji faktów, które wykorzystał w charakterystyce tego zjawiska; temat przedstawił w ujęciu dynamicznym; dostrzegł najważniejsze etapy i uwzględnił wewnętrzne cezury, zauważył złożoność tych wydarzeń; wykazał się zrozumieniem pojęć niezbędnych do właściwego rozumienia tematu.

11-15

IV poziom:

Zdający w pełni scharakteryzował rywalizację obu uniwersalizmów o prymat w Europie; egzemplifikując swój wywód starannie dobraną faktografią; odniósł się do wszystkich aspektów tego zjawiska – aspekty polityczne powiązał z ideologicznymi; dostrzegł przyczyny i okoliczności załamania się uniwersalistycznych dążeń oby stron, uwzględnił schyłkową fazę procesu; sformułował wnioski, ocenił i podsumował oraz odniósł się do ocen historiografii.

16-20

21

22

Standard I

Zdaj ący zna i rozumie zjawiska oraz procesy z nast ępujących obszarów: • • • • •  społeczeństwo, współczesnego świata, polityka, prawo, problemy •  które stosuje do opisu, wyjaśnienia i oceny poniższych zagadnień oraz problemów: życie społeczne – formy, prawidłowości, instytucje, społeczeństwo polskie – struktura i problemy, naród, patriotyzm,nacjonalizm, pa ństwo – geneza, atrybuty, funkcje, demokracja polityka – zasady, wartości, procedury, instytucje – ideologie i doktryny polityczne,

23

•ustrój Rzeczypospolitej Polskiej - konstytucja, organy władzy, samorząd terytorialny, •społeczeństwo obywatelskie - formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym, •prawo - funkcje, źródła, dziedziny,hierarchia norm prawnych •sądy i trybunały w Polsce, •prawa człowieka i ich znaczenie we współczesnym świecie, •obywatel wobec prawa,

24

•Polska w Europie, •Unia Europejska - instytucje, zasady działania, •stosunki, organizacje i instytucje międzynarodowe, •problemy współczesnego świata - konflikty, terroryzm, ubóstwo, choroby cywilizacyjne, •planowanie własnej kariery zawodowej w związku z uwarunkowaniami pojawiającymi się na rynku pracy.

25

Standard II

•Zdający wyjaśniania procesów zachodzących we współczesnym świecie: stosuje wiadomości i słownictwo do • korzysta z różnych źródeł informacji o życiu społecznym i politycznym, • odróżnia informacje o faktach od opinii, •lokalizuje ważne wydarzenia i postacie życia publicznego w czasie i przestrzeni, • wskazuje przyczyny i skutki różnych wydarzeń i procesów, • • rozpoznaje problemy społeczności lokalnej, regionu, kraju i świata, • znajduje i czyta ze zrozumieniem przepisy prawnych odnoszące się do danego problemu, wypełnia druki urzędowe, sporządza różnego typu pisma.

26

Standard III

Zdający przedstawia i ocenia wydarzenia, formułując logiczną wypowiedź pisemną: •ocenia wydarzenia i procesy polityczne, społeczne, •formułuje i uzasadnia własne stanowisko w sprawach publicznych, •wskazuje propozycje rozwiązań problemów społeczności lokalnej, regionu, kraju i świata, •ocenia działania grup społecznych, władz i obywateli z punktu widzenia różnych wartości, •wypowiada się w formach przyjętych w życiu publicznym.

27

Poziom rozszerzony

(jak wyżej, a ponadto:)

Standard II Standard III

• dokonuje krytycznej analizy materiałów źródłowych, • analizuje stanowiska różnych stron debaty publicznej.

• charakteryzuje dylematy życia zbiorowego we współczesnym świecie, • przedstawia propozycje planowania działań zmierzających do rozwiązania problemów społecznych i politycznych, • ocenia współczesne wydarzenia z punktu widzenia kultury i etyki życia publicznego.

28

Podstawa programowa a standardy wymagań egzaminacyjnych

Rozpoznaje problemy społeczności lokalnej, regionu, kraju i świata, Dokonuje selekcji i porządkowania faktów Korzysta z różnorodnych źródeł informacji o życiu społecznym i politycznym Umiejętność formułowania, uzasadniania i obrony własnego stanowiska na forum publicznym.

Wskazuje propozycje rozwiązań różnych problemów społ.

Analizuje stanowiska różnych stron debaty publicznej.

Zajmuje stanowisko i odnosi je do wydarzeń w życiu społecznym Ocenia współczesne wydarzenia z życia publicznego

29

Zadanie 6. ( 1 pkt )

Obywatel może oskarżyć swoje państwo o naruszenie praw i wolności do Komitetu Praw Człowieka w Genewie, na podstawie: •a ) Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ, •b )Europejskiej Karty Praw Człowieka i Praw Ludów, •c ) Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, •d ) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Poziom podstawowy – standard 1 – zdający zna funkcjonujące na świecie mechanizmy ochrony praw człowieka.

30

Czy, Twoim zdaniem, istnienie hipermarketów jest korzystne, niekorzystne, czy też nie ma znaczenia dla: Zadanie 24. ( 11 pkt. ) Wskazania ogółu respondentów według terminu badań Korzystne 1996 2000 Nie ma znaczenia 1996 2000 Niekorzystne 1996 2000 Trudno powiedzieć 1996 2000 % 33 47 34 37 19 12 14 4 - ludzi takich jak Ty.

- polskiej gospodarki.

31 23 12 10 37 35 21 31 właścicieli mniejszych sklepów.

A.

B.

10 5 największego wzrostu największego spadku wskazań 3 5 73 83 Zanalizuj, jak zmienił się stosunek respondentów do wpływu 14 hipermarketów na polską gospodarkę między rokiem 1996 a 2000.

7 Napisz, jakie wskazania respondentów uległy największym zmianom procentowym w latach 1996 – 2000. Wylicz i podaj po dwa przykłady:

31

Poziom podstawowy – standard 2 – zdający:

•wybiera fakty ilustrujące zjawisko, •układa fakty według określonego kryterium, •korzysta z danych statystycznych, tekstów popularnonaukowych, •potrafi korzystać z różnych źródeł informacji, •potrafi wskazać fakty i opinie .

32

Zadanie 25. ( 14 pkt.)

-

Napisz list do radnego dużego miasta (maks. 1 strona tekstu ), w którym przedstawisz swoje stanowisko w sprawie budowy hipermarketu w tym mieście. Na poparcie swoich argumentów wykorzystaj informacje zawarte w materiałach z zadania 24. Uwzględnij różne aspekty tej sprawy: społeczne, gospodarcze, komunikacyjne, ekologiczne. Pamiętaj o właściwej formie wypowiedzi.

Poziom podstawowy - standard 3 - zdający :

-

dokonuje oceny wydarzenia, formułuje i uzasadnia własne stanowisko w sprawach publicznych, wskazuje propozycje rozwiązań problemu społeczności lokalnej, ocenia działania władz lokalnych, wypowiada się w formach przyjętych w życiu publicznym – list do radnego.

33

Zadanie 29. ( 34 pkt ) Oce ń funkcjonowanie demokracji w Polsce . Przedstaw jej sukcesy i pora żki, odwołując się także do materiałów zamieszczonych powy żej. Co sądzisz o perspektywach rozwoju polskiej demokracji?

Poziom rozszerzony - standard 3 – zdający:

-

ocenia wydarzenia i procesy polityczne, formułuje stanowisko i uzasadnia je, wartościuje podejmowane działania w życiu publicznym i dostrzega ich skutki , rozpoznaje i ocenia zjawisko, sporządza projekty rozwiązań.

34

Wykorzystanie informatora w pracy nauczyciela HISTORIA

35

• Standardy egzaminacyjne – obejmują trzy obszary: wiadomości i rozumienie, korzystanie z informacji oraz tworzenie informacji, - co odpowiada procesowi narastania i rozwijania umiejętności ucznia.

•Zdający powinien wykazać się umiejętnością rozumienia, wyjaśniania i oceny zagadnień opisanych w wymaganiach egzaminacyjnych, •Wymagania egzaminacyjne – uszczegóławiają zakres treści oraz umiejętności sprawdzanych podczas egzaminu oddzielnie dla każdego obszaru standardów •Zadania egzaminacyjne należy koniecznie przeanalizować. Zadania stanowią pewien wzorzec dla nauczyciela i ucznia, którym mogą się posłużyć przy konstruowaniu własnych zadań.

36

•Arkusze egzaminacyjne – traktować jako materiał do ćwiczeń z uczniami .

•Kryteria oceniania należy przeanalizować z uczniami i stosować w pracy dydaktycznej.

•Prace uczniów są przykładem pokazującym oczekiwania w stosunku do ucznia, sposób oceny pracy oraz błędy popełnione przez uczniów.

37

Wskazówki do pracy dydaktycznej – proponujemy zwracać szczególną uwagę na:

Kształcenie umiejętności

Selekcjonowania treści Hierarchizowania treści Interpretowania różnorodnych źródeł wiedzy zgodnie z warsztatem naukowym historyka Wnioskowania i odpowiedniego argumentowania

38

Wnioski z dotychczasowych egzaminów

Zdającym sprawiało trudności:  przedstawianie problemów historycznych z uwzględnieniem wszystkich sfer procesu: osiągnięć kultury i sztuki, myśli politycznej, społecznej i filozoficznej  formułowanie rzeczowej, spójnej, przejrzystej i logicznej wypowiedzi pisemnej  pisanie tylko i wyłącznie na temat!

39

Wykorzystanie informatora w pracy nauczyciela WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

40

Standardy egzaminacyjne – obejmują trzy obszary: wiadomości i rozumienie, korzystanie z informacji oraz tworzenie informacji zatem: zdający powinien wykazać się umiejętnością rozumienia, wyjaśniania i oceny zagadnień z zakresu: społeczeństwa, polityki, prawa i problemów współczesnego świata.

Arkusze i zadania egzaminacyjne traktować jako materiał do ćwiczeń z uczniami a także wzór, którym można się posłużyć przy konstruowaniu własnych zadań.

41

Kryteria oceniania – przeanalizować z uczniami i stosować w pracy dydaktycznej.

Prace uczniów – są przykładem pokazującym oczekiwania w stosunku do ucznia, sposób oceny pracy oraz błędy popełniane przez uczniów.

42

W pracy z uczniami proponujemy zwracać szczególną uwagę na: •zawartość merytoryczną odpowiedzi ucznia, •umiejętność wnioskowania i odpowiedni dobór argumentów, •umiejętność korzystania z różnorodnych źródeł wiedzy, •formułowanie spójnej, przejrzystej i logicznej wypowiedzi pisemnej, •umiejętność precyzyjnego (używanie odpowiednich pojęć i terminologii) odpowiadania, przy zadaniach dłuższej wypowiedzi.

43

Drodzy nauczyciele historii i wiedzy o społeczeństwie!!!

Powodzenia w dalszej pracy i radości z osiąganych sukcesów życzy Pracownia Matur OKE Jaworzno

44