Slide 1

Dynamiek op de Nederlandse
arbeidsmarkt
Transities van oudere en laagopgeleide
werknemers
Jos Sanders
Jan Fekke Ybema
3 maart 2011


Slide 2

NEA cohortonderzoek
Metingen in 2007, 2008 en 2009
N = 7.860 met 3 metingen
N = 4.301 werknemers van 45-64 jaar
N = 1.779 werknemers met lage opleiding (Ouderen
Uitstroom uit arbeid naar vroegpensioen en werkloosheid
Interne en vrijwillige externe mobiliteit

Laag opgeleiden
Transitiementaliteit en transitiecapaciteit
Vrijwillige interne en/of externe mobiliteit 2007-2008-2009


Slide 3

Uitstroom uit arbeid naar leeftijd

Uitstroom uit arbeid gedurende 2 jaar

20%

1,0%

15%
Anders

10%

12,4%
1,0%
1,3%

5%
6,0%

1,5%
1,6%

0,7%

0,7%

2,0%

2,2%

35-44

45-54

3,4%

1,0%

%
15-24

25-34

55+

(Vroeg)pensioen
Uitkering
Scholing


Slide 4

Voorspellers van uitstroom bij 45-plussers
Voorspellers

Vroegpensioen

Werkloosheid

Leeftijd

60-64 jaar

55-59 jaar

Dienstverband

Duur in functie

tijdelijk>vast

10 jaar of langer

Bedrijfsgrootte

klein>groot

Pesten/intimidatie intern

ja>nee

Agressie/geweld klant

nee>ja

Moeilijkheidsgraad

laag>hoog

Tevredenheid salaris

hoog>laag

Arbeidstevredenheid

laag>hoog


Slide 5

Interne en externe mobiliteit naar leeftijd
60%

50%

17,3%

40%

interne mobiliteit

30%

externe mobiliteit

19,8%

18,7%

20%
33,3%

13,6%

10%

17,6%

9,6%
11,1%
7,3%

3,7%

0%
15-24 jaar

25-34 jaar

35-44 jaar

45-54 jaar

55-64 jaar


Slide 6

Voorspellers van mobiliteit bij 45-plussers
Voorspellers

Interne mobiliteit

geslacht

Externe mobiliteit

vrouw>man

leeftijd

jong>oud

jong>oud

dienstverband

vast>tijdelijk

tijdelijk>vast

duur in functie

kort>lang

bedrijfsgrootte

groot>klein

leiding geven

wel>niet

reorganisatie

wel>niet

taakeisen

hoog>laag

arbeidstevredenheid

laag>hoog


Slide 7

Effect van mobiliteit op arbeidstevredenheid
Arbeidstevredenheid*
4,1
4,0
3,9
3,8

geen transitie
externe mobiliteit

3,7

interne mobiliteit

3,6
3,5
3,4
2007
* (1-5, met 5 = hoge arbeidstevredenheid)

2009


Slide 8

Conclusie
45-plussers
Externe mobiliteit wordt gestuurd door ontevredenheid
Bij interne mobiliteit lijkt sprake van opwaartse carrièreontwikkeling
Mobiliteit leidt tot minder vervroegd pensioen
Werkloosheid dreigt vooral voor 55-59-jarigen


Slide 9

STREAM: Study on Transitions in Employment,
Ability and Motivation
STREAM is een longitudinaal onderzoek onder 12.000 werknemers,
1.000 zelfstandigen en 2.000 niet-werkenden van 45-64 jaar (op T1)
naar de arbeidsparticipatie van ouderen.
– Gestratificeerd naar leeftijd en werkstatus
– Metingen in najaar 2010, 2011, 2012 en 2013
– Afname vragenlijst via internet
– Gebruik van internetpanel van Intomart GfK
– Koppeling aan registraties bij CBS
– Aanvullend kwalitatief onderzoek


Slide 10

STREAM onderzoeksmodel


Slide 11

Transitiegedrag (2007-2008-2009)


Slide 12

Invloed van onvrede en capaciteit op
vrijwillig transitiegedrag
Voorspellers

Interne transitie Externe transitie

Regelmatig tijdsdruk

+

.

Conflict met collega’s

.

+

Conflict met leidinggevende

+

.

Functie-uitbreiding (05-07)

+

.

Eerdere externe transitie (< 05)

.

+

Cursusdeelname (05-07)

+

.

Hogere leeftijd

-

-

Man

-

.

Vast dienstverband

.

-

Industriesector

.

-


Slide 13

Conclusie
LO
Zowel interne als externe mobiliteit nauwelijks gestuurd door
ontevredenheid
Sociaal relationele factoren belangrijkst (conflict collega/lg)
Ervaring met externe mobiliteit vergroot kans op vrijwillige externe
mobiliteit
Functie-uitbreiding en cursusdeelname vergroten kans op vrijwillige
interne mobiliteit


Slide 14

17-2-2011
Leren en Werke Combineren

Stimuleren van scholingsdeelname LO
(Project Leren en Werken Combineren, 2007-2010)
Steun van collega’s

Psychologisch
contract

Subjectieve norm

Scholingsdeelname

Intentie

Steun van management
Attitude

Orientatie op
loopbaanmogelijkheden

Taakinformatie
Self efficacy
Valentie


Slide 15

14
1-11-2015 2:50
Titel van de presentatie

Functie-uitbreiding, Job-crafting


Slide 16

Vragen…?


Slide 17

Voorspellers
Geslacht
Man
Vrouw
Leeftijd
45-49
50-54
55-59
60-64
Dienstverband
Vast dienstverband
Tijdelijk dienstverband
Duur in huidige functie
0-2
2-5
5-10
10-20
20 jaar of langer
Bedrijfsgrootte
1-9 werknemers
10-49 werknemers
50-99 werknemers
100 of meer werknemers
Leiding geven
Nee
Ja, aan 1-9 personen
Ja, aan 10 of meer personen
Reorganisatie
Taakeisen
Laag
Gemiddeld
Hoog
Arbeidstevredenheid
Zeer tevreden
Tevreden
Niet tevreden

Externe mobiliteit
OR
95% CI

Interne mobiliteit
OR
95% CI

1.00
1.49 *

1.14-1.94

1.00
1.10

0.89-1.35

1.78 *
1.22
0.79
0.59

1.38-2.30
0.94-1.59
0.58-1.07
0.34-1.01

1.57 *
1.11
1.06
0.54 *

1.28-1.92
0.90-1.37
0.85-1.32
0.35-0.85

1.00
4.69 *

3.27-6.73

1.00
0.34 *

0.17-0.66

1.62
1.31
1.10
0.70
0.62

*
*

1.30-2.03
1.08-1.58
0.92-1.32
0.56-0.86
0.49-0.78

0.49 *
1.02
1.25
1.58 *

0.33-0.73
0.82-1.28
0.98-1.60
1.31-1.90

1.00
1.59 *
1.24
1.42 *

1.23-2.05
0.92-1.67
1.15-1.74

1.00
1.18
1,47 *

0.88-1.60
1.05-2.07

1.00
2.25 *
4.00 *

1.36-3.72
2.35-6.83

*
*


Slide 18


Slide 19