Transcript Ο ρόλος των δασών στον κύκλο του άνθρακα.Διεθνείς πολιτικές και η
Slide 1
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ
Ο ρόλος των δασών στον κύκλο του άνθρακα
Διεθνείς πολιτικές και η ελληνική απογραφή
αερίων του θερμοκηπίου
Μπάμπης Πέτσικος
Αθήνα 18 Μαρτίου 2010
Slide 2
ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Mitigation
Ο παγκοσμιος κύκλος του C
Οικοσυστήματα - ορισμοί
Υποχρεώσεις αναφοράς
Απογραφή 2005
Απογραφή 2010
Adaptation
Slide 3
Fate of Anthropogenic CO2 Emissions (2000-2007)
1.5 Pg C y-1
4.2 Pg y-1
Atmosphere
46%
2.6 Pg y-1
+
Land
29%
7.5 Pg C y-1
2.3 Pg y-1
Oceans
26%
•Canadell et al. 2007, PNAS (updated)
Slide 4
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
deforestation
tropics
extra-tropics
1.5
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
Slide 5
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
1.5
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
Slide 6
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
1.5
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
Slide 7
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
atmospheric CO2
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
1.5
4.2
Slide 8
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
atmospheric CO2
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
ocean
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
1.5
4.2
2.3
Slide 9
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
2000-2007
Source
7.5
deforestation
atmospheric CO2
1.5
4.2
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
land
ocean
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
2.6
2.3
Slide 10
Emissions = Εκπομπές
Removals = Απορροφήσεις
Sequestration =
Δέσμευση και αποθήκευση
Pool = Αποθήκη
Stock = Απόθεμα
Sink = Χοάνη
Source = Πηγή
Slide 11
Υποχρεώσεις αναφοράς αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της Σύμβασης
- Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή
•
Άρθρο 4 της Σύμβασης – Πλαίσιο: οι χώρες του Παραρτήματος Ι έχουν την υποχρέωση
υποβολής εθνικών εκθέσεων απογραφών των εκπομπών και απορροφήσεων των αερίων
του θερμοκηπίου.
•
Απόφαση 9/CP.2 (Geneva, 1996): ετήσια υποβολή των εθνικών εκθέσεων απογραφών
των εκπομπών και απορροφήσεων των αερίων του θερμοκηπίου.
•
Απόφαση 2/CP.3 (Kyoto, 1997): σύμφωνα με τις Αναθεωρημένες (1996)
Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη σύνταξη των εθνικών απογραφών εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου του IPCC.
•
Απόφαση 13/CP.9 (Milan, 2003): υιοθέτηση του Οδηγού Βέλτιστων Πρακτικών για τις
Χρήσεις Γης, Αλλαγές Χρήσεων Γης και Δασοπονία (Good Practice Guidance for Land Use,
Land Use Change and Forestry, 2003) στις εθνικές απογραφές εκπομπών/απορροφήσεων
αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της Σύμβασης από το 2005 και μετά.
•
Απόφαση 13/CP.9 (Milan, 2003) : υιοθετήθηκαν οι νέοι Κοινοί Πίνακες Αναφοράς για
τον τομέα αυτό, οι οποίοι χρησιμοποιούνται δοκιμαστικά στην απογραφή του 2005.
•
Απόφαση 14/CP.11 (Montreal, 2005): υιοθετήθηκαν οι νέοι τροποποιημένοι Κοινοί
Πίνακες Αναφοράς για τον τομέα αυτό, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στην απογραφή του
2007 και μετά.
Slide 12
Απογραφή LUCF -2004
Land use change and forestry
According to the Revised 1996 IPCC Guidelines for National GHG
Inventories
• Forestry, on-going
management, land-use
practices
A. Changes in Forest and Other
Woody Biomass Stocks
B. Forest and Grassland
Conversion
• Land use change
C.
Abandonment of Managed
Lands
D. CO2 Emissions and Removals
from Soil
the estimates presented here are only indicative of the level of the
possible emissions/removals from the sector...
Slide 13
From Forest Inventory Data to GHG Inventory
Carbon Balance
requested in GHG
Inventories
Net Annual Increment (NAI)
estimated by NFIs
Methodology relies on the carbon flux approach
NBP = Net Annual Increment – Emissions from Fellings – Emissions from Wildfires
1st NFI
Ετήσιος Απολογισμός Δραστηριοτήτων Δασ. Υπηρεσιών
Slide 14
Απογραφή LULUCF 2005-2009
Land use , land use change and forestry
According to the 2003 GPG LULUCF
IPCC source / sink categories
A. Forest Land
B. Cropland C. Grassland D. Wetlands E. Settlements F. Other Land
1. Forest Land remaining Forest Land
2. Land converted to Forest Land
…..
…..
…..
…..
…….
…….
……
……
…..
…..
2.1 Cropland converted to Forest Land
…..
……
……
……
…..
2.2 Grassland converted to Forest Land
……
……
……
……
……
2.3 Wetlands converted to Forest Land
……
……
…….
……
……
2.4 Settlements converted to Forest Land ……
……
……
……
……
2.5 Other Land converted to Forest Land ……
……
……
……
…….
Για κάθε κατηγορία/ υποκατηγορία αναφέρονται:
οι αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα
σε πέντε αποθήκες άνθρακα (carbon pools)
• Aboveground Biomass
• Belowground Biomass
• Dead Wood
• Litter
• Soil Organic Matter
και οι εκπομπές των άλλων αερίων του φαινομένου του
θερμοκηπίου
• CH4
• N2O
• NOx
• CO
Slide 15
LULUCF
Representation of land areas
Για την ταξινόμηση των εδαφών ανά χρήση γης χρησιμοποιήθηκε ένας συνδυασμός των προσεγγίσεων 1 και 2
που περιγράφονται στον ΟΒΠ ΧΓΑΧΓΔ. Στοιχεία για τη δημιουργία της απαραίτητης για την απογραφή βάσης
δεδομένων χρήσεων γης αντλήθηκαν από υπάρχουσες βάσεις δεδομένων:
•την "Πρώτη Εθνική Απογραφή Δασών" (στο εξής 1η ΕΑΔ) της γενικής Γραμματείας Δασών και Φυσικού
Περιβάλλοντος (ΓΓΔΦΠ, 1992, 1994) του Υπουργείου Γεωργίας
•τη "Γεωργική Στατιστική της Ελλάδας" της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ, Ετήσια έντυπη Έκδοση)
•τον ‘Ετήσιο Απολογισμό Δραστηριοτήτων Δασικών Υπηρεσιών’ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και
Τροφίμων (Ετήσια έντυπη Έκδοση)
•την "Κατανομή της Εκτάσεως της Χώρας κατά Βασικές Κατηγορίες Χρήσεως" της Εθνικής Στατιστικής
Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ, ανά δεκαετία)
Προηγούμενο
Απογραέτος
φόμενο έτος
Δασικές
εκτάσεις
Γεωργικές
εκτάσεις
Χορτολίβαδα
Υγρότοποι
Οικισμοί
Άλλη Γη
Δασικές εκτάσεις
X 1)
X
NE 2)
NO3)
NO
NO
Γεωργικές εκτάσεις
NO
X
NO
NO
NO
NO
Χορτολίβαδα
ΝΕ
X
X
NO
NO
NO
Υγρότοποι
ΝΕ
ΝΕ
ΝΕ
X
ΝΕ
ΝΕ
Οικισμοί
ΝΕ
ΝΕ
ΝΕ
ΝΟ
X
ΝΕ
Άλλη Γη
ΝΕ
NO
ΝΕ
NO
NO
X
1)
2)
3)
X: Εκτάσεις αναφέρονται
ΝΕ: Δεν υπολογίζεται (Not Estimated)
ΝΟ: Δεν υφίσταται η συγκεκριμένη δραστηριότητα (Not Occurring)
Slide 16
Source
Forest Land
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
Summary
1990
LULUCF
1.000
0
-1.000
Sink
Cropland
Grassland
-2.000
-3.000
-4.000
TOTAL
LULUCF
-5.000
(kt CO2 eq)
-6.000
Net GHG emissions / removals (in kt CO2 eq) from the Land Use, Land Use Change and
Forestry sector by category (bars) and total (line) for the period 1990 – 2004
• The magnitude of the LULUCF sink increased by 69% from 1990 to 2004
• Fluctuations in GHG removals are mainly attributed to fluctuation in areas of Forest Land burnt
by wildfires each year
• Grassland category appears as a small source of CH4 and N2O due to emissions during wildfires
Slide 17
04
20
03
20
01
02
20
20
00
99
20
19
97
98
19
19
95
96
19
19
94
93
19
19
91
92
19
19
19
90
A. Forest Land
Biomass
Increment
Emissions
4.000
Net Forest
Land
2.000
0
Non-CO2
emissions
Removals
Afforestation
-2.000
-4.000
Fellings
-6.000
Wildfires
(kt CO2 eq)
-8.000
Emissions / removals of GHG (in CO2 eq) from different activities (lines) and net removals from the
Forest Land category (bars)
IPCC Source / Sink Categories
A. Forest Land
A1. Forest Land remaining Forest Land
Living Biomass
Dead Organic Matter
Soils
CO2
N2O
CH4
Method
Emission
factor
Method
Emission
factor
Method
Emission
factor
D, CS, T2, T1
D, T2, CS
T1, T2
T1
CS, D
CS, D
CS, D
T1
T1
T1
D
D
D
T1
T1
T1
D
D
D
Slide 18
A1. Forest Land remaining Forest Land
Methodology relies on the carbon flux approach
∆CFF =
∆CFF = ∆CFFLB + ∆CFFDOM
ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στις Δασικές
εκτάσεις που παραμένουν Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CFFLB = ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στη βιομάζα
(υπέργεια και υπόγεια) στις Δασικές εκτάσεις που παραμένουν
Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CFFDOM = ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στη νεκρή
οργανική ύλη (νεκρό ξύλο και φυλλάδα) στις Δασικές εκτάσεις που
παραμένουν Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
Change in carbon stocks in living biomass
∆CFFLB = ∆CFFG – ∆CFFL
∆CFFG = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα λόγω αύξησης
της βιομάζας , t C yr-1
∆CFFL = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω μείωσης
της βιομάζας, t C yr-1
A i = επιφάνεια των Δασικών εκτάσεων που παραμένουν Δασικές
∆CFFG = [ ∑ i (A i • GTOTALi) • CF ] +
εκτάσεις, κατά δασικό τύπο (i = 1 εως 6), ha
GTOTALi = μέσος ετήσιος ρυθμός προσαύξησης της ολικής
ξηρής βιομάζας, ανά δασικό τύπο,
∆CFFGR βιομάζας -1σε μονάδες
-1
t d.m. ha yr
CF = περιεκτικότητα της ξηρής βιομάζας σε άνθρακα, t C (t
d.m.) –1
∆CFFGR = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της
επαναβλάστησης σε καμένες εκτάσεις, ανά δασικό τύπο, t C yr-1
Slide 19
A1. Forest Land remaining Forest Land
GW = μέσος ετήσιος ρυθμός προσαύξησης της υπέργειας
GTOTAL = GW • (1 + R)
βιομάζας, t d.m. ha-1 yr-1
R = σχέση υπόγειας – υπέργειας βιομάζας σχετική με την
προσαύξηση
= μέση ετήσια καθαρή προσαύξηση στον εμπορεύσιμο όγκο,
ha-1 yr-1
D = πυκνότητα του ξύλου, t d.m. m-3
IV
GW = IV • D • BEF1
m3
BEF1 = συντελεστής επέκτασης της βιομάζας για την μετατροπή
της καθαρής ετήσιας προσαύξησης του εμπορεύσιμου όγκου σε
προσαύξηση υπέργειας δενδρώδους βιομάζας
Forest type
A
(kha)
Iv
(m3
ha-1
D
yr-1)
(t d.m.
m-3)
BEF1
R
(dimensionless)
(dimensionless)
543.31
1.47
0.40
1.15
0.46
2.75
10.69
0.40
1.15
0.23
Pinus sp. & other Conifers
883.55
1.23
0.42
1.05
0.46
Fagus sp.
336.64
2.77
0.58
1.20
0.43
1.471.84
0.47
0.58
1.20
0.35
121.10
2.21
0.55
1.20
0.43
Abies sp.
Picea abies
Quercus sp.
Other Deciduous
Slide 20
A1. Forest Land remaining Forest Land
∆CFFL = LF+FG + LWildfires
LF+FG = ετήσια απώλεια άνθρακα από τις υλοτομίες τεχνικού και
βιομηχανικού ξύλου και καυσόξυλου, t C yr-1
LWildfires = ετήσια απώλεια άνθρακα από τις πυρκαγιές, t C yr-1
LF+FG = ∑i (Hi / UB + FGi ) • Di • BEF2 i • CF
= ετήσιος όγκος τεχνικού και βιομηχανικού λήμματος, ανά
κατηγορία δασικού είδους (i = 1 εως 7), άφλοια στρογγυλή
ξυλεία, m3 yr-1
UB = ποσοστό φλοιού στον κορμό
FGi = ετήσιος όγκος καυσόξυλων, ανά κατηγορία δασικού
είδους, έμφλοια στρογγυλή ξυλεία, m3 yr-1
BEF2 i = συντελεστής επέκτασης βιομάζας για την μετατροπή
του όγκου του λήμματος σε ολική υπέργεια βιομάζα (έμφλοια),
ανά κατηγορία δασικού είδους,
Hi
LWildfires > Για τον υπολογισμό των αλλαγών στα αποθέματα άνθρακα από τις δασικές πυρκαγιές
αναπτύχθηκε Εθνική Μεθοδολογία
Ο ΟΒΠ ΧΓΑΧΓΔ προτείνει όταν χρησιμοποιούνται μέθοδοι που δεν συμπεριλαμβάνουν απορροφήσεις από την
επαναβλάστηση μετά τις διαταραχές, ότι δεν είναι απαραίτητο να υπολογίζονται οι σχετικές εκπομπές CO2. Η
προτεινόμενη παραδοχή, ότι οι απορροφήσεις από την επαναβλάστηση ισορροπούν τις εκπομπές από τις πυρκαγιές
είναι ρεαλιστική, δεδομένου ότι η καμένη έκταση ανακτά πλήρως τη χαμένη βιομάζα, αν η βιομάζα που καίγεται κάθε
χρόνο – ή ορθότερα, κάθε δεκαετία λόγω της μεγάλης φυσικής διακύμανσης του φαινομένου – παραμένει σταθερή.
Slide 21
A1. Forest Land remaining Forest Land
140
Area of Other
Wooded Land
burnt
(kha)
120
100
Area of Forest
burnt
80
60
10 yr moving
average of
Forest Land
burnt
40
20
19
55
19
58
19
61
19
64
19
67
19
70
19
73
19
76
19
79
19
82
19
85
19
88
19
91
19
94
19
97
20
00
20
03
0
Η μέση έκταση που καίγεται κάθε χρόνο κατά τις δεκαετίες του 80’ και 90’ είναι κατά τέσσερις
περίπου φορές μεγαλύτερη από αυτή της δεκαετίας του 60’, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι
ο αυξημένος άνθρακας που έχει απολεσθεί δεν έχει ακόμη απορροφηθεί από την επαναβλάστηση.
Αυτή η αύξηση στην καμένη έκταση προκαλεί καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου λόγω της
διαφοράς φάσης στις δύο διεργασίες .
Slide 22
A1. Forest Land remaining Forest Land
LWildfires = LWoxid + LWtrans
= ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της
οξείδωσης της βιομάζας, t C yr-1
LWtrans = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της
μεταφοράς βιομάζας στη νεκρή οργανική ύλη, t C yr-1
LWoxid
LWoxid = ∑i Adisturbance i • BW i • (1 – fBL i) • CF
LWtrans = ∑i Adisturbance i • BW i • fBL i • CF
Adisturbance i
= καμένη δασική έκταση , ανά δασικό τύπο (i = 21), ha
yr-1
BW i = μέσο απόθεμα βιομάζας, ανά δασικό τύπο, t d.m. ha-1
fBL i = κλάσμα της βιομάζας που μεταφέρθηκε στη νεκρή οργανική
ύλη, ανά δασικό τύπο
BW = (V • D • BEF2 + BWunderstorey) • CF
μετατροπή
όγκου ξυλαποθέματος σε ολική υπέργεια βιομάζα
BWunderstorey = μέσο απόθεμα βιομάζας της βλάστησης του υπορόφου,
t d.m. ha-1
k
∆CFFGR =
V = μέσος όγκος του ξυλαποθέματος, έμφλοιος, m3 ha-1
D = πυκνότητα ξύλου, t d.m. m-3
BEF2 = συντελεστής επέκτασης της βιομάζας για την
(1/35) • LWildfires i
i
i k 34
όπου k το απογραφόμενο έτος.
Slide 23
A1. Forest Land remaining Forest Land
Change in carbon stocks in dead organic matter
∆CFFDW = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα
∆CFFDW = ∆CFFDWinto – ∆CFFDWout
στο νεκρό ξύλο στις καμένες περιοχές, t C yr-1
∆CFFDWinto = ετήσια αύξηση στα αποθέματα
άνθρακα από τη βιομάζα που μεταφέρθηκε μέσα στην
αποθήκη νεκρού ξύλου, t C yr-1
∆CFFDWout = ετήσια μείωση στα αποθέματα
άνθρακα από τη βιομάζα που μεταφέρθηκε έξω από
την αποθήκη νεκρού ξύλου, t C yr-1
∆CFFDWinto = LWtrans
k
∆CFFDWout =
i
(1/10) • ∆CFFDWinto
i k 9
i
Non - CO2 greenhouse gas emissions
CH4 Emissions = LWoxid • 0.012 • 16/12
CO Emissions = LWoxid • 0.06 • 28/12
N2O Emissions = LWoxid • (N/C ratio) • 0.007 • 44/28
NOx Emissions = LWoxid • (N/C ratio) • 0.121 • 46/14
Slide 24
A1. Forest Land remaining Forest Land
3.000
(kt CO2 eq)
GHG
emissions
2.500
CO2
removals
Emissions
2.000
1.500
1.000
500
CO2 oxidised directly
Non-CO 2
CO2 emissions from DOM decomposition
Net
emissions/
removals
due to
wildfires
Removals
0
-500
CO2 removals due to regrowth
-1.000
-1.500
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
GHG emissions and removals (in CO2 eq) from wildfires (various processes and their net
effect) during the period 1990 - 2004
Slide 25
A2. Land converted to Forest Land
IPCC Source / Sink Categories
A. Forest Land
A2. Land converted to Forest Land
CO2
N2O
CH4
Method
Emission factor
Method
Emission
factor
Method
Emissio
n factor
T1, T2
D
T1
D
T1
D
∆CLF = (∆CLFLB + ∆CLFDOM + ∆CLFSoils)
∆CLF
= ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στις
εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CLFLB = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στη
βιομάζα (υπέργεια και υπόγεια βιομάζα) στις εκτάσεις που
μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CLFDOM = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στη
νεκρή οργανική ύλη (νεκρό ξύλο και φυλλάδα) στις εκτάσεις
που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CLFSoils = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στα
εδάφη στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t
C yr-1
∆CLFLB = (∆CLFGROWTH + ∆CLFCONVERSION – ∆CLFLOSS)
∆CLFGROWTH = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα από
τη προσαύξηση της βιομάζας, t C yr-1
∆CLFCONVERSION = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα
στη βιομάζα λόγω της μετατροπής, tC yr-1
∆CLFLOSS = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω
απώλειας βιομάζας στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε
Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
Slide 26
A2. Land converted to Forest Land
(kt CO2 yr-1)
500
CO2
sequestration
in living
biomass in
croplands
afforested
60
450
400
350
50
40
300
250
Area of
Cropland
converted to
Forest Land
(cumulative)
(kha)
30
200
150
100
20
10
50
0
19
90
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
0
Carbon sequestration in living
biomass and area of Croplands
converted to Forest land
during 1990-2004
Change in carbon stocks in soil
∆CLFSoils = ∆CLFMineral = [ ∑i (SOCREF – SOCCropland i ) • Aaff i ] / Taff
∆CLFMineral = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στα ανόργανα εδάφη, t C yr-1
SOCREF i = απόθεμα οργανικού άνθρακα αναφοράς, στο φυσικό οικοσύστημα, σε συγκεκριμένο
εδαφικό τύπο, t C ha-1
SOCCropland i = απόθεμα οργανικού άνθρακα στην προηγούμενη γεωργική χρήση, ανά τύπο
καλλιέργειας, t C yr –1
Aaff i = επιφάνεια της γεωργικής έκτασης που δασώθηκε, ανά τύπο καλλιέργειας, ha
Taff = διάρκεια για την μετάβαση από SOCCropland σε SOCREF, yr
Slide 27
B1. Cropland remaining Cropland
CO2
IPCC Source / Sink Categories
B. Cropland
B1. Cropland remaining Cropland
Living Biomass
Soils
N2O
CH4
Method
Emission
factor
T2, T1
T2
CS, D
CS
T1
D
Method
Emission
factor
Method
Emission
factor
( kha)
Vegetables &
other garden
crops
Vineyards
4000
3500
3000
2500
Tree crops
2000
Areas of cropland
in Greece since 1963 (fallow land excluded)
1500
Crops on arable
land
1000
Total Cropland
500
2003
2001
1999
1997
1995
1993
1991
1989
1987
1985
1983
1981
1979
1977
1975
1973
1971
1969
1967
1965
1963
0
• Η συνολική επιφάνεια των αγροτικών εκτάσεων στην Ελλάδα μειώθηκε την τελευταία 20ετία
• Oι εκτάσεις των δενδρωδών καλλιεργειών τα τελευταία 40 έτη έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, κυρίως
σε βάρος των εκτάσεων των καλλιεργούμενων σιτηρών
Slide 28
B1. Cropland remaining Cropland
∆CCCLB
= ετήσια μεταβολή στα αποθέματα άνθρακα
στην βιομάζα στις γεωργικές εκτάσεις που παραμένουν
γεωργικές εκτάσεις και αλλάζουν είδος καλλιέργειας, t
C yr-1
∆CCCG = ετήσια αύξηση των αποθεμάτων άνθρακα
λόγω αύξησης της βιομάζας σε νέες φυτείες, t C yr-1
∆CCCL = ετήσια μείωση των αποθεμάτων άνθρακα
λόγω απώλειας κατά την αντικατάσταση καλλιεργειών,
t C yr-1
∆CCC = ∆CCCLB + ∆CCCSoils
∆CCCLB = ∆CCCG – ∆CCCL
C CC
G
k
i
1
j k ( λ i / 2 ) 1
λi/2
A planted ij G W i CF
Aplantedij = έκταση νέας καλλιέργειας, ανά είδος (i = 17),
G W ,i
B M ,i
i
/ 2
∆CCCL = ∑i Aeradicatedi • BM i
Biomass
Sink
Steady State
t
en
m
ce
la
ep
R
BM
Growth
Establishment
0
Maturity
λ/2
λ
Time
ha yr-1
GWi = ετήσιος ρυθμός αύξησης της βιομάζας σε νέες
φυτείες ανά καλλιεργούμενο είδος, t d.m. ha-1 yr-1
CF = περιεκτικότητα της ξηρής βιομάζας σε άνθρακα, t C
(t d.m.) –1
k = το απογραφόμενο έτος
BM i = μέσο απόθεμα βιομάζας κατά την ωριμότητα, ανά
είδος καλλιέργειας, d.m. ha-1
λ i = μέσος χρόνος του κύκλου αντικατάστασης, ανά
είδος καλλιέργειας, yr
Aeradicatedi = καλλιεργειών που αντικαταστάθηκαν, ανά
είδος καλλιέργειας (i = 17), ha yr-1
Slide 29
B1. Cropland remaining Cropland
SOC0 = απόθεμα οργανικού άνθρακα στο έδαφος
κατά το απογραφόμενο έτος, t C yr-1
Change in carbon stocks in soils
SOC(0-T) = απόθεμα οργανικού άνθρακα στο
έδαφος Τ έτη πριν το απογραφόμενο έτος t C yr-1
T = χρονική διάρκεια της απογραφής έτη, yr
A = εδαφική έκταση ανά κατηγορία, ha
∆CCCSoils = ∆CCCMineral – ∆CCCOrganic
i δείκτης που αντιπροσωπεύει το πλήθος των ειδών
καλλιέργειας (i = 13)
SOCREF = απόθεμα αναφοράς οργανικού άνθρακα
στο έδαφος, t C ha-1
∆CCCMineral = [ ∑i (SOC0 • A) i - ∑i (SOC(0-T) • A) i ] / T FLU = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για
χρήσεις γης ή αλλαγές χρήσης γης
FMG = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για
πρακτικές άροσης
SOC = SOCREF • FLU• FMG• FI
FI = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για εισροές
οργανικών υλών
∆CCCOrganic
∆CCCOrganic = AOrganic • EF
= ετήσια μεταβολή στα αποθέματα
άνθρακα στα καλλιεργούμενα οργανικά εδάφη στις
γεωργικές εκτάσεις που παραμένουν γεωργικές, t C
yr-1
AOrganic = έκταση των καλλιεργούμενων
οργανικών εδαφών, ha
EF = συντελεστής εκπομπής καλλιεργούμενων
οργανικών εδαφών, t C ha-1yr-1
Slide 30
Υποχρεώσεις αναφοράς αερίων του θερμοκηπίου στο
πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο
•
•
•
•
άρθρο 5 του ΠΚ: σε όλα τα ΕΣυμβαλλόμενα Μέρη του Παραρτήματος Ι της Σύμβασης, τα
οποία έχουν κυρώσει το Πρωτόκολλο, θα πρέπει να υπάρχει ένα Εθνικό Σύστημα (National
System) για την εκτίμηση των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου, το
οποίο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο ένα έτος πριν την έναρξη της πρώτης
περιόδου δέσμευσης (1/1/2007)
άρθρα 3.3 και 3.4 του ΠΚ: για την εκτίμηση των συνολικών εκπομπών της χώρας σε σχέση με
το στόχο του Πρωτοκόλλου θα υπολογίζονται οι δραστηριότητες οι οποίες ορίζονται στα
άρθρα 3.3 και 3.4 και είναι η Δάσωση, η Αναδάσωση και η Αποδάσωση (άρθρο 3.3) και, αν
επιλεγούν, η Διαχείριση Γεωργικών κτάσεων, Δασών, Βοσκοτόπων και η Επαναβλάστηση.
Απόφαση 15/CP.10 (Buenos Aires , 2004): για την ετοιμασία της απογραφής στο πλαίσιο του
ΠΚ για την πρώτη περίοδο δεσμεύσεων συμφωνήθηκε να εφαρμοσθεί ο ΟΒΠ για τις ΧΓΑΧΓΔ
Απόφαση 15/CP.10 (Buenos Aires , 2004): ορίστηκαν οι Κοινοί Πίνακες Αναφοράς που θα
χρησιμοποιηθούν στην αναφορά των εκπομπών / απορροφήσεων από τις δραστηριότητες
των άρθρων 3.3 και 3.4, ενώ το Παράρτημα Ι ορίζει τις πληροφορίες που πρέπει να
αναφέρονται κάθε χρόνο για τις δραστηριότητες αυτές
Slide 31
Απογραφή για τη Σύμβαση
Slide 32
Απογραφή για το Κυότο
Slide 33
Απογραφή LULUCF 2010
Land use , land use change and forestry
• Forest land remaining forest land = Forest Management (3.4)
C flux approach
C stock change approach
1147 Διαχειριστικές μελέτες
458 δασικά συμπλέγματα
1.167.125 εκτάρια δασοσκεπούς έκτασης (~ 35% των ψηλών δασών)
Forest Land CO2
246 Δάση = Χοάνη (53,7)
0
212 Δάση = Πηγή (46,3%)
-500
-1000
-1500
-2000
-2500
-3000
-3500
-4000
-4500
-5000
Forest Land 2009
Forest Land 2010 March
Slide 34
• Εκτιμήσεις σε επίπεδο νομού
•Αλλαγές χρήσεων γης (βάση 12308 εγγραφές, 1990-2008)
Forest land
Grassland
Grassland
Settlements
Cropland
Wetlands
Other land
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ
Ο ρόλος των δασών στον κύκλο του άνθρακα
Διεθνείς πολιτικές και η ελληνική απογραφή
αερίων του θερμοκηπίου
Μπάμπης Πέτσικος
Αθήνα 18 Μαρτίου 2010
Slide 2
ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Mitigation
Ο παγκοσμιος κύκλος του C
Οικοσυστήματα - ορισμοί
Υποχρεώσεις αναφοράς
Απογραφή 2005
Απογραφή 2010
Adaptation
Slide 3
Fate of Anthropogenic CO2 Emissions (2000-2007)
1.5 Pg C y-1
4.2 Pg y-1
Atmosphere
46%
2.6 Pg y-1
+
Land
29%
7.5 Pg C y-1
2.3 Pg y-1
Oceans
26%
•Canadell et al. 2007, PNAS (updated)
Slide 4
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
deforestation
tropics
extra-tropics
1.5
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
Slide 5
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
1.5
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
Slide 6
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
1.5
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
Slide 7
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
atmospheric CO2
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
1.5
4.2
Slide 8
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
Source
7.5
deforestation
atmospheric CO2
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
2000-2007
ocean
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
1.5
4.2
2.3
Slide 9
Human Perturbation of the Global Carbon Budget
2000-2007
Source
7.5
deforestation
atmospheric CO2
1.5
4.2
Sink
CO2 flux (Pg C y-1)
fossil fuel emissions
land
ocean
Time (y)
•Global Carbon Project (2008)
2.6
2.3
Slide 10
Emissions = Εκπομπές
Removals = Απορροφήσεις
Sequestration =
Δέσμευση και αποθήκευση
Pool = Αποθήκη
Stock = Απόθεμα
Sink = Χοάνη
Source = Πηγή
Slide 11
Υποχρεώσεις αναφοράς αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της Σύμβασης
- Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή
•
Άρθρο 4 της Σύμβασης – Πλαίσιο: οι χώρες του Παραρτήματος Ι έχουν την υποχρέωση
υποβολής εθνικών εκθέσεων απογραφών των εκπομπών και απορροφήσεων των αερίων
του θερμοκηπίου.
•
Απόφαση 9/CP.2 (Geneva, 1996): ετήσια υποβολή των εθνικών εκθέσεων απογραφών
των εκπομπών και απορροφήσεων των αερίων του θερμοκηπίου.
•
Απόφαση 2/CP.3 (Kyoto, 1997): σύμφωνα με τις Αναθεωρημένες (1996)
Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη σύνταξη των εθνικών απογραφών εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου του IPCC.
•
Απόφαση 13/CP.9 (Milan, 2003): υιοθέτηση του Οδηγού Βέλτιστων Πρακτικών για τις
Χρήσεις Γης, Αλλαγές Χρήσεων Γης και Δασοπονία (Good Practice Guidance for Land Use,
Land Use Change and Forestry, 2003) στις εθνικές απογραφές εκπομπών/απορροφήσεων
αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της Σύμβασης από το 2005 και μετά.
•
Απόφαση 13/CP.9 (Milan, 2003) : υιοθετήθηκαν οι νέοι Κοινοί Πίνακες Αναφοράς για
τον τομέα αυτό, οι οποίοι χρησιμοποιούνται δοκιμαστικά στην απογραφή του 2005.
•
Απόφαση 14/CP.11 (Montreal, 2005): υιοθετήθηκαν οι νέοι τροποποιημένοι Κοινοί
Πίνακες Αναφοράς για τον τομέα αυτό, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στην απογραφή του
2007 και μετά.
Slide 12
Απογραφή LUCF -2004
Land use change and forestry
According to the Revised 1996 IPCC Guidelines for National GHG
Inventories
• Forestry, on-going
management, land-use
practices
A. Changes in Forest and Other
Woody Biomass Stocks
B. Forest and Grassland
Conversion
• Land use change
C.
Abandonment of Managed
Lands
D. CO2 Emissions and Removals
from Soil
the estimates presented here are only indicative of the level of the
possible emissions/removals from the sector...
Slide 13
From Forest Inventory Data to GHG Inventory
Carbon Balance
requested in GHG
Inventories
Net Annual Increment (NAI)
estimated by NFIs
Methodology relies on the carbon flux approach
NBP = Net Annual Increment – Emissions from Fellings – Emissions from Wildfires
1st NFI
Ετήσιος Απολογισμός Δραστηριοτήτων Δασ. Υπηρεσιών
Slide 14
Απογραφή LULUCF 2005-2009
Land use , land use change and forestry
According to the 2003 GPG LULUCF
IPCC source / sink categories
A. Forest Land
B. Cropland C. Grassland D. Wetlands E. Settlements F. Other Land
1. Forest Land remaining Forest Land
2. Land converted to Forest Land
…..
…..
…..
…..
…….
…….
……
……
…..
…..
2.1 Cropland converted to Forest Land
…..
……
……
……
…..
2.2 Grassland converted to Forest Land
……
……
……
……
……
2.3 Wetlands converted to Forest Land
……
……
…….
……
……
2.4 Settlements converted to Forest Land ……
……
……
……
……
2.5 Other Land converted to Forest Land ……
……
……
……
…….
Για κάθε κατηγορία/ υποκατηγορία αναφέρονται:
οι αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα
σε πέντε αποθήκες άνθρακα (carbon pools)
• Aboveground Biomass
• Belowground Biomass
• Dead Wood
• Litter
• Soil Organic Matter
και οι εκπομπές των άλλων αερίων του φαινομένου του
θερμοκηπίου
• CH4
• N2O
• NOx
• CO
Slide 15
LULUCF
Representation of land areas
Για την ταξινόμηση των εδαφών ανά χρήση γης χρησιμοποιήθηκε ένας συνδυασμός των προσεγγίσεων 1 και 2
που περιγράφονται στον ΟΒΠ ΧΓΑΧΓΔ. Στοιχεία για τη δημιουργία της απαραίτητης για την απογραφή βάσης
δεδομένων χρήσεων γης αντλήθηκαν από υπάρχουσες βάσεις δεδομένων:
•την "Πρώτη Εθνική Απογραφή Δασών" (στο εξής 1η ΕΑΔ) της γενικής Γραμματείας Δασών και Φυσικού
Περιβάλλοντος (ΓΓΔΦΠ, 1992, 1994) του Υπουργείου Γεωργίας
•τη "Γεωργική Στατιστική της Ελλάδας" της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ, Ετήσια έντυπη Έκδοση)
•τον ‘Ετήσιο Απολογισμό Δραστηριοτήτων Δασικών Υπηρεσιών’ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και
Τροφίμων (Ετήσια έντυπη Έκδοση)
•την "Κατανομή της Εκτάσεως της Χώρας κατά Βασικές Κατηγορίες Χρήσεως" της Εθνικής Στατιστικής
Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ, ανά δεκαετία)
Προηγούμενο
Απογραέτος
φόμενο έτος
Δασικές
εκτάσεις
Γεωργικές
εκτάσεις
Χορτολίβαδα
Υγρότοποι
Οικισμοί
Άλλη Γη
Δασικές εκτάσεις
X 1)
X
NE 2)
NO3)
NO
NO
Γεωργικές εκτάσεις
NO
X
NO
NO
NO
NO
Χορτολίβαδα
ΝΕ
X
X
NO
NO
NO
Υγρότοποι
ΝΕ
ΝΕ
ΝΕ
X
ΝΕ
ΝΕ
Οικισμοί
ΝΕ
ΝΕ
ΝΕ
ΝΟ
X
ΝΕ
Άλλη Γη
ΝΕ
NO
ΝΕ
NO
NO
X
1)
2)
3)
X: Εκτάσεις αναφέρονται
ΝΕ: Δεν υπολογίζεται (Not Estimated)
ΝΟ: Δεν υφίσταται η συγκεκριμένη δραστηριότητα (Not Occurring)
Slide 16
Source
Forest Land
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
Summary
1990
LULUCF
1.000
0
-1.000
Sink
Cropland
Grassland
-2.000
-3.000
-4.000
TOTAL
LULUCF
-5.000
(kt CO2 eq)
-6.000
Net GHG emissions / removals (in kt CO2 eq) from the Land Use, Land Use Change and
Forestry sector by category (bars) and total (line) for the period 1990 – 2004
• The magnitude of the LULUCF sink increased by 69% from 1990 to 2004
• Fluctuations in GHG removals are mainly attributed to fluctuation in areas of Forest Land burnt
by wildfires each year
• Grassland category appears as a small source of CH4 and N2O due to emissions during wildfires
Slide 17
04
20
03
20
01
02
20
20
00
99
20
19
97
98
19
19
95
96
19
19
94
93
19
19
91
92
19
19
19
90
A. Forest Land
Biomass
Increment
Emissions
4.000
Net Forest
Land
2.000
0
Non-CO2
emissions
Removals
Afforestation
-2.000
-4.000
Fellings
-6.000
Wildfires
(kt CO2 eq)
-8.000
Emissions / removals of GHG (in CO2 eq) from different activities (lines) and net removals from the
Forest Land category (bars)
IPCC Source / Sink Categories
A. Forest Land
A1. Forest Land remaining Forest Land
Living Biomass
Dead Organic Matter
Soils
CO2
N2O
CH4
Method
Emission
factor
Method
Emission
factor
Method
Emission
factor
D, CS, T2, T1
D, T2, CS
T1, T2
T1
CS, D
CS, D
CS, D
T1
T1
T1
D
D
D
T1
T1
T1
D
D
D
Slide 18
A1. Forest Land remaining Forest Land
Methodology relies on the carbon flux approach
∆CFF =
∆CFF = ∆CFFLB + ∆CFFDOM
ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στις Δασικές
εκτάσεις που παραμένουν Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CFFLB = ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στη βιομάζα
(υπέργεια και υπόγεια) στις Δασικές εκτάσεις που παραμένουν
Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CFFDOM = ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στη νεκρή
οργανική ύλη (νεκρό ξύλο και φυλλάδα) στις Δασικές εκτάσεις που
παραμένουν Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
Change in carbon stocks in living biomass
∆CFFLB = ∆CFFG – ∆CFFL
∆CFFG = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα λόγω αύξησης
της βιομάζας , t C yr-1
∆CFFL = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω μείωσης
της βιομάζας, t C yr-1
A i = επιφάνεια των Δασικών εκτάσεων που παραμένουν Δασικές
∆CFFG = [ ∑ i (A i • GTOTALi) • CF ] +
εκτάσεις, κατά δασικό τύπο (i = 1 εως 6), ha
GTOTALi = μέσος ετήσιος ρυθμός προσαύξησης της ολικής
ξηρής βιομάζας, ανά δασικό τύπο,
∆CFFGR βιομάζας -1σε μονάδες
-1
t d.m. ha yr
CF = περιεκτικότητα της ξηρής βιομάζας σε άνθρακα, t C (t
d.m.) –1
∆CFFGR = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της
επαναβλάστησης σε καμένες εκτάσεις, ανά δασικό τύπο, t C yr-1
Slide 19
A1. Forest Land remaining Forest Land
GW = μέσος ετήσιος ρυθμός προσαύξησης της υπέργειας
GTOTAL = GW • (1 + R)
βιομάζας, t d.m. ha-1 yr-1
R = σχέση υπόγειας – υπέργειας βιομάζας σχετική με την
προσαύξηση
= μέση ετήσια καθαρή προσαύξηση στον εμπορεύσιμο όγκο,
ha-1 yr-1
D = πυκνότητα του ξύλου, t d.m. m-3
IV
GW = IV • D • BEF1
m3
BEF1 = συντελεστής επέκτασης της βιομάζας για την μετατροπή
της καθαρής ετήσιας προσαύξησης του εμπορεύσιμου όγκου σε
προσαύξηση υπέργειας δενδρώδους βιομάζας
Forest type
A
(kha)
Iv
(m3
ha-1
D
yr-1)
(t d.m.
m-3)
BEF1
R
(dimensionless)
(dimensionless)
543.31
1.47
0.40
1.15
0.46
2.75
10.69
0.40
1.15
0.23
Pinus sp. & other Conifers
883.55
1.23
0.42
1.05
0.46
Fagus sp.
336.64
2.77
0.58
1.20
0.43
1.471.84
0.47
0.58
1.20
0.35
121.10
2.21
0.55
1.20
0.43
Abies sp.
Picea abies
Quercus sp.
Other Deciduous
Slide 20
A1. Forest Land remaining Forest Land
∆CFFL = LF+FG + LWildfires
LF+FG = ετήσια απώλεια άνθρακα από τις υλοτομίες τεχνικού και
βιομηχανικού ξύλου και καυσόξυλου, t C yr-1
LWildfires = ετήσια απώλεια άνθρακα από τις πυρκαγιές, t C yr-1
LF+FG = ∑i (Hi / UB + FGi ) • Di • BEF2 i • CF
= ετήσιος όγκος τεχνικού και βιομηχανικού λήμματος, ανά
κατηγορία δασικού είδους (i = 1 εως 7), άφλοια στρογγυλή
ξυλεία, m3 yr-1
UB = ποσοστό φλοιού στον κορμό
FGi = ετήσιος όγκος καυσόξυλων, ανά κατηγορία δασικού
είδους, έμφλοια στρογγυλή ξυλεία, m3 yr-1
BEF2 i = συντελεστής επέκτασης βιομάζας για την μετατροπή
του όγκου του λήμματος σε ολική υπέργεια βιομάζα (έμφλοια),
ανά κατηγορία δασικού είδους,
Hi
LWildfires > Για τον υπολογισμό των αλλαγών στα αποθέματα άνθρακα από τις δασικές πυρκαγιές
αναπτύχθηκε Εθνική Μεθοδολογία
Ο ΟΒΠ ΧΓΑΧΓΔ προτείνει όταν χρησιμοποιούνται μέθοδοι που δεν συμπεριλαμβάνουν απορροφήσεις από την
επαναβλάστηση μετά τις διαταραχές, ότι δεν είναι απαραίτητο να υπολογίζονται οι σχετικές εκπομπές CO2. Η
προτεινόμενη παραδοχή, ότι οι απορροφήσεις από την επαναβλάστηση ισορροπούν τις εκπομπές από τις πυρκαγιές
είναι ρεαλιστική, δεδομένου ότι η καμένη έκταση ανακτά πλήρως τη χαμένη βιομάζα, αν η βιομάζα που καίγεται κάθε
χρόνο – ή ορθότερα, κάθε δεκαετία λόγω της μεγάλης φυσικής διακύμανσης του φαινομένου – παραμένει σταθερή.
Slide 21
A1. Forest Land remaining Forest Land
140
Area of Other
Wooded Land
burnt
(kha)
120
100
Area of Forest
burnt
80
60
10 yr moving
average of
Forest Land
burnt
40
20
19
55
19
58
19
61
19
64
19
67
19
70
19
73
19
76
19
79
19
82
19
85
19
88
19
91
19
94
19
97
20
00
20
03
0
Η μέση έκταση που καίγεται κάθε χρόνο κατά τις δεκαετίες του 80’ και 90’ είναι κατά τέσσερις
περίπου φορές μεγαλύτερη από αυτή της δεκαετίας του 60’, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι
ο αυξημένος άνθρακας που έχει απολεσθεί δεν έχει ακόμη απορροφηθεί από την επαναβλάστηση.
Αυτή η αύξηση στην καμένη έκταση προκαλεί καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου λόγω της
διαφοράς φάσης στις δύο διεργασίες .
Slide 22
A1. Forest Land remaining Forest Land
LWildfires = LWoxid + LWtrans
= ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της
οξείδωσης της βιομάζας, t C yr-1
LWtrans = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της
μεταφοράς βιομάζας στη νεκρή οργανική ύλη, t C yr-1
LWoxid
LWoxid = ∑i Adisturbance i • BW i • (1 – fBL i) • CF
LWtrans = ∑i Adisturbance i • BW i • fBL i • CF
Adisturbance i
= καμένη δασική έκταση , ανά δασικό τύπο (i = 21), ha
yr-1
BW i = μέσο απόθεμα βιομάζας, ανά δασικό τύπο, t d.m. ha-1
fBL i = κλάσμα της βιομάζας που μεταφέρθηκε στη νεκρή οργανική
ύλη, ανά δασικό τύπο
BW = (V • D • BEF2 + BWunderstorey) • CF
μετατροπή
όγκου ξυλαποθέματος σε ολική υπέργεια βιομάζα
BWunderstorey = μέσο απόθεμα βιομάζας της βλάστησης του υπορόφου,
t d.m. ha-1
k
∆CFFGR =
V = μέσος όγκος του ξυλαποθέματος, έμφλοιος, m3 ha-1
D = πυκνότητα ξύλου, t d.m. m-3
BEF2 = συντελεστής επέκτασης της βιομάζας για την
(1/35) • LWildfires i
i
i k 34
όπου k το απογραφόμενο έτος.
Slide 23
A1. Forest Land remaining Forest Land
Change in carbon stocks in dead organic matter
∆CFFDW = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα
∆CFFDW = ∆CFFDWinto – ∆CFFDWout
στο νεκρό ξύλο στις καμένες περιοχές, t C yr-1
∆CFFDWinto = ετήσια αύξηση στα αποθέματα
άνθρακα από τη βιομάζα που μεταφέρθηκε μέσα στην
αποθήκη νεκρού ξύλου, t C yr-1
∆CFFDWout = ετήσια μείωση στα αποθέματα
άνθρακα από τη βιομάζα που μεταφέρθηκε έξω από
την αποθήκη νεκρού ξύλου, t C yr-1
∆CFFDWinto = LWtrans
k
∆CFFDWout =
i
(1/10) • ∆CFFDWinto
i k 9
i
Non - CO2 greenhouse gas emissions
CH4 Emissions = LWoxid • 0.012 • 16/12
CO Emissions = LWoxid • 0.06 • 28/12
N2O Emissions = LWoxid • (N/C ratio) • 0.007 • 44/28
NOx Emissions = LWoxid • (N/C ratio) • 0.121 • 46/14
Slide 24
A1. Forest Land remaining Forest Land
3.000
(kt CO2 eq)
GHG
emissions
2.500
CO2
removals
Emissions
2.000
1.500
1.000
500
CO2 oxidised directly
Non-CO 2
CO2 emissions from DOM decomposition
Net
emissions/
removals
due to
wildfires
Removals
0
-500
CO2 removals due to regrowth
-1.000
-1.500
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
GHG emissions and removals (in CO2 eq) from wildfires (various processes and their net
effect) during the period 1990 - 2004
Slide 25
A2. Land converted to Forest Land
IPCC Source / Sink Categories
A. Forest Land
A2. Land converted to Forest Land
CO2
N2O
CH4
Method
Emission factor
Method
Emission
factor
Method
Emissio
n factor
T1, T2
D
T1
D
T1
D
∆CLF = (∆CLFLB + ∆CLFDOM + ∆CLFSoils)
∆CLF
= ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στις
εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CLFLB = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στη
βιομάζα (υπέργεια και υπόγεια βιομάζα) στις εκτάσεις που
μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CLFDOM = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στη
νεκρή οργανική ύλη (νεκρό ξύλο και φυλλάδα) στις εκτάσεις
που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr-1
∆CLFSoils = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στα
εδάφη στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t
C yr-1
∆CLFLB = (∆CLFGROWTH + ∆CLFCONVERSION – ∆CLFLOSS)
∆CLFGROWTH = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα από
τη προσαύξηση της βιομάζας, t C yr-1
∆CLFCONVERSION = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα
στη βιομάζα λόγω της μετατροπής, tC yr-1
∆CLFLOSS = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω
απώλειας βιομάζας στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε
Δασικές εκτάσεις, t C yr-1
Slide 26
A2. Land converted to Forest Land
(kt CO2 yr-1)
500
CO2
sequestration
in living
biomass in
croplands
afforested
60
450
400
350
50
40
300
250
Area of
Cropland
converted to
Forest Land
(cumulative)
(kha)
30
200
150
100
20
10
50
0
19
90
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
0
Carbon sequestration in living
biomass and area of Croplands
converted to Forest land
during 1990-2004
Change in carbon stocks in soil
∆CLFSoils = ∆CLFMineral = [ ∑i (SOCREF – SOCCropland i ) • Aaff i ] / Taff
∆CLFMineral = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στα ανόργανα εδάφη, t C yr-1
SOCREF i = απόθεμα οργανικού άνθρακα αναφοράς, στο φυσικό οικοσύστημα, σε συγκεκριμένο
εδαφικό τύπο, t C ha-1
SOCCropland i = απόθεμα οργανικού άνθρακα στην προηγούμενη γεωργική χρήση, ανά τύπο
καλλιέργειας, t C yr –1
Aaff i = επιφάνεια της γεωργικής έκτασης που δασώθηκε, ανά τύπο καλλιέργειας, ha
Taff = διάρκεια για την μετάβαση από SOCCropland σε SOCREF, yr
Slide 27
B1. Cropland remaining Cropland
CO2
IPCC Source / Sink Categories
B. Cropland
B1. Cropland remaining Cropland
Living Biomass
Soils
N2O
CH4
Method
Emission
factor
T2, T1
T2
CS, D
CS
T1
D
Method
Emission
factor
Method
Emission
factor
( kha)
Vegetables &
other garden
crops
Vineyards
4000
3500
3000
2500
Tree crops
2000
Areas of cropland
in Greece since 1963 (fallow land excluded)
1500
Crops on arable
land
1000
Total Cropland
500
2003
2001
1999
1997
1995
1993
1991
1989
1987
1985
1983
1981
1979
1977
1975
1973
1971
1969
1967
1965
1963
0
• Η συνολική επιφάνεια των αγροτικών εκτάσεων στην Ελλάδα μειώθηκε την τελευταία 20ετία
• Oι εκτάσεις των δενδρωδών καλλιεργειών τα τελευταία 40 έτη έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, κυρίως
σε βάρος των εκτάσεων των καλλιεργούμενων σιτηρών
Slide 28
B1. Cropland remaining Cropland
∆CCCLB
= ετήσια μεταβολή στα αποθέματα άνθρακα
στην βιομάζα στις γεωργικές εκτάσεις που παραμένουν
γεωργικές εκτάσεις και αλλάζουν είδος καλλιέργειας, t
C yr-1
∆CCCG = ετήσια αύξηση των αποθεμάτων άνθρακα
λόγω αύξησης της βιομάζας σε νέες φυτείες, t C yr-1
∆CCCL = ετήσια μείωση των αποθεμάτων άνθρακα
λόγω απώλειας κατά την αντικατάσταση καλλιεργειών,
t C yr-1
∆CCC = ∆CCCLB + ∆CCCSoils
∆CCCLB = ∆CCCG – ∆CCCL
C CC
G
k
i
1
j k ( λ i / 2 ) 1
λi/2
A planted ij G W i CF
Aplantedij = έκταση νέας καλλιέργειας, ανά είδος (i = 17),
G W ,i
B M ,i
i
/ 2
∆CCCL = ∑i Aeradicatedi • BM i
Biomass
Sink
Steady State
t
en
m
ce
la
ep
R
BM
Growth
Establishment
0
Maturity
λ/2
λ
Time
ha yr-1
GWi = ετήσιος ρυθμός αύξησης της βιομάζας σε νέες
φυτείες ανά καλλιεργούμενο είδος, t d.m. ha-1 yr-1
CF = περιεκτικότητα της ξηρής βιομάζας σε άνθρακα, t C
(t d.m.) –1
k = το απογραφόμενο έτος
BM i = μέσο απόθεμα βιομάζας κατά την ωριμότητα, ανά
είδος καλλιέργειας, d.m. ha-1
λ i = μέσος χρόνος του κύκλου αντικατάστασης, ανά
είδος καλλιέργειας, yr
Aeradicatedi = καλλιεργειών που αντικαταστάθηκαν, ανά
είδος καλλιέργειας (i = 17), ha yr-1
Slide 29
B1. Cropland remaining Cropland
SOC0 = απόθεμα οργανικού άνθρακα στο έδαφος
κατά το απογραφόμενο έτος, t C yr-1
Change in carbon stocks in soils
SOC(0-T) = απόθεμα οργανικού άνθρακα στο
έδαφος Τ έτη πριν το απογραφόμενο έτος t C yr-1
T = χρονική διάρκεια της απογραφής έτη, yr
A = εδαφική έκταση ανά κατηγορία, ha
∆CCCSoils = ∆CCCMineral – ∆CCCOrganic
i δείκτης που αντιπροσωπεύει το πλήθος των ειδών
καλλιέργειας (i = 13)
SOCREF = απόθεμα αναφοράς οργανικού άνθρακα
στο έδαφος, t C ha-1
∆CCCMineral = [ ∑i (SOC0 • A) i - ∑i (SOC(0-T) • A) i ] / T FLU = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για
χρήσεις γης ή αλλαγές χρήσης γης
FMG = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για
πρακτικές άροσης
SOC = SOCREF • FLU• FMG• FI
FI = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για εισροές
οργανικών υλών
∆CCCOrganic
∆CCCOrganic = AOrganic • EF
= ετήσια μεταβολή στα αποθέματα
άνθρακα στα καλλιεργούμενα οργανικά εδάφη στις
γεωργικές εκτάσεις που παραμένουν γεωργικές, t C
yr-1
AOrganic = έκταση των καλλιεργούμενων
οργανικών εδαφών, ha
EF = συντελεστής εκπομπής καλλιεργούμενων
οργανικών εδαφών, t C ha-1yr-1
Slide 30
Υποχρεώσεις αναφοράς αερίων του θερμοκηπίου στο
πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο
•
•
•
•
άρθρο 5 του ΠΚ: σε όλα τα ΕΣυμβαλλόμενα Μέρη του Παραρτήματος Ι της Σύμβασης, τα
οποία έχουν κυρώσει το Πρωτόκολλο, θα πρέπει να υπάρχει ένα Εθνικό Σύστημα (National
System) για την εκτίμηση των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου, το
οποίο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο ένα έτος πριν την έναρξη της πρώτης
περιόδου δέσμευσης (1/1/2007)
άρθρα 3.3 και 3.4 του ΠΚ: για την εκτίμηση των συνολικών εκπομπών της χώρας σε σχέση με
το στόχο του Πρωτοκόλλου θα υπολογίζονται οι δραστηριότητες οι οποίες ορίζονται στα
άρθρα 3.3 και 3.4 και είναι η Δάσωση, η Αναδάσωση και η Αποδάσωση (άρθρο 3.3) και, αν
επιλεγούν, η Διαχείριση Γεωργικών κτάσεων, Δασών, Βοσκοτόπων και η Επαναβλάστηση.
Απόφαση 15/CP.10 (Buenos Aires , 2004): για την ετοιμασία της απογραφής στο πλαίσιο του
ΠΚ για την πρώτη περίοδο δεσμεύσεων συμφωνήθηκε να εφαρμοσθεί ο ΟΒΠ για τις ΧΓΑΧΓΔ
Απόφαση 15/CP.10 (Buenos Aires , 2004): ορίστηκαν οι Κοινοί Πίνακες Αναφοράς που θα
χρησιμοποιηθούν στην αναφορά των εκπομπών / απορροφήσεων από τις δραστηριότητες
των άρθρων 3.3 και 3.4, ενώ το Παράρτημα Ι ορίζει τις πληροφορίες που πρέπει να
αναφέρονται κάθε χρόνο για τις δραστηριότητες αυτές
Slide 31
Απογραφή για τη Σύμβαση
Slide 32
Απογραφή για το Κυότο
Slide 33
Απογραφή LULUCF 2010
Land use , land use change and forestry
• Forest land remaining forest land = Forest Management (3.4)
C flux approach
C stock change approach
1147 Διαχειριστικές μελέτες
458 δασικά συμπλέγματα
1.167.125 εκτάρια δασοσκεπούς έκτασης (~ 35% των ψηλών δασών)
Forest Land CO2
246 Δάση = Χοάνη (53,7)
0
212 Δάση = Πηγή (46,3%)
-500
-1000
-1500
-2000
-2500
-3000
-3500
-4000
-4500
-5000
Forest Land 2009
Forest Land 2010 March
Slide 34
• Εκτιμήσεις σε επίπεδο νομού
•Αλλαγές χρήσεων γης (βάση 12308 εγγραφές, 1990-2008)
Forest land
Grassland
Grassland
Settlements
Cropland
Wetlands
Other land