Slide 1

INFORMATIEAVOND
EHBO-Vereniging “St.Joris“
11 MEI 2009
Leendert van der Velden


Slide 2

MARATHON VAN
AMERSFOORT
OP 14 JUNI 2009


Slide 3

Gezondheidsrisico’s tijdens een warme
dag die ook nog eens gepaard gaat
met een hoog vochtigheidsgehalte.
Welke gevaren kunnen er dan
optreden?


Slide 4

0:35

- Hyperthermie

- Dehydratie


Slide 5

HYPERTHERMIE


Slide 6

Indeling Oranje Kruis Boekje
- Hittekramp
- Warmtestuwing
- Hitteberoerte


Slide 7

Hittekramp
Verschijnselen:
Slachtoffer heeft pijn in spieren van armen en
benen
Behandeling:
- Afvoeren naar koele plaats
- Extra drinken in de vorm van een sportdrank


Slide 8

Warmtestuwing

-

Verschijnselen:
Klamme koude huid en hevig transpireren
Hoofdpijn
Misselijkheid
Behandeling:
Afvoeren naar koele plaats
Drinken geven in de vorm van een
(sport-)drank


Slide 9

Hyperthermiesyndroom
Is een toestand van het lichaam waarin het
niet meer voldoende kan afkoelen tot een
normale temperatuur (oververhitting). De
lichaamstemperatuur zal stijgen zonder een
verhoogde instelling van onze inwendige
thermostaat. Dit onderscheidt hyperthermie
van koorts.


Slide 10

Oorzaken van hyperthermie
• Zonnesteek
• Inspanning in een zeer warme
vochtige omgeving
• Zeldzame oorzaak die bij anesthesie
kan ontstaan


Slide 11

Symptomen hyperthermie
•
•
•
•
•
•

Hittekramp
Hoofdpijn
Duizeligheid, zwakte
Desoriëntatie
Stuipen
Bewustzijnsstoornis leidend tot coma


Slide 12

Behandeling hyperthermie
- Het slachtoffer afvoeren naar een koele plek
en/of met behulp van water afkoelen (niet te
koud water gebruiken)
- Geen drinken geven bij bewustzijnsdaling
- Vitale functies beoordelen en veilig stellen
- Afvoeren naar ziekenhuis voor specialistische
behandeling


Slide 13

De lugubere marathon van Gaby Andersen
Zwitserse wankelt door oververhitting over de streep
05 augustus 1984


Slide 14


Slide 15

Paula Radcliffe
Marathon Athene 2004


Slide 16

• Ondanks de intake van sportdranken met
mineralen en het dragen van een ijsvest
gedurende een uur voor de start was Paula
Radcliffe eerst lichamelijk uitgeput, maar
daarna kwam de man met de ijzeren hamer
die haar lichamelijk en geestelijk liet
sneuvelen.


Slide 17

• De eerste 24 km liep ze in Athene aan kop van
de wedstrijd. Alles liep voortvarend bij een
temperatuur van 35 graden. Nadat de Japanse
Mizuki Noguchi bij haar wegliep, kon ze echter
niet versnellen. Hierna ging het snel
bergafwaarts en besloot ze wegens
uitdrogingsverschijnselen de strijd te staken,
toen ze vierde lag in de wedstrijd.
Teleurgesteld verliet ze het strijdtoneel.


Slide 18

Dehydratie


Slide 19

Het lichaam raakt zijn warmte kwijt door:
• Verwijding van de onderhuidse bloedvaten
• Meer zweten; verlies van vocht en zouten

Deze mechanismen werken echter niet op
een warme vochtige dag!


Slide 20

Zweetverlies per percentage van het
lichaamsgewicht
1%
2%

Stofwisseling remmend
Warmteregulatie verstoort,
prestatieverlies 20%
3% Uitputting begint, concentratieverlies
4-6% Krampverschijnselen
> 6% Spasmen, uitputting, bewustzijnsstoornis


Slide 21

Verschijnselen van dehydratie
•
•
•
•
•
•
•

Dorstgevoel
Geconcentreerde plas
Gevoel van uitputting
Kramp in spieren
Duizeligheid
Misselijkheid en soms braken
Tachycardie=snelle hartslag


Slide 22

Vormen van dehydratie
• Isotone dehydratie
• Hypertone dehydratie
• Hypotone dehydratie


Slide 23

Hyponatriaemie
Door voor en gedurende de marathon teveel
puur water te drinken loop je het risico dat je
natriumgehalte onder een bepaalde waarde
zakt en dat er daardoor water in de
lichaamscellen getrokken wordt. Men noemt
dit hyponatriaemie.


Slide 24

Verschijnselen Hyponatriaemie
•
•
•
•
•

Gezwollen vingers
Misselijk en/of braken
Hoofdpijn
Onwel voelen
Zwelling hersenen met verwardheid en
geïrriteerd zijn


Slide 25

Behandeling van dehydratie
• Belangrijk is het om te weten wat je natrium
serumconcentratie is
• Rehydratie
Het drinken van vocht en koolhydraten
vermindert de vermoeidheid. Elektrolyten
(met name zout) kan spierkrampen
verminderen


Slide 26

Wetenswaardigheden
• De huidtemperatuur is geen maat voor
oververhitting. Daarvoor heb je een
kerntemperatuur nodig (rectaal). Deze is bij
marathonlopers bij de finish soms opgelopen
tot 40 graden Celsius
• Niet goed getrainde atleten lopen eerder kans
op hyperthermie en/of dehydratie