Transcript SKARBY NA BURSZTYNOWYM SZLAKU - sp
Slide 1
Sz. P. im. H. Sienkiewicza
w Podzamczu
SKARBY NA BURSZTYNOWYM
SZLAKU
Prezentacja 10 skarbów, przygotowana w
ramach realizacji projektu
Przyspieszenie edukacyjne w szkole wiejskiej
Slide 2
ARCHITEKTURA
PAŁAC W PODZAMCZU
Pałac pochodzi z początku XVIII
wieku.
Jego budowę rozpoczął w 1730
roku ówczesny właściciel dóbr
mełgiewskich – Jacek Stoiński
herbu Janina.
Właśnie wtedy główny korpus
pałacu otrzymał podziały
zachowane do dziś.
Rozbudowę pałacu
kontynuowali następcy Jacka:
syn – Dominik i wnuk – Feliks.
Zespół pałacowy w Podzamczu elewacja frontowa
Osoba zgłaszająca skarb: Kinga Torój, ucz. kl. V
Slide 3
W tzw. okresie Stoińskich
zespół pałacowy w Podzamczu
przybrał kształt
charakterystyczny dla
barokowej rezydencji
podmiejskiej „entre cour et
jardin” – między dziedzińcem a
ogrodem, gdzie:
– bryła pałacu składa się z
głównego korpusu i dwu
skrzydeł bocznych,
tworzących kształt podkowy
otaczającej dziedziniec
zwany cour d’honneur;
– główna oś pałacu,
podkreślona środkowym
ryzalitem w elewacji
frontowej, pokrywa się z
osią geometrycznie
zakomponowanego ogrodu,
który wraz z budynkiem
stanowi regularne założenie
przestrzenno –
architektoniczne.
Pałac - widok z parku
Slide 4
W późniejszych latach (okres
Szlubowskich i Rulikowskich)
bryła pałacu została
rozbudowana przez dodanie
dwóch ryzalitów od strony
ogrodowej (półokrągłego i
prostokątnego) oraz klatek
schodowych: przy skrzydle
wschodnim – na planie połowy
ośmiokąta, przy skrzydle
zachodnim – ukrytej w
cylindrycznej wieży.
Cylindryczna wieża i półokrągły
ryzalit - widok z parku
Slide 5
Brama otwierająca się na ogród
Do zespołu pałacowego w
Podzamczu należą także:
– murowane ogrodzenie;
– brama otwierająca się na
ogród;
– podłużna oficyna;
– główna brama wjazdowa;
– przydrożna kapliczka św.
Jan Nepomucena;
– stróżówka i skarbiec – już
nie istniejące.
Majątek w Podzamczu
Mełgiewskim uległ znacznym
zniszczeniom i rozgrabieniu
podczas najazdu armii
radzieckiej w 1939 roku i tak
naprawdę już nigdy nie
powrócił do dawnej świetności.
Obecnie mieści się tu Szkoła
Podstawowa im. Henryka
Sienkiewicza.
Oficyna – widok z ulicy
Slide 6
MIEJSCE USYTUOWANIA
Zespół pałacowy ulokowany
jest w południowej części
wsi Podzamcze, gmina
Mełgiew, powiat świdnicki.
Główna oś założenia
przebiega z północy na
południe, przez bramę
wjazdową, most,
dziedziniec, środkową
część pałacu oraz aleję
parkową. Fasada pałacu
skierowana jest na północ.
Od wschodu i północy
dziedziniec pałacowy
obejmują stawy, zaś od
zachodu ogranicza go
obniżenie terenu.
Slide 7
Cylindryczna wieża (zach. część pałacu), mieszcząca klatkę
schodową
Rys. Magdalena Misztal, kl. VI
Slide 8
Pałac – widok z parku
Rys. Katarzyna Skibińska, kl. VI
Slide 9
Witaj w pałacu
rys. Paulina Skowronek, kl. VI
Slide 10
PRZYRODA
PARK W PODZAMCZU
Park w Podzamczu jest integralną
częścią zespołu pałacowo parkowego.
Początkowo (okr. Stoińskich – XVIII
w.) było to założenie barokowe
entre cour et jardin, z
przylegającym regularnym ogrodem
od strony południowej. Był to
prawdopodobnie ogród w zarysie
prostokąta.
Za czasów Kazimierza Puchały, na
głównej osi za pałacem, powstał
szeroki salon ogrodowy otoczony
rzadkimi okazami drzew,
przechodzący w aleję spacerową.
W czasie przebudowy pałacu na
przełomie XIX i XX w. fragmenty
ogrodu uzyskały swobodny układ
alejek. Wówczas to powstała mała
Zespół pałacowy w Podzamczu – tzw.
architektura (fontanna, taras z
balustradą i owalny gazon z
część frontowa – widok z mostu
podjazdem na dziedzińcu).
Osoba zgłaszająca skarb: Justyna Ciechan, ucz. kl. VI
Slide 11
Wierzby nad stawami – zespół
Obecnie, zespół pałacowo
– parkowy w Podzamczu
składa się z tzw. części
frontowej, do której
prowadzi od północy przez
zarośnięte stawy most. Nad
stawami rozpościerają się
zamierające stare okazy
wierzb.
Część frontowa składa się
z dziedzińca
ograniczonego szpalerem
lip szerokolistnych, na
którym znajduje się gazon
z podjazdem.
Zachodnie partie części
frontowej stanowią
nieregularne nasadzenia
drzew o różnorodnym
składzie gatunkowym (w
tym jodły i katalpa) łączące
się z głównym parkiem,
przylegającym do pałacu
od południa.
Slide 12
Zespół pałacowy w Podzamczu –
tzw. część południowa – widok z
okna pałacu
Część południową
zespołu stanowi tzw.
ogród spacerowy,
podzielony szeroką osią
widokowo –
kompozycyjną na dwie
części wschodnią i
zachodnią.
Część zachodnia ma
swobodny układ alejek,
natomiast część
wschodnia, ograniczona
stawami – układ
czworokątny i ślady
dawnych kwaterowych
podziałów ogrodu
barokowego w postaci
alei lipowych. Od
południa przylega tutaj
boisko sportowe,
ograniczone świerkami.
Slide 13
MIEJSCE USYTUOWANIA
Zespół pałacowy
ulokowany jest w
południowej części wsi
Podzamcze, gmina
Mełgiew, powiat
świdnicki.
Slide 14
Drzewa parkowe w oczach dzieci
Slide 15
POSTAĆ HISTORYCZNA
JACEK STOIŃSKI
herbu Janina
Sędzia ziemski lubelski na
gruncie miasta Lubartowa
Od 1726 roku właściciel dóbr
mełgiewskich.
Żonaty z Krystyną Brodowską,
miał dwie córki i syna
Dominika.
W 1736 roku dostąpił godności
marszałka Trybunału
Koronnego w Lublinie.
Osoba zgłaszająca skarb: Klub 4H „Stokrotka”
Slide 16
Stary kościół w Mełgwi – widok
z ulicy
Z fundacji Jacka Stoińskiego
wzniesiono w Mełgwi kościół
murowany (1726 -1730),
konsekrowany w 1739 roku.
W 1730 Stoiński rozpoczął
budowę pałacu w
Podzamczu. To właśnie tutaj
mieści się obecnie nasza
szkoła.
Pałac w Podzamczu – skrzydło
wschodnie
Slide 17
„TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI
JACKA STOIŃSKIEGO
FUNDATORA KOŚCIOŁA MUROWANEGO W MEŁGWI 1726 R…”
Slide 18
OSOBA ŻYJĄCA
JAN SIUDA
Jan Siuda od urodzenia
związany jest z gminą Mełgiew.
Jest radnym tej kadencji.
Jednak osoba pana Siudy od lat
jest nam znana, dzięki jego
twórczości poetyckiej.
Pan Siuda pisze głównie o
sprawach prostych, ludzkich, o
Mełgwi i jej okolicach, po prostu
o „naszej małej ojczyźnie”
Osoba zgłaszająca skarb: Justyna Ciechan, ucz. kl. VI
Slide 19
MUZYKA
REPERTUAR ZESPOŁU LUDOWEGO
„PODZAMCZE”
Zespół śpiewaczy
PODZAMCZE wykonuje
pieśni ludowe i
obrzędowe.
Od lat reprezentuje naszą
gminę na różnych
festiwalach, przeglądach,
dożynkach, na szczeblu
nie tylko powiatowym, ale
wojewódzkim, a nawet
ogólnopolskim.
Występ zespołu „Podzamcze”
podczas dożynek gminnych w
2007 r
Osoba zgłaszająca skarb: Anna Ciechan
Slide 20
„Ach ty ptaszku”
I
Ach ty ptaszku w ciemnym lasku,
co zawsze siadasz,
Powiedzże mi nowineczke jaką posiadasz.
II A mam ci ja nowineczkę, ale niedobrą,
że twą miłą narzeczoną do ślubu wiodą.
III Niech ją wiodą, niech prowadzą,
Niech jej Bóg szczęści.
Ty mnie Boże nie opuszczaj do samej śmierci.
IV Mój tatusiu daj mi konia niech ją dogonię,
Niech ją jeszcze raz zobaczę w panieńskim stanie.
V Otworzyłem drzwi kościoła spojrzałem na nią,
Ona klęczy przed ołtarzem, piękna jak anioł.
VI I wychodzi z kościółeczka, spojrzała na mnie.
Oczka miała zapłakane, chce mówić do mnie.
VII Nie płacz dziewczę, nie rozpaczaj, nie smuć się wiele.
Mnie Pan Bóg przeznaczył smutek tobie wesele.
Piosenka ludowa z repertuaru zespołu ludowego „Podzamcze”
Slide 21
BOŻE NARODZENIE
HERODY
Mełgiewskie herody, zdjęcie z
1945 roku
Osoba zgłaszająca skarb: Monika
Woźniak - Gołąb
Herody to zwyczaj związany ze
Świętami Bożego Narodzenia.
Niestety już zapomniany.
Mój dziadek Mieczysław
Wiśniewski wspomina, że Herody
to kolędnicy (głównie kawalerka) przebrani za Żołnierzy. Tej grupie
kolędujących często towarzyszyli:
Król, Marszałek, Śmierć, Żyd,
wiejski Dziad, Diabeł i Anioły.
Teksty były odważne, słowa
Dziada często odnosiły się do
bieżącej sytuacji we wsi, gminie
czy kraju.
Raz Dziad, innym razem Diabeł
wyciągał dziewczyny, Diabeł
całował i ruszała zabawa na
całego! Diabeł czasem miał ogon
ze słomy i jak za dużo szalał, ogon
ten mu podpalano.
Slide 22
DZIEŁO SZTUKI
PÓŹNOBAROKOWE OŁTARZE
Pochodzą z końca XVIII wieku;
Reprezentują typ
późnobarokowego ołtarza
architektonicznego
(przyściennego), jednoosiowego, z
ustawionymi na wysokich
postumentach pilastrami
zwieńczonymi belkowaniem;
Wykonane z drewna,
polichromowane i złocone;
Na filarach, retabulum i nasadzie
widoczny jest stylizowany
ornament rocaille, wyglądem
naśladujący muszlę, inspirowany
florą morską, charakterystyczny
dla ostatniej fazy baroku – rokoka;
Ołtarz z obrazem św. Tekli z kon. XVII w.
Osoba zgłaszająca skarb: Anna Ciechan
Slide 23
Ołtarz z obrazem św. Jana
Nepomucena z XVIII w.
W retabulum znajduje się
prostokątna nisza z obrazem:
– w ołtarzu usytuowanym w
lewym skrzydle transeptu przedstawiającym św. Teklę
(kon. XVII w.),
– w ołtarzu znajdującym się w
prawym skrzydle transeptu
– z wizerunkiem św. Jana
Nepomucena (XVIII w.); na
zasuwie – namalowana
postać św. Mikołaja (poł. XIX
w.)
W falistej nasadzie
umieszczono także wizerunki
świętych: św. Antoniego (XVIII
w.) (ołtarz „lewy”) i św. Jacka
Odrowąża (poł. XIX w.) (ołtarz
„prawy”).
Slide 24
MIEJSCE USYTUOWANIA
Plan kościoła parafialnego w Mełgwi –
szkic uproszczony
Początkowo stanowiły
wyposażenie wnętrza tzw.
starego kościoła barokowego.
Obecnie znajdują się w nawie
poprzecznej (transepcie)
parafialnego kościoła pw. św.
Wita w Mełgwi.
Slide 25
ŻYCIE SPOŁECZNE
GOŁĄBKI BABCI WACKI
Gołąbki nadziewane „serem” z
siemienia konopnego,
podawane z sosem grzybowym.
Najlepsze robi moja babcia
Wacława Woźniak, zamieszkała
w Żurawnikach.
Najlepiej smakują podczas
kolacji wigilijnej, jako jedna z
dwunastu posnych potraw.
Osoba zgłaszająca skarb: Monika Woźniak - Gołąb
Slide 26
PUNKT WIDOKOWY
WIDOK Z LOGGI PAŁACU W PODZAMCZU
Widok z loggi pałacu to
panorama południowej części
zabytkowego parku.
Patrząc, widzimy przede
wszystkim tzw. ogród
spacerowy, podzielony osią
widokowo – kompozycyjną na
dwie części.
Różnorodność drzew i ich układ
tworzy piękny widok o każdej
porze roku.
Jest to miejsce, z którego
patrząc, możemy na chwilę
poczuć, że czas się zatrzymał.
Osoba zgłaszająca skarb: Justyna Ciechan, ucz. kl. VI
Slide 27
MIEJSCE USYTUOWANIA
Slide 28
SKARB SPECJALNY
CMENTARZ PARAFIALNY W MEŁGWI
Kaplica cmentarna 1 listopada
Cmentarz został założony na początku
XIX wieku. Jest ważnym miejscem w
parafii – miejscem spoczynku naszych
bliskich zmarłych.
Jednak jako kompleks drzewostanu
oraz jako zespół nagrobków, rzeźb,
epitafiów, symboli, napisów
nagrobnych, wspólnie z kaplicą
cmentarną, stanowi przede wszystkim
niewyczerpalne źródło wiedzy o życiu,
o przeszłości pojedynczych jednostek
i całych zbiorowości ludzkich
związanych z gminą Mełgiew. Staje się
odzwierciedleniem życia religijnego
parafii i powszechnie dostępną
kroniką jej dziejów.
Osoba zgłaszająca skarb: klub 4H „Stokrotka”
Slide 29
Na uwagę zasługuje przede
wszystkim „stara” część cmentarza,
gdzie znajdują się min.:
– Grób Jacka Stoińskiego – właściciela
majątku mełgiewskiego,
– Grób ks. Józefa Żyszkiewicza –
proboszcza parafii Mełgiew, z tablicą
upamiętniającą tragiczną śmierć z rąk
okupanta niemieckiego wikariusza –
ks. Wacława Zalewskiego,
– Grób rodziny Dreckich – właścicieli
majątku Krzesimów,
– Grób księdza prałata Jana Mazura
duszpasterza ludzi bezdomnych,
– Grób nieznanego radzieckiego
żołnierza, zestrzelonego podczas II
wojny światowej,
– Tablice upamiętniające śmierć
naszych dziadów, pradziadów, którzy
nigdy nie wrócili do rodzinnych stron,
oddając życie za ojczyznę na froncie
wojennym lub w obozach zagłady,
– i wiele, wiele innych…
Zdjęcia prof. Kseniak
Zabytkowe nagrobki
Slide 30
MIEJSCE USYTUOWANIA
Cmentarz parafialny w Mełgwi
znajduje się w południowym
krańcu wsi, przy drodze
biegnącej z Mełgwi do
Podzamcza. Wychodząc z
kościoła parafialnego pw św.
Wita, udając się prosto – aleją
ks. Józefa Żyszkiewicza, trafimy
bezpośrednio do głównej bramy
cmentarza
Slide 31
Fot. Monika Woźniak
Rys. Misia Kamińska, kl. III
KAPLICA CMENTARNA Z KON. XIX W,
CMENTARZ PARAFIALNY W MEŁGWI
Slide 32
GRÓB RODZINY DRECKICH – WŁAŚCICIELI MAJĄTKU KRZESIMÓW
Slide 33
TU SPOCZYWAJĄ
KS. JÓZEF ŻYSZKIEWICZ, PROBOSZCZ PARAFII MEŁGIEW, INICJATOR
BUDOWY KOŚCIOŁA NEOGOTYCKIEGO ORAZ
WIKARIUSZ WACŁAW ZALEWSKI
Rys. Magdalena Misztal, kl. VI
Slide 34
GRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA ROSYJSKIEGO, ZESTRZELONEGO
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ
Slide 35
GRÓB KS. PRAŁATA JANA MAZURA
Sz. P. im. H. Sienkiewicza
w Podzamczu
SKARBY NA BURSZTYNOWYM
SZLAKU
Prezentacja 10 skarbów, przygotowana w
ramach realizacji projektu
Przyspieszenie edukacyjne w szkole wiejskiej
Slide 2
ARCHITEKTURA
PAŁAC W PODZAMCZU
Pałac pochodzi z początku XVIII
wieku.
Jego budowę rozpoczął w 1730
roku ówczesny właściciel dóbr
mełgiewskich – Jacek Stoiński
herbu Janina.
Właśnie wtedy główny korpus
pałacu otrzymał podziały
zachowane do dziś.
Rozbudowę pałacu
kontynuowali następcy Jacka:
syn – Dominik i wnuk – Feliks.
Zespół pałacowy w Podzamczu elewacja frontowa
Osoba zgłaszająca skarb: Kinga Torój, ucz. kl. V
Slide 3
W tzw. okresie Stoińskich
zespół pałacowy w Podzamczu
przybrał kształt
charakterystyczny dla
barokowej rezydencji
podmiejskiej „entre cour et
jardin” – między dziedzińcem a
ogrodem, gdzie:
– bryła pałacu składa się z
głównego korpusu i dwu
skrzydeł bocznych,
tworzących kształt podkowy
otaczającej dziedziniec
zwany cour d’honneur;
– główna oś pałacu,
podkreślona środkowym
ryzalitem w elewacji
frontowej, pokrywa się z
osią geometrycznie
zakomponowanego ogrodu,
który wraz z budynkiem
stanowi regularne założenie
przestrzenno –
architektoniczne.
Pałac - widok z parku
Slide 4
W późniejszych latach (okres
Szlubowskich i Rulikowskich)
bryła pałacu została
rozbudowana przez dodanie
dwóch ryzalitów od strony
ogrodowej (półokrągłego i
prostokątnego) oraz klatek
schodowych: przy skrzydle
wschodnim – na planie połowy
ośmiokąta, przy skrzydle
zachodnim – ukrytej w
cylindrycznej wieży.
Cylindryczna wieża i półokrągły
ryzalit - widok z parku
Slide 5
Brama otwierająca się na ogród
Do zespołu pałacowego w
Podzamczu należą także:
– murowane ogrodzenie;
– brama otwierająca się na
ogród;
– podłużna oficyna;
– główna brama wjazdowa;
– przydrożna kapliczka św.
Jan Nepomucena;
– stróżówka i skarbiec – już
nie istniejące.
Majątek w Podzamczu
Mełgiewskim uległ znacznym
zniszczeniom i rozgrabieniu
podczas najazdu armii
radzieckiej w 1939 roku i tak
naprawdę już nigdy nie
powrócił do dawnej świetności.
Obecnie mieści się tu Szkoła
Podstawowa im. Henryka
Sienkiewicza.
Oficyna – widok z ulicy
Slide 6
MIEJSCE USYTUOWANIA
Zespół pałacowy ulokowany
jest w południowej części
wsi Podzamcze, gmina
Mełgiew, powiat świdnicki.
Główna oś założenia
przebiega z północy na
południe, przez bramę
wjazdową, most,
dziedziniec, środkową
część pałacu oraz aleję
parkową. Fasada pałacu
skierowana jest na północ.
Od wschodu i północy
dziedziniec pałacowy
obejmują stawy, zaś od
zachodu ogranicza go
obniżenie terenu.
Slide 7
Cylindryczna wieża (zach. część pałacu), mieszcząca klatkę
schodową
Rys. Magdalena Misztal, kl. VI
Slide 8
Pałac – widok z parku
Rys. Katarzyna Skibińska, kl. VI
Slide 9
Witaj w pałacu
rys. Paulina Skowronek, kl. VI
Slide 10
PRZYRODA
PARK W PODZAMCZU
Park w Podzamczu jest integralną
częścią zespołu pałacowo parkowego.
Początkowo (okr. Stoińskich – XVIII
w.) było to założenie barokowe
entre cour et jardin, z
przylegającym regularnym ogrodem
od strony południowej. Był to
prawdopodobnie ogród w zarysie
prostokąta.
Za czasów Kazimierza Puchały, na
głównej osi za pałacem, powstał
szeroki salon ogrodowy otoczony
rzadkimi okazami drzew,
przechodzący w aleję spacerową.
W czasie przebudowy pałacu na
przełomie XIX i XX w. fragmenty
ogrodu uzyskały swobodny układ
alejek. Wówczas to powstała mała
Zespół pałacowy w Podzamczu – tzw.
architektura (fontanna, taras z
balustradą i owalny gazon z
część frontowa – widok z mostu
podjazdem na dziedzińcu).
Osoba zgłaszająca skarb: Justyna Ciechan, ucz. kl. VI
Slide 11
Wierzby nad stawami – zespół
Obecnie, zespół pałacowo
– parkowy w Podzamczu
składa się z tzw. części
frontowej, do której
prowadzi od północy przez
zarośnięte stawy most. Nad
stawami rozpościerają się
zamierające stare okazy
wierzb.
Część frontowa składa się
z dziedzińca
ograniczonego szpalerem
lip szerokolistnych, na
którym znajduje się gazon
z podjazdem.
Zachodnie partie części
frontowej stanowią
nieregularne nasadzenia
drzew o różnorodnym
składzie gatunkowym (w
tym jodły i katalpa) łączące
się z głównym parkiem,
przylegającym do pałacu
od południa.
Slide 12
Zespół pałacowy w Podzamczu –
tzw. część południowa – widok z
okna pałacu
Część południową
zespołu stanowi tzw.
ogród spacerowy,
podzielony szeroką osią
widokowo –
kompozycyjną na dwie
części wschodnią i
zachodnią.
Część zachodnia ma
swobodny układ alejek,
natomiast część
wschodnia, ograniczona
stawami – układ
czworokątny i ślady
dawnych kwaterowych
podziałów ogrodu
barokowego w postaci
alei lipowych. Od
południa przylega tutaj
boisko sportowe,
ograniczone świerkami.
Slide 13
MIEJSCE USYTUOWANIA
Zespół pałacowy
ulokowany jest w
południowej części wsi
Podzamcze, gmina
Mełgiew, powiat
świdnicki.
Slide 14
Drzewa parkowe w oczach dzieci
Slide 15
POSTAĆ HISTORYCZNA
JACEK STOIŃSKI
herbu Janina
Sędzia ziemski lubelski na
gruncie miasta Lubartowa
Od 1726 roku właściciel dóbr
mełgiewskich.
Żonaty z Krystyną Brodowską,
miał dwie córki i syna
Dominika.
W 1736 roku dostąpił godności
marszałka Trybunału
Koronnego w Lublinie.
Osoba zgłaszająca skarb: Klub 4H „Stokrotka”
Slide 16
Stary kościół w Mełgwi – widok
z ulicy
Z fundacji Jacka Stoińskiego
wzniesiono w Mełgwi kościół
murowany (1726 -1730),
konsekrowany w 1739 roku.
W 1730 Stoiński rozpoczął
budowę pałacu w
Podzamczu. To właśnie tutaj
mieści się obecnie nasza
szkoła.
Pałac w Podzamczu – skrzydło
wschodnie
Slide 17
„TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI
JACKA STOIŃSKIEGO
FUNDATORA KOŚCIOŁA MUROWANEGO W MEŁGWI 1726 R…”
Slide 18
OSOBA ŻYJĄCA
JAN SIUDA
Jan Siuda od urodzenia
związany jest z gminą Mełgiew.
Jest radnym tej kadencji.
Jednak osoba pana Siudy od lat
jest nam znana, dzięki jego
twórczości poetyckiej.
Pan Siuda pisze głównie o
sprawach prostych, ludzkich, o
Mełgwi i jej okolicach, po prostu
o „naszej małej ojczyźnie”
Osoba zgłaszająca skarb: Justyna Ciechan, ucz. kl. VI
Slide 19
MUZYKA
REPERTUAR ZESPOŁU LUDOWEGO
„PODZAMCZE”
Zespół śpiewaczy
PODZAMCZE wykonuje
pieśni ludowe i
obrzędowe.
Od lat reprezentuje naszą
gminę na różnych
festiwalach, przeglądach,
dożynkach, na szczeblu
nie tylko powiatowym, ale
wojewódzkim, a nawet
ogólnopolskim.
Występ zespołu „Podzamcze”
podczas dożynek gminnych w
2007 r
Osoba zgłaszająca skarb: Anna Ciechan
Slide 20
„Ach ty ptaszku”
I
Ach ty ptaszku w ciemnym lasku,
co zawsze siadasz,
Powiedzże mi nowineczke jaką posiadasz.
II A mam ci ja nowineczkę, ale niedobrą,
że twą miłą narzeczoną do ślubu wiodą.
III Niech ją wiodą, niech prowadzą,
Niech jej Bóg szczęści.
Ty mnie Boże nie opuszczaj do samej śmierci.
IV Mój tatusiu daj mi konia niech ją dogonię,
Niech ją jeszcze raz zobaczę w panieńskim stanie.
V Otworzyłem drzwi kościoła spojrzałem na nią,
Ona klęczy przed ołtarzem, piękna jak anioł.
VI I wychodzi z kościółeczka, spojrzała na mnie.
Oczka miała zapłakane, chce mówić do mnie.
VII Nie płacz dziewczę, nie rozpaczaj, nie smuć się wiele.
Mnie Pan Bóg przeznaczył smutek tobie wesele.
Piosenka ludowa z repertuaru zespołu ludowego „Podzamcze”
Slide 21
BOŻE NARODZENIE
HERODY
Mełgiewskie herody, zdjęcie z
1945 roku
Osoba zgłaszająca skarb: Monika
Woźniak - Gołąb
Herody to zwyczaj związany ze
Świętami Bożego Narodzenia.
Niestety już zapomniany.
Mój dziadek Mieczysław
Wiśniewski wspomina, że Herody
to kolędnicy (głównie kawalerka) przebrani za Żołnierzy. Tej grupie
kolędujących często towarzyszyli:
Król, Marszałek, Śmierć, Żyd,
wiejski Dziad, Diabeł i Anioły.
Teksty były odważne, słowa
Dziada często odnosiły się do
bieżącej sytuacji we wsi, gminie
czy kraju.
Raz Dziad, innym razem Diabeł
wyciągał dziewczyny, Diabeł
całował i ruszała zabawa na
całego! Diabeł czasem miał ogon
ze słomy i jak za dużo szalał, ogon
ten mu podpalano.
Slide 22
DZIEŁO SZTUKI
PÓŹNOBAROKOWE OŁTARZE
Pochodzą z końca XVIII wieku;
Reprezentują typ
późnobarokowego ołtarza
architektonicznego
(przyściennego), jednoosiowego, z
ustawionymi na wysokich
postumentach pilastrami
zwieńczonymi belkowaniem;
Wykonane z drewna,
polichromowane i złocone;
Na filarach, retabulum i nasadzie
widoczny jest stylizowany
ornament rocaille, wyglądem
naśladujący muszlę, inspirowany
florą morską, charakterystyczny
dla ostatniej fazy baroku – rokoka;
Ołtarz z obrazem św. Tekli z kon. XVII w.
Osoba zgłaszająca skarb: Anna Ciechan
Slide 23
Ołtarz z obrazem św. Jana
Nepomucena z XVIII w.
W retabulum znajduje się
prostokątna nisza z obrazem:
– w ołtarzu usytuowanym w
lewym skrzydle transeptu przedstawiającym św. Teklę
(kon. XVII w.),
– w ołtarzu znajdującym się w
prawym skrzydle transeptu
– z wizerunkiem św. Jana
Nepomucena (XVIII w.); na
zasuwie – namalowana
postać św. Mikołaja (poł. XIX
w.)
W falistej nasadzie
umieszczono także wizerunki
świętych: św. Antoniego (XVIII
w.) (ołtarz „lewy”) i św. Jacka
Odrowąża (poł. XIX w.) (ołtarz
„prawy”).
Slide 24
MIEJSCE USYTUOWANIA
Plan kościoła parafialnego w Mełgwi –
szkic uproszczony
Początkowo stanowiły
wyposażenie wnętrza tzw.
starego kościoła barokowego.
Obecnie znajdują się w nawie
poprzecznej (transepcie)
parafialnego kościoła pw. św.
Wita w Mełgwi.
Slide 25
ŻYCIE SPOŁECZNE
GOŁĄBKI BABCI WACKI
Gołąbki nadziewane „serem” z
siemienia konopnego,
podawane z sosem grzybowym.
Najlepsze robi moja babcia
Wacława Woźniak, zamieszkała
w Żurawnikach.
Najlepiej smakują podczas
kolacji wigilijnej, jako jedna z
dwunastu posnych potraw.
Osoba zgłaszająca skarb: Monika Woźniak - Gołąb
Slide 26
PUNKT WIDOKOWY
WIDOK Z LOGGI PAŁACU W PODZAMCZU
Widok z loggi pałacu to
panorama południowej części
zabytkowego parku.
Patrząc, widzimy przede
wszystkim tzw. ogród
spacerowy, podzielony osią
widokowo – kompozycyjną na
dwie części.
Różnorodność drzew i ich układ
tworzy piękny widok o każdej
porze roku.
Jest to miejsce, z którego
patrząc, możemy na chwilę
poczuć, że czas się zatrzymał.
Osoba zgłaszająca skarb: Justyna Ciechan, ucz. kl. VI
Slide 27
MIEJSCE USYTUOWANIA
Slide 28
SKARB SPECJALNY
CMENTARZ PARAFIALNY W MEŁGWI
Kaplica cmentarna 1 listopada
Cmentarz został założony na początku
XIX wieku. Jest ważnym miejscem w
parafii – miejscem spoczynku naszych
bliskich zmarłych.
Jednak jako kompleks drzewostanu
oraz jako zespół nagrobków, rzeźb,
epitafiów, symboli, napisów
nagrobnych, wspólnie z kaplicą
cmentarną, stanowi przede wszystkim
niewyczerpalne źródło wiedzy o życiu,
o przeszłości pojedynczych jednostek
i całych zbiorowości ludzkich
związanych z gminą Mełgiew. Staje się
odzwierciedleniem życia religijnego
parafii i powszechnie dostępną
kroniką jej dziejów.
Osoba zgłaszająca skarb: klub 4H „Stokrotka”
Slide 29
Na uwagę zasługuje przede
wszystkim „stara” część cmentarza,
gdzie znajdują się min.:
– Grób Jacka Stoińskiego – właściciela
majątku mełgiewskiego,
– Grób ks. Józefa Żyszkiewicza –
proboszcza parafii Mełgiew, z tablicą
upamiętniającą tragiczną śmierć z rąk
okupanta niemieckiego wikariusza –
ks. Wacława Zalewskiego,
– Grób rodziny Dreckich – właścicieli
majątku Krzesimów,
– Grób księdza prałata Jana Mazura
duszpasterza ludzi bezdomnych,
– Grób nieznanego radzieckiego
żołnierza, zestrzelonego podczas II
wojny światowej,
– Tablice upamiętniające śmierć
naszych dziadów, pradziadów, którzy
nigdy nie wrócili do rodzinnych stron,
oddając życie za ojczyznę na froncie
wojennym lub w obozach zagłady,
– i wiele, wiele innych…
Zdjęcia prof. Kseniak
Zabytkowe nagrobki
Slide 30
MIEJSCE USYTUOWANIA
Cmentarz parafialny w Mełgwi
znajduje się w południowym
krańcu wsi, przy drodze
biegnącej z Mełgwi do
Podzamcza. Wychodząc z
kościoła parafialnego pw św.
Wita, udając się prosto – aleją
ks. Józefa Żyszkiewicza, trafimy
bezpośrednio do głównej bramy
cmentarza
Slide 31
Fot. Monika Woźniak
Rys. Misia Kamińska, kl. III
KAPLICA CMENTARNA Z KON. XIX W,
CMENTARZ PARAFIALNY W MEŁGWI
Slide 32
GRÓB RODZINY DRECKICH – WŁAŚCICIELI MAJĄTKU KRZESIMÓW
Slide 33
TU SPOCZYWAJĄ
KS. JÓZEF ŻYSZKIEWICZ, PROBOSZCZ PARAFII MEŁGIEW, INICJATOR
BUDOWY KOŚCIOŁA NEOGOTYCKIEGO ORAZ
WIKARIUSZ WACŁAW ZALEWSKI
Rys. Magdalena Misztal, kl. VI
Slide 34
GRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA ROSYJSKIEGO, ZESTRZELONEGO
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ
Slide 35
GRÓB KS. PRAŁATA JANA MAZURA