Psychosomatiek SPSO – 11 februari 2006 Dr. Wilbert Linnemans Deel I – 2006 achtergronden en concepten.
Download ReportTranscript Psychosomatiek SPSO – 11 februari 2006 Dr. Wilbert Linnemans Deel I – 2006 achtergronden en concepten.
Slide 1
Psychosomatiek
SPSO – 11 februari 2006
Dr. Wilbert Linnemans
Slide 2
Deel I – 2006
achtergronden en concepten
Slide 3
Lezen: Antonio R. Damasio
Ik Voel Dus Ik Ben
Hoe gevoel en lichaam ons
bewustzijn vormen
Slide 4
Aanvullende literatuur?
Incl. deze presentatie
Downloaden van
www.humansense.nl
[Opleiding] [Nascholing]
Slide 5
Deel II – 2007
Processen en therapeutische
benaderingen
Slide 6
Het probleem .
Wikipedia:
Psychosomatiek is de geest die invloed uitoefent
op het lichaam. Daarbij staat psycho voor de geest
en somatiek voor het lichaam en de lichamelijke
functies. Psychosomatiek is iets dat in iedereen zit,
een voorbeeld is dat je als je geestelijk niet zo
goed voelt, je daar lichamelijk ook last van hebt.
Slide 7
Het probleem ..
Wikipedia:
… Er zijn patiënten die door het geloven dat ze
een ziekte hebben ook daadwerkelijk de
symptomen beginnen te vertonen, of dat zelf
denken; het placebo-effect. Bij patiënten bij wie
dit veelvuldig voorkomt wordt soms door de
dokter een zogenaamde placebo voorgeschreven.
Slide 8
Het probleem …
“Met de term ‘psychosomatisch’ wordt aangegeven
dat aan het ontstaan of de evolutie van
lichamelijke klachten andere dan louter fysieke
oorzaken ten grondslag liggen.
Volgens Van Dale zijn psychosomatische klachten;
“lichamelijke klachten die voortkomen uit
psychische problemen”.
[http://www.cibliga.com/a_soc_thora5.html]
Slide 9
Het probleem ….
.. Het begrip ‘psychosomatisch’, zoals omschreven in
Van Dale impliceert de idee dat de wisselwerking
gebeurt volgens het principe van oorzaak en
gevolg. Het begrip brengt twee gescheiden
domeinen, lichaam en geest, samen door een
onderlinge causale wisselwerking. Dit causale
principe is mede oorzaak voor de verdere
koppeling van ziekte aan schuld.
Slide 10
Het probleem …..
“.. Het zoeken naar de oorzaak van ziekte, binnen
het begrip ‘psychosomatisch’, legt een directe
verantwoordelijkheid bij de zieke en vormt zo de
eerste stap naar een onaangenaam schuldbesef.
De vraag naar de oorzaak is de vraag naar het
‘waarom’. Waarom ik? Deze vraag wordt maar al
te vaak gesteld wanneer er geen gegronde fysieke
oorzaak van de klachten gevonden wordt. Al te
snel verwordt deze waaromvraag tot een
schuldvraag; ‘wat heb ik verkeerd gedaan?’ ..”
Slide 11
Het probleem ……
“.. Een zondeboksysteem dat verdacht sterk doet
denken aan de heksenjacht van weleer.
Het begrip ‘psychosomatisch’ doet hier nog een
schepje bovenop; degene die lijden aan een
psychosomatisch ziekte zijn de echte zondebokken
en helpen zo, zonder dat ze het beseffen, mee om
de dualiteit gezondheid-ziekte te verscherpen.
Zieken zijn arme slachtoffers, gezonden de
maatschappelijk sterken en de psychosomatici de
zondebokken. ..”
Slide 12
Het probleem …….
Ziek of gek?
[http://www.intermediair.nl/artikel.jsp?id=90848]
Burnout, ME, RSI: vele duizenden Nederlanders
lijden aan ziektes die veel artsen geen ziekte
willen noemen. Hoe moet dat straks, als ze
herkeurd worden voor een uitkering? Zijn ze niet
ziek, maar gek?
Slide 13
Het probleem ……..
De gezondheidszorg is volop in beweging en ook op
het terrein van de fysiotherapie zijn diverse
ontwikkelingen zichtbaar.
De rol van psychosociale aspecten binnen de
fysiotherapie is veel groter dan een aantal jaren
geleden. De psychosomatische fysiotherapie wordt
daarom een steeds belangrijker domein binnen de
fysiotherapie. [aldus NFP]
Slide 14
Het probleem ………
NFP (vervolg) ... Vanuit de neurobiologie is er duidelijke
evidentie dat de mens op te vatten is als een
biopsychosociale eenheid, waarbij de relaties tussen
biologische, psychische en sociale factoren als reciproque
beschouwd moeten worden. Dit is één van de redenen om
de gezondheidsproblematiek van de cliënt vanuit een
biopsychosociaal systeem-perspectief te benaderen. De
psychosomatische fysiotherapeut beïnvloedt vanuit
bovengenoemd perspectief de relatie tussen bewegend
functioneren en psychisch functioneren en de
psychosociale context op positieve wijze.
Slide 15
Drie krachtvelden
De mens als biologisch wezen
De mens als cultureel wezen
De mens als menselijk wezen
Slide 16
ik noem een mens, een ieder
die zijn moedertaal beheerst
Don Lorenzo Milani
Slide 17
cultuur is altijd zo: een opeenstapeling
van citaten, ideeën die andere ideeën
uitlokken, sprankelende woordenstromen
die ruimte en tijd doorkruisen
Rosa Montero (1951)
Slide 18
Bestaan
Betekenis gegeven aan je
(biologische) leven
_
= cultureel bepaald
Slide 19
Bestaan = betekenis van je leven
Verhaal bij diverse anderen, dichtbij en
veraf
Verhaal bij jezelf onder diverse
omstandigheden: Ik als man, Ik als
vader; Ik als minnaar; Ik als docent; Ik
als Nederlander; Ik als …
Slide 20
Bestaan
Verhaal achter de uitspraak
“Ik ben wie ik ben”
Slide 21
De mate van overlap tussen al
die verhalen is bepalend voor
je gevoel van welbevinden
Slide 22
Samenleven is óók elkaar
wederkerig bekrachtigen in
het bestaan
Slide 23
Wederkerig bekrachtigen van
bestaan
Ik bekrachtig mezelf in mijn bestaan
Ik bekrachtig jou in jouw bestaan
Jij bekrachtigt jezelf in jouw bestaan
Jij bekrachtigt mij in mijn bestaan
Slide 24
Bestaan komt tot uitdrukking in:
Mijn daden – “Ik ben wie ik ben en
daarom doe ik als volgt …”
Het effect die gebeurtenissen op me
hebben – “Ik ben wie ik ben en daarom
beleef ik wat er plaats vindt als volgt …”
“ …daar kan niemand anders iets aan
doen!”
Slide 25
Daden
Door mezelf aanspreekbaar te maken
op mijn daden bekrachtig ik mijn
bestaan
Door aangesproken te worden op mijn
daden word ik bekrachtigd in mijn
bestaan
Voor de ander geldt hetzelfde
Slide 26
Effect
Door het effect wat iets op me heeft,
me toe te eigenen bekrachtig ik mijn
bestaan:
“Ik ben wie ik ben en daarom heeft
deze gebeurtenis, deze daad, DIT effect
op me. Dat is louter en alleen van/voor
mij en daar kan niemand anders iets
aan doen!”
Slide 27
Effect
Door het effect van mijn daad op een
ander aandachtig onder ogen te zien
bekrachtig ik de ander in zijn bestaan
“Jij bent wie je bent en daarom heeft
mijn daad blijkbaar dit effect op je. Dat
is van/voor jou, maar desalniettemin
heb ik het bedoeld of onbedoeld
veroorzaakt.”
Slide 28
Wederzijds bekrachtigen van
bestaan:
Mezelf aanspreekbaar
maken op mijn daden
De ander aanspreken
op zijn daden
Het effect van de daad
van een ander me toeeigenen
Het effect van mijn
daad op de ander
aandachtig onder ogen
zien
De ander maakt zich
aanspreekbaar op zijn
daden
De ander spreekt mij
aan op mijn daden
De ander eigent zich
het effect toe van mijn
daden op hem
De ander ziet het effect
van zijn daden op mij
aandachtig onder ogen
Slide 29
Psychosomatiek
SPSO – 11 februari 2006
Dr. Wilbert Linnemans
Slide 2
Deel I – 2006
achtergronden en concepten
Slide 3
Lezen: Antonio R. Damasio
Ik Voel Dus Ik Ben
Hoe gevoel en lichaam ons
bewustzijn vormen
Slide 4
Aanvullende literatuur?
Incl. deze presentatie
Downloaden van
www.humansense.nl
[Opleiding] [Nascholing]
Slide 5
Deel II – 2007
Processen en therapeutische
benaderingen
Slide 6
Het probleem .
Wikipedia:
Psychosomatiek is de geest die invloed uitoefent
op het lichaam. Daarbij staat psycho voor de geest
en somatiek voor het lichaam en de lichamelijke
functies. Psychosomatiek is iets dat in iedereen zit,
een voorbeeld is dat je als je geestelijk niet zo
goed voelt, je daar lichamelijk ook last van hebt.
Slide 7
Het probleem ..
Wikipedia:
… Er zijn patiënten die door het geloven dat ze
een ziekte hebben ook daadwerkelijk de
symptomen beginnen te vertonen, of dat zelf
denken; het placebo-effect. Bij patiënten bij wie
dit veelvuldig voorkomt wordt soms door de
dokter een zogenaamde placebo voorgeschreven.
Slide 8
Het probleem …
“Met de term ‘psychosomatisch’ wordt aangegeven
dat aan het ontstaan of de evolutie van
lichamelijke klachten andere dan louter fysieke
oorzaken ten grondslag liggen.
Volgens Van Dale zijn psychosomatische klachten;
“lichamelijke klachten die voortkomen uit
psychische problemen”.
[http://www.cibliga.com/a_soc_thora5.html]
Slide 9
Het probleem ….
.. Het begrip ‘psychosomatisch’, zoals omschreven in
Van Dale impliceert de idee dat de wisselwerking
gebeurt volgens het principe van oorzaak en
gevolg. Het begrip brengt twee gescheiden
domeinen, lichaam en geest, samen door een
onderlinge causale wisselwerking. Dit causale
principe is mede oorzaak voor de verdere
koppeling van ziekte aan schuld.
Slide 10
Het probleem …..
“.. Het zoeken naar de oorzaak van ziekte, binnen
het begrip ‘psychosomatisch’, legt een directe
verantwoordelijkheid bij de zieke en vormt zo de
eerste stap naar een onaangenaam schuldbesef.
De vraag naar de oorzaak is de vraag naar het
‘waarom’. Waarom ik? Deze vraag wordt maar al
te vaak gesteld wanneer er geen gegronde fysieke
oorzaak van de klachten gevonden wordt. Al te
snel verwordt deze waaromvraag tot een
schuldvraag; ‘wat heb ik verkeerd gedaan?’ ..”
Slide 11
Het probleem ……
“.. Een zondeboksysteem dat verdacht sterk doet
denken aan de heksenjacht van weleer.
Het begrip ‘psychosomatisch’ doet hier nog een
schepje bovenop; degene die lijden aan een
psychosomatisch ziekte zijn de echte zondebokken
en helpen zo, zonder dat ze het beseffen, mee om
de dualiteit gezondheid-ziekte te verscherpen.
Zieken zijn arme slachtoffers, gezonden de
maatschappelijk sterken en de psychosomatici de
zondebokken. ..”
Slide 12
Het probleem …….
Ziek of gek?
[http://www.intermediair.nl/artikel.jsp?id=90848]
Burnout, ME, RSI: vele duizenden Nederlanders
lijden aan ziektes die veel artsen geen ziekte
willen noemen. Hoe moet dat straks, als ze
herkeurd worden voor een uitkering? Zijn ze niet
ziek, maar gek?
Slide 13
Het probleem ……..
De gezondheidszorg is volop in beweging en ook op
het terrein van de fysiotherapie zijn diverse
ontwikkelingen zichtbaar.
De rol van psychosociale aspecten binnen de
fysiotherapie is veel groter dan een aantal jaren
geleden. De psychosomatische fysiotherapie wordt
daarom een steeds belangrijker domein binnen de
fysiotherapie. [aldus NFP]
Slide 14
Het probleem ………
NFP (vervolg) ... Vanuit de neurobiologie is er duidelijke
evidentie dat de mens op te vatten is als een
biopsychosociale eenheid, waarbij de relaties tussen
biologische, psychische en sociale factoren als reciproque
beschouwd moeten worden. Dit is één van de redenen om
de gezondheidsproblematiek van de cliënt vanuit een
biopsychosociaal systeem-perspectief te benaderen. De
psychosomatische fysiotherapeut beïnvloedt vanuit
bovengenoemd perspectief de relatie tussen bewegend
functioneren en psychisch functioneren en de
psychosociale context op positieve wijze.
Slide 15
Drie krachtvelden
De mens als biologisch wezen
De mens als cultureel wezen
De mens als menselijk wezen
Slide 16
ik noem een mens, een ieder
die zijn moedertaal beheerst
Don Lorenzo Milani
Slide 17
cultuur is altijd zo: een opeenstapeling
van citaten, ideeën die andere ideeën
uitlokken, sprankelende woordenstromen
die ruimte en tijd doorkruisen
Rosa Montero (1951)
Slide 18
Bestaan
Betekenis gegeven aan je
(biologische) leven
_
= cultureel bepaald
Slide 19
Bestaan = betekenis van je leven
Verhaal bij diverse anderen, dichtbij en
veraf
Verhaal bij jezelf onder diverse
omstandigheden: Ik als man, Ik als
vader; Ik als minnaar; Ik als docent; Ik
als Nederlander; Ik als …
Slide 20
Bestaan
Verhaal achter de uitspraak
“Ik ben wie ik ben”
Slide 21
De mate van overlap tussen al
die verhalen is bepalend voor
je gevoel van welbevinden
Slide 22
Samenleven is óók elkaar
wederkerig bekrachtigen in
het bestaan
Slide 23
Wederkerig bekrachtigen van
bestaan
Ik bekrachtig mezelf in mijn bestaan
Ik bekrachtig jou in jouw bestaan
Jij bekrachtigt jezelf in jouw bestaan
Jij bekrachtigt mij in mijn bestaan
Slide 24
Bestaan komt tot uitdrukking in:
Mijn daden – “Ik ben wie ik ben en
daarom doe ik als volgt …”
Het effect die gebeurtenissen op me
hebben – “Ik ben wie ik ben en daarom
beleef ik wat er plaats vindt als volgt …”
“ …daar kan niemand anders iets aan
doen!”
Slide 25
Daden
Door mezelf aanspreekbaar te maken
op mijn daden bekrachtig ik mijn
bestaan
Door aangesproken te worden op mijn
daden word ik bekrachtigd in mijn
bestaan
Voor de ander geldt hetzelfde
Slide 26
Effect
Door het effect wat iets op me heeft,
me toe te eigenen bekrachtig ik mijn
bestaan:
“Ik ben wie ik ben en daarom heeft
deze gebeurtenis, deze daad, DIT effect
op me. Dat is louter en alleen van/voor
mij en daar kan niemand anders iets
aan doen!”
Slide 27
Effect
Door het effect van mijn daad op een
ander aandachtig onder ogen te zien
bekrachtig ik de ander in zijn bestaan
“Jij bent wie je bent en daarom heeft
mijn daad blijkbaar dit effect op je. Dat
is van/voor jou, maar desalniettemin
heb ik het bedoeld of onbedoeld
veroorzaakt.”
Slide 28
Wederzijds bekrachtigen van
bestaan:
Mezelf aanspreekbaar
maken op mijn daden
De ander aanspreken
op zijn daden
Het effect van de daad
van een ander me toeeigenen
Het effect van mijn
daad op de ander
aandachtig onder ogen
zien
De ander maakt zich
aanspreekbaar op zijn
daden
De ander spreekt mij
aan op mijn daden
De ander eigent zich
het effect toe van mijn
daden op hem
De ander ziet het effect
van zijn daden op mij
aandachtig onder ogen
Slide 29