Elżbieta Petrović Marek Michalski Czytelnik w drodze po informację prawniczą Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Plan prezentacji 1.

Download Report

Transcript Elżbieta Petrović Marek Michalski Czytelnik w drodze po informację prawniczą Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Plan prezentacji 1.

Slide 1

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 2

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 3

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 4

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 5

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 6

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 7

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 8

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 9

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 10

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 11

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 12

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 13

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 14

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 15

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 16

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 17

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 18

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 19

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 20

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 21

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 22

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 23

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 24

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 25

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 26

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 27

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 28

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 29

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę


Slide 30

Elżbieta Petrović
Marek Michalski

Czytelnik w drodze po informację prawniczą
Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Plan prezentacji

1. Cechy szczególne
Biblioteki
Uniwersyteckiej
w Warszawie
2. Niepowtarzalność
czytelnika
dziedzinowego
3. Problematyka
unijna a BUW
4. Warsztat
bibliotekarza
dziedzinowego
5. Wnioski
2

• Kto przychodzi
do BUW?
• Czego czytelnik
wymagał
dotychczas,
a czego będzie
oczekiwał
w przyszłości?
• Jaką pomoc
w jego
poszukiwaniach
może oferować
dziś i jutro
bibliotekarz?
3

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Struktura organizacyjna udostępniania zbiorów w wolnym dostępie
230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach:
Symbol Klasyfikacji
Biblioteki Kongresu

Poziom

P

1

B L

1

AM C D-F GN 700-875

1

G-GF Q R-V

1

KJ

2

H GN1-673 GR-GV

2

Muzyka. Architektura. Sztuki piękne

MN

2

Dzieła treści ogólnej.
Bibliotekoznawstwo

AZ

2

Nazwa dziedziny
Język. Literatura
Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Nauki historyczne
Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane

Prawo. Nauki polityczne
Nauki społeczne. Antropologia

4

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji
→ potrzeba pomocy ze strony bibliotekarza
 Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i polityczna
kraju (reformy strukturalne państwa)
→ osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian
 Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju
i świata
→ dotyczące często spraw nieopisanych
jeszcze w literaturze prawniczej
 Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanej
rzeczywistości (m.in. śledzenie zmian
ustawodawczych czy zamiarów instytucji
publicznych, rejestracja dyskursu publicznego)
→ gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania
→ „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnych
dziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ich
praktyczne zastosowanie
5

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracy
bibliotekarza dziedzinowego:
• wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych,
• wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości,
• wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec,
• przyczyny bezrobocia w Polsce,
• reklama w Internecie,
• poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji,
• literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajach
sąsiedzkich.

6

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

rok 2002
778 196

Odwiedziny w BUW

rok 2003
1 100 565

Czytelnicy w BUW
140 000

117 279

120 000

100 000

92 937

80 000

67 694
60 000

40 000

54 767

55 246

55 002
31 834
28 039

34 563

20 000

5 092 6 336 7 031
2000 0
2002
2003

Studenci UW

inni
Karty stałe

Karty okresowe

Ogółem

7

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.)
1 200 000

990 489
934 498

1 000 000

775 070

800 000

600 000

474 063
400 000

200 000

117 811

157 799

167 758

68 724
0
2000 rok

2001 rok

2002 rok

2003 rok

Ogółem
Prawo. Nauki polityczne

8

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

 Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW:
• 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW,
• preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu,
• w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentów
prawa tylko połowa wypożyczała do domu.
 Studenci spoza UW – największe grupy z uczelni
eksponujących kierunki prawa i powiązane z prawem:
• Szkoła Główna Handlowa,
• Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

9

1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

liczba informacji

Informacje w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne
10 000

9 028
9 000
8 000

7 319

7 000
6 000
5 000

4 140
4 000
3 000

3 394
2 691

2 571

2 000

1 138
681

1 000

634
238

735

127

0
Informacje
biblioteczne

Informacje
bibliograficzne

Informacje
rzeczowe

Informacje proste (ustne i pisemne)

2002
2003

Zestawienia
bibliograficzne
(pisemne)

Informacje
biblioteczne
i rzeczowe
(większe prace)

Ogółem

rodzaj informacji

10

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Kto przychodzi do BUW-u?

• w latach 80. – elita opozycyjna,
• w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę,
a nie politykę,
• po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowane
najbardziej swoimi sprawami (nie tylko studenci).

11

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne














studenci i pracownicy WPiA UW
studenci i pracownicy szkół państwowych
studenci i pracownicy szkół niepublicznych
urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących
praworządności: IPN, RPO, RPDz
urzędnicy samorządowi
funkcjonariusze służby miejskiej
funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia)
prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik
sędziowie
kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej
prawnicy indywidualni
pracownicy administracyjni kancelarii prawnych
przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie
funduszy europejskich)

12

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

Czytelnicy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne cd.
• byli właściciele
• członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za
granicą
• deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie)
• pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,
testamenty, wzory pism procesowych)
• wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji,
stowarzyszeń)
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim
• przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim

13

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedziny
Prawo. Nauki polityczne?
• student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo
zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej,
• student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkę
prawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię,
• osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego
i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną.
 Rola bibliotekarza:
• przewodnik w wyborach życiowych i w drodze zawodowej
studenta,
• wykładowca w dziedzinie informacji naukowej,
• „asystent w kancelarii prawniczej”.

14

2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego

 Dziedzina a kancelaria prawna:
• skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem do
nieporównywalnej zasobów tradycyjnych i elektronicznych,
• atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziej
formalną niż tradycyjną bibliotekarską.
 Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych
zbiorów i informacji – jako:
• instytucji zaufania społecznego,
• nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych
zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do
rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą.

15

3. Problematyka unijna a BUW

1. Uniwersytet Warszawski:
• Centrum Europejskie
• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych
(EUROREG)
• Wydział Prawa i Administracji:
 Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra Prawa
Europejskiego
 Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład Prawa
Administracyjnego Porównawczego i Gospodarczego
 Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego
Porównawczego
 Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych
Prawa Karnego
 Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego
 Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego
księgozbiór
 Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego
w depozycie
 Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego
BUW
 Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego
 Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego

16

3. Problematyka unijna a BUW

2. Inne uczelnie warszawskie:
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego,
 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego,
 Collegium Civitas,
 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,
 Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego,
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania,
 Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji,
 Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła
Zarządzania i Marketingu),
 Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych,
 Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa.

17

3. Problematyka unijna a BUW

 Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy
informatora dziedzinowego?
• powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań,
• trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji,
• język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy
i europejski jako synonimy).

18

3. Problematyka unijna a BUW

 Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości?
Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu:
1) z maja 2002 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia,
aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków
studiów (Dz. U. 02.55.480).
2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla
poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia
(Dz. U. 03.210.2040).
Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005:
Wykładane przedmioty:
• ogólne,
• podstawowe,
• kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo
gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka
w Radzie Europy i Unii Europejskiej.
• specjalistyczne,
• specjalnościowe.
19

3. Problematyka unijna a BUW

 Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych
bibliotekarzowi?

Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu
Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistyka
w roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich
i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych.

Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych
i rzeczowych w dziedzinie prawa
→ zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej.

20

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Czym dysponuje informator dziedzinowy?

Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez
bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu
naukowym i publicznym być przydatnym
w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka?

Czytelnia
Czasopism Bieżących
i Mikroform

 Zasób dziedziny Prawo. Nauki polityczne
w 2003 r.:
– ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnym
dostępie (22 601 wol.),
– najwyższy wskaźnik wykorzystania
księgozbioru (662,2 % zbiorów
w wolnym dostępie),
– Zasób czasopism bieżących
w Czytelni Czasopism Bieżących
i Mikroform,
– Dział Ogólny → zasoby prawa
miejscowego.
21

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

 Zasób w wolnym dostępie – wydawnictwa ciągłe o tematyce
europejskiej:
– kilkadziesiąt tytułów czasopism
zał. 1 i 2
– kilkanaście wydawnictw seryjnych
w materiałach

22

Ogólnobiblioteczny
system informacji

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

• panele
regałowe

• ulotki

• bazy danych

• postumenty
topograficzne

23

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego
1. Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin
prawo wspierających (ogólnoprawne):
• „Prawo w Internecie”,
• „Ekonomia dla prawników”,
• „Polityka w Internecie”,
• „Ewidencje i rejestry”,
• „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”,
• „Studenci”.
Źródła:
gazety, informatory instytucji i organizacji, ulotki reklamowe,
ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne,
materiały biblioteczne z zasobów BUW.

24

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd.
2. Materiały z danymi europejskimi:
• „Integracja europejska”,
• „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje
– konwencje – wydawnictwa”
• „Tłumaczenia prawa polskiego”
• Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
dotyczących zagadnień unijnych, np.:
KJE – integracja europejska,
JN 15, JN 30 – integracja polityczna
(KJE, JN – działy w dziedzinie Prawo. Nauki polityczne)

HC 239 – integracja ekonomiczna
(HC – dział w Naukach społecznych. Antropologii)

D 1060 – historia integracji
(D – dział w Naukach historycznych)

Źródła:
prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. [email protected] – ważne
źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych
pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne.
25

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy
Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji
Europejskiej
www.bdwe.ukie.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur
i Cen Handlu Zagranicznego
www.ikchz.warszawa.pl/

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin
www.natolin.edu.pl/index.html

Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
www.msz.gov.pl

Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa
www.sgh.edu.pl

Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski
www.ce.uw.edu.pl/
26

4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego

Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd.
Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej
www.cie.gov.pl

Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw
www.fund.org.pl

Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy
www.euroinfo.org.pl

Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja
Edukacji Ekonomicznej
www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl

Polska Fundacja im. Roberta Schumana
www.schuman.org.pl

Polska Sieć Doradców Biznesu S.A.
www.psdb-paow.info/firma.html

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum
Finansowe
www.europa.delpol.pl

27

5. Wnioski

Czytelnik

Bibliotekarz dziedzinowy

potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą

wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece
doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności

28

5. Wnioski

Biblioteka
→ gromadzenie zbiorów,
→ rejestracja informacji:
• zorganizowanej,
• niezorganizowanej.

Dziedzina
→ porządkowanie szumu informacyjnego

29

Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego
bagażu.
Integracja wyzwaniem dla wszystkich.
Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami.
Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza.
Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona.

Dziękuję Państwu za uwagę