RÖNESANS’IN TANIMI 15. ve 16. yüzyıllarda önce İtalya’da başlayıp daha sonra Avrupa ülkelerine yayılan sanat, edebiyat ve bilim alanındaki gelişmelerin hepsine birden Rönesans adı verilmektedir. Rönesans'ın kelime anlamı.
Download ReportTranscript RÖNESANS’IN TANIMI 15. ve 16. yüzyıllarda önce İtalya’da başlayıp daha sonra Avrupa ülkelerine yayılan sanat, edebiyat ve bilim alanındaki gelişmelerin hepsine birden Rönesans adı verilmektedir. Rönesans'ın kelime anlamı.
RÖNESANS’IN TANIMI 15. ve 16. yüzyıllarda önce İtalya’da başlayıp daha sonra Avrupa ülkelerine yayılan sanat, edebiyat ve bilim alanındaki gelişmelerin hepsine birden Rönesans adı verilmektedir. Rönesans'ın kelime anlamı “Yeniden Doğuş” demektir. RÖNESANS & HÜMANİZMA İLİŞKİSİ Rönesans, Yunan ve Roma kültürünün araştırılması ile gerçekleşmiştir. Bu araştırma Avrupa’da “Hümanizm” hareketini başlatmıştır. Hümanizm, insanın kendi kişiliğini tanımasını, kendi yasalarını yapmasını, kendi haklarına sahip çıkmasını amaçlıyordu. Hümanizm İtalya’da edebiyatta ortaya çıkmasına rağmen, mimari ve güzel sanatlarda da etkili olmuştur. Hümanizm hareketinin öncüleri : • Dante • Petrarca • Boccacio gibi isimlerdir. İtalya’nın ilk hümanistleri olmuşlardır. RÖNESANS’IN NEDENLERİ-i Matbaanın ve kağıdın yaygın olarak kullanılması sonucu yeni buluşların ve düşüncelerin hızla yayılması ve herkes tarafından kolayca öğrenilmesi, Endülüs ve Sicilya aracılığıyla İslam uygarlığının Avrupalıları etkilemesi, Din adamlarına duyulan güvenin sarsılması ve skolastik düşüncenin eski önemini kaybetmesi RÖNESANS’IN NEDENLERİ-ii Avrupa’da Eski Yunan ve Romalılara ait edebiyat, felsefe ve sanat eserlerinin incelenmesi ile doğaya yönelişin başlaması, Coğrafi Keşifler ile dünyanın tanınması ve insanlardaki dünya görüşünün değişmesi, Avrupa’da sanat ve edebiyattan zevk alan zengin “Mesen” sınıfının sanatkârları koruması RÖNESANS’IN NEDENLERİ-iii İstanbul’un fethinden sonra bazı Bizanslı bilginlerin İtalya’ya giderek eski Yunancayı Avrupalılara öğretmesi ve antik eserleri onlara tanıtması, Ortaçağ’ın sonlarına doğru bilim, kültür ve sanat alanındaki bilgi birikimiyle büyük sanatçılar, bilim ve düşünce adamlarının yetişmesi RÖNESANS’IN İTALYA’DA BAŞLAMA NEDENLERİ-i Bizans’tan İtalya’ya kaçan Şehir devletlerinin bilim adamlarının da hakim olduğu İtalya’da etkisiyle Eski Yunan, Roma bazı demokratik ve Helen eserlerinin hakların fikir ve sanat incelenmesi, hareketlerini İtalya’yı oluşturan geliştirmesi, Venedik, Ceneviz, Napoli Merkezi Roma’da olan ve Floransa gibi şehir Katolik kilisesinin bütün devletlerinin, deniz Avrupalılar tarafından ticareti sayesinde ziyaret edilmesiyle farklı zenginleşmeleri ve görüşlerin ve buluşların zenginleşen burjuvaların İtalya’ya taşınması, bilim adamı ve sanatçıları korumaları RÖNESANS’IN İTALYA’DA BAŞLAMA NEDENLERİ-ii İtalya’nın coğrafi konum olarak Asya, Avrupa ve Afrika kültürleriyle etkileşime açık bir konuma sahip olması, Deniz ticareti sayesinde İtalyanların İslam dünyasındaki gelişmeleri İtalya’ya taşıması. İTALYA’DA RÖNESANS-EDEBİYAT Hümanistler, XV. ve XVI. yüzyıllarda klâsik edebiyat eserlerini inceleyerek ve açıklamalar yaparak yayınlarda bulundular. Büyük düşünürlerin yapıtları İtalyancaya çevrildi. Matbaanın icadı çalışmaları kolaylaştırdı. Arkeolojiye önem verildi, İbranice öğrenildi. Papa ve prenslerin yardımlarıyla akademiler kuruldu. İTALYA’DA RÖNESANS-BİLİM En büyük teknik ilerleme matbaanın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması oldu. Yaklaşık ikibin yıldır Yer’in merkez sayıldığı astronomi’de, ilkçağın güneş merkezli kuramları ilk kez Rönesans döneminde tartışılmaya başlandı. Kadavra üzerinde deneme yapılmaya başlandı. İTALYA’DA RÖNESANS-BİLİM Jacopo Zabarella gibi Rönesans düşünürleri tümdengelim ve tümevarıma dayalı düşünme ve araştırma yöntemleri üzerinde çalıştılar. Rönesans’ın bilim alanındaki en önemli katkısı matematikte gerçekleşmiştir.Hümanistler aritmetik ve geometriyi de beşeri bilimler arasına kattılar.Geometri kurallarını benimseyen ressam ve mimarlar perspektif kurallarını saptadılar. Kopernik, kökeni Aristarkus’a ve Pisagorculara uzanan "yer merkezli" sistem önermiştir. Yer’in ve gezegenlerin Güneş etrafında dairesel yörüngelerde sabit hızlarla dolandıklarını savundu. Ay ise dolanmasını yer çevresinde sürdürmekteydi. İlerleyen yıllarda Kopernik’e ilk ve sert tepkiler Protestanlardan gelmeye başladı. Kopernik’den az sonra yaşamış olan Giordano Bruno (1548-1600) biraz daha ileriye giderek Güneş’in bir dönme hareketi yaptığını ve bu nedenle kutuplarından daha basık olabileceğini, sabit yıldızların da birer güneş olabileceğini ve evrenin sonsuz olduğunu ileri sürdü. Bruno, Aristo ve Batlamyus kozmolojisine karşı görüşleri nedeniyle dinsizlikle suçlanıp 1610 da yakıldı. Bundan sonra kilise 1616 yılında, Kopernik’e karşı hoşgörüyü de bir kenara bırakarak Onun dinsiz olduğuna inanarak sistemini ve kitaplarını 1882’ye kadar yasakladı. GÜZEL SANATLAR VE TEMSİLCİLERİ Dinsel bağnazlıkların kırıldığı ve yeni görüşlerin öne çıktığı bu dönemde gerek resim gerekse heykel sanatında gerçekçi bir bakış açısı egemen oldu. RESSAMLAR GİOTTO (1266 – 1337) : Avrupa’da Rönesans devri resminin ilk temsilcisi Bondrone Di Giotto’dur. Resimlerinde insanın ruh ve duygu dünyasının aktarıldığı hikayeci bir yön vardır.Bunu yüz ifadelerinde, hareketlerde ve küçük basit detaylarda ortaya koymuştur. LEONARDO DA VİNCİ (1452-1519) Resim sanatına getirdiği esaslarda XVI. yüzyıla hakim olmuş İtalyan sanatçısı, filozofu ve bilim adamıdır. Sanat ve bilimin hemen her dalında çalışmalar yapmış, çeşitli icatlarda bulunmuştur. Leonardo da Vinci, büyük ışık ustasıdır.1550’li yıllardan sonra çalışmalarına ışık-gölge ve yüz ifadelerine yoğunlaştırır. MİCHELANGELO BUONARROTİ (1475-1564) Ünlü İtalyan rönesans dönemi ressam, heykeltıraş, mimar ve şairidir. RAFFAELLO Avrupa’da klâsik ressamlığın temelini atmıştır. Michelangelodan farklı olarak görünen her şeyi bütün zenginliğiyle tabloya aktarmış, tarihi ve Hıristiyanlığa ait dini konulara sadık kalmış, pozlara konuşuyormuşçasına ifade niteliği kazandırmıştır. BOTTİCELLİ Dönemin ünlü ressamlarındandır. HANS HOLBEİN • Alman resminin en önemli ustalarından biridir. RAMBRANDT Ünlü rönesans ressamı RÖNESANS HEYKELTIRAŞLARI GHİBERTİ (1378 – 1455): Floransalı heykelci, kuyumcu ve mimardır.Girdiği bir yarışmada yaptığı İshak’ın Kurban Edilişini konu edinen kabartmayla adını duyurmuştur. . Eserlerindeki üslubu, gerçekçiliği ve insan figürlerinde vücut anatomisine gösterdiği özenle, kendisinden sonra gelenleri de etkilemiştir. DONATELLO (1386 – 1466) Rönesans’ın en büyük heykeltıraşı olan Donatello, Floransa Vaftizhanesi’nin kapısının yapımında Ghiberti’ye yardım etmiştir. Daha sonra Floransa Katedrali’nin süslenmesinde görev aldı. Bu yapımın cephesi, dış duvarları ve çan kulesi için gerçekleştirdiği mermer boy heykelleri gençlik döneminin en önemli eserleridir. RÖNESANS MİMARLARI ALBERTİ (1404 – 1472): İtalyan hümanist, yazarı ve sanatçısı.Floransalı varlıklı bir aileden yetişti, çeşitli alanlara yönelik merakıyla bilimsel çalışmalar yaptı. Heykelcilik ve mimari üzerine çalıştı, böylece Rönesans Çağı’nın ülküsel örneklerinden biri sayıldı, birçok alanda seçkin başarılara ulaştı. Alberti ilkçağ yapı sanatının özelliklerini gününün gereksinimlerine göre bir bileşime kavuşturarak bazı anıt, tapınak ve sarayların planlarının yaptı, kurumsal olarak niteliklerini saptadı. BRUNELLESCHİ (1377 – 1446) İtalyan mimar, heykelci ve ressam. Tıp ve teknik konularında öğrenim gördükten sonra kuyumcu çıraklığı yaptı. Roma’ya yaptığı bir gezi sırasında ilkçağ kalıntılarını inceleme fırsatı buldu. BRUNELLESCHİ (1377 – 1446) Heykel mimarlık alanında bulundu.İlk olarak 1420’de, ortaçağ geometrisinin yerine modüler bir çizim önerdiği ospedale degli İnnocenti revakında Roma düzenlerini uyguladı. Hızla artan ünüyle birlikte birçok saray ve kale siparişi alan Brunelleschi, aralarında Michelozzo ve Alberti gibi sanatçıların da bulunduğu bir çok öğrenci yetiştirerek, Rönesans’ı başlatma görevini başarıyla tamamladı. RÖNESANSIN İTALYA DIŞINA YAYILMASI Papa’yı ziyarete gelen İtalya Savaşlarının Etkisi : 1494 ile 1559 yılları insanların etkilenmesi. arasında çıkan İtalya İtalya'nın Avrupa'nın din savaşlarında krallar ve ve kültür merkezi komutanlar gördükleri olması: Avrupa'dan bir kıymetli eşya ve tabloları satın alarak ülkelerine çok öğrenci ve Hıristiyan götürdüler. Böylece İtalyan ziyaretçi İtalya'ya Rönesansı yakın bazı ülkeleri gelmekteydi. Bunlar etkilemiştir. Roma'da gördükleri Öğrenimini İtalya’da şeyleri ülkelerine tamamlayan öğrenciler, götürdüler, oralarda da gördüklerini kendi bu gördükleri ülkelerinde de uygulamak gelişmeleri yaşatmak istediler. istediler. RÖNESANSIN İTALYA DIŞINA YAYILMASI FRANSA Avrupa’da 16. yüzyılın ortalarına kadar süren Veraset Savaşları’na katılan Fransız krallar, Fransa’da halkın yeniliklere kapalı olmasından dolayı Rönesans’ın kurucusu oldular. FRANSA İtalya’nın etkisiyle, sanat ve mimari alanında çalışmalar yapıldı.Fransa’da bu dönemde Rabelais, Calven, Ronsard, Montaigne, Pierre Lesco gibi sanatçılar yetişmiştir. ALMANYA’DA RÖNESANS Siyasi birliğin tam kurulamadığı Almanya’da Rönesans, dini içerikli eserlerin incelenmesiyle başlayıp, Reform hareketleri ile birlikte gelişmiştir. Almanya’da yetişen Erasmus, Röklen ve Martin Luther gibi hümanistler daha çok dini metinleri incelediler. İNGİLTERE & İSPANYA İngiltere ve İspanya’da Rönesans’ın etkisi daha çok edebiyat alanında görüldü. İngiltere’de Rönesans’ın en önemli ismi Shakspeare, İspanya’da ise Cervantes edebiyatta önemli eserler verdiler. POLONYA’DA RÖNESANS Polonyalı Copernicus, Dünya’nın yuvarlak olduğunu ve Güneş etrafında dolaştığını ileri sürerek Rönesans’ın bilim alanındaki temsilcisi olmuştur. ORTAÇAĞ-RÖNESANS KARŞILAŞTIRMASI Ortaçağ filozofları din adamlarıdır. Onlar için doğru zaten açıktadır, aranmasın gerek yoktur. Hazır olana daha sağlam temeller yapmak için uğraşmışlardır. Rönesans filozofları ise genellikle araştırmacılar ve yazarlardır. Elindeki hazır olanı gizleyerek ;sağlamlaştırmak ,sistemleştirip yeniden yaratmak amacı gütmüşlerdir. ORTAÇAĞ-RÖNESANS KARŞILAŞTIRMASI Ortaçağ felsefesinin amacı dinin ortaya koyduğu gerçekleri daha da güçlendirmektir. Rönesans felsefesi ise kendisine amaç olarak kendini aramak, kendini her türlü bağlılıktan kurtarmak ve yalnız kendine dayanmayı seçmiştir. ORTAÇAĞ-RÖNESANS KARŞILAŞTIRMASI Ortaçağ düşünür ve filozoflarının tamamı din adamı, yani Hıristiyan kilisesinin hizmetkarlarıdır. Rönesans düşünür ve filozofları ise yazarlar, araştırmacılar ve üniversite öğrencileridir En önemlisi Ortaçağ’da düşünce birliği vardır. Herkes aynı amaç için aynı yolu takip etmiştir. Rönesans’ta ise doğruya ulaşmanın yolu çok çeşitlidir. RÖNESANS HAREKETLERİNİN SONUÇLARI Avrupa’da resim, heykel, edebiyat ve mimari önemli bir düzeyde gelişme gösterdi. Kilise zayıfladı.Reform hareketlerine zemin hazırlandı. Eğitim ve öğretime önem verildi.Endüstrinin gelişmesinde alt yapı oluştu. RÖNESANS HAREKETLERİNİN SONUÇLARI Avrupa’da deney ve gözleme dayalı pozitif düşünce ön plana çıktı. Skolastik düşünce yıkıldı. Bilim ve teknolojide yeni gelişmeler oldu. RÖNESANS HAREKETLERİNİN SONUÇLARI Dini konular açıkça tartışılmaya başladı. Toplumsal gelişme hızlandı. Hümanistler, insan ve tabiatı konu alan ve insanı merkeze koyan eserler vermeye başladılar. RÖNESANS & OSMANLI Rönesans’ın Avrupa dışında pek fazla etkisi görülmedi.Osmanlı Devleti yükselme dönemini yaşadığı için bilim, teknik ve mimari alanlarda Avrupa’dan ileri düzeydeydi. Bu sebepten Osmanlı Devleti, Avrupa’da yaşanan bu gelişmelerden yararlanma ihtiyacı duymadı; fakat Avrupa devletleri Rönesans’ın etkisiyle hızlı bir gelişme sürecine girdiler. HAZIRLAYAN: Maşuk YOĞURTÇUOĞLU