Transcript İŞLEMCİLER ÖN BİLGİLER ● 2 lik Taban ve 10 luk taban ● 10 luk taban dan 2 lik tabana geçme ● 2 lik tabandan 10 luk tabana.

İŞLEMCİLER
ÖN BİLGİLER
●
2 lik Taban ve 10 luk taban
●
10 luk taban dan 2 lik tabana geçme
●
2 lik tabandan 10 luk tabana geçme
●
16 lık taban ve 10 luk taban
●
10 luk taban dan 16 lık tabana geçme
●
16 lık tabandan 10 luk tabana geçme
●
Bellek Birimleri (Bit .. TB)
●
Hız birimleri (Hz … GHz)
İşlemci Nedir ?
Bilgisayarın beyni olarak
kabul edilen
●
bilgisayardaki tüm
işlemleri yapan
●
ve diğer birimleri
yöneten bir parçadır
●
İnsan & Bilgisayar
Saniyede (10 katrilyon) işlem
Saniyede (3,5 milyar) işlem
10.000.000 GHertz
3,6 GHertz
Küçük
Büyük
Az Enerji
Çok Enerji
Kasparov
Deep Blue
Duygusal
Mekanik
SÜPER Bilgisayar
ASCI purple
●
1 milyon gigabyte hard disk
●
Sıradan bir masaüstü PC'nin 400.000 katı hafıza
●
100 teraflopluk işlem, yani saniyede 100 trilyon işlem yapabilecek.
Bu süper bilgisayar, ABD Enerji Bakanlığı tarafından nükleer
silahların etkilerinin simülasyonunda kullanılacak.
●
●
İki basketbol sahası büyüklüğünde
İşlemcilerin Görevleri
●
●
●
●
Bilgiyi alma
Bilgiyi işleme
Bilgiyi saklama
Bilgiyi gönderme
İSİMLENDİRME
İşlemci = Mikroişlemci = MİB = CPU = µP
İşlemci sadece bilgisayarlarda
bulunmaz
İşlemci Örnekleri 1
İşlemci Örnekleri 2
İşlemci Örnekleri 3
İşlemci Örnekleri 4
Bilgisayarın Genel Yapısı
MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ
ÇIKIŞ
BİRİMİ
GİRİŞ
BİRİMİ
RAM
DEPOLAMA BİRİMİ
M.İ.B. Genel Yapısı
ALU
KONTROL
BİRİMİ
CORE
GİRİŞ
BİRİMİ
ÇIKIŞ
BİRİMİ
CACHE
RAM
DEPOLAMA BİRİMİ
ÇEKİRDEK (CORE)
●
Merkezi işlem birimine
gelen bütün komutları
gerçekleştirir.
KONTROL BİRİMİ
●
●
İşlemciye gelen komutları
çözümler
İşlemci içindeki veri akışını
kontrol eder
ALU (Aritmatik ve Mantık Birimi)
●
●
Matematiksel işlemleri yapar
(a+b)
Mantıksal işlemleri yapar (a > b)
Cache (Ön Bellek)
●
●
●
●
●
İşlemcinin hızıyla aynı hızda çalışabilir
RAM e göre çok hızlıdır
RAM den gelen bilgiler işlenmeden önce
buraya alınır
L1 ve L2 olmak üzere 2 kısımdan oluşur
L1, L2 ye göre daha hızlıdır
Bilginin Bulunması
L1 CACHE
L2 CACHE
RAM
SABİT DİSK
İşlemci Neden Yapılmıştır ?
Mikroişlemci
Mikroçip
Transistör
Slikon
Silisyum
Kum
Yıl 1940 ...
18.000, adet elektronik
tüp
●
●
30 ton
●
167 m2
●
150 KW güç
saniyede 5000
toplama işlemi
●
aşırı ısınma sebebiyle
bir kaç dakika çalışma
süresi
●
ENIAC
... Yıl 2007
●
42 milyon transistör
●
1 mikron (1/1000 mm)
Saniyede 3,5 milyar
işlem
●
İŞLEMCİ ÖN TANIMLARI
MARKASI
TEKNOLOJİSİ
MODELİ
HIZI
VERİ YOLU KAPASİTESİ
CACHE BELLEK
FSB (Front Side Bus) (Sistem Hızı)
ÜRETİM ŞEKLİ
Fiziksel Yapısı
:
:
:
:
:
:
:
:
:
INTEL
Core Duo
E6400
2.13 GHz
64 Bit
2 MB Cache
1066MHz
65 Nm (nanometre)
Soket 775
İŞLEMCİNİN HIZI
●
●
İşlemci Hızı : İşlemcinin
birim zamanda yapabildiği
iş miktarı,
İşlemci HIZI = FSB X Saat
Çarpanı
İŞLEMCİNİN HIZI
●
●
●
●
FSB (Front Side Bus): Ana kart üzerinde
bulunan sistem saatinin 1 sn içinde yaptığı
“tik” hareketi FSB hızını belirler.
Sistem saati tüm sistemin birlikte uyum
içinde çalışması için gerekli olan ritmi verir
Saatin her tikinde tüm bilgisayar
aygıtlarında bilgi ve komutlar akar.
İşlemci Çarpanı (Clock Ratio / CPU
Multiplier): İşlemcinin sistem FSB hızının
maksimum kaç katı hızda çalışacağını
belirleyen çarpana verilen addır.
ÖRNEK
●
Intel Core Duo T2500 2.00GHz, 667MHz FSB
Saat Çarpanı nedir ?
HIZ = Saat Çarpanı X FSB
2 GHz = SÇ X 667MHz
2000 Mhz = SÇ X 667 MHz
SÇ = 3
OVERCLOCK (HIZ AŞIMI)
●
İşlemcinin iki hızı
vardır:
– Normal
değer,
– Sınır değeri
Overclock, işlemci hızını normal değerlerden sınır
değerlere doğru artırmaktır.
OVERCLOCK (HIZ AŞIMI)
●
●
FSB hızı değiştirilerek işlemcinin hızı
artırılabilir
Anakart üzerindeki jumper (köprü) ya da bios
ayarları kullanılarak yapılır
OVERCLOCK (HIZ AŞIMI)
●
●
İşlemcinin ömrü azalır
Aşırı derecede ısınır. Yeterli soğutulmazsa
kilitlenmeler ve hatta yanmalar meydana
gelebilir.
İletişim Hatları (BUS)
• İşlemci içinde ve
dışındaki birimlerin
birbiriyle iletişimini
sağlarlar
• Üzerlerinden elektrik
sinyali geçebilecek
iletken hatlardır.
• 3 tip iletişim hattı
vardır.
Adres Yolu (Address Bus)
• İşlemcinin bilgi
yazacağı veya
okuyacağı her bir
bellek hücresinin bir
adresi vardır.
• İşlemci kullanacağı
adresleri bu hat
üzerinden ilgili belleğe
bildirir.
Veri Yolu (Data Bus)
• İşlemcinin bilgi alıp
göndermek için kullandığı
hattır
• Birbirine paralel iletken hat
sayısı veri yolunun kaç
bitlik olduğunu gösterir.
• 64 bitlik işlemci = Veri
yolu 64 hattan oluşuyor
• Veri yolu miktarı artarsa
hız artar
Kontrol Yolu (Control Bus)
• İşlemcinin diğer
birimleri yönetmek
ve eş zamanlı
çalışmasını
sağlamak için
kullandığı hattır.
İşlemci Şekilleri
İşlemcilerin Fiziksel Yapıları
•SOKET İŞLEMCİ
– Üzerinde marka ve modeli
– Altında ana kart ile bağlantıyı sağlayan pinler (iğne) bulunur
– Üzerine soğutucu takılır
İşlemcilerin Fiziksel Yapıları
SLOT İŞLEMCİ
●
Kartın üzerine diklemesine takılır
●
Soğutucu fan yan tarafındadır
İşlemci Üreticileri
AMD , CYRIX , INTEL ,
MOSTEK , MOTOROLA ,
NEXGEN , ZILOG
Dünya üzerinde en çok kullanılan işlemciler …
AMD
ve
INTEL
INTEL İŞLEMCİLER
PENTIUM ÖNCESİ İŞLEMCİLER
●
İlk işlemci Intel C4004
1978 yılında kişisel bilgisayarlarda
kullanılan 8086 üretildi. 16 bit ve 5 Mhz
hızındaydı.
●
8086 işlemcisi bundan sonra üretilecek işlemciler için bir alt
yapı olmuştur.
●
Ardından 8088, 80286, 80386, 80486 işlemcileri üretilmiş
bunların geel ismine ise X86 denmiştir.
●
INTEL İŞLEMCİLER
PENTIUM
●
1993 yılında üretildi
X86 lara göre hızları oldukça
yükseldi
●
Pentium, Pentium MMX ve
Pentium PRO gibi farklı
modelleri vardır.
●
INTEL İŞLEMCİLER
PENTIUM II
1997 yılında
üretildi
●
Pentium MMX ve
Pentium PRO nun
birleştirilmiş haldir
●
İlk defa slot işlemci
modeli kullanılmıştır
●
INTEL İŞLEMCİLER
CELERON
Pentium II işlemcisinin
önbelleği azaltılarak piyasa
sürülen halidir.
●
Bu sebeple fiyatı da daha
ucuzdur
●
Pentium işlemciler, bilgisayarı
zorlayan grafik ve işlem
yoğunluklu programları
kullanalar için, Celeron ise yazı
yazma, internette dolaşma gibi
işlemleri yapanlar için idealdir.
●
INTEL İŞLEMCİLER
PENTIUM III
3D (Üç boyut) komutları
eklenmiş ve grafik ve ses
işlemlerinde üstün
performans sağlanmıştır
●
INTEL İŞLEMCİLER
PENTIUM IV
Pentium III ‘ deki 1 GHz hız
sınırı aşılmıştır
●
●
İlk üretilen 64 bitlik işlemcidir
DVD, Mp3 ve internetten video
izleme gibi yüksek miktardaki
veri transferi gerektiren
uygulamalarda oldukça
başarılıdır.
●
INTEL İŞLEMCİLER
XEON
Sunucu bilgisayarlar için
tasarlanmıştır
●
●
Yüksek performans ,
●
Yüksek maliyet
AMD İŞLEMCİLER
K5
Pentium ile rekabet için
üretildi
●
●
66 Mhz FSB hızı vardı
AMD İŞLEMCİLER
K6
●
100 Mhz FSB
3 boyutlu oyunlarda üstün
performans
●
AMD İŞLEMCİLER
K6
●
100 Mhz FSB
3 boyutlu oyunlarda üstün
performans
●
K6-III serisi rakibi
Pentium II den çok daha
iyiydi
●
AMD İŞLEMCİLER
ATHLON
AMD nin ilk slot
işlemcisi
●
AMD nin dünya
çapında iyi ve
ikonomik olduğunu
kanıtladığı işlemcisi
●
AMD İŞLEMCİLER
DURON
Athlon un önbelleği
azaltılmış halidir
●
Athlon a göre daha
ucuzdur
●
Pentium Celeron a
alternatif olarak
üretilmiştir
●
AMD İŞLEMCİLER
SEMPRON
Taşınabilir
bilgisayarlar için
tasarlanmıştır
●
●
Ekonomiktir
Celeron M ye
alternatif olarak
üretilmiştir
●
AMD İŞLEMCİLER
TURION
Taşınabilir
bilgisayarlar için
tasarlanmıştır
●
Intel Core Duo
ya alternatif
olarak
üretilmiştir
●
AMD İŞLEMCİLER
OPTERON
Sunucu
bilgisayarlar için
tasarlanmıştır
●
Intel XEON a
alternatif olarak
üretilmiştir
●
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çift İşlemci
(Dual Processor)
Çift Çekirdek
Çoklu İşlem
(Dual Core)
(Hyper Threading)
●
●
Bir işlemci içinde 2
çekirdek,
Tek İşlemci
●
●
İşleri parçalayıp
yapıyor
●
2 cache,
2 kontrol birimi
●
İki ayrı işlemci
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çoklu İşlem(Hyper Threading)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çoklu İşlem(Hyper Threading)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çoklu İşlem(Hyper Threading)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çift Çekirdekli (Dual Core)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çift Çekirdekli (Dual Core)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çift Çekirdekli (Dual Core)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çift Çekirdekli HT (Dual Core HT)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çift Çekirdekli HT (Dual Core HT)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
Çift Çekirdekli HT (Dual Core HT)
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
CENTRINO
Intel firmasının dizüstü bilgisayarlar
için geliştirdiği bir teknolojidir
●
Aşağıdaki özellikleri içeren
sistemlere CENTRINO denir
●
•
•
•
Intel® Pentium® M Processor
Intel PRO/Wireless Network
Connection 802.11b
Intel® 855 PM Chipset
İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ
CENTRINO
Yeni Intel M işlemciler daha az güç
kullanıp daha az ısınırlar.
●
●
İşlemci boyut olarak da daha küçüktür.
Bu özellikler, daha uzun pil kullanım
süresi ve daha yüksek performans sağlar.
●
İşlemcinin GHz seviyesinin mevcut P4
işlemcilerden düşük olması, sistemin daha
yavaş olması anlamına gelmemektedir.
●
1 Mb ön belleğe sahip Intel Pentium
M 1.3 Ghz işlemci Intel Pentium 4 Mobile 2.4 Ghz den daha üstün
performans ve daha uzun bir pil ömrü
sunmaktadır.
●
İŞLEMCİ BİLGİLERİNE ULAŞMA
Bilgisayarımızda bulunan işlmcinin
özelliklerini görmek için:
1.
2.
3.
Denetim Masası / Sistem
Programlar / Donatılar / Sistem Araçları /
Sistem Bilgisi
İşlemcinin üzerindeki yazıları okuma
Yöntemlerinden birisi uygulanır.
Uygun İşlemciyi Seçme
●
Bilgisayarı hangi amaçla kullanacağım ?
●
Ekonomik durumum nedir ?
●
●
Kullanacağım programlar hangi işlemciyi
istiyor ?
Almayı düşündüğüm işlemci ile uyumlu
ana kart hangisi ?
Elektro Statik Deşarj (ESD)
İnsanlar üzerinde sürekli bir elektrik yükü vardır. Bu
elektrik yükün çeşitli cisimler aracılığı ile toprağa
atılmasına ESD denir
Elektrik yükünün toprağa akmasında insana bir zarar
gelmezken çok hassas elektriksel değerlerde çalışan
bilgisayar parçaları zarar görebilir.
Bu nedenle bilgisayar parçalarına dokunmadan önce
üzerinizdeki elektrik yükünü boşaltmalısınız.
Bunun için elektrostatik bileklikler kullanılır
Eğer yoksa, elleri toprakla temaz halindeki başka bir
cisime (kalorifer, kapı kolu, duvar) sürmek de işe yarar.
İŞLEMCİLERİN SOĞUTULMASI
İŞLEMCİLERİN SOĞUTULMASI
●
●
●
Her elektronik devre çalışırken
ısınır
İşlemciler ise çok çalıştıklarından
daha fazla ısınırlar. Belli bir
sıcaklıktan sonra ısı işlemciye
zarar verebilir
Bu sebeple işlemcinin
soğutulması gerekir
İŞLEMCİLERİN SOĞUTULMASI
Soğutma işlemi 2 aşamada gerçekleşir
1.İşlemcinin üzerindeki
ısıyı emerek ısıyı
azaltma
2.Emilen ısıyı dağıtarak
işlemciden uzaklaştırma
SOĞUTUCULAR
Alüminyum veya bakırdan
yapılırlar
●
Bakırın ısı iletimi alüminyuma
göre daha fazladır,
●
İnce kanatlı soğutucular daha
fazla ısı çekerler ancak daha
pahalıdır ve daha kırılgandırlar
●
İşlemciyle uyumlu olmasına
dikkat edilmelidir
●
FANLAR
Soğutucunun üzerinde birken
ısıyı dağıtmak için kullanılırlar
●
Soğutucunun üzerine
yerleştirilir
●
Fanın dönüş hızı arttıkça
soğutma oranı ve gürültü artar.
●
Tozlandıklarında yavaş döner
ve gürültü çıkarırlar. Bu sebeple
belli aralıklarla temizlemeli ve
yağlanmalıdırlar
●
TERMAL MACUN
İşlemci ile soğutucu yüzey
arasına sürülür.
●
Isının soğutucuya iletilmesini
hızlandıran bir kimyasal
maddedir
●
Anakarta değdirmeden ince bir
tabaka halinde sürülmelidir
●
SOĞUTMA SİSTEMLERİ
●
Havayla soğutma
●
Suyla soğutma
●
Isı borulu soğutma
HAVAYLA SOĞUTMA
SOĞUTUCU + FAN
SUYLA SOĞUTMA
İşlemci üzerindeki ısı suya aktarılır. Isınan su
borularla radyatöre gelir. Radyatör önündeki
fanlar radyatördeki suyu soğutur. Soğuyan su
devir daim motoru sayesinde tekrar işlemciye
gider.
●
Suyun iletkenliği havadan 5 kat daha iyi
olduğundan havalı sistemlerden daha iyidir.
Ancak daha pahalıdır.
●
SUYLA SOĞUTMA
ISI BORULU SOĞUTMA
İşlemcinin ısısı içinde özel bir kimyasal
madde bulunan borulara aktarılır
●
İşlemcinin ısısı borular üzerindeki
maddeyi buharlaştırır.
●
Buharlaşan ısı borunun üstüne doğru
hareket eder ve yoğunlaşıp su olarak
tekrar aşağı iner.
●
ISI BORULU SOĞUTMA