Transcript ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΓΚΑΤΖΕΛΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι Η διδασκαλία του μαθήματος Βιολογία Κατεύθυνσης, καλύπτει ένα συγκερασμό των αναγκών του μαθητή στην προοπτική των εξετάσεων σε.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:
ΓΚΑΤΖΕΛΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΒΙΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι
Η διδασκαλία του μαθήματος Βιολογία Κατεύθυνσης,
καλύπτει ένα συγκερασμό των αναγκών του μαθητή
στην προοπτική των εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο. Η
ερμηνευτική παράδοση του μαθήματος, τελείται βάσει
όλων των σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας με
απώτερο σκοπό την ανάπτυξη κριτικής σκέψης και
συνδυαστικού στοχασμού. Η διδασκαλία απευθύνεται
σε όλες τις κατηγορίες των υποψηφίων και καλύπτει
κάθε στάδιο της προετοιμασίας τους.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΙ
Παρακάτω, παρουσιάζονται οι εκπαιδευτικοί
στόχοι του μαθήματος, ανά κεφάλαιο.
1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του κεφαλαίου, ο μαθητής θα
πρέπει να μπορεί:
•Να αναφέρει τα δεδομένα που οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το DNA είναι το
γενετικό υλικό
•Να περιγράφει τη δομή των νουκλεϊκών οξέων και το μοντέλο της διπλής
έλικας
•Να προσδιορίζει τις λειτουργίες του γενετικού υλικού
•Να εντοπίζει τις διαφορές στην οργάνωση του γενετικού υλικού των
προκαρυωτικών και των ευκαρυωτικών οργανισμών
1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Για την επίλυση των ασκήσεων αυτού του κεφαλαίου θα πρέπει να
λάβει υπόψη του τα παρακάτω στοιχεία:
•
Ο αριθμός των φωσφοδιεστερικών δεσμών που υπάρχουν σ’ ένα μόριο
του νουκλεϊκού οξέος (DNA ή RNA) θα πρέπει να είναι ίσος με:
1.
Τον αριθμό των νουκλεοτιδίων του, αν το μόριο του νουκλεϊκού οξέος
είναι κυκλικό
Τον αριθμό των νουκλεοτιδίων του -2, αν το μόριο του νουκλεϊκού οξέος
είναι δίκλωνο γραμμικό
Τον αριθμό των νουκλεοτιδίων του -1, αν το μόριο του νουκλεϊκού οξέος
είναι μονόκλωνο γραμμικό
2.
3.
•
•
Οι αζωτούχες βάσεις Αδενίνη-Θυμίνη και Γουνίνη-Κυτοσίνη είναι
συμπληρωματικές, γι’ αυτό σε οποιοδήποτε μόριο DNA ισχύει: Α=Τ και
G=C συνεπώς ο αριθμός των νουκλεοτιδίων = Α+Τ+G+C= 2A+2G
Δεσμοί υδρογόνου=2Α + 3C
2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ,ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του κεφαλαίου,
ο μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
• Να περιγράφει το κεντρικό δόγμα της βιολογίας, δηλαδή τον τρόπο ροής
της γενετικής πληροφορίας
• Να περιγράφει το μηχανισμό αντιγραφής, μεταγραφής και μετάφρασης του
DNA
• Να εξηγεί το ρόλο του γενετικού κώδικα στην πρωτεϊνοσύνθεση και να
περιγράφει τις ιδιότητες του
• Να εξηγεί τη σημασία ύπαρξης ρυθμιστικών μηχανισμών για τον έλεγχο
της γονιδιακής έκφρασης
• Να περιγράφει του μηχανισμούς ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης στους
ευκαρυωτιούς οργανισμούς
• Να διακρίνει τις διαφορές στους μηχανισμούς ρύθμισης ανάμεσα στους
προκαρυωτικούς και ευκαρυωτικούς οργανισμούς
2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ,ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ
Για την επίλυση των ασκήσεων αυτού του κεφαλαίου θα
πρέπει να λάβει υπόψη του τα παρακάτω στοιχεία:
•
•
•
•
Οι διαδικασίες αντιγραφής, μεταγραφής, μετάφρασης γίνονται πάντα με
κατεύθυνση 5΄ 3΄
Τα μόρια mRNA που προκύπτουν από τη μεταγραφή πρέπει να
διαθέτουν κωδικόνιο έναρξης (AUG) στο 5΄ άκρο και κωδικόνιο λήξης
(UGA, UAA, UAG) στο 3΄άκρο. Επίσης, διαθέτουν 5΄και
3΄αμετάφραστες περιοχές, άρα μεταγράφεται ο κλώνος εκείνος του
DNA, από τον οποίο προκύπτει μόριο mRNA με τα παραπάνω
χαρακτηριστικά
Αν στην άσκηση περιέχεται ασυνεχή γονίδιο θα πρέπει από το πρόδρομο
mRNA να αφαιρεθεί το εσώνιο, ώστε να προκύψει το ώριμο mRNA
Δεν υπάρχουν tRNA που να αντιστοιχούν στα κωδικόνια λήξης
4ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ
ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του κεφαλαίου, ο
μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
•Να περιγράφει τα βασικά στάδια της κατασκευής
ανασυνδυασμένου DNA με τη χρήση περιοριστικών
ενδονουκλεασών
•Να επεξηγεί τις τεχνικές παραγωγής βακτηριακών κλώνων
•Να περιγράφει τη διαδικασία κατασκευής γονιδιωματικής και
cDNA βιβλιοθήκης
•Να επεξηγεί τις έννοιες αποδιάταξη και υβριδοποίηση των
νουκλεϊκών οξέων
5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του
κεφαλαίου, ο μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
• Να διατυπώνει τον 1ο και 2ο νόμο του Mendel
• Να επεξηγεί τον τρόπο παραγωγής των γαμετών
• Να περιγράφει τις διαδικασίες που συμβαίνουν
στα γενετικά κύτταρα κατά τη μείωση
5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ
•
•
•
•
Για την επίλυση των ασκήσεων αυτού του κεφαλαίου θα
πρέπει να λάβει υπόψη του τα παρακάτω στοιχεία:
Τις σχέσεις των αλληλόμορφων γονιδίων (επικρατέςυπολειπόμενο, ατελώς επικρατή, συνεπικρατή, θνησιγόνα)
Τη διάκριση των γονιδίων σε αυτοσωμικά και φυλοσύνδετα
Τις αναμενόμενες φαινοτυπικές αναλογίες μονοϋβρυδισμού
και διυβριδισμού που προκύπτουν από τις πρότυπες
διασταυρώσεις του Mendel (3/1 και 9/3/3/1)
Τους τύπους κληρονομικότητας των κληρονομικών
χαρακτηριστικών και το πώς αυτά αποτυπώνονται στα
γενεαλογικά δέντρα
6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ
•
•
•
•
•
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του κεφαλαίου, ο
μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
Να περιγράφει τους διαφορετικούς τύπους των γονιδιακών
μεταλλάξεων (αντικατάσταση, προσθήκη και έλλειψη βάσεων)
Να προσδιορίζει τις διάφορες αιμοσφαιρινοπάθειες του
ανθρώπου
Να αναφέρει τις αριθμητικές και δομικές χρωμοσωμικές
ανωμαλίες, καθώς επίσης και τις διαδικασίες από τις οποίες
προκύπτουν
Να κατανοήσει τη σημασία του προγενετικού ελέγχου
Να συσχετίσει την εμφάνιση του καρκίνου με μεταλλάξεις που
συμβαίνουν στο γενετικό υλικό
7ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του
κεφαλαίου, ο μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
• Να αναφέρει τους παράγοντες που επηρεάζουν το
χρόνο διπλασιασμού των μικροοργανισμών
• Να περιγράφει τη μέθοδο καλλιέργειας των
μικροβίων
• Να διακρίνει τους διαφορετικούς τύπους
καλλιέργειας (κλειστή – συνεχής)
8ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ
ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ
•
•
•
•
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του
κεφαλαίου, ο μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
Να προσδιορίζει τη συμβολή της βιοτεχνολογίας στην
διάγνωση, πρόληψη και αποτελεσματική θεραπεία
διάφορων ασθενειών
Να περιγράφει τη μέθοδο παρασκευής
φαρμακευτικών πρωτεϊνών με τεχνικές
ανασυνδυασμένου DNA
Να περιγράφει τη μέθοδο παρασκευής μονοκλωνικών
αντισωμάτων
Να επεξηγεί την εφαρμογή της γονιδιακής θεραπείας
9ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ
ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
•
•
•
•
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αυτού του κεφαλαίου,
ο μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
Να περιγράφει τη διαδικασία παραγωγής διαγονιδιακών
φυτών και ζώων
Να κατανοεί τα οφέλη αλλά και τους πιθανούς κινδύνους των
γενετικά τροποποιημένων οργανισμών
Να περιγράφει τη διαδικασία παραγωγής φαρμακευτικών
πρωτεϊνών από διαγονιδιακά ζώα
Να προσδιορίζει τον τρόπο κλωνοποίησης ανώτερων
οργανισμών