JEUGDHUIZEN IN VLAANDEREN Een onderzoek bij jeugdhuizen, medewerkers en bezoekers Pieter De Pauw, Wendy Smits, Hans Vermeersch, Bram Spruyt, Nele Cox, Mieke Verhaeghe Situering Reeks onderzoeken.
Download
Report
Transcript JEUGDHUIZEN IN VLAANDEREN Een onderzoek bij jeugdhuizen, medewerkers en bezoekers Pieter De Pauw, Wendy Smits, Hans Vermeersch, Bram Spruyt, Nele Cox, Mieke Verhaeghe Situering Reeks onderzoeken.
JEUGDHUIZEN IN
VLAANDEREN
Een onderzoek bij jeugdhuizen, medewerkers en bezoekers
Pieter De Pauw, Wendy Smits, Hans Vermeersch, Bram Spruyt,
Nele Cox, Mieke Verhaeghe
Situering
Reeks onderzoeken jeugdwerkvormen
2010:
jeugdbewegingen
2013: WMKJ’s
2014: jeugdhuizen
Opzet: doelstellingen
Inzicht werkingen, medewerkers en bezoekers
Wie of wat zijn ze, wat drijft hen?
Motivaties jongeren
Hoe zit het met de motivatie,
Wat halen ze uit het jeugdhuisbezoek?
Vrijwillige & professionele ‘begeleiding’
Sterktes, knelpunten & groeipaden
Opzet: methodologisch
Vragenlijsten
Vorige studies, bestek, literatuur, focusgroepen
Vier verschillende:
Verantwoordelijke
beroepskrachten
vrijwilligers
bezoekers
Steekproef
Selectie: 85 jeugdhuizen
Representatief: verstedelijkingsgraad, tewerkstelling (en lid
Formaat, oprichtingsjaar)
Opzet: methodologisch
Bevraging
Online
1 verantwoordelijke
Alle vrijwilligers & bezoekers (min. criteria)
Alle beroepskrachten (uit alle jeugdhuizen met
beroepskracht)
Respons
73 verantwoordelijken
245 vrijwilligers (63 JH’en)
795 bezoekers (84 JH’en)
114 beroepskrachten (75 JH’en)
Opzet: methodologisch
Analyse
Beschrijvend
Verklarend
Kenmerken
JH’en en medewerkers → bezoekers
Vergelijkend
Ander
jeugdwerk
Niet-jeugdhuisparticipanten (JOP-monitor 3: Vlaamse
jongeren 14-30 jaar)
Rapportering
Terugkoppeling
via focusgroepen
De bezoekers:
Wie zijn ze, en wat drijft hen?
De bezoekers: wie zijn ze?
Jongens
Niet-Belg (3 gen.)
Onderwijsvorm (S)
ASO + KSO
TSO
BUSO + (D)BSO
Gezin
Beide ouders werken
Hoger geschoolde ouders
Gemakkelijk rondkomen
Deelname ouders JW
Geloof
Christen
Moslim
Vrijzinnig/niet gelovig
Jeugdhuis
65%
10%
WMKJ
76%
62%
Jeugdbeweging
41%
12%
63%
29%
8%
22%
22%
56%
66%
29%
6%
76%
67%
87%
49%
46%
30%
75%
19%
80%
67%
94%
81%
34%
1%
65%
23%
42%
35%
42%
0,2%
58%
De bezoekers: het bereik van jeugdhuizen
Gemiddelde aantal bezoekers
Activiteit: 118 - Instuif: 45
Meer bezoekers als…
Infrastructuur ‘gezond’ is
Er een beroepskracht is
Er een sterke (grote) vrijwilligersploeg is
Er cult./art. projecten lopen
Er een betere relatie is met de buurt
Rekrutering:
Vrienden
37% op eigen initiatief
Open activiteit (43%)
Facebook (20%) vs. website (8%)
Rekruteren in scholen, sterk gerelateerd aan aantal bezoekers.
4 op 10 jeugdhuizen bereikt jongeren uit meerdere steden/gemeenten
De bezoekers: drempels
Het beeld dat de jongeren en hun ouders al
dan niet hebben over de jeugdhuizen.
“Ze sturen hun kind naar de jeugdbeweging om zondagmiddag spelletjes
te spelen: een duidelijke reden. In het jeugdhuis is dat veel losser. Veel
ouders vragen zich af: wat doen ze eigenlijk in een jeugdhuis? ‘Wat doe
je daar? Tappen? Is dat niet eerder een cafébaas die dat doet?’”
(Focusgroep beroepskrachten)
De bezoekers: drempels
Het ontbreken van een uitgebreid onthaalbeleid voor
nieuwkomers
“Het is een moeilijk evenwicht: je wil er voor zorgen dat
iedereen zo goed mogelijk overeenkomt, maar hoe meer die
groep samenklit, hoe moeilijker het wordt voor nieuwe
mensen om toe te treden. Ik probeer daar wel over te
praten:’ jullie zijn ook op een dag voor de eerste keer
binnengekomen, en we stonden ook open voor jullie’. Maar
je merkt ook als er nieuwe mensen binnenkomen dat
iedereen zich afvraagt: wat komen die hier
doen?”(Focusgroep beroepskrachten)
De bezoekers: de tevredenheid
Algemene tevredenheid: 8,1/10
iets lager dan die van de WMKJ-jongeren (8,4) en de
jeugdbewegingsleden (8,6)
wel hebben de bezoekers al minder gedacht aan stoppen
met naar het jeugdhuis te gaan (17%, vs. 23% WMKJ en
31% JB).
Varieert significant tussen de jeugdhuizen, 11% van de
verschillen in tevredenheid bij jongeren is jeugdhuisgebonden
De bezoekers: diversiteit
Jeugdhuizen voor alle jongeren
Rekruteren
breed, en 44% niet-ASO
Toch: ‘middenklasse’, maar ‘minder erfelijk’
Wens
diversiteit
achtergrond,
Divers
gender, cultureel
bereik als ‘zwakte’
De bezoekers: cherchez la femme?
Opvallend: aandeel vrouwen is laag
Mannelijk
aanbod?
Vrouwelijke
Jeugdhuizen
activiteiten → meer bezoekers
als ‘Mancaves’?
De bezoekers: wat drijft hen?
Doelen jeugdhuis:
Thuis jongeren, vrienden ontmoeten
Plaats experiment, bijleren, zelfontplooiing,
verantwoordelijkheid, zinvolle tijdsbesteding
Verwachting van jongeren:
Wat JH vooral zou moeten doen:
Feestjes, concert & podium
Instuif, ontmoeting
Sterktes JH’en (v):
Sfeer & groepsgevoel
Inspraak & participatie
Activiteiten
De bezoekers: wat drijft hen? (c)
Besluit: Doel = Verwachting = Sterkte
Sfeer of meer: diversiteit in motivaties?
‘Sfeer’:
vb. ‘Ik amuseer mij hier’
‘Chill’:
vb. ‘Ik kan hier ook gewoon niets doen en tot rust
komen’
‘Zelfontplooiing’:
vb. ‘Ik kan zelf mee vorm geven aan
het jeugdhuis’
‘Maatschappelijke
binding’: vb. ‘Ik voel me meer
betrokken bij de samenleving’
De bezoekers: wat drijft hen?
Waarom oog hebben voor diversiteit in motivaties?
1. Tevredenheid= sfeer + zelfontplooiing + maatschappelijke
binding!
2. Motivaties geassocieerd met interesses en gewenste
aanbod jeugdhuis
Jongeren die hoog scoren op zelfontplooiing houden er bijvoorbeeld
van om cursussen te volgen/creatief bezig te zijn
Ze willen dat het jeugdhuis meer nadruk legt op expressie en
uitstappen.
De bezoekers: wat drijft hen?
3. Niet-ASO scoren hoger op ‘zelfontplooiingsmotivatie’
Bezoekers
die geen ASO volgen/hebben gevolgd
hebben het gevoel door hun bezoek
…meer zelfvertrouwen te hebben gekregen
…in grotere mate te hebben ontdekt waar ze goed in zijn
…zelfstandiger te zijn geworden
… beter dingen te kunnen plannen of organiseren
… meer rekening te houden met andere mensen
… meer vertrouwen te hebben in anderen
… meer open te staan voor andere meningen
… meer het gevoel te hebben te kunnen zijn wie ze zijn
De bezoekers: wat drijft hen?
4. Motivaties verschillend gerelateerd aan overweging om
vrijwilliger te worden: belang voor voorbestaan van jeugdhuis!
Jongeren die hoog scoren op ‘zelfontplooiing’
Jongeren die hoog scoren op ‘maatschappelijke binding’
5. Jeugdhuizen die inzetten op meer dan sfeer: betere relatie
buurt & lokale bestuur
De bezoekers: is een divers jeugdhuis
beter?
Bezoekers (en zeker vrijwilligers) willen niet minder diversiteit, in tegendeel
Een groter aandeel vrouwelijke bezoekers is positief geassocieerd met de
tevredenheid van mannelijke bezoekers
Een groter aandeel allochtone bezoekers leidt tot minder etnocentrisme
Socio-economische kansengroepen zijn meer tevreden over hun jeugdhuis
als ze geen ‘uitzonderingspositie’ innemen
Een actieve aanpak m.b.t. diversiteit hangt samen met hogere inschatting
van diversiteit, maar niet noodzakelijk van reële diversiteit
Diversiteit m.b.t. muzikale voorkeur, zie later
Vrijwilligers en beroepskrachten
Vrijwilligers: aantal
gemiddeld 17 vaste vrijwilligers per jeugdhuis
Meer vrijwilligers als…
Er
een beroepskracht is
Als het goed zit op vlak van infrastructuur, financiën,
relatie buurt/lokale bestuur
Als de nadruk ligt op instuif (eerder dan feest,
concert…), bieden van zinvolle vrijetijdsbesteding en
het aanleren van verantwoordelijkheid
De vrijwilligers: wie zijn ze?
Bezoekers
Vrijwilligers
65%
74%
21,6/20
23,4/22
Niet-Belg (3 gen.)
10%
11%
Schoolgaand
71%
53%
ASO + KSO
56%
55%
TSO
34%
38%
BUSO + (D)BSO
10%
7%
Hoger geschoolde ouders
67%
73%
Deelname ouders JW
49%
42%
Jongens
Leeftijd (gem./med.)
Onderwijsvorm (S + NS)
Gezin
Vrijwilligers: tevredenheid
Gemiddelde tevredenheid: 8/10 (jeugdbewegingen: 7,9/10;
WMKJ’s: 7,7/10)
Wat bepaalt de tevredenheid van de vrijwilligers?
Een goede relatie met de stad/gemeente
Groot bereik van het jeugdhuis (aantal bezoekers)
Lidmaatschap jeugdhuis van Formaat
Hoger % allochtone bezoekers
Gemiddeld jongere bezoekerspopulatie
Appreciatie:
vooral gevoel van maatschappelijke appreciatie
Vergoeding in natura
Perceptie van respect door bezoekers
Goede communicatie/vertrouwen binnen het team en het gevoel
uitgedaagd te worden
Het kunnen beschikken over een permanent gebouw
Een gezonde financiële situatie van het jeugdhuis
Jeugdhuis in stedelijke context
Beroepskrachten: met of zonder?
Vrijwilligers versus beroepskrachten?
’70:
inspraak, zelfbeheer
‘80: beroepskrachten herontdekt
44% van de jeugdhuizen wil geen beroepskracht
Vrees
verlies spontaniteit/onafhankelijkheid
Hebben een eerder ‘traditioneel’, gesloten profiel:
Toog centraal, minder nadruk op activiteiten
Hechte band vrijwilligers
Minder divers publiek
Beroepskrachten
25% van de jeugdhuizen heeft een beroepskracht
Ouder,
groot/modern/gezond gebouw
Concert/podium, cult./art. projecten,
vormingen/workshops
Vrijwilligers
uit prof. JH:
2x vaker vormingen/cursussen
Sterkte:
ruimte voor experiment/leren
Minder goed op valk van sfeer/groepsgevoel)
Meer (diverse) bezoekers
Meer gedragen door buurt
Beroepskrachten: met of zonder?
11% van de jeugdhuizen wil een beroepskracht
Vooral: ‘frisse wind’
Verbreding netwerk, dynamiek, het wakker houden van de
vrijwilligers
Stabiliteit/continuïteit
Minder: jongeren (talent, inspraak)
Hoe zien de beroepskrachten hun rol?
Eerder ‘Ondersteunen’/begeleiden/motiveren jongeren
Inspraak, ondernemerschap, initiatiefname, de identificatie van
talenten
Minder ‘Trekken’
Zorgen voor vernieuwing/verbreding/verbetering, taken
overnemen
Beroepskracht: betere werking?
Eerder ondersteunend dan trekkend
bk → innovatie vrijwilligers
bk → maatschappelijke binding bezoekers
vrijwilligers als sterkhouders: bezoekers meer tevreden als…
verklaring: meer kernvrijwilligers
Vrijwilligersploeg groot is
Het goed zit op vlak van vertrouwen en communicatie tussen de
vrijwilligers
Visie van de vrijwilligers gericht is op ‘(zelf)onplooiing’ en
‘ongedwongen onmoetingsplaats’
Conclusie: Beroepskracht leidt niet tot ‘betere’ maar tot
andere werking
Afhankelijk van doelstellingen en bereik
Beroepskrachten: tevredenheid
JH bestuur als werkgever (75%)
Tevredenheid bk hangt af van werkgever en is
hoger bij…
Communicatie/feedback
Vertrouwen, waardering, aanmoediging tot innovatie
Goede arbeidsvoorwaarden
Kennis/ervaring werkgeverschap!
Echter: vaak gebrek aan…
uitgewerkt personeelsbeleid (1 op 4: VTO, intervisie,
evaluatie, werkoverleg)
aanmoediging tot innovatie (1 op 4)
erkenning/waardering (1 op 5)
Vrijwilligers en beroepskrachten
JH
bestuur ‘capabele werkgever’ (volgens BK): 49%
Inschatting tijdsinvestering/verantwoordelijkheden
werkgeverschap wordt laag ingeschat bij jeugdhuizen
zonder BK
Leeftijdsverschil, factor om van job te veranderen
Nood aan nadenken over…
Samenwerking
en evaluatie
Gewenste profiel en taakinhoud: ‘administratief genie’
of ‘bezieler en inspirator’?
Jeugdhuiscultuur
Jeugdhuiscultuur
Waar mensen elkaar opzoeken ontstaan ‘microculturen’
Zorgt dus voor sterk ‘soort zoekt soort effect’
Versterken elkaar
Zorgt voor verschillen
Tussen jeugdhuizen
Tussen bezoekers en niet-bezoekers
Ontstaan van informele drempels
Jeugdhuiscultuur: muzikale stijl
Muziek speelt een belangrijke rol in de jeugdhuiscultuur
Tevredenheid met muzikale stijl sterk geassocieerd met algemene
tevredenheid
Hebben jeugdhuizen een eigen muzikale stijl?
Ja! Sterke verschillen tussen jeugdhuizen in mate waarin bepaalde genres
aan bod komen: rock, pop, rap, hip hop & RnB, techno, drum ’n bass, metal,
punk en gothic
Sterke samenhang tussen voorkeur bezoekers en wat er gedraaid wordt.
Minder verschillen tussen jeugdhuizen op vlak van favoriete vrije
tijdsactiviteiten
Jeugdhuiscultuur: muzikale stijl
Tevredenheid met muzikale stijl sterk geassocieerd met
algemene tevredenheid
Dit is in het bijzonder zo bij de mannelijke bezoekers…
Tevredenheid met muzikale stijl (en algemene tevredenheid)
Bepaald door eigen voorkeur
… en gemiddelde voorkeur in jeugdhuis!
… en frequentie waarin genres van voorkeur aan bod
komen!
Jeugdhuiscultuur: voorbeeld
Jeugdhuiscultuur: diversiteit
Hoe verder muzikale voorkeur van een bezoeker
afwijkt van gemiddelde bezoeker van het jeugdhuis,
hoe meer ontevreden
Tevredenheid muzikale stijl/algemene tevredenheid
Lager wanneer:
De diversiteit in muziekvoorkeuren in het jeugdhuis hoog is
De diversiteit in genres die aan bod komen in het jeugdhuis hoog
is
Dus: makkelijker een homogene groep tevreden te
houden dan een diverse?
Jeugdhuiscultuur & gender
Genre
M/V ?
Pop, hitparademuziek
Metal
Techno, electro, house
Hardcore, gabber, hardstyle, jump
VVVV
MMMM
MMM
MMM
Klassieke muziek
Punk
Rock
Gothic
Jazz
Rap, Rnb, hiphop
Drum ’n Bass, Dubstep
Reggae
MMM
MMM
MM
M
M
V
M
M/V
“Ik denk dat we vijf jaar terug heel veel meisjes hebben
verloren, omdat we met een ‘metalkern’ zaten. Keihard,
bier drinken, headbangen… Vrouwen gingen dan
eerder naar een gezellig cafeetje, met ‘lampedeirkes en
al van die dingen’” (Focusgroep beroepskrachten)
Jeugdhuisbezoekers ‘meer mannelijke muziekvoorkeur’
dan de gemiddelde ‘Vlaamse jongere’
Zeker de vrouwelijke bezoekers!
In jeugdhuizen met een meer typisch mannelijke
muziekstijl zijn bezoekers met voorkeur voor eerder
‘vrouwelijke’ genres vaker ontevreden
… en hebben al vaker gedacht om te stoppen met het
jeugdhuisbezoek!
Jeugdhuiscultuur: besluit
Engagement in jeugdhuizen minder ‘geformaliseerd’ en meer
‘laagdrempelig’
“Als ze toekomen en meteen al mogen tappen, en als ze de sleutel krijgen, dan zijn die direct
gemotiveerd om iets te doen…” (Focusgroep vrijwilligers)
“In een jeugdbeweging… daarin zit je vanaf je 7 jaar, dat engagement krijg je met de paplepel
ingegoten, en die vinden dat ook normaal dat je in je laatste jaar naar leiding gaat,… daar voelen
ze dat er op je gerekend wordt, om verantwoordelijkheid op te nemen voor de leden. Maar in een
jeugdhuis zie je vaak gasten die op hun 15 het gevoel hebben niet meer te passen in JB, en dan iets
meer naar het JH overhellen”. (Focusgroep beroepskrachten)
Anderzijds kunnen in een dergelijke setting sneller informele, wellicht
minder zichtbare drempels ontstaan: de muziekstijl van het jeugdhuis,
kan zo’n drempel zijn.