Transcript Emocje małego dziecka - jak sobie z nimi radzić? Temat wystąpienia Wsparcie rozwoju emocjonalnego Autor sześciolatka. Jaki jesteś sześciolatku? Sześciolatka cechuje: • wysoka sprawność fizyczna • bezustannie biega, skacze, jeździ.

Emocje małego dziecka
- jak sobie z nimi radzić?
Temat wystąpienia
Wsparcie rozwoju emocjonalnego
Autor
sześciolatka.
Jaki jesteś sześciolatku?
Sześciolatka cechuje:
• wysoka sprawność fizyczna
• bezustannie biega, skacze,
jeździ na rowerze
• nie przewiduje konsekwencji
• podejmuje ryzykowne działania
• jest ciekawy świata
• czasami trochę niepewny
w działaniach, ale mimo to zaradny
Zabawa jest nadal przeważającą formą działalności
W zabawie dziecko:
• uczy się współżycia z innymi
• podporządkowuje się ustalonym regułom
• angażuje wiele zmysłów jednocześnie
• uczy się aktywności, współdziałania, odpowiedzialności,
Sześciolatek coraz bardziej naśladuje dorosłych
Jest towarzyski, pomimo
trudności w funkcjonowaniu
w grupie i silnej rywalizacji
z innymi.
Dobre kontakty sprzyjają
kształtowaniu się u dziecka
pozytywnego obrazu samego
siebie.
Sześciolatek jest pełen sprzeczności.
Z jednej strony czuje się taki
„dorosły” – wiele już wie i potrafi
zrobić samodzielnie.
Z drugiej wiele w nim jeszcze
intensywnych, sprzecznych
emocji, które sprawiają,
że jest dość nieprzewidywalny.
Wiek sześciu lat może być kolejnym w życiu
dziecka okresem negatywizmu.
Czasami jego reakcje mogą przypominać zachowania
dwulatka, który na wszystkie prośby czy propozycje
odpowiada jednym słowem: „nie”, wyrażając w ten sposób
swoje odmienne zdanie, podkreślając autonomię.
Sześciolatkiem targają sprzeczne i gwałtowne emocje.
Nawet najmniejsza rzecz, która nie podoba się dziecku,
a której rodzice czasem w ogóle nie zauważają,
może wywołać wielki wybuch złości.
Wybuchy złości
Znajduje się w stadium rozwoju,
które jest zdeterminowane przez
niesłychanie silne poczucie
sprawiedliwości, pojmowane:
Jak ty mnie, tak ja tobie.
Silne poczucie
sprawiedliwości
Nieelastyczny
Wszystko, czego doświadcza sześciolatek, jest dobre
lub złe, czarne lub białe, euforyczne bądź dołujące.
Nie ma miejsca na pośrednie tony i … kompromisy.
Czasem trudno odnaleźć klucz do tych podziałów.
Sześciolatek jest mało elastyczny, za to bardzo
zdecydowany.
Systematyzowanie rzeczywistości na swoich zasadach
Aktywne zdobywanie informacji odbywa się dzięki dociekaniu.
Dzieci są raczej nastawione na poszukiwanie
niż na odbieranie.
Oznacza to, że poszukują odpowiedzi na pytania postawione przez
innych oraz przez nie same.
Z ogromnym zapałem szukają rozwiązań interesujących dla nich
problemów sformułowanych przez nauczyciela.
Z entuzjazmem zdobywają informacje
i umiejętności, które pozwolą im rozwiązać postawione przed nimi
zadania.
Warunkiem dojrzewania emocjonalnego
sześciolatka są zmiany w układzie nerwowym.
Pojawiają się przeżycia:
• nieśmiałości (zacinanie się, rumienienie, zahamowania wobec osób
i w nowych sytuacjach),
• zakłopotania (uświadomienie sobie własnego, niestosownego
zachowania),
• zmartwienia czy lęku (efekt wymyślony lub realnych niepokojów,
mogą prowadzić do zahamowania lub wzmożenia aktywności).
Człowiek jest sumą jego wszystkich
związków z innymi ludźmi. Harry Sullivan
Zmiana pozycji rodziców, którzy schodzą trochę w cień.
W rodzinie wsparcie emocjonalne uważane jest za rzecz
naturalną.
Wśród rówieśników jest to raczej nagroda, na którą trzeba sobie
zasłużyć.
Rodzice przestają być dla dziecka autorytetem.
Sześciolatek obwinia ich za swoje niepowodzenia,
staje się niegrzeczny, nie wypełnia poleceń, może się
buntować, a czasem nawet zachowywać agresywnie.
Czasem sprzeciwia się dla zasady. Bez zastanowienia odpowiada
„nie”, podejmuje dyskusję i kłóci się z dorosłymi.
Zdarza mu się kłamać i nie lubi przyznawać się do winy.
Autorytet
Znacząca władza z jednoczesnym okazaniem ciepła, wsparcia i zachęty
oraz wyjaśnieniem, dlaczego wytyczono pewne nieprzekraczalne
granice.
Traktowanie dzieci z szacunkiem: liczenie się z ich poglądami,
odczuciami, pragnieniami i pomysłami, nawet jeśli wywołują
nasz sprzeciw.
miłość - wolność – dyscyplina
Sześciolatek jest centrum wszechświata.
Dzieci lubią być w centrum zainteresowania, czuć się ważne
i akceptowane.
Czasem przebierają miarę i uważają, że są najważniejsze na świecie.
Nie potrafi zrozumieć, że ktoś nie
zawsze może albo chce dostosować
się do jego żądań. Najlepiej więc
powiedzieć: „Chcę i koniec”.
Bunt sześciolatka wiąże się
właśnie z postawą roszczeniową.
Chętnie i z dumą opowiada o swoich sukcesach.
Często wspomaga się fantazją.
Pielęgnuje swoje talenty, jest przecież wyjątkowy.
Czuje się jeszcze dość niepewnie, potrzebuje pozytywnych
informacji zwrotnych w postaci komplementów, pochwał i uwag.
Miewa problem z niepowodzeniami, może zareagować
impulsywnie, wykraczając poza akceptowalne schematy.
Wszystkie dzieci dążą do samodzielności.
Otoczone nadmierną opieką nie nauczą się odpowiedzialności
ani za siebie ani za innych.
Pozwólmy dziecku na doświadczane samodzielności , podejmowanie
własnych decyzji (nawet jeśli jest to wybór ubrania), ale także
odczuwanie konsekwencji tych decyzji.
Uczucia zaczynają dopiero nabierać społecznego charakteru.
Zdolne jest do empatii (współodczuwania),
czyli umiejętności spojrzenia na świat oczyma drugiej osoby.
Kształtuje się umiejętność przyjmowania perspektywy innego
człowieka.
Początek takich reakcji emocjonalnych, jak współczucie czy
wdzięczność.
Nie potrafią jednak jeszcze werbalizować swoich przeżyć,
najczęściej wyrażają je w działaniu.
Zaczynają kształtować się zainteresowania szkolne
i poczucie obowiązku.
Nie powinniśmy jednak
sukcesów dzieci w nauce
upatrywać jedynie
w dojrzałości intelektualnej.
Często bowiem bywa tak, że dzieci
wyróżniające się wiadomościami,
przejawiają braki w społecznym
i uczuciowym przystosowaniu
do życia w grupie.
EQ zdolność rozumienia siebie
IQ
i własnych emocji,
kierowanie nimi i kontrolowanie ich,
zdolność indywidualnego
motywowania,
empatia,
umiejętności o charakterze
społecznym
Sukces życiowy
co najwyżej w 20 % zależy od IQ.
W takim razie pozostaje jeszcze 80%
innych oddziaływań – grupa czynników
nazywana inteligencja emocjonalną.
Daniel Goleman Inteligencja emocjonalna
Potrzeba i chęć radzenia sobie oraz opanowywania nowych
umiejętności jest u dzieci wrodzona.
Ray Charles
Steve Wonder
Albert Einstein
Cher
Magic Johnson
Rockefeller
Motywacja jest tym, co pozwala zacząć.
Nawyk, jest tym, co pozwala ci wytrwać.
Jim Ryan
Uczenie dzieci, aby oczekiwały sukcesu.
Dostarczanie im możliwości poznawania otaczającego świata.
Dostosowywanie nauki do zainteresowań i stylu nauki dziecka.
Uczenie dzieci, że wysiłek i upór przynoszą efekty.
Pokazywanie sposobów radzenia sobie z porażkami.
Geniusz to 1% inspiracji a 99% pracy.
T. Edison
Dzieci z pokolenia szybkich
komputerów, setek kanałów w TV,
nie tylko nabierają przeświadczenia
o niewielkiej roli wysiłku, lecz nie
rozumieją znaczenia porażki
i uczenia się na błędach.
Sukces często zbudowany jest
na porażce,
liczy się nie tylko końcowy rezultat,
ale także wysiłek włożony
w jego osiągnięcie.
Porażka
„Aby dziecko opanowało czynność,
musi doświadczyć porażki, poczuć się źle
i ponowić próby, aż do osiągnięcia sukcesu.
Żadnego z tych kroków nie można pominąć.
Porażka i złe emocje są niezbędne
dla odniesienia sukcesu i dobrego
samopoczucia.”
Martin Seligman „Optymistyczne dziecko”
Planowanie obowiązków
Wyznaczanie większej
liczby obowiązków.
Kontrola zadań.
Odpowiedzialność
za powierzoną pracę.
Gospodarowanie czasem
Jest ważną częścią inteligencji
emocjonalnej, która przyda się
w ciągu całego życia.
Hobby
Anna Freud doceniła znaczenie hobby w kształtowaniu u dzieci
przyzwyczajeń związanych z pracą.
Uprawianie hobby jest dla dzieci ważnym zadaniem
rozwojowym, ponieważ jest to zajęcie z pogranicza zabawy
i pracy.
Hobby pozwala doświadczyć uczucia dumy oraz kształtować poczucie
własnej wartości. Hobby jest wyjątkowo skutecznym sposobem na
uczenie dziecka wartości wysiłku.
„Niedojrzałość mózgu emocjonalnego powoduje
labilność emocjonalną”
P.Ekman , R.J.Davidson ,1999; I. Obuchowska, 2001
• Szybkie zmiany nastrojów wpływają na sposób interpretacji
myśli dziecka, zmienność ta irytuje dorosłych (brak harmonii między
procesami hamowania i pobudzania).
• Dorosły dostrzegający perspektywę dziecka wiedziałby,
że nie potrzebuje ono pobudzenia tylko wyciszenia.
• Wyciszenie nie polega na zaprzeczaniu emocjom ale na daniu
wsparcia.
• Nie należy doszukiwać się motywów zachowania dziecka
- wynika ono z rozwoju i jest potrzebne do podnoszenia kolejnych
doświadczeń.
Dyżury
Plan dnia
Nagroda, kara, konsekwencja
• umacnia w dziecku wiarę we własne siły
• realizuje potrzebę uznania i sukcesu
• zachęca do podejmowania coraz trudniejszych zadań
• dostarcza pozytywnych uczuć (radość, zadowolenie)
• jest przyczyną dobrego samopoczucia
• wzmacnia więzi uczuciowe z osobami nagradzającymi
• działa motywująco dla tych, którzy są świadkami nagradzania
Propozycje wspierania inteligencji
emocjonalnej dziecka
• emocjonalne słoneczka
• tablica „W czym jestem dobry
i mogę pomóc innym”
• kącik złości – sposoby radzenia
sobie z negatywnymi
emocjami
(poduszka, pudło z gazetami,
kapelusz, dywanik, słuchawki)
• krzesełko przemyśleń
(określenie czasu konsekwencji)
Dziecko chce być dobre.
Jeśli nie umie – naucz.
Jeśli nie wie – wytłumacz.
Jeśli nie może – pomóż.
Janusz Korczak
Dziecko do osiągnięcia większej
dojrzałości emocjonalnej
potrzebuje czasu i edukacji.