Transcript WPŁYW HAŁASU NA CZŁOWIEKA I ODBIÓR FAL DŹWIĘKOWYCH WSTĘP WYJAŚNIENIE POJĘCIA "HAŁAS" • Sygnały dochodzące z otoczenia, rejestrowane narządem słuchu, nazywa się dźwiękami. Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe.

WPŁYW HAŁASU NA
CZŁOWIEKA
I
ODBIÓR FAL
DŹWIĘKOWYCH
WSTĘP
WYJAŚNIENIE POJĘCIA "HAŁAS"
• Sygnały dochodzące z otoczenia, rejestrowane
narządem słuchu, nazywa się dźwiękami.
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane
lub szkodliwe dla zdrowia człowieka określamy
mianem hałasów. Najczęściej stosowaną miarą
hałasu jest poziom dźwięku wyrażany w
decybelach dB.
• Hałas jest wynikiem nakładania się różnych dźwięków,
które ulegają zmieszaniu w sposób pozbawiony ładu.
Hałasem nazywamy w mowie potocznej każdy
przeszkadzający dźwięk. Hałas może wywoływać
niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat
zwierzęcy i roślinny.
Wpływ hałasu na organizm ludzki jest różny, lecz przede
wszystkim atakuje układ nerwowy. Jest on tym bardziej
niebezpieczny, że jego skutki rzadko ujawniają się od razu
- częściej kumulują się w czasie. Jednak czasem może on
być powodem nawet natychmiastowej śmierci.
Szkodliwość hałasu należy od jego natężenia i
częstotliwości, charakteru zmian w czasie, długotrwałości
działania.
Hałas w warunkach naturalnych jest praktycznie nie do
uniknięcia.
• Towarzyszy nam w domu, pracy, na spacerze oraz przy
korzystaniu z wszelkich zdobyczy cywilizacji. Ilość źródeł
hałasu jest ogromna, lecz szczególnymi jego źródłami są:
przemysł (zbyt hałaśliwie pracujące maszyny i
urządzenia), środki transportu (widny, wentylatory, pompy,
itp.). Hałas jest najczęstszym problemem w życiu. Ze
względu na źródło i miejsce występowania hałasu
wyróżniamy go na: przemysłowy, komunikacyjny,
komunalny i mieszkaniowy. Hałas jest
najpowszechniejszym i najczęściej podnoszonym
problemem życia ludzi w środowisku miejskim. Hałas
godzi, bowiem w podstawowe potrzeby każdego
mieszkańca-potrzebę spokoju, wypoczynku zakłóca wiele
ważnych funkcji i procesów psychospołecznych.
SZKODLIWOŚCI HAŁASU
• Hałas przede wszystkim prowadzi do ubytków słuchu.
Jednak wpływa on również na zmniejszenie zrozumiałości
mowy, zaburza wzrok i rozprasza uwagę.
Udowodniono, że hałas jest przyczyną przedwczesnego
starzenia i w 30 mieszkańców dużych miast o 8-12 lat
przypadkach na 100 skraca życie. Nagły krótkotrwały
hałas stawał się (głównie u dzieci) powodem zaburzeń
widzenia, jąkania się a nawet padaczki. Natomiast niektóre
ośrodki lekarskie od wielu lat wysuwają hipotezę, jakoby
nadmierny hałas mógł być przyczyną powstawania raka.
Jedną z poważniejszych konsekwencji działania hałasu jest
bezsenność. W czasie snu zachodzi regeneracja sił
organizmu. Sen ma zasadnicze znaczenie dla ośrodkowego
układu nerwowego i komórek kory mózgowej.
Z punktu widzenia
szkodliwości dla zdrowia
hałasy można podzielić na:
• - Hałasy o poziomie poniżej 35 dB nie są
szkodliwe dla zdrowia, ale mogą być
denerwujące. Do hałasów tych zalicza się
np. szum wody, brzęk przekładanych
naczyń lub narzędzi. Hałasy te mogą
przeszkadzać w pracy wymagającej
skupienia np. projektowaniu, pisaniu itp.
• - Hałasy o poziomie od 35 do 70 dB
wywierają ujemny wpływ na układ
nerwowy człowieka. Pociąga to za
sobą zmęczenie i spadek wydajności
pracy. Może on obniżyć zrozumiałość
mowy i utrudnić zasypianie i
wypoczynek.
• - Hałasy o poziomie od 70 dB do 85
dB trwające stale, mogą powodować
zmniejszenie wydajności pracy, trwałe
osłabienie słuchu, bóle głowy i ujemny
wpływ na ustrój nerwowy człowieka.
• - Hałasy o poziomie od 85 do 130 dB
powodują liczne uszkodzenia słuchu i
różne schorzenia, jak zaburzenia
układu krążenia, nerwowego,
równowagi i inne oraz uniemożliwiają
zrozumiałość mowy nawet z odległości
0,5 metra.
• - Hałasy o poziomie od 130 dB do 150
dB pobudzają do drgań niektóre
wewnętrzne organy ludzkiego ciała,
powodując ich trwałe schorzenie, a
niekiedy zupełne zniszczenie. Ludzie
pracujący w takim hałasie mają z
reguły poważnie osłabiony, a
najczęściej uszkodzony słuch.
• - Hałasy o poziomie powyżej 150 dB już po 5
minutach całkowicie paraliżują działanie
organizmu, powodują mdłości, zaburzenia
równowagi, uniemożliwiają wykonywanie
skoordynowanych ruchów kończyn, zmieniają
proporcje zawartości składników we krwi,
wytwarzają u człowieka stany lękowe i
depresyjne, powodują inne objawy chorób
psychicznych. Wśród ludzi zatrudnionych w
hałasie o tym poziomie (np. w hamowniach
silników odrzutowych) aż 80 % zapada na
nieuleczalne choroby.
Wpływ hałasu na
człowieka
Ludzie narażeni na hałas
• Ludzie mają częstsze zaburzenia ze strony:
- układu krążenia (bicie i kołatanie serca,
szybkie męczenie się, duszności),
- układu pokarmowego,
- układu ruchu (bóle mięsni i stawów),
- układu dokrewnego (choroby przemiany
materii),
- układu nerwowego (zakłócenia
równowagi emocjonalnej, stan napięcia i
niepokoju).
Na co wpływa hałas?
•
•
•
•
•
Hałas wpływa na:
obniżenie sprawności i chęci działania,
komunikowanie się,
obniżanie sprawności nauczania,
kłótnie między ludźmi.
Hałas w środowisku pracy
• W środowisku pracy występuje nie tylko hałas
„słyszalny” tonalny, ale również hałas o
częstotliwościach niesłyszalnych dla ucha
ludzkiego.
Hałas infradźwiękowy o bardzo niskiej
częstotliwości, poniżej 20 Hz emitowany jest
przez maszyny i urządzenia przepływowe, takie
jak sprężarki, silniki wysokoprężne, młoty,
wentylatory przemysłowe, dmuchawy
wielkopiecowe.
• Źródłem infradźwięków mogą być
masy wody w zaporach i kanałach
wodnych, transport lądowy, wodny i
lotnictwo. Fale infradźwiękowe
osiągają bardzo duże długości
(najkrótsza fala ma długość 17m)
mogą się rozchodzić na duże
odległości od źródła (nawet setki km) i
stwarzać w ten sposób zagrożenie na
znacznym obszarze.
• Hałas ultradźwiękowy o wysokiej
częstotliwości, powyżej 20 000 Hz
(20kHz) emitowany jest przez m.
in. lutownice ultradźwiękowe,
wanny lutownicze, zgrzewarki,
płuczki, narzędzia pneumatyczne,
sprężarki, palniki, niektóre
maszyny włókiennicze.
• Ultradźwięki są wykorzystywane
w procesach technologicznych, a
także w diagnostyce medycznej, w
przemyśle spożywczym, w
defektoskopii itp. Ultradźwięki
mogą być bardzo niebezpieczne
przy nieodpowiednim stosowaniu i
nieprzestrzeganiu podstawowych
zasad obsługi urządzeń
ultradźwiękowych.
• Zarówno w przypadku
ultradźwięków jak i infradźwięków
istnieją szczegółowe normy
określające dopuszczalne wartości
poziomów ciśnienia akustycznego.
LUDNOŚĆ POLSKI
NAJBARDZIEJ
NARAŻONA NA HAŁAS
• Największa liczba osób zagrożonych nadmiernym
hałasem pracuje na obszarze Górnego Śląska
(około 11,3 % - województwa: katowickie,
częstochowskie i bielskie). Odsetek przypadków
zawodowego upośledzenia słuchu przekracza na
tym terenie 13 % w stosunku do reszty kraju.
Kolejne miejsce pod względem liczby
zagrożonych osób zajmuje obszar Dolnego Śląska
(około 9,9 % - województwa: wrocławskie,
jeleniogórskie, legnickie i wałbrzyskie) oraz Łódź
(9,6 %).
• Zarówno na obszarze Dolnego
Śląska jak i Łodzi stosunek
zagrożonych hałasem do
zatrudnionych jest duży i wynosi
odpowiednio 13,5 % i 18,9 %.
• Inny charakter rozmieszczenia
narażonych na hałas i inne resorty
reprezentują Warszawa (17,7 %) oraz
województwa: gdańskie i częściowo
elbląskie (7,6 %). Tu również liczba
osób zagrożonych hałasem jest duża:
wynosi 14,5 % i 18,7 %.
W niektórych województwach
większość osób narażonych na
nadmierny hałas skupiona jest w
jednym lub kilku zakładach.
• Zaliczyć do nich można Hutę im.
Sędzimira, FSC Lublin, WSK Świdnik,
ZPM Cegielski, ZM Ursus, RZPS
Radoskór? i wiele innych.
W pozostałych województwach osoby
zagrożone hałasem rozproszone są w wielu
zakładach, w których liczba takich osób w
stosunku do wszystkich zagrożonych w
danym terenie jest przeważnie mniejsza od
10 %.
SPOSOBY
OGRANICZENIA
HAŁASU
• Istnieje wiele metod ochrony przed hałasem w
pracy. Najskuteczniejszą metoda jest
niepodejmowanie pracy w zakładach, w których
występuje nadmierny hałas. Jednak nie zawsze jest
to rozwiązanie najkorzystniejsze. Tak więc jeżeli
już musimy przebywać w środowisku hałaśliwym
to przede wszystkim dbajmy o własny słuch. Do
podstawowych ochron osobistych zaliczają się
ochronniki słuchu popularnie zwane nausznikami
lub słuchawkami choć ani nie chronią przed
mrozem, ani nie służą do słuchania.
• Mając już ochronniki możemy zacząć interesować
się, czy nie można wyciszyć źródła hałasu
(maszyny, urządzenia). Równolegle można dążyć
do takiego ustawienia maszyn, aby dźwięki przez
nie emitowane nie nakładały się na siebie i nie
nasilały hałasu ogólnego. Inna metodą jest
komasowanie hałaśliwych urządzeń w jednym
miejscu i poprzez np. automatykę ograniczanie
liczby osób zagrożonych, a tych, którzy muszą już
zostać w niebezpiecznych miejscach wyposażanie
w specjalne ochrony i ograniczanie czasu
ekspozycji.
• Dobre rezultaty uzyskuje się dzięki
zastosowaniu specjalnych ekranów
dźwiękochłonnych, paneli, materiałów i
ustrojów dźwiękoizolacyjnych i
dźwiękochlonnych
Kierunki działań w zakresie ochrony przed
hałasem:
Hałas przez wielu mieszkańców miasta
stołecznego Warszawy jest odczuwany jako
jeden z najbardziej uciążliwych czynników
ujemnie wpływających na środowisko.
W celu ochrony środowiska i zdrowia
ludzkiego przed hałasem należy podjąć
działania zmierzające do:
• przeanalizowania i wprowadzenia
koniecznych zmian w inżynierii ruchu
drogowego:
• - wprowadzenia stref ograniczonego ruchu
lub całkowitej eliminacji pojazdów z
wybranych ulic i rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu
gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- ukończenie pierwszej i budowę
następnych linii mera
- poprawy stany nawierzchni ulic i torowisk
tramwajowych,
- budowę ścieżek rowerowych,
. Negatywny
wpływ
hałasu na słuch
dziecka
Długotrwałe oddziaływanie hałasu o
wyższym poziomie prowadzi do ubytków
słuchu, które dzielimy na:
• Niedosłuch lekkiego stopnia – ubytki
do 40 dB,
• Niedosłuch średniego stopnia – ubytki
od 45 do 65 dB –ubytki w zakresie
mowy, występują trudności ze
zrozumieniem mowy,
• Niedosłuch głęboki – ubytki od
70 do 85 dB, występują bardzo
duże zaburzenia w rozumieniu
mowy,
• Resztki słuchu i głuchota –
pozostały jedynie wysepki
słuchowe.
Toteż jeżeli rodzice zauważą, że
ich dziecko:
- zbyt głośno nastawia telewizor,
- często coś słyszy, a nie wie skąd dochodzi
dźwięk,
- nie rozumie co mówią inni w grupie,
• - nie rozumie co mówią inni w grupie,
• powinni natychmiast skonsultować się z
lekarzem, ponieważ jest to znak, że dziecko
ma problemy ze słuchem.
Negatywny wpływ hałasu na
naukę dziecka
• Hałas ma ogromny wpływ na naukę dziecka. W
hałasie nauka jest bardzo trudna, niekiedy wręcz
niemożliwa. Hałas przyczynia się do znacznego
zmniejszenia koncentracji uwagi podczas nauki, a
także do zmęczenia umysłowego dziecka.
Zmęczenie to spowodowane jest przede
wszystkim wzrostem napięcia nerwowego podczas
nauki w hałasie. Dzieci przebywające w hałasie,
nie potrafią skupić się na nauce. Mają ogromne
trudności ze zrozumieniem oraz zapamiętaniem
tego co przeczytali.
Uczniowi w nauce przeszkadza:
• Rozmowa prowadzona w pokoju, w którym
uczeń pracuje. Jeżeli jednak trzeba
porozmawiać, to lepiej mówić normalnym
głosem niż szeptem, gdyż wtedy niejako
„automatycznie”, mimo woli, dziecko stara się
dosłyszeć, co kto mówi.
• Muzyka radiowa o normalnym natężeniu
dźwięku (w tym samym pokoju, w którym uczeń
pracuje). Są jednak uczniowie, którzy twierdzą, iż
cicha muzyka stanowi dla nich pewną pomoc w
pracy umysłowej (nauce).
•
Szum ulicy, dobiegający przez otwarte
okno lub nawet dobiegający przez
zamknięte okno. To samo dotyczy
hałasu spowodowanego przez pracę
znajdującej się w pobliżu mieszkania
fabryki.
• Dźwięki, które maja dla ucznia
szczególne znaczenie (np. odgłosy
zabawy, sygnały audycji telewizyjnej,
którą lubi).
• Wszelkie niespodziewane dźwięki,
• o silnym natężeniu.
ZMYSŁ SŁUCHU
Ucho
Uszy są ważnymi narządami zmysłu
słuchu
i równowagi. Każde ucho dzieli się na
trzy części: ucho zewnętrzne,
środkowe i wewnętrzne, każda z tych
części odbiera dźwięk lub ruch w inny
sposób.
Anatomicznie ucho dzieli się na trzy różne
części: ucho zewnętrzne, środkowe i
wewnętrzne. Ucho zewnętrzne i środkowe
uczestniczą w zbieraniu i przesyłaniu fal
dźwiękowych. Ucho wewnętrzne jest
narządem słuchu oraz ważnym narządem
słuchu umożliwiającym utrzymanie
równowagi ciała.
Wyjaśnienia
Małżowina uszna- (Auricula) kształt
małżowiny pomaga przenosić fale głosowe
od przewodu słuchowego zewnętrznego;
Pomaga też zlokalizować źródło dźwięku.
Kowdełko (Incus)- środkowa kosteczka
słuchowa; łączy się z młoteczkiem i
strzemiączkiem.
Młoteczek (Malleus)- pierwsza z kosteczek
słuchowych, łącząc się jednym końcem z
wewnętrzną powierzchnią błony
bębenkowej.
Strzemiączko (Stapes)- ostatnia z kosteczek
słuchowych, połączona z kowadełkiem;
jego podstawa zamyka okienko owalne.
Ślimak (Cochlea)- kanał kostny w kształcie
ślimaka zawierający receptory słuchowe.
Przewód słuchowy wewnętrzny (Meatus
acusticus internus)- kostny kanał, przez
który przechodzi nerw przedsionkowoślimakowy, przewodzący impulsy od pnia
mózgu.
Przewód słuchowy zewnętrzny (Meatus
acusticus externus)- przewodzi fale głosowe
do błony bębenkowej.
Błona bębenkowa (Membrana tympani)przezroczysta błona oddzielająca ucho
środkowe od zewnętrznego; fale głosowe
wprawiają ją w drgania.
Kanał półkulisty (Canalis semicircularis)część układu przedsionkowego, zawierająca
receptory narządu równowagi.
Trąbka słuchowa [Eustachiusza (Tuba
auditiva)]- przewód łączący ucho środkowe
z przestrzenią nosowo- gardłową.
Ucho zewnętrzne
Małżowina uszna tworząca ucho
zewnętrzne zbudowana jest ze
skóry i chrząstki. Służy ona do
przenoszenia dźwięków do ucha
środkowego.
Wyjaśnienia
Obrąbek (Helix)- zaokrąglona zewnętrzna
krawędź chrząstki.
Dolna odnoga grąbelki- znajduje się powyżej
górnej części muszli małżowiny.
Dół trójkątny ( Fossa triangularis)zagłębienie w chrząstce.
Przewód słuchowy zewnętrzny (Meatus
acusticus extrenus)- przewodzi fale głosowe
do błony bębenkowej.
Skrawek (Tragus)- Mały występ tuż przed
ujściem przewodu słuchowego
zewnętrznego; rosną tu włosy chroniące
przewód uszny.
Wcięcie międzyskwarkowe (Incisura
intertagica)- zagłębienie poniżej skwarka,
oddziela skwarek od przeciwskwarka ; tu
również rosną włosy.
Płatek małżowiny usznej (Lobulus auriculae)dolna, miękka część małżowiny usznej
zbudowana z tkanki tłuszczowej, częste
miejsce przekłówania uszu; nie zawiera
chrząstki.
Przeciwpłatek (Anitagus)- wyniosły fałd
chrząstki.
Grobelka (Antihelix)- wewnętrzna krawędź
ucha.
Muszla małżowiny (Concha auriculae)- fałd
tkaninki łącznej położony tuż za
przewodem słuchowym zewnętrznym,
wyposażonym w liczne gruczoły łojowe.
Górna część muszli małżowiny- górny brzeg
muszli.
Górna odnoga grobelki- górny brzeg grobelki.
Dół łódkowaty (Fossa scaphoidea)- wklęsła
zewnętrzna część obrąbka.
Wnętrze ucha
Ucho środkowe jest jamą wypełnioną
powietrzem, w której znajduje się błona
bębenkowa i trzy małe kosteczki. Kosteczki
te pomagają przenosić dźwięki do ucha
zewnętrznego. Ucho środkowe łączy się z
gardłem przez trąbkę słuchową.
Wykonały
•
•
•
•
Karolina Domalik
Karolina Urbaniak
Ewelina Ciszewska
Weronika Kabelak