Regulacje prawne w zakresie ochrony powietrza Dr hab. inż. Janusz Mikuła Regulacja ochrony powietrza przez zanieczyszczeniami w Polsce zawarta jest przede wszystkim w ustawie.
Download ReportTranscript Regulacje prawne w zakresie ochrony powietrza Dr hab. inż. Janusz Mikuła Regulacja ochrony powietrza przez zanieczyszczeniami w Polsce zawarta jest przede wszystkim w ustawie.
Regulacje prawne w zakresie ochrony powietrza Dr hab. inż. Janusz Mikuła Regulacja ochrony powietrza przez zanieczyszczeniami w Polsce zawarta jest przede wszystkim w ustawie z 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz.627, zmiany: Dz.U. z 2001r. Nr 115 poz.1229, Dz.U. z 2002r., Nr 74 poz.676, Dz.U. z 2002r., Nr 113 poz.984, zm wyn. z M.P. z 2002r, Nr 49, poz.715, Dz.U. z 2002r., Nr 233. poz.1957, Dz.U. z 2002r., Nr 153, poz.1271) oraz w aktach wykonawczych do tej ustawy. Istotną rolę odgrywa tu także ustawa z 7.07.1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 1999r, tekst jedn. Nr 15, poz.139 ze zmianami) i przewidziane w niej miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego i decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz ustawa z 16.10.1991r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2001r., tekst jedn. Nr 99, poz.1079 ze zmianami). Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym ma bezpośredni wpływ na rozmieszczenie źródeł zanieczyszczeń a przez to i na generalny stan jakości powietrza. Ustawa o ochronie przyrody daje podstawy prawne dla ustanawiania obszarów przyrodniczo cennych a przez to wpływa na wymogi co do jakości powietrza na tych terenach. POŚ reguluje ochronę jakości powietrza w art. art. 85 - 96. Zasadniczymi instrumentami ochrony czystości powietrza przewidzianymi w ustawie, z interesującego nas punktu widzenia, są: • dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu, • podział kraju na obszary w zależności od poziomu zanieczyszczeń w powietrzu • programy ochrony powietrza Ustawa upoważnienia w art. 86 Ministra Ochrony Środowiska do określenia m. in. w drodze rozporządzenia: • dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu z podziałem tych poziomów na dotyczące całego kraju, dotyczące parków narodowych oraz dotyczące obszarów ochrony uzdrowiskowej, • alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu, których nawet krótkotrwałe przekroczenie może powodować zagrożenie dla zdrowia ludzi, • warunków, w jakich ustala się poziom substancji, takie jak temperatura i ciśnienie, • oznaczenia numerycznego substancji, pozwalającego na jednoznaczną jej identyfikację, • okresów, dla których uśrednia się wyniki pomiarów - odrębnie dla dopuszczalnych poziomów substancji i odrębnie dla alarmowych poziomów substancji w powietrzu. Wykonując tą delegację Minister Środowiska wydał rozporządzenie z 22. 06. 2002 w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796). Rozporządzenie określa dopuszczalne poziomy dla następujących substancji dla obszaru kraju: benzen (oznaczenie numeryczne: 71-43-2), dwutlenek azotu (10102-44-00, tlenek azotu (10102-44-0, 10102-43-9), dwutlenek siarki (7446-09-5), ołów (7439-92-1), OZON (10028-15-6), tlenek węgla (630-08-0), pył zawieszony (PM10). Substancje te różnią się okresem uśrednienia, marginesami tolerancji, które dla większości substancji maja wartość malejącą w miarę upływu lat. Dla dwutlenku siarki, ozonu oraz tlenków azotu przewidziano, że dopuszczalny ich poziom w powietrzu będzie się zmniejszał. Dla obszarów ochrony uzdrowiskowej nie określono nowych substancji tylko obniżono dopuszczalny poziom stężenia benzenu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, ołowiu i tlenku węgla. Dla obszarów parków narodowych obniżono dopuszczalny poziom dwutlenku siarki i tlenku azotu. W pozostałym zakresie na tych obszarach obowiązują poziomy stężenia substancji jak dla całego kraju. POŚ reguluje podział kraju na obszary w zależności od poziomu zanieczyszczeń w powietrzu w art. 87 - 90. Nie wchodząc w szczegóły celem tego podziału jest dwuetapowe określenie stref różniących się z punktu widzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów stężeń substancji. W pierwszej kolejności wojewoda co 5 lat dokonuje klasyfikacji stref określając: 1. 2. 3. 4. strefy, w których przekroczone są poziomy dopuszczalne, strefy, w których poziom substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego i jest wyższy od górnego progu oszacowania, strefy, w których poziom substancji nie przekracza górnego progu oszacowania i jest wyższy od dolnego progu oszacowania, strefy, w których poziom substancji nie przekracza dolnego progu oszacowania (art. 88). Na podstawie tej klasyfikacji wojewoda co roku dokonuje oceny poziomu substancji w danej strefie i klasyfikuje je na strefy, w których: • poziom substancji przekracza poziom dopuszczalny + margines tolerancji, • poziom substancji mieści się między poziomem dopuszczalnym a marginesem tolerancji, • poziom substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego (art. 89). Oceny dotrzymania poziomu stężenia i odpowiednio klasyfikacji stref dokonuje się w odniesieniu do każdej z substancji osobno. Minister Środowiska realizując delegację zawartą w art. 90 ust. 4 wydał rozporządzenie z 6. 06. 2002 w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 87, poz. 798) Wojewoda jest zobowiązany do przygotowania dla stref, w których dopuszczalny poziom substancji + margines tolerancji został przekroczony, programów ochrony powietrza, których celem jest doprowadzenie do obniżenia poziomu stężenia substancji aż do poziomu wymagalnego (art. 91). Zakres programu i narzędzia jego realizacji zostały określone w art. 84 POŚ oraz w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 05. 07. 2002 w sprawie określenia szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza (Dz.U. nr 115, poz.1003). Przechodząc do omówienia przepisów odnoszących się do oddziaływani na emisje należy zauważyć, że współcześnie zgodnie z POŚ emisja do powietrza regulowana jest przez pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, przez pozwolenia zintegrowane oraz zgłoszenia. Dla wszystkich tych rodzajów instrumentów obowiązuje norma zawarta w art. 144 POŚ. Norma ta określa, ze eksploatacja instalacji nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza terenem do którego prowadzący instalacje ma tytuł prawny. Ust. 4 tego artykułu stanowi, że zastosowanie wymaganych technologii oraz standardów emisyjnych nie zwalnia z obowiązku zachowania standardów jakości środowiska. POŚ nie określa bezpośrednio sposobów ustalania przekraczania standardów jakości powietrza jako rezultatu emisji z określonego źródła, ani też nie daje delegacji dla Ministra Środowiska w tym względzie. Wprawdzie w art. 222 mamy delegacje dla ustalenia wartości odniesienia, ale wartości odniesienia ustala się wtedy gdy nie ma ustalonych standardów emisyjnych i dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu. Minister Środowiska wydał rozporządzanie z 05. 12. 2002 r w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 2003r. Nr 1, poz.12). Wartości odniesienia określono dla 167 substancji. Na podstawie art. 145 ust.1 pkt1 oraz art.146 ust 2 i 4 POŚ Minister Środowiska wydał rozporządzenie z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. 03.163.1584 z dnia 18 września 2003 r.) • • • • • Rozporządzenie określa: Standardy emisyjne z instalacji w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza zróżnicowane w zależności od rodzaju działalności, technologii lub operacji technicznej oraz terminu oddania instalacji do eksploatacji. Sytuacje uzasadniające przejściowe odstępstwa od standardów oraz granice odstępstw. Warunki uznawania standardów za dotrzymane. Wymagania w zakresie stosowania określonych rozwiązań technicznych zapewniających ograniczenie emisji. Sposoby postępowania w razie zakłóceń w procesach technologicznych i operacji technicznych dotyczących eksploatacji instalacji lub urządzeń. • Rodzaju zakłóceń, gdy wymagane jest wstrzymanie użytkowania instalacji lub urządzenia. • Środki zaradcze, jakie powinien podjąć prowadzący instalacje lub użytkownik urządzenia, • Przypadki, w których prowadzący instalację lub użytkownik urządzenia powinien poinformować o zakłóceniach wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, termin, w jakim ta informacja powinna zostać złożona, oraz jej wymaganą formę. Pozwolenie zintegrowane dotyczy określonych instalacji wymienionych w rozporządzeniu z 26.07.2002 w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. Nr 122, poz.1055). Rozporządzenie wymienia dziesięć rodzajów działalności pokrywających się z wyliczeniem zawartym w aneksie 1 do dyrektywy 96/61/EC w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom. POŚ przewiduje, że wydawanie pozwoleń zintegrowanych odbywać się będzie na zasadach odnoszących się do pozwoleń innych niż zintegrowane, co w odniesieniu do emisji powietrza oznacza stosowanie przepisów odnoszących się do pozwoleń na wprowadzanie gazów do powietrza. Tak więc uwzględniać trzeba standardy emisyjne i standardy jakości powietrza. Ustawa przewiduje przygotowanie przez Ministra Środowiska rozporządzenia w sprawie granicznych wielkości emisyjnych, które odnosić się będą tylko do instalacji objętych zintegrowanym pozwoleniem (art. 206 ust. 2 - 3). Takie rozporządzenie się dotąd nie ukazało. Wszystkie inne instalacje, z wyjątkiem instalacji wymagających zgłoszenia (zob. rozporządzenie z 20.11.2001r. w sprawie instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia, Dz.U. Nr 140, poz.1585), zobowiązane są do uzyskania pozwolenia na wprowadzanie gazów do powietrza. Jeśli chodzi o Unię Europejską to reguluje ona dla dużych źródeł spalania następujące substancje: dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu mierzone jako dwutlenek azotu (NO2) oraz pył (dyrektywa 2001/80/EC z 23. 10. 2001 w sprawie ograniczenia emisji do powietrza pewnych substancji z dużych zakładów spalania). Te substancje pokrywają się z substancjami określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. 03.163.1584 z dnia 18 września 2003 r.) W zakresie zintegrowanych pozwoleń uwzględnione powinny być następujące substancje: dwutlenek siarki i inne związki siarki, tlenki azotu i inne związki azotu, tlenek węgla, lotne związki organiczne, metale i ich związki, pył, azbest w postaci zawieszonych cząstek i włókien, chlor i jego związki, fluor i jego związki, arszenik i jego związki, cyjanki, substancje i preparaty, które posiadają stwierdzone właściwości rakotwórcze lub mutageniczne lub oddziałujące na rozmnażanie, polichlorowane dibenzodioxin i polichorowane dibenzonfurans (załącznik III do dyrektywy 96/61/EC z 24. 09. 1996 w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom). Wszystkie te substancje są regulowane w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 05. 12. 2002 r w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r Nr 1, poz. 12), z wyjątkiem substancji o właściwościach rakotwórczych, mutagennych lub oddziałujących na rozmnażanie oraz polichlorowanych dibenzodioxin i polichorowanych dibenzonfurans, chyba, że umieszczone są pod innymi nazwami. W zakresie standardów imisyjnych w Unii Europejskiej to występują dwie podstawy prawne. Jedną podstawę tworzą dyrektywy z 80-tych lat ustanawiające takie standardy w odniesieniu do dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ołowiu, i pyłu (cząstki zawieszone). Drugą podstawę tworzy dyrektywa 96/62/EC z 27. 06. 1996 w sprawie ustalanie i zarządzania jakością powietrza (jest to dyrektywa ramowa) i wydane na jej podstawie dyrektywy szczegółowe regulując standardy imisyjne dla poszczególnych substancji. Ukazały się trzy dyrektywy w tym zakresie. Pierwsza ustanawia standardy imisji dla: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu, pyłu i ołowiu (dyrektywa 1999/30/EC z 22. 04. 1999 r). Druga dyrektywa ustanawia standardy imisyjne dla benzenu i tlenku węgła (dyrektywa 2000/69 z 16. 11. 2000 r). Pokrywa się to z substancjami regulowanymi w polskich standardach imisyjnych. Uwarunkowania związane z implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 2001/80/WE z 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych obiektów energetycznego spalania paliw w Polsce Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 2001/80/WE z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych źródeł spalania paliw została opublikowana 27 listopada 2001 r. tego też dnia weszła w życie. Tym samym stała się aktem prawnym, do którego polskie prawo musi zostać dostosowane w procesie adaptacji prawa unijnego. Dyrektywa 2001/80/WE podobnie jak dyrektywa 88/609/EWG dotyczy wszystkich obiektów energetycznego spalania paliw, w których moc cieplna wprowadzana do paleniska w paliwie jest równa lub większa niż 50 MWt, z wyłączeniem obiektów, w których produkty spalania są wykorzystywane bezpośrednio w procesach wytwórczych. Do nowej dyrektywy wprowadzono wymagania w zakresie emisji dla procesów spalania w turbinach gazowych, a także dla procesów spalania biomasy. Dyrektywa nie stosuje się do obiektów, w których spalane są odpady objęte dyrektywą 2000/76/WE w sprawie spalania odpadów oraz do procesów spalania w silnikach spalinowych. Porównanie postanowień dyrektywy 2001/80/WE z obowiązującym polskim prawem • • • • Pewne elementy dyrektywy 2001/80/WE, skonstruowanej na fundamencie dyrektywy 88/609/EWG, znajdują już swoje odzwierciedlenie w następujących aktach prawa krajowego: ustawie - Prawo ochrony środowiska, zwaną dale POŚ, w/w rozporządzeniu w sprawie wprowadzania do powietrza substancji zanieczyszczających z procesów technologicznych i operacji technicznych. Wymogi zawarte w dyrektywie są dwojakiego rodzaju. Są sformułowane jako: limity ograniczenia łącznej emisji SO2 i NOx w tys.ton/rok ze źródeł istniejących, normy emisji dla źródeł wyrażone jako stężenie w spalinach w mg/Nm3. Dyrektywa 2001/80/WE dzieli duże obiekty energetycznego spalania paliw na trzy kategorie: • tzw. najnowsze obiekty, w odniesieniu do których wystąpiono po 26 listopada 2002 r. z wnioskiem o pozwolenie na budowę (a w przypadku braku procedury budowlanej – z wnioskiem na użytkowanie) niezależnie od daty ich uruchomienia i te, które uzyskały pozwolenie 1 lipca 1987 r. lub później i będą uruchomione po 27 listopada 2003 r. Dla tych obiektów ustanowiono około dwukrotnie ostrzejsze normy emisji niż w dyrektywie 88/609/EWG. • tzw. nowe obiekty, które – podobnie jak to określono w dyrektywie 88/609 – uzyskały pozwolenie na budowę (lub na użytkowanie)1 lipca 1987 r. lub później oraz w odniesieniu do których wystąpiono przed 27 listopada 2002 r. z wnioskiem o pozwolenie na budowę (a w przypadku braku procedury budowlanej – z wnioskiem na użytkowanie) i które oddane zostały do użytkowania nie później niż 27 listopada 2003 r. Dla tych obiektów ustanowiono (głównie dla NOx), ostrzejsze normy emisji niż w dyrektywie 88/609/EWG. • tzw. istniejące obiekty, które – podobnie jak to określono w dyrektywie 88/609 – uzyskały pozwolenie na budowę (lub na użytkowanie) przed 1 lipca 1987 r. Dla tych obiektów w dyrektywie ustanowiono podobne normy emisji jak dla obiektów „nowych” do osiągnięcia od 1.01.2008 lub 1.01.2016 (zależnie od zanieczyszczenia i mocy obiektu) lub zobowiązano ich operatorów do osiągnięcia istotnej redukcji emisji poprzez realizację tzw. krajowego planu redukcji emisji SO2, NOx i pyłu, zwany dalej KPRE. Obiekty istniejące, które ze względu na stan techniczny są przeznaczone do likwidacji mogą po 1.01.2008. przepracować max. 20 000 godzin (lecz nie dłużej niż do 31.12.2015 r.) bez obowiązku dostosowania się do wymagań dyrektywy. W takim przypadku operatorzy tych źródeł do 30 czerwca 2004 r. powinni złożyć deklarację o gotowości ich wyłączenia w odpowiednim czasie. Jako rozwiązanie alternatywne wobec stosowania norm emisji dla źródeł istniejących, dyrektywa dopuszcza realizację do 2008 r. i odpowiednio do 2016 r. KPRE z istniejących dużych źródeł spalania prowadzącego do tej samej redukcji emisji, która może być osiągnięta przez stosowanie norm emisji dla źródeł istniejących w 2000 r. W dyrektywie 2001/80 dla obiektów, w których jest spalane paliwo stałe i „normy emisji SO2 nie mogą być osiągnięte ze względu na charakterystykę paliwa” zastępczo w stosunku do standardów emisji istnieje możliwość dotrzymania tzw. stopnia odsiarczania (jest to stosunek ilości siarki, która w ciągu określonego czasu nie jest wprowadzana do powietrza z instalacji energetycznego spalania paliw, do ilości siarki zawartej w paliwie wprowadzonym do instalacji energetycznego spalania paliw i zużytym w tym samym czasie). Dyrektywa dopuszcza maksymalnie 120 godzin pracy na 12 miesięcy przy zakłóceniach pracy urządzeń ochronnych. Dyrektywa 88/609 wymagała prowadzenia ciągłych pomiarów dla każdego nowego źródła emisji o mocy powyżej 300 MWt. Podobny wymóg zapisany jest w polskich przepisach z terminem obowiązywania od początku 2001 r, lecz dotyczy wszystkich źródeł (istniejących i nowych), lub grup źródeł o mocy powyżej 300 MWt odprowadzających spaliny wspólnym emitorem. W dyrektywie 2001/80 wymóg prowadzenia ciągłych pomiarów dotyczy wszystkich źródeł o mocy powyżej 100 MWt, przy czym dla źródeł najnowszych w terminie od 27.11.2002 r. a dla źródeł istniejących i nowych w terminie od 27.11.2004r. Implikacje transponowania dyrektywy dla polskiego sektora energetycznego • • • W związku z wdrożeniem dyrektywy 2001/80 w Polsce może okazać się konieczne między innymi: w terminie do 30.06.2004 r. podjęcie decyzji o wycofaniu kotłów z eksploatacji po 20 000 godzinach pracy licząc od 1 stycznia 2008 r. (lecz nie później niż do końca 2015 r.), które nie będą zobowiązane do spełnienia wymagań ograniczenia emisji określonych w dyrektywie, dla obiektów istniejących opalanych paliwami stałymi o mocy powyżej 300 MWt budowa instalacji wysoko-skutecznego odsiarczania spalin do 2007 r. dla obiektów istniejących opalanych paliwami stałymi o mocy powyżej 500 MWt zmodernizowanie instalacji pierwotnych do redukcji emisji NOx do 2007 r., a następnie do budowy w tych źródłach, które pozostaną w eksploatacji po 2015 r. dodatkowo katalitycznego (lub w niektórych przypadkach niekatalitycznego) odazotowania spalin. Z konieczności spełnienia części tych wymogów mogłyby być wyłączone obiekty pracujące szczytowo, • dla obiektów nowych o mocy powyżej 100 MWt opalanych paliwami stałymi, które zostaną uruchomione po 27.11.2003 zastosowanie wysokoskutecznego odsiarczania i odpylania spalin, a także odazotowania spalin metodami pierwotnymi i katalitycznymi lub zastosowanie kotłów fluidalnych z niekatalitycznym odazotowaniem spalin, Ponadto należy także zwrócić uwagę na konieczność zastosowania dla obiektów istniejących opalanych paliwami stałymi w całym zakresie mocy wysoko-skutecznego odpylania spalin (głębsza niż zakładano dotychczas modernizacja lub wymiana odpylaczy do 2007 r.), budowę dla obiektów opalanych paliwami ciekłymi i gazowymi odpowiednio skutecznych metod redukcji emisji NOx oraz wyposażenie obiektów o mocy powyżej 100 MWt w systemy ciągłego monitoringu emisji do powietrza. Kroki niezbędne dla pełnej implementacji Sposoby transpozycji dyrektywy do ustawodawstwa krajowego (standardy emisyjne, KPRE, derogacje, ich rodzaj oraz zakres) wynikać powinny z gruntownej wiedzy na temat możliwości poniesienia kosztów wdrażania dyrektywy przez sektor energetyczny (a właściwie całą gospodarkę) i społeczeństwo. Dokonując wyboru sposobu transpozycji należy także kierować się względami bezpieczeństwa energetycznego kraju. Wprowadzenie dyrektywy do polskiego ustawodawstwa związane będzie z dokonaniem dość zasadniczych zmian w ustawie POŚ oraz z koniecznością wydania przepisów wykonawczych. Zmiany będą musiały być dokonane głównie w przepisach dotyczących przeciwdziałania zanieczyszczeniom (POŚ Tytuł III – Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom) oraz mających za przedmiot funkcjonowanie środków finansowo-prawnych (POŚ - Tytuł V – Środki finansowoprawne), jeśli zostanie wybrana opcja KPRE. Zakładając, że taka decyzja zostanie podjęta, opracowanie instrumentów i mechanizmów prawnych wdrożenia celów KPRE, w tym prawdopodobnie instytucji handlu emisjami, będzie przedsięwzięciem niezwykle skomplikowanym i czasochłonnym. W chwili obecnej brak jest przykładów wdrażania KPRE, nawet w postaci projektów, przez państwa członkowskie UE. Niezależnie od tego, podstawowym instrumentem wdrażania Dyrektywy 2001/80/WE będą pozwolenia zintegrowane, gdyż zgodnie z Aneksem I pkt 2 do Dyrektywy 96/61/UE z 24 września 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń źródła energetycznego spalania paliw, w których moc cieplna wprowadzana do paleniska w paliwie przekracza 50 MWt (t.j. mocy odpowiadającej zakresowi stosowania Dyrektywy 2001/80/WE) są objęte jej wymaganiami, w tym obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego przez operatorów tych źródeł na prowadzenia działalności. W tej sytuacji przedmiotem transpozycji dyrektywy na obecnym etapie powinny być te postanowienia dyrektywy, które bez względu na opowiedzenie się za indywidualnym podejściem lub KPRE będą musiały być stosowane i przestrzegane przez duże źródła spalania oraz właściwe organy administracji publicznej. KPRE Zgodnie z Artykułem 4 ust.6 Dyrektywy, alternatywnie do wprowadzania indywidualnych norm-standardów emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu dla istniejących źródeł spalania paliw, kraj członkowski Wspólnoty może realizować KPRE. Jego wykonanie ma w efekcie doprowadzić do ograniczenia łącznej emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu z istniejących źródeł do poziomów, które byłyby osiągnięte poprzez wprowadzenie indywidualnych norm emisyjnych (Emission Limit Values - ELVs) określonych w Dyrektywie, dla źródeł istniejących i eksploatowanych w roku 2000, na podstawie rocznych czasów pracy każdego źródła oraz zużytego przez nie paliwa i jego wartości opałowej, uśrednione za okres pięciu lat eksploatacji źródła.