Transcript PowerPoint-presentatie

Elly de Bruijn
Beroepsonderwijs maken: van dossier naar
leren & begeleiden
Zaal 3
Tijdstip 11.00
Warming up
 “De docent in het beroepsonderwijs opent de deuren naar de
kennis, zienswijzen, vaardigheid, opvattingen en houdingen die
horen bij de toekomstige beroepspraktijk van de deelnemer en
draagt zorg voor de verwerving van een startpositie daarbinnen.
Dat vraagt van docenten om de kleur en geur van een sector of
functiedomein te verweven in het eigen zijn, denken en doen.”
“Deelnemers kiezen het beroep dat hen past. Dat passen is een
combinatie van de aard van het werk, de cultuur en de mensen.
Een beroepsopleiding past ook in die zin bij een sector of domein
en de docent is daar een belangrijke drager van. De match tussen
aard van de beroepspraktijk, kenmerken van de deelnemers en
die van de docenten is een krachtige motor tot leren.”
De opdracht
• Van het ‘wat’ op papier naar het ‘hoe’ om te
leren en worden tot het ‘wat’ in ‘vlees en
bloed’
• Het kwalificatiedossier leerbaar maken
• Curriculumvraagstuk en begeleidingsvraagstuk
• Veel vertaalslagen en hard werken
• Aantal principes en vraagstukken met u
langslopen die daarbij aan de orde zijn
Vormgeven vanuit logica’s
• Beroepslogische principes: logica in inhoud,
samenhang en opeenvolging van taken in
beroepspraktijk/cyclus & sociale aspecten.
• Leerpsychologische principes voor ordening van
inhouden en opdrachten.
• Didactische principes: vakdidactiek, keuze
werkvormen en hulpmiddelen en inhouden.
• Pedagogische principes: wijze van benadering,
betekenisgeving, motivatie bij opbouw inhouden,
opdrachten en werkvormen.
Ontwerpmodel voor beroepsgerichte leeromgeving, Zitter
Ilya Zitter &
Aimée Hoeve
(2012). Hybride
leeromgevingen.
Het verweven
van leer- en
werkprocessen.
Utrecht: Ecbo
,
Ruggengraatmodel Aalsma
Erica Aalsma
(2011). De
omgekeerde
leerweg. Een nieuw
perspectief voor het
beroepsonderwijs.
Delft: Eburon
De deur open of dicht?
 Beroepsopleiding = leren en begeleiden van dat leren op school
én op de werkplek als primaire leercontexten gericht op het
ontwikkelen van een basis voor beroepsmatig handelen in
termen van kennis, vaardigheden en houdingen.
 Centraal vraagstuk: hoe de verbinding tussen de verschillende
contexten vormgeven zodanig dat de studenten optimaal
ondersteund worden het geleerde in die contexten te
integreren.
 School en werkplek hebben een eigen dynamiek. In plaats van
gelijk trekken, afstemmen → verschillen productief maken voor
leren
Kennisontwikkeling
 Kennis in het perspectief van het beroep
 Schoolboeken, werkproceskennis, expertkennis, ervaringen,
zienswijzen op de werkplek, waarden en normen van een
beroep
 Persoonlijke professionele theorie is de basis van het handelen
(om te richten en om te begrijpen)
 Via een wederkerig proces van “ingroeien” en “persoonlijke
betekenis geven”
 Via een wederkerig proces van “specifieke situaties en
ervaringen abstraheren en vertalen naar theoretische
modellen/begrippen en “theoretische modellen/begrippen
toepassen en specificeren in concrete taken
Leren op en over grenzen
 Beginnende lerenden hebben vaak behoefte aan theorie omdat ze
op de werkplek overspoeld raken door informatie.
 Sommige kennis, vaardigheden of houdingen kunnen beter op de
werkplek worden geleerd en andere beter in een meer formele
onderwijssetting.
 Leren op de werkplek moet niet alleen praktisch van aard zijn
maar moet ook gericht zijn op begrijpen.
 Nieuwe kennis en handelingsschema’s ontwikkelen vraagt andere
processen dan eenvoudig toevoegen van nieuwe informatie
zonder dat bestaande kennis en handelingen van aard veranderen.
Reflectie (in en op actie) is daarbij noodzakelijk.
Kernopgaven docent mbo
 Ontwikkeling van een beroepsgerichte kennisbasis
 Ondersteunen bij het integreren van kennis, vaardigheden
en attitudes tot uiting komend in beroepsmatig handelen
op de werkplek
 Concreet vormgeven aan leerarrangementen gericht op
leren aan/van de beroepspraktijk
 Deelnemers leren reflecteren gericht op het opbouwen
van zelfregulatievaardigheden voor verder leren in
opleiding of beroep
 Leveren van maatwerk op deelnemersniveau van inhoud
en begeleidingsvorm
Onderwijs maken doe je samen
 Vier opleiders ‘maken’ een beroepsopleiding:
 Algemene vakken, rekenen en taal
 Vaktheorie/vakleer/onderliggende disciplines
 Praktijkvakken, vaardighedentraining
 Leren op de werkplek
 Opleiden als individu en als team
 Ingekleurd vanuit het beroep, de branche
Knelpunten
 Verbinding (school) vak en beroep (‘samensmelting’
schoolvak, pedagogisch-didactische kennis en
vaardigheden en het beroep)
 Reflecteren als betekenisgeving ondersteunen (niet alleen
in het kader van persoonlijk welbevinden maar juist in het
vinden van ankerpunten en integratie gericht op
persoonlijke beroepsmatige kennis en handelen)
 Flexibel en gevarieerd handelingsrepertoire
(curriculumkaders geven minder houvast)
 Diagnosticeren en begeleiden in de zone van naaste
ontwikkeling (evenwicht vinden tussen sturen en loslaten,
tussen uitdagen en stutten)
Om verder te lezen, kijken
Bakker, A. (2012). Integreren van schoolkennis bij beroep. http://www.leraar24.nl/video/3499
Bruijn, E. de (2006). Adaptief beroepsonderwijs. Leren en opleiden in transitie. Oratie. Utrecht/’s-Hertogenbosch:
Universiteit Utrecht/ CINOP Expertisecentrum. http://www.ecbo.nl/downloads/publicaties/A00352.pdf
Bruijn, E. de (2009). De docent beroepsonderwijs: jongleren op het grensvlak van twee werelden In Hogeschool
Utrecht (2009). De identiteit van de HBO-professional (pp. 18-24). Utrecht: Hogeschool Utrecht.
http://www.educatie.onderzoek.hu.nl/Data/Lectoraten/~/media/KENNISCENTRA/Documents/FE/Lectoraat
%20beroepsonderwijs/Jongleren%20op%20het%20grensvlak%20van%20twee%20werelden.ashx
Bruijn, E. de (2013). Docent zijn in het middelbaar beroepsonderwijs. TH&MA Tijdschrift voor Hoger Onderwijs &
Management, 20(2), 53-58.
Bruijn, E. de, Leeman, Y., & Overmaat, M. (2006). Authentiek en zelfgestuurd leren in het mbo. Pedagogiek,
26(1), 45-64.
Video voor ROC Midden Nederland: http://www.educatie.onderzoek.hu.nl/Data/News/Elly-de-Bruijn-verzorgdekeynote-voor-ROC-Midden-Nederland.aspx
Glaudé, M., van den Berg, J., Verbeek, F., & de Bruijn, E. de (2011). Pedagogisch-didactisch handelen van
docenten in het middelbaar beroepsonderwijs. Literatuurstudie. Utrecht/’s-Hertogenbosch:
Expertisecentrum Beroepsonderwijs.
Schaap, H. (2010). Samenwerkend leren aan beroepsdilemma’s. http://www.leraar24.nl/video/2108
zie ook:
www.ecbo.nl/publicaties
http://www.educatie.onderzoek.hu.nl/Data/Lectoraten/Beroepsonderwijs.aspx
Powerpoint ontvangen?
Mail naar: [email protected]