Transcript Sunumu indirmek için tıklayın.

MUSTAFA KEMAL’İN
SAMSUN’A ÇIKIŞI VE
KONGRELER
SAMSUN’A ÇIKIŞ
(19 MAYIS 1919)
Mondros’tan sonra İngilizler
Samsun’a Fransızlar da
Zonguldak’a asker çıkarmışlar ve
bundan cesaret alan Rum çeteleri
o bölgedeki Türkleri öldürmeye
başlamışlardı. Bölgede karışıklıklar
çıkmış, bunun üzerine İngilizler
hükümetten karışıklıkların
önlenmesini aksi halde bölgeyi
tamamen işgal edeceklerini
bildirmişlerdir.
SAMSUN’A ÇIKIŞ
(19 MAYIS 1919)
Bölgede meydana gelen
karışıklıkları önleyebilmek için
geniş yetkilerle donatılmış bir
komutanın görevlendirerek
gönderilmesine karar
verilmiştir.İttihat ve Terakki Partisi
ile ters düşmüş olması, Birinci
Dünya Savaşı’nda cephelerdeki
başarıları nedeniyle Mustafa
Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak
Samsun’a gönderildi.
GÖREVLER VE EKİPTE OLANLAR
Asayişsizliğin nedenlerini
belirlemek, bölgede güven
ve huzuru sağlamak,
bölgedeki silah ve
cephaneyi toplamak gibi
görevleri olan Mustafa
Kemal Paşa 16 Mayıs
1919’da 17 kişilik bir ekiple
İstanbul’dan hareket
ederek 19 Mayıs 1919’da
Samsun’a çıkmıştır.
GÖREVLER VE EKİPTE OLANLAR
• MUSTAFA KEMAL PAŞA İLE SAMSUN'A
ÇIKANLAR
1-)Kurmay Albay Kazım Dirik Müfettişlik Kurmay Başkanı
2-)Kurmay Albay Mehmet Arif Ayıcı Kurmay Başkanı
Yardımcısı
3-)Kurmay Binbaşı Hüsrev Gerede Birinci şube müdürü
4-)Binbaşı Kemal Doğan Müfettişlik Topçu Kumandanı
5-)Dr. Albay İbrahim Tali Öngören Ordu Sıhhiye Başkanı
6-)Dr. Binbaşı Refik Saydam Sıhhiye Başkan Yardımcısı
7. Yüzbaşı Cevat Abbas Gürer Müfettişlik Başyaveri
8. Üsteğmen Muzaffer Kılıç Müfettişlik ikinci Yaveri
GÖREVLER VE EKİPTE OLANLAR
• 9. Yüzbaşı Ali Şevket Öndersev Müfettişlik Emir
Subayı
10. Üsteğmen Hayati, Kurmay Başkanı Emir Subayı
11. Yüzbaşı Mümtaz Tünay
12. Yüzbaşı İsmail Hakkı
13. Yüzbaşı Mustafa Süsoy Karargah komutanı
14. Üsteğmen Abdullah, İaşe Subayı
15. Birinci Sınıf Katip Faik Aybars Şifre Katibi
16. Dördüncü Sınıf Katip Memduh Şifre Katibi
Yardımcısı
17. 3.Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet Bele
18. Üsteğmen Hikmet Gerçekçi Alb. Rafet Bey'in
yaveri
NUTUK’TAN: SAMSUN’A
ÇIKIŞ
Samsun'a çıkışını Mustafa Kemal, Nutuk'ta şu
şekilde anlatmıştır:
"1919 yılı Mayıs'ının 19'uncu günü Samsun'a çıktım. Genel durum
ve manzara : Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu durum, Dünya
Savaşı'nda yenilmiş, Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş,
Şartları ağır bir ateşkes Antlaşması imzalamış, Büyük Harbin uzun
yılları boyunca, millet yorgun ve fakir bir halde. Milleti ve
memleketi Dünya Savaşı'na sokanlar, kendi hayatları endişesine
düşerek memleketten kaçmışlar. Saltanat ve hilafet makamında
bulunan Vahdettin, soysuzlaşmış, şahsını ve yalnız tahtını
emniyete alabileceğini hayal ettiği alçakça tedbirler araştırmakta.
Damat Ferit Paşa'nın başkanlığındaki hükümet aciz, haysiyetsiz,
korkak, yalnız Padişahın iradesine tabi ve onunla beraber
şahıslarını koruyabilecek herhangi bir duruma razı, Ordunun
elinde silahları ve cephanesi alınmış ve alınmakta.
NUTUK’TAN: SAMSUN’A
ÇIKIŞ
İtilaf Devletleri, ateşkes Antlaşmasının hükümlerine
uymağa lüzum görmüyorlar. Birer vesileyle itilaf
donanmaları ve askerleri İstanbul'da Adana vilayeti
Fransızlar, Urfa, Maraş, Gaziantep İngilizler tarafından
işgal edilmiş. Antalya ve Konya'da İtalya askeri birlikleri,
Merzifon ve Samsun'da İngiliz askerleri bulunuyor. Her
tarafta yabancı subay ve memurlar ve ajanlar faaliyette.
Nihayet başlangıç kabul ettiğimiz tarihten dört gün önce
15 Mayıs 1919'da itilaf Devletleri'nin uygun görmesiyle
Yunan ordusu İzmir'e çıkartılıyor. Bundan başka,
memleketin her tarafından Hıristiyan azınlıklar gizli, açık
milli emel ve maksatlarını gerçekleştirmeğe, devletin bir
an evvel çökmesine, çalışıyorlardı."
NUTUK’TAN: SAMSUN’A ÇIKIŞ
ATATÜRK’ÜN SAMSUN FAALİYETLERİ
 Çözüm olarak İngiliz ve Amerikan mandasının da istendiği bu
ortamda Mustafa Kemal Paşa kurtuluşun öncelikle bütün
milletin bir araya gelerek mücadele etmesi, daha sonra da ulus
egemenliğine dayalı bağımsız yeni bir devletin kurulmasından
geçtiğini düşünmüştür.
 Samsun’a geçtikten sonraki bütün faaliyetlerini bunu
gerçekleştirmeye yöneltmiştir. Bunun için de Erzurum’da
15.Kolordu Komutanı Kazım Karabekir ve Ankara’da
20.Kolordu Komutanı Ali Fuat Cebesoy ile milli bir mücadeleye
hazırlıklı olmaları yönünde görüşmeler yapmıştır.
 Diğer yandan Samsun’a çıktıktan sonra bölgede güvenlik ve
asayişin sağlanması için tedbirler almış ve sorunun Rum
çetelerinden kaynaklandığı ile ilgili bir raporu da İstanbul’a
göndermiştir
HAVZA GENELGESİ
(28-29 MAYIS 1919)
• Samsun’dan Havza’ya geçen
Mustafa Kemal Paşa
Anadolu’daki dağınık birlikleri
kendine bağlayıp 28 Mayıs
tarihinde mülki ve askeri
amirlere; düzenlenecek büyük
mitinglerle işgallerin protesto
edilmesini, ancak düzenin
korunmasını ve Hıristiyan halka
saldırganlık yapılmamasını,
İstanbul Hükümeti ile diğer
devletlerin temsilcililerine uyarı
telgraflarının çekilmesini içeren
bir genelge göndermiştir.
GENELGEYE TEPKİLER

Havza genelgesi,
gerçekleşecek olan
işgallerin haksızlığı ile
ilgili kamuoyunu
bilinçlendirmek ve
halka bu konuda
duyarlılık
kazandırmak amacıyla
yayımlanmıştır.Musta
fa Kemal Paşa’nın
milli bir mücadele
başlatmak için millete
verdiği ilk mesaj ve ilk
eylem olmuştur.
GENELGEYE TEPKİLER
Mustafa Kemal Paşa İngilizlerin
İstanbul Hükümeti’ne
yaptıkları baskı sonucunda da
8 Haziran’da İstanbul’a
çağrılmıştır.Ancak bunun
İngilizlerden kaynaklandığını
öğrenen Mustafa Kemal
haberleşmede yaşanan
sorunları bahane ederek
zaman kazanmış, faaliyetlerine
12 Haziran’da Havza’dan
Amasya’ya geçerek devam
etmiştir
AMASYA GENELGESİ
(22 HAZİRAN 1919)
Havza'daki çalışmalarını tamamladıktan sonra
Mustafa Kemal ve arkadaşları, 12 Haziran 1919'da
Amasya'ya geçtiler. Milli Mücadele çalışmalarını
sürdüren Mustafa Kemal, Hüseyin Rauf Orbay,
Refet Bele ve Ali Fuat Cebesoy birlikte Amasya
Genelgesi'ni hazırladılar. Hazırlanan bildiri,
Erzurum'da 15. Kolordu Komutanı Kazım
Karabekir'e sunuldu. O'nun da onayının
alınmasından sonra, bildiri, 22 Haziran 1919'da
tüm mülki amir ve askeri komutanlara telgrafla
Abdurrahman Rahmi Efendi tarafından ulaştırıldı.
AMASYA GENELGESİ
(22 HAZİRAN 1919)
AMASYA GENELGESİ
(22 HAZİRAN 1919)
Amasya Genelgesi, milli mücadelenin temel
gerekçe, amaç ve yöntemini ilk olarak belirtmiş
oldu.
 Amasya Genelgesi'nin yayınlanması İstanbul'da bulunan
işgal güçlerinin tepkisini çekmişti. Özellikle İngilizlerin,
Mustafa Kemal'i geri getirmek için İstanbul Hükümeti
üzerindeki baskıları iyice artmıştı. Mustafa Kemal,
İstanbul'a dönmediği için daha sonra görevinden
alınacaktır. O sırada İçişleri Bakanı olan ve Milli
Mücadele'ye sıcak bakmayan Ali Kemal Bey, bir genelge
yayınlayarak, Mustafa Kemal'in iyi bir asker olduğunu,
fakat İngiliz baskısı sonucu görevinden alındığını
duyurmuştur.
ALİ KEMAL BEY
AMASYA GENELGESİ’NİN İÇERİĞİ
• 1- Vatanın bütünlüğü, milletin
istiklâli tehlikededir.
2- İstanbul Hükümeti, üzerine aldığı
sorumluluğu yerine
getirememektedir. Bu hal,
milletimizi âdeta yok olmuş
göstermektedir.
3- Milletin istiklâlini, yine milletin
azim ve kararı kurtaracaktır.
4- Milletin içinde bulunduğu bu
duruma göre harekete geçmek ve
haklarını yüksek sesle cihana
işittirmek için her türlü tesir ve
denetimden uzak milli bir heyetin
varlığı zaruridir.
AMASYA GENELGESİ’NİN İÇERİĞİ
• 5- Anadolu'nun her bakımdan
emniyetli yeri olan Sivas'ta bir
kongre toplanacaktır.
6- Bunun için her ilden milletin
güvenini kazanmış üç temsilcinin
mümkün olduğu kadar çabuk
yetişmek üzere yola çıkarılması
gerekmektedir. Bu temsilciler,
Müdafaa-i Hukuk, Redd-i İlhak
cemiyetleri ve belediyeler
tarafından seçilecektir.
AMASYA GENELGESİ’NİN İÇERİĞİ
• 7- Her ihtimale karşı, bu
meselenin bir milli sır halinde
tutulması ve temsilcilerin,
lüzum görülen yerlerde,
seyahatlerini kendilerini
tanıtmadan yapmaları lazımdır.
8- Doğu illeri için, 10 Temmuz'da
Erzurum'da bir kongre
toplanacaktır. Bu tarihe kadar
diğer illerin temsilcileri de
Sivas'a gelebilirlerse; Erzurum
Kongresi'nin üyeleri, Sivas genel
kongresine katılmak üzere
hareket edecektir.
AMASYA GENELGESİ’NİN ÖNEMİ
GENELGEDEN
ÇIKARILABİLECEK
SONUÇLAR
Türk devriminin ihtilal
aşaması
başlamıştır.Genelge
ihtilal bildirgesi
niteliğindedir.
İlk defa milli egemenlik
ve milli bağımsızlıktan
bahsedilmiştir.
ERZURUM KONGRESİ
(23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919 )
Anadolu'da milli mücadele birliğinin kurulmasının
ikinci adımı Erzurum Kongresi ile atıldı. Amasya
Genelgesi'nden sonra İstanbul ve askerlikle ilişkisi
kesilen Mustafa Kemal'e, başta Kazım Karabekir
olmak üzere Anadolu'daki komutan ve mülki
amirlerin büyük bir çoğunluğu verdikleri desteği
sürdürmeye devam ettiler.
Amasya Genelgesi'nde yer aldığı gibi, Mustafa Kemal
bu dönemde milli bir kongre toplayarak, milli
mücadele ile ilgili tüm faaliyetleri birleştirmeyi
planlıyordu.
ERZURUM KONGRESİ
(23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919 )
ERZURUM KONGRESİ
(23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919 )
 Kazım Karabekir, milli bir kongreden
önce Doğu illeri için bölgesel bir kongre
toplanmasının faydalı olacağı
görüşündeydi. Mustafa Kemal, bölgesel
bir kongreye karşı olmasına rağmen,
Kazım Karabekir ve Doğu Anadolu
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin ısrarları
karşısında bir kongre toplanmasını ve
kongreye katılmayı kabul etti.
ERZURUM KONGRESİ
(23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919 )
ERZURUM KONGRESİ
(23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919 )
Kongre, 10 Temmuz'da toplanması kararlaştırılmış
olmasına rağmen, 23 Temmuz'da bir okul salonunda
54 delege ile çalışmalarına başladı. Mustafa Kemal'in
davetli olarak katıldığı bu kongreye asil üye olabilmesi
için, Erzurum delegesi Cevat Dursunoğlu istifa
ederek, kendi yerine Mustafa Kemal'in seçilmesini
sağladı. İlk gün, Mustafa Kemal kongre başkanlığına
seçildi. Milli bir hal alan kongrede, genel
değerlendirmeler yapıldı ve doğu illerinin durumu
görüşüldü. Milli mücadelenin temelleri açısından
önemli kararlar alındı.
KONGRE DELEGELERİ
Erzurum Kongresi'ne katılanlar
• 17 çiftçi ve tüccar, 5
emekli subay, 4 emekli
memur, 5 öğretmen, 4
gazeteci, 5 hukukçu, 2
mühendis, 1 doktor, 6
din adamı, 3 eski
milletvekili, 1 general ve
1 eski bakan olmak
üzere 54 delegeden
oluşmuştu.
ERZURUM KONGRESİ KARARLARI
1) Milli sınırlar içinde vatan bir
bütündür, asla parçalanamaz.
2) Her türlü yabancı işgal ve
müdahalesine karşı millet
birleşerek karşı koyacaktır.
3) Osmanlı Hükümeti vatanın
bağımsızlığını sağlayamaz veya
koruyamazsa geçici bir hükümet
kurulacaktır.Bu hükümet milli bir
kongre tarafından seçilecektir.
Kongre toplanmamışsa seçim
Temsilciler Kurulu tarafından
seçilecektir.
ERZURUM KONGRESİ KARARLARI
4)
5)
6)
7)
8)
Milli iradeyi hakim milli kuvvetleri
etkili kılmak esastır.
Hıristiyan ahaliye siyasi
hakimiyetimizi ve sosyal dengemizi
bozacak ayrıcalıklar verilemez.
Manda ve himaye kabul
olunamaz.
Ulusal irade ve ulusal güçler
padişahlık ve halifelik makamını da
kurtaracaktır.
Mebuslar Meclisi’nin hemen
toplanmasına ve hükümetin
yaptığı işlerin milletçe kontrol
edilmesine çalışılacaktır.
KONGRE’DEN ÇIKARILABİLECEK SONUÇLAR
 Toplanış şekli, bakımından yerel
olan Erzurum Kongresi, kararları
itibari ile ulusal bir nitelik
kazanır.
 9 kişiden oluşan bir Temsilciler
Kurulu seçilerek başkanlığına da
Mustafa Kemal Paşa
getirilmiştir.
 Dış politika ile ilgili kararlar
almış olması Meclis gibi hareket
ettiğinin göstergesidir.
 İlk defa Mili egemenliğimizin
kayıtsız şartsız gerçekleşmesi
yönünde karar alınmıştır.
SİVAS KONGRESİ (4-11 EYLÜL 1919)
KONGRE ÖNCESİ DURUM
 Sivas Kongresi, Amasya
Genelgesi ile milli bir kongre
olarak öngörülmüştü. Erzurum
Kongresi'nden sonra kongre ile
ilgili çalışmalar yapılıyordu. Bu
arada, Fransızlar Sivas
Kongresine karşı bazı önlemler
alıyordu.
 Fransız Binbaşı Brunot,
kongrenin toplanması halinde
Sivas Valisi Reşit Paşa'ya şehrin
işgal edileceğini söylemişti.
Hatta, Elazığ Valisi Ali Galip,
kongreyi basmakla
görevlendirilmişti.
KONGRE ÖNCESİ DURUM
Tüm engellemelere
rağmen, kongre 4 Eylül
1919'da bugün lise olarak
kullanılan binada saat
15:00'de toplandı
Mustafa Kemal'in Kongre
başkanlığına seçilmesine
kimi üyelerden itirazlar
geldi. Ancak yapılan
seçimde kongre
başkanlığına Mustafa
Kemal Paşa getirildi.
KONGRE ÖNCESİ DURUM
 Kongre ilk günlerinde, İttihat ve
Terakki Cemiyeti ile ilişkisi olup
olmadığını tartıştı. Daha sonra
manda sorunu gündeme geldi.
Sivas Kongresi, ilk milli kongre
niteliğinde olduğu için kararlar da
bu doğrultuda alınmıştır. Erzurum
Kongresinde alınan kararların
tümü kabul edilmiştir.
 Yurtta ayrı ayrı bölgesel olarak
çalışan tüm cemiyetlerin
birleştirilmesi ve tek yönetim
altına alınması sağlandı. Yeni bir
Temsil Heyeti oluşturuldu ve bu
heyetin başına Mustafa Kemal
getirildi
SİVAS KONGRESİ KARARLARI
1. Milli sınırları içinde vatan bölünmez bir
bütündür; parçalanamaz.
2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı
millet topyekun kendisini savunacak ve
direnecektir.
3. İstanbul Hükümeti, harici bir baskı karşısında
memleketimizin herhangi bir parçasını terk
mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını
ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir
ve karar alınmıştır.
4. Kuvayı Milliye'yi tek kuvvet tanımak ve milli
iradeyi hakim kılmak temel esastır.
SİVAS KONGRESİ KARARLARI
5-)Manda ve himaye kabul olunamaz.
6-)Milli iradeyi temsil etmek üzere, Meclis-i
Mebusan'ın derhal toplanması mecburidir.
7-)Aynı gaye ile, milli vicdandan doğan
cemiyetler, "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti" adı altında genel bir
teşkilat olarak birleştirilmiştir.
8-)Genel teşkilatı idare ve alınan kararları
yürütmek için kongre tarafından Temsil
Heyeti seçilmişti
HAZIRLAYAN:
Maşuk YOĞURTÇUOĞLU