Transcript Κική Πετρουλάκη και Αντωνία Τσιριγώτη

Πρόγραμμα Πρωτογενούς
Πρόληψης της Έμφυλης Βίας:
“Χτίζοντας Υγιείς Σχέσεις
ανάμεσα στα Δύο Φύλα”
Κική Πετρουλάκη, Ψυχολόγος, Ph.D
Αντωνία Τσιριγώτη, Ψυχολόγος, M.Sc.
Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας (Ε.Δ.κ.Β.)
Καινοτόμες δράσεις στο σχολείο & βιωματική γνώση: προάγοντας την μη-βίαιη επικοινωνία
Ημερίδα στο πλαίσιο του προγράμματος «Επικοινωνία Δίχως Βία για Σχολεία Δίχως Βία»
Διοργάνωση: ΚΕΔΕ - 1ο Γυμνάσιο Αρτέμιδας Αττικής - Ίδρυμα Friedrich Ebert
24 Απριλίου 2015
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
1ο Γυμνάσιο Αρτέμιδος
Ταυτότητα του Προγράμματος
Τίτλος
Ευαισθητοποίηση για την Ισότητα των Φύλων ενάντια στη Βία μεταξύ
Ερωτικών Συντρόφων (Ι & ΙΙ) Gender Equality Awareness Raising against
Intimate Partner Violence (GEAR against IPV Ι & ΙΙ)
Συγχρηματοδότηση
Διάρκεια
Δεκέμβριος 2009 – 2011 & Οκτώβριος 2014 - 2016
Συντονισμός
Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας (Ε.Δ.κ.Β.), Ελλάδα
Φορείς – Εταίροι  Austrian Women’s Shelter
Network, AÖF, Information
Centre Against Violence,
Αυστρία
 SPI Forschung gGmbH,
Γερμανία
 Πανελλήνιος Σύλλογος
Εκπαιδευτικών Αγωγής Υγείας,
Ελλάδα
 Center for Education,
Counseling & Research, Κροατία
 Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών
Κοινωνικού Φύλου (Κύπρος)
 Center for Education,
Counselling and Research
(Κροατία)
 Association for Liberty &
Equality of Gender (Ρουμανία)
 Plataforma unitària contra les
violències de gènere (Ισπανία)
 Το Χαμόγελο του Παιδιού
(Ελλάδα)
Εξ.Αξιολογήτρια Καθηγήτρια Carol Hagemann-White, Πανεπιστήμιο του Osnabrück
Πληθυσμός στόχος
 Εκπαιδευτικοί &
Μαθητές/-ριες Β’
βάθμιας εκπαίδευσης
 Επαγγελματίες & παιδιά/έφηβοι/-ες που
ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου/
ευπαθείς κοινωνικές ομάδες
Σκοπός του Προγράμματος
 Συντονισμένη δράση πρωτογενούς πρόληψης της Βίας μεταξύ
Ερωτικών Συντρόφων (ΒΕΣ) μέσω παρεμβάσεων σε σχολικό πλαίσιο:
 ευαισθητοποίηση & επιμόρφωση εκπαιδευτικών Β’ βάθμιας εκπαίδευσης
 ευαισθητοποίηση μαθητών/-ριών Β’ βάθμιας εκπαίδευσης από κατάλληλα
καταρτισμένους/-ες εκπαιδευτικούς
 Η προώθηση της δημιουργίας υγιών & ισότιμων σχέσεων ανάμεσα στα
δύο φύλα & της ανάπτυξης μηδενικής ανοχής στη βία μέσα από
ευαισθητοποίηση μαθητών/-ριών για:
 τους κοινωνικά επιβεβλημένους ρόλους των φύλων, τις στερεοτυπικές
αντιλήψεις και την ανισότητα των φύλων

την επίδραση που ασκούν στις σχέσεις τους
 τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται η άνιση κατανομή ισχύος ανάμεσα στα δύο
φύλα με την εμφάνιση ψυχολογικής, σωματικής ή και σεξουαλικής
κακοποίησης των γυναικών/κοριτσιών
 τα χαρακτηριστικά των υγιών - μη υγιών σχέσεων

προειδοποιητικές ενδείξεις
 τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να συμβάλουν οι έφηβοι/ες στην αποτροπή
της εμφάνισης όλων των μορφών έμφυλης βίας
Η ‘Φιλοσοφία’ του Προγράμματος
Ανισότητα των Φύλων
(πατριαρχική δομή κοινωνιών)
Στερεότυπα των φύλων
Βία μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων
 Πρωτογενής πρόληψη  παρεμβάσεις
 μη εδραίωση ή τροποποίηση στερεοτυπικών αντιλήψεων
 θα πρέπει να ξεκινούν σε όσο το δυνατόν µικρότερη ηλικία
 Ιδανικότερο πλαίσιο για την ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού των
παιδιών/ εφήβων  το εκπαιδευτικό πλαίσιο
 Όλα (σχεδόν) όλα τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο
 Εκπαιδευτικοί
 ενήλικες που βρίσκονται πολύ κοντά στα παιδιά (μετά τους γονείς τους) – ήδη
εδραιωμένη σχέση
 αποτελούν µια µόνιµη “οµάδα δράσης” στα σχολεία
 Αν ένα ολόκληρο Εκπαιδευτικό Σύστημα μεταδίδει τέτοια μηνύματα  ενισχύεται
ο προληπτικός τους χαρακτήρας - τα σχολεία & οι εκπαιδευτικοί νοιάζονται &
ενεργούν για την ισότητα & εξάλειψη της βίας στις σχέσεις των εφήβων
Η προσέγγιση
 child-centered
 δεν διδάσκονται  καθοδηγούνται (μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων)
να διερευνήσουν τα θέματα του προγράμματος & να αποκτήσουν
δεξιότητες
 οι φωνές των παιδιών/εφήβων θα ακουστούν μέσα από τις καμπάνιες
& ημερίδες
 εισαγάγει στην εκπαίδευση την ισότητα των φύλων ως μέσο
πρόληψης της βίας & προσφέρει σε εκπαιδευτικούς τις δεξιότητες &
τεχνογνωσία
 έχει ήδη υλοποιηθεί πιλοτικά & αξιολογηθεί (evidence based) και
είναι αποτελεσματική ως προς την αύξηση των γνώσεων των
εφήβων & τη μείωση των ανεκτικών στάσεών τους στη χρήση της
βίας
Εκπαιδευτικό υλικό (4 Τεύχη)
Πληροφορίες για το
πρόγραµµα, το υλικό
& τις δράσεις, τις
ενέργειες
δηµοσιοποίησής του
& πιθανούς τρόπους
ενσωµάτωσης του
Προγράµµατος στο
σχολικό πρόγραµµα
της Β’βάθµιας
Όλες τις
Όλες τις πληροφορίες & τα Φύλλα Εργασίας
απαραίτητες
υλικά για την οργάνωση,
& Ενηµερωτικά
οδηγίες (βήµαβήµα-προς-βήµα
Φυλλάδια για την
προς-βήµα) για υλοποίηση, τεκµηρίωση & υλοποίηση των
την οργάνωση,
αξιολόγηση της
δραστηριοτήτων
υλοποίηση &
εφαρµογής του
αξιολόγηση
προγράµµατος στην τάξη
Σεµιναρίων
επιµόρφωσης
Σειρά βιωµατικών
εκπαιδευτικών
δραστηριοτήτων
(3 θεματικές ενότητες)
Παράδειγμα δραστηριότητας
Παράδειγμα δραστηριότητας
Ενότητες - Δραστηριότητες
3 Δραστηριότητες
 Τεχνικές ενεργητικής
συμμετοχής &
βιωματικής μάθησης Διαδραστικές
δραστηριότητες
Ενότητα 2: Στερεότυπα & Ισότητα των Φύλων
 Ομαδική εργασία
Ενότητα 1: Εισαγωγή & Οριοθέτηση Στόχων
Μέρος 1. Στερεότυπα των Φύλων και
Αρρενωπότητα εναντίον Θηλυκότητας
(22 Δραστηριότητες)
Μέρος 2. Πατριαρχικές
Κοινωνίες
(5 Δραστηριότητες)
Ενότητα 3: Υγιείς και μη υγιείς σχέσεις
6 Δραστηριότητες
Ενότητα 4: Βία μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων
Μέρος 1. Ευαισθητοποίηση
(8 Δραστηριότητες)
Μέρος 2. Τι Μπορούµε να Κάνουµε για να
Σταµατήσει η Βία στις Σχέσεις/ ΒΕΣ –
Τρόποι Παρέµβασης στη ΒΕΣ (4
Δραστηριότητες)
 Καταιγισμός ιδεών
(brainstorming) &
συζήτηση (σε
ζευγάρια – μικρές
ομάδες – στην
ολομέλεια)
 Παιχνίδια ρόλων (roleplaying) & Μελέτες
περιπτώσεων
 Καλλιτεχνικές
δραστηριότητες
 …
Δομή της επιμόρφωσης εκπαιδευτικών
 Βιωματικό μέρος: οι εκπαιδευτικοί υιοθετούν το ρόλο των µαθητών/ριών σε ένα προσοµοιωµένο εργαστήριο “GEAR against IPV” που
υλοποιείται μέσω βιωµατικών ασκήσεων. Μέσω αυτής της
προσέγγισης παρέχεται στους/στις εκπαιδευτικούς:
 ένα υπόδειγµα του τρόπου υλοποίησης των εργαστηρίων
 η ευκαιρία να αποκοµίσουν την ίδια εµπειρία µε εκείνη που θα βιώσουν οι
µαθητές/-ριές τους κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων που θα
υλοποιήσουν στις τάξεις τους
 ένα “ασφαλές” πλαίσιο για να διερευνήσουν τις δικές τους στάσεις &
συµπεριφορές για τους ρόλους των δύο φύλων και να προβληµατιστούν
για το πώς αυτές µπορούν να τροποποιηθούν
 Πρακτικό μέρος: ενημέρωση για τον τρόπο οργάνωσης &
υλοποίησης των εργαστηρίων τους, πώς να καταγράφουν & να
αναφέρουν τη διαδικασία & τα αποτελέσµατα στο Ε.Δ.κ.Β. & οδηγίες
για τη διαδικασία αξιολόγησης των εργαστηρίων
 Θεωρητική κατάρτιση χειρισμού περιστατικών κακοποίησης που
αντιλαμβάνονται ή τους αποκαλύπτονται (π.χ. νομικό πλαίσιο,
υποχρεώσεις αναφοράς περιστατικών Κα-Πα παιδιών, διαθέσιμες
υποστηρικτικές υπηρεσίες για θύματα κακοποίησης, κ.ά.)
Επιμόρφωση εκπαιδευτικών
Επιμόρφωση εκπαιδευτικών &
επαγγελματιών
Επιμόρφωση εκπαιδευτικών &
επαγγελματιών
Χαρακτηριστικά παρέμβασης στην Ελλάδα
(2009-2011)
 13 Σχολεία
 9 Γυμνάσια
 3 Ενιαία Λύκεια - 1 ΕΠΑ.Λ
 Αττική (5), Πάτρα (2), Σέρρες (2),
Λάρισα (2), Κυκλάδες – Μήλος 2)
 Διάρκεια: 11 – 30 διδακτικές ώρες
 Τέλος Ιαν./αρχές Φεβ. 2011 – αρχές
Μαΐου 2011 (2 – 3 μήνες)
Σχολικές Μονάδες
 14ο Γυμνάσιο Αθηνών
 2ο Γυμνάσιο Σερρών
 2ο Γυμνάσιο Παπάγου
 Παλλατίδειο Λύκειο
Σιδηροκάστρου
 2ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου
 2ο Λύκειο Αγίας Παρασκευής  Γυμνάσιο Αμπελώνα Λάρισας
 9ο Γυμνάσιο Λάρισας
 1ο Λύκειο Μεγάρων
 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
 18ο Γυμνάσιο Πάτρας
 Γυμνάσιο Μήλου
 Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ)
Μήλου
Επιμόρφωση
11 σεμινάρια
~290 εκπαιδευτικοί &
επαγγελματίες
Ευαισθητοποίηση
70 εργαστήρια
~1.300 έφηβοι/-ες
Καμπάνιες Ευαισθητοποίησης
Ημερίδες - Συνέδρια
Εργαστήρια μαθητών/-ριών
Πρέπει να γίνονται τέτοιου είδους προγράμματα
στο σχολείο από εκπαιδευτικούς;
 Το 94.8% των μαθητών/-ριών
πιστεύει ότι (μάλλον) πρέπει να
υλοποιούνται στο σχολείο
Σίγουρα ναι
Μάλλον όχι
100%
 Το 89.1% πιστεύει ότι (μάλλον )
90%
πρέπει να υλοποιούνται από
εκπαιδευτικούς
80%
“…διότι στα περισσότερα σχολεία
δεν συζητιούνται καν τέτοια
θέματα και καλό θα ήταν να
αρχίσουν…”
“..γιατί το σχολείο είναι πηγή
μόρφωσης κι αυτό το πρόγραμμα
ήταν πολύ ενημερωτικό”
“…γιατί στο μέλλον πρέπει αυτό
να γίνεται από το νηπιαγωγείο”
“..γιατί ακόμα κι ο εκπαιδευτικός
ενημερώνεται από αυτά”
1.5
3.8
12.2
4.0
9.0
3.1
6.2
32.0
31.8
70%
38.0
60%
50%
%
“γιατί παιδεία δεν είναι μόνο η
γραμματική & η προετοιμασία για
τις εξετάσεις”
2.0
3.0
Μάλλον ναι
Σϊγουρα όχι
82.4
40%
30%
63.0
58.9
49.0
20%
10%
0%
Αγόρια
Κορίτσια
...πρέπει να γίνονται τέτοιου
είδους προγράµµατα στο
πλαίσιο του σχολείου; (N=231)
Αγόρια
Κορίτσια
...πρέπει να υλοποιούνται
τέτοιου είδους προγράµµατα
από εκπαιδευτικούς; (N=229)
Νοµίζεις ότι...
CD-ROM
www.facebook.com/
EuropeanAntiViolenceNetwork
Ιστοσελίδα Ε.Δ.κ.Β.
www.antiviolence-net.eu