Transcript View/Open

over de relatie bewegen,
brein, leren bij kinderen
Pieter Tijtgat, PhD
overzicht
•
•
•
•
•
•
•
even voorstellen
orde in de chaos (veelheid)
relatie bewegen, brein, leren bij kinderen
te ontdekken paden
praktijkvoorbeeld: Braingym®
EXTRA: relatie NAH, bewegen, leren
take home
even voorstellen
verantwoordelijke onderzoeksgroep onderwijs
lector informatievaardigheden
wetenschapcommunicatie
onderzoek: wat kan neurowetenschappen
betekenen voor het onderwijs?
stafmedewerker onderzoek
Faculteit Mens en Welzijn
even voorstellen
doctoraat in Lichamelijke Opvoeding
motorische controle
even voorstellen
overzicht
fitte hersenen
over de relatie bewegen, brein,
leren bij kinderen
overzicht
•
•
•
•
•
•
even voorstellen
orde in de chaos (veelheid)
relatie bewegen, brein, leren
te ontdekken paden
praktijkvoorbeeld: Braingym®
take home
orde… in de chaos (veelheid)
kinderen
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
schoolprestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
overzicht
•
•
•
•
•
•
even voorstellen
orde in de chaos (veelheid)
relatie bewegen, brein, leren
te ontdekken paden
praktijkvoorbeeld: Braingym®
take home
relatie bewegen, leren
lagere school
n=582
Castelli et al. 2007 JSEP
relatie bewegen, leren
secundaire school
n=75.066
Kim en So 2012 JSSM
relatie bewegen, leren
kinderen
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
schoolprestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
relatie bewegen, leren
kinderen
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
schoolprestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
relatie bewegen, leren
• positieve relatie
• kritiek:
(positieve) houding
motivatie
…
storende variabelen
• oorzaak-gevolg?
• onrechtstreeks: gedrag (schoolprestatie)
relatie bewegen, leren
kinderen
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
schoolprestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
relatie bewegen, leren
lagere school
n=1.965
Käl et al. 2014 JSH
relatie bewegen, brein, leren
hersenstructuur
hersenfunctie
relatie bewegen, brein, geheugen
lagere school
n=49
Chaddock et al. 2010 Brain Research
Chaddock et al. 2010 Brain Research
relatie bewegen, brein, geheugen
lagere school
n=49
Chaddock et al. 2010 Brain Research
relatie bewegen, brein, aandacht
fitte kinderen
• accuraatheid cognitieve taak ↗
• capaciteit om aandacht erbij te houden ↗
• ≠ hersenactivatie
↔ niet-fitte kinderen
lagere school
n=65
Pontifex et al. 2011 J Cog Neur
<<<<<
congruent
<<><<
incongruent
Pontifex et al. 2011 J Cog Neur
Pontifex et al. 2011 J Cog Neur
relatie bewegen, brein, leren
kinderen
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
schoolprestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
relatie bewegen, brein, leren
kinderen
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
schoolprestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
experiment bewegen, brein, aandacht
lagere school
n=20
Hillman et al. 2009 Neuroscience
experiment bewegen, brein, leren
mediërend effect:
motivatie?
lagere school
n=20
Hillman et al. 2009 Neuroscience
experiment bewegen, brein, leren
• 9 maand, 60min/dag FA
• hersensstructuur: fMRI
• anterior prefrontale cortex
lagere school
n=23
Chaddock-Heyman et al. 2013 Front Hum Mov Sci
experiment bewegen, brein, leren
universiteit
n=24
lagere school
n=23
Chaddock-Heyman et al. 2013 Front Hum Mov Sci
consensus?
reviews
meta-analyses
positief effect aeroob
positief effect (ES=0.32)
onafhankelijk van type
Chaddock et al. (2011, 2012) Hillman et
al. (2008), Voss et al. (2012)
systematisch
Singh et al. (2012); Tomporowski et al.
(2008)
kwaliteit?
veelheid aan testen
Sibley en Etnier (2003)
ook acuut
Chang et al. (2012)
maar…
• meer uren LO: geen vooruitgang (ook GEEN achteruitgang)
in schoolprestatie (Sallis et al. 1999)
• Hyatt (pers comm, 2013): Stephen Hawkings?
• BDNF wijzigt niet bij volwassenen na FA:
Brain derived
neurotrophic
factor
Goekint et al. 2010 Neurosci Letters
relatie bewegen, brein, leren
kinderen
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
schoolprestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
overzicht
•
•
•
•
•
•
even voorstellen
orde in de chaos (veelheid)
relatie bewegen, brein, leren
te ontdekken paden
praktijkvoorbeeld: Braingym®
take home
te ontdekken paden
• duidelijk positief verband, maar meer longitudinaal
onderzoek nodig (oorzaak-gevolg)
• type beweging?
• intensiteit?
• frequentie?
• duur?
• individuele verschillen?
• vrijwillig of verplicht? (Leasure en Jones 2008)
• andere interventies (bv. voeding van Praag 2009, sociale
interactie) in combinatie met bewegen?
Chaddock et al. 2011, 2012; Voss et al. 2012
praktijkvoorbeeld
Brain gym
Brain gym
Brain gym
• simpele bewegingen: integratie linker- en
rechterhersenhelft  leerproblemen ↘ en stress ↘
 reeds lang afgekeurde theoretische assumpties
• niet bevestigd door kwaliteitsvol empirisch onderzoek
• commerciële onderneming: marketing…
Spaulding et al. 2010; Stephenson 2009; Hyatt 2007
taak kinesitherapeuten / artsen?
passief:
• evidence-based practice: kritisch
• praktische toepassingen
Actief (onderzoek)?
• samen met neurowetenschappers
• intensiteit, duur, frequentie? welke type beweging helpt
welke cognitieve functie?
over de relatie bewegen,
(brein), leren bij NAH
Pieter Tijtgat, PhD
orde… in de chaos (veelheid)
NAH
andere
cross-sectioneel
experiment
eenmalig
consensus
hersenen
gedrag
alg cogn prestatie
geïsoleerde taak
aeroob
‘hevig’
langdurig
acuut
fit
niet fit
bevestigend
ontkrachtend
relatie NAH, bewegen, leren
NAH: heterogene groep
bewegen: uiteenlopende interventies (intensiteit? frequentie?
duur?)
focus: gezondheids- en psychologische effecten, niet cognitie
dierproeven: neurale plasticiteit en celregeneratie in
hippocampus
risico: metabole vereisten van inspanning: wanneer beginnen?
Define and Zafonte 2009; Cumming et al. 2012; Fogelman and Zafonte 2012
relatie NAH, bewegen, leren
reviews
3 van de slechts 4 studies positief effect Define and Zafonte (2009)
systematisch
relatief klein positief effect Cumming et al. (2012)
kwaliteit?
weinig studies, nog veel onderzoek vereist
gedrag: geen studies IN de hersenen
take home
• relatie bewegen, brein, leren: positief verband
• veelheid aan studies:
• relatief belang, deeltje van puzzel
• type beweging? (intensiteit? frequentie? duur?)
• reviews
• evidence-based practice - commercie…
• NAH: licht positief effect… maar weinig onderzocht
contact: [email protected]