Transcript Flekarek og eldvirkni á Íslandi

Flekarek og eldvirkni á Íslandi
Opnun Atlantshafsins
Ísland er heitur reitur á flekaskilum
Gosbeltin
Megineldstöðvar og eldstöðvakerfi
Opnun Atlantshafsins
 Talið er að Norður-Atlantshaf hafi orðið til fyrir 55 til 60
milljónum ára.
 Strax þá er talið að heiti reiturinn sem Ísland er nú hafi verið
virkur.
 Hann myndaði landbrú milli Skotlands og Grænlands og segja
má að Færeyjar og Skosku eyjarnar séu leifar þessarar
tengingar milli landanna.
 Talið er að landbrúin hafi fyrst rofnað við Skotland og orðið
nes út úr Grænlandi en síðan eyja fyrir hugsanlega 40
milljónum ára.
Fossá í Færeyjum.
Færeyjar eru að
mestu leiti rofinn
hraunlagastafli líkt
og jarðlög á
Vestfjörðum og
Austfjörðum og
víðar á Íslandi.
Ísland
 Ísland er á flekaskilum.
 Ísland er heitur reitur. Skýrt þannig að undir landinu sé
svokallaður möttulstrókur.
 Þessir tveir þættir eiga að skýra virkni hér á landi og frávik
frá virkni annarsstaðar á Atlantshafshryggnum skýrist af heita
reitnum.
Eldvirkni hér er skírð með legu á rekhrygg og heitum
reit. Undir landinu er hugsaður möttulstrókur.
Elsta berg landsins er á Vestfjörðum
Jarðskjálftar á Íslandi
Eldstöðvakerfin eru um 30, flest þeirra
liggja á flekaskilunum.
Gosbeltin og skjálftabeltin tvö
Siggengi myndast á flekaskilunum
Þingvellir og Gjástykki liggja á flekaskilum. Sigið
þar er allt að 200-300 m á nokkurra km bili
Sniðgengi myndast á þverbrotabeltunum
Jarðlögum hallar inn að gosbeltum
 Álagið á hraunin vegna stöðugrar upphleðslu á gosbeltunum
verður til þess að þeim hallar inn að gosbeltinu sem þau
mynduðust á.
Megineldstöð
Myndun dyngju
Móbergsstapar eru algengir á gosbeltunum.
Öskjur myndast oft í sprengigosum
Heklugosið
1947
Síðasta stórgos í Kötlu var 1918
Askja í Dyngjufjöllum er askja
Öræfajökull er virk eldstöð utan
gosbeltanna
Á sömu slóðum 1891
Horft til hafs á sömu slóðum 1891
Eyjafjallajökull er syðst á Eystra-gosbeltinu.
Snæfellsjökull er virk eldstöð sem hefur gosið um 30
sinnum á síðustu 10.000 árum.
Grímsvötn eru ein virkasta eldstöð landsins
og talin yfir heita reitnum.
Kverkfjöll
Kverkfjöll
Vestmannaeyjar gusu síðast 1973
Surtsey tilheyrir Vestmannaeyjakerfinu.
Skaftáreldar urðu 1783 til 1784
Yfirleitt kemur kvika upp sem hraun
Gas í kvikunni
sleppur úr henni
í gosrásinni ef kvikan
er þunnfljótandi.
Efnasamsetningi og
hitastig ræður mestu
um seigju kvikunnar.
Basísk kvika er þunn
en súr kvika er seig.