Transcript glosy_pamieci_pol_nr_5 - Auschwitz

Prezentacja zawiera materiały ikonograficzne
opublikowane w piątej części serii wydawniczej pt.
Głosy Pamięci.
Wszystkie części serii można nabyć w księgarni
internetowej Muzeum.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Jedna strona z Księgi głównej obozu cygańskiego (Hauptbuch) dla mężczyzn,
na której figurują chłopcy urodzeni w obozie rodzinnym dla Romów
tzw. Zigeunerfamilienlager. W rubryce miejsce urodzenia wpisano „Birkenau”.
Źródło: APMA-B, Księga główna obozu cygańskiego mężczyzn, s. 243.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Jedna strona z Księgi głównej obozu cygańskiego (Hauptbuch) dla kobiet,
na której figurują dziewczynki urodzone w obozie rodzinnym dla Romów tzw.
Zigeunerfamilienlager. W rubryce miejsce urodzenia wpisano „Birkenau b. Auschwitz”.
Źródło: APMA-B, Księga główna obozu cygańskiego kobiet, s. 575.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Powiadomienie WVHA – Głównego Urzędu Administracyjno-Gospodarczego SS
z dnia 11 września 1944 roku przez komendanta KL Stutthof o przeniesieniu z
tego obozu dzień wcześniej do KL Auschwitz transportu 573 więźniów Żydów
(młodocianych, matki z dziećmi), a także matki z dziećmi i kobiety ciężarne
pochodzenia nieżydowskiego (arisch).
Źródło: APMA-B, Listy transportowe z KL Stutthof do KL Auschwitz, nr mikrofilmu 1764/35.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Dokument potwierdzający stan więźniarek w obozie kobiecym w Birkenau
w dniu 25 grudnia 1944 roku. Podano liczbę nowo narodzonych dzieci
(Neugeborene Kinder) – 3.
Źródło: APMA-B, Stärkemeldung, AuII – FKL, s. 126.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Pokwitowanie odbioru żywności z magazynów obozowych dla kobiet ciężarnych i matek
Karmiących przebywających w obozie kobiecym w Birkenau w dniu 10 stycznia 1945
roku.
Od 1944 roku kobiety ciężarne i matki karmiące otrzymywały jedzenie dietetyczne.
Zamiast porcji chleba i ziółek do picia dostawały pół bułki z jasnej maki i pół litra zupy
(owsianki lub kaszy) na odtłuszczonym mleku rano i wieczorem.
Źródło: APMA-B, D-AuI – 4/20, t. 1, s. 12.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Stanisława Leszczyńska urodzona 8 maja 1896 roku w Łodzi, z zawodu położna.
Aresztowana wraz z córką i dwoma synami w lutym 1943 roku za pomoc udzielaną
osobom zagrożonym przez gestapo. Do KL Auschwitz skierowana została 17 kwietnia
1943 roku, otrzymała numer 41335. (Do obozu deportowano również córkę Sylwię,
którą oznaczono numerem 41336). Po kilkutygodniowej kwarantannie przydzielono ją do
pracy w szpitalu kobiecym, tzw. rewirze, w charakterze położnej. Funkcję tę pełniła do
końca, tj. do wyzwolenia obozu 27 stycznia 1945 roku. Zmarła w 1974 roku.
Fotografię wykonano w 1970 roku (APMA-B, nr neg. 16650).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
List obozowy napisany przez Stanisławę Leszczyńską 3 grudnia 1944 roku. Na rewersie widnieje informacja, iż więźniarka Stanisława Leszczyńska urodzona
8 maja 1896 roku, numer więźniarski 41335, przebywała w bloku nr 28 na odcinku BIIe.
Źródło: APMA-B, Listy obozowe, t. 35, s. 17.
W listopadzie 1944 roku w związku z przygotowaniami do ewakuacji i likwidacji obozu władze SS podjęły decyzję skupienia wszystkich więźniarek i więźniów
przebywających w obozie w Birkenau na odcinku BII. Szpital dla więźniarek mieszczący się dotąd na odcinku BIa przeniesiono do dawnego Ziegeunerlager –
BIIe.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Anna Fefferling (po wojnie Gomez), polska Żydówka z Warszawy, skierowana do KL Auschwitz 12 lutego 1943 roku z więzienia w Radomiu.
Nierozpoznana została zarejestrowana jako Polka pod panieńskim nazwiskiem Katz i otrzymała numer 35133. W momencie przybycia była w
zaawansowanej ciąży. W dniu 28 kwietnia 1943 roku urodziła w obozie syna Józefa. Dziecko przez kilka miesięcy było ukrywane przed władzami
obozowymi. W późniejszym czasie zostało zarejestrowane i oznaczone numerem 155910. Oboje zostali
wyzwoleni w KL Auschwitz 27 stycznia 1945 roku.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Józef, syn Anny Fefferling. Fotografię wykonano zaraz po wyzwoleniu.
(APMA-B, nr neg. 2348).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Stefania Homik urodzona 5 listopada 1918 roku w Krzeczowicach (woj. podkarpackie). Aresztowana w miejscowości Laubendorf, dokąd wywieziono ją na
przymusowe roboty. Do KL Auschwitz przywieziona została transportem zbiorowym 19 stycznia 1943 roku i zarejestrowana pod numerem 29592. Była
wówczas w trzecim lub czwartym miesiącu ciąży. 27 czerwca 1943 roku urodziła w obozie syna Jerzego. Dziecko po kilku miesiącach zabrano matce i
więcej go nie zobaczyła. Sama doczekała wyzwolenia w KL Auschwitz.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Karta personalna więźnia dziecka urodzonego w obozie 27 czerwca 1943 roku Jerzego Homika, numer 155909. Dziecko zostało zabrane matce i wywiezione z
obozu 19 stycznia 1944 roku w niewiadomym kierunku.
Źródło: APMA-B, D-AuI-3a/408-692, t. 4, s. 400.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Urzędowe poświadczenie urodzin dziecka w obozie (Geburtsurkunde)
– więźnia KL Auschwitz Ryszarda Kulpy, urodzonego 6 sierpnia
1943 roku. Dokument wydany przez obozowy Urząd Stanu Cywilnego
(Standesamt II). Matka Zofia Kulpa, urodzona 8 stycznia 1920
roku w Kłobukowicach, aresztowana została zamiast męża Franciszka,
który był w konspiracji. Aresztowano ją wraz z trzyletnią córką
Ireną i rodzicami. Po wstępnym śledztwie dziecko oraz dziadkowie
skierowani zostali do Polenlagru w Raciborzu, a Zofię osadzono
w KL Auschwitz w bloku 2a, oddanym do dyspozycji więzienia śledczego
w Mysłowicach. Aresztowania były skutkiem tzw. Akcji Oderberg,
skierowanej przeciwko polskim rodzinom na Śląsku i Zagłębiu
Dąbrowskim. W dniu 5 marca 1943 roku Zofię oznaczono numerem
więźnia politycznego 37577 i przeniesiono do obozu kobiecego
w Birkenau, nie zważając na jej ciążę. Po urodzeniu syna, na skutek
usilnych starań rodziny, zwolniono ją z dzieckiem z obozu. Mąż
Franciszek został później złapany i stracony w Mysłowicach. Całe ich
mienie wraz z domem zostało skonfiskowane.
Źródło: APMA-B, Zespół Geburtsurkunde, D-AuI-2/1, t. 1, s. 1.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Urzędowe poświadczenie zwolnienia z obozu wystawione przez komendanturę KL Auschwitz dla więźniarki numer 37577 Zofii Kulpy.
Zwolnienie datowane jest na dzień 20 sierpnia 1943 roku. W lewym dolnym rogu adnotacja o obowiązku codziennego meldowania się
na policji w Sosnowcu.
Źródło: APMA-B, D-AuI-1/68, t. 2, s. 4.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Józefa Alf, urodzona 1 lutego 1911 roku, skierowana została do KL Auschwitz transportem kobiet z Radomia w dniu 22 stycznia 1943 roku, będąc w ciąży.
Zarejestrowana pod numerem 30558. 16 sierpnia urodziła syna Józefa, którego jej zabrano i wywieziono z obozu.
Dziecka już więcej nie zobaczyła. Ona sama przebywała w Auschwitz do ewakuacji do stycznia 1945 roku, następnie przeniesiono ją do KL Ravensbrück.
Wyzwolenia doczekała w podobozie Neustadt-Glewe.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Karta personalna więźnia – dziecka urodzonego w obozie 16 sierpnia 1943 roku Marka, Józefa Alfa, numer 155912. Dziecko odebrano matce i w dniu 11
października 1944 roku wywieziono prawdopodobnie do Konstantynowa koło Łodzi, gdzie mieścił się obóz dla dzieci ze Wschodu (Ost Jugendverwahrlager der
Sicherheitspolizei in Tuchingen). Po wojnie matce nie udało się już dziecka odszukać.
Źródło: APMA-B, A-AuI-3a/88-407, t. 3, s. 19.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Stanisława Galek, więźniarka KL Auschwitz numer 34349, skierowana do obozu 5 lutego 1943 roku, transportem Polaków i Żydów wysiedlonych
z Zamojszczyzny. Była w pierwszych miesiącach ciąży. W obozie 6 września 1943 roku urodziła syna Stanisława. Dziecko zabrano jej i wywieziono do centrali
przesiedleńczej UWZ (Umwandererzentrale) w Potulicach (UWZ Lager Lebrechtsdorf-Potulitz). Stanisława obóz przeżyła, lecz nie udało jej się natrafić na ślad
syna.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Tadeusz Galek. Chłopiec został odebrany matce i wysłany w dniu
11 października 1944 roku transportem dzieci przeznaczonych na
zniemczenie do obozu w Potulicach. Po wyzwoleniu chłopca przewieziono
w grupie innych dzieci – sierot do Będzina. Tam został zaadoptowany
przez polską rodzinę. Dopiero po śmierci matki Stanisławy
odnalazł swoją prawdziwą rodzinę.
Fotografię wykonano po wojnie. (APMA-B, nr neg. 24 169/3).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Karta personalna więźnia – dziecka Tadeusza Galka, urodzonego w KL Auschwitz 6 września 1943 roku, oznaczonego numerem 155915.
Źródło: APMA-B, D-Au I – 3a/408–692, t. 4, s. 133.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Urzędowe poświadczenie zgonu dziecka Wladimira Karpeniuka
(syna Natalii Karpeniuk), urodzonego 19 września 1943 roku w KL
Auschwitz. Zmarł w obozie 14 listopada 1943 roku. Jako przyczynę
zgonu wpisano: „wyniszczenie spowodowane katarem jelit”.
Źródło: APMA-B, Sterbebuch, t. 22/2/43, s. 775.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Urzędowe poświadczenie zgonu Natalii Karpeniuk, urodzonej 31 grudnia 1921 roku
w miejscowości Antonow (były ZSRR), która urodziła w obozie chłopca Wladimira
w dniu 19 września 1943 roku.
Zginęła w KL Auschwitz 22 grudnia 1943 roku.
Jako przyczynę zgonu wpisano „zapalenie opłucnej.”
Źródło: APMA-B, Sterbebuch, t. 25/2/43, s. 777.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Urzędowe poświadczenie zgonu dziecka Antona Juratovica, urodzonego
w KL Auschwitz 14 grudnia 1943 roku, syna więźniarki KL
Ausch witz, Jugosłowianki Maricy Juratovic. Chłopiec zmarł w obozie
29 grudnia 1943 roku, po 15 dniach swego życia.
Źródło: APMA-B, Sterbebuch, D-AuI-2/47, t. 25, s. 862.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Wiera Moskalewa, po wojnie Jużenko, wraz z córką Galiną urodzoną w KL Auschwitz. Matka zastała deportowana do obozu transportem z Witebska
22 października 1943 roku i oznaczona numerem 65908. Była wówczas w ciąży. 28 stycznia 1944 roku urodziła córkę. Dziewczynce wytatuowano numer 75015
dwa dni po urodzeniu. Obie zostały wyzwolone 27 stycznia 1945 roku.
Fotografię wykonano po wojnie. (APMA-B, nr neg. 16352).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Leokadia Stawska skierowana do obozu 3 października 1943 roku
z Lublina, oznaczona numerem 64055.
(APMA-B, nr neg. 2455/1)
Teresa Stawska urodzona 7 marca 1944 roku w KL Auschwitz,
zarejestrowana pod numerem powyżej 75000. Numer wytatuowany
nie jest czytelny. Dziewczynka wraz z matką została wyzwolona
27 stycznia w KL Auschwitz.
Fotografię wykonano zaraz po wyzwoleniu w 1945 roku. (APMA-B, nr neg.16194).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Dziecko urodzone w KL Auschwitz wraz z przybraną matką Bronisławą
Wesołowską. Prawdopodobnie jest to Katia Kulik, urodzona
27 kwietnia 1944 roku, zarejestrowana w obozie przypuszczalnie
pod numerem 79528. Matka dziewczynki, Fiedora Ustinowna Kulik,
numer obozowy 61985, skierowana do KL Auschwitz z Witebska
9 września 1943 roku wraz z ludnością białoruską po pacyfikacji tamtejszych
terenów w odwet za działalność partyzantów. Matka prawdopodobnie
zmarła w obozie po urodzeniu bliźniąt. Zmarło również
jedno z bliźniąt, chłopiec. Dziewczynkę, której dano na imię Basia,
deportowano w październiku do obozu w Potulicach (UWZ Lager LebrechtsdorfPotulitz). Po wyzwoleniu tego obozu, przewieziono ją w grupie innych dzieci –
sierot do Będzina. Tam zaadoptowała dziewczynkę rodzina Wesołowskich.
Fotografię wykonano w Będzinie w 1945 roku. (APMA-B, nr neg. 4712).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Stanisława Perończyk wraz z córką Barbarą. Matka została deportowana
do KL Auschwitz 13 listopada 1943 roku wraz z mężem Stefanem,
będąc w trzecim miesiącu ciąży. W obozie oznaczona numerem
67849, jej mąż numerem 162735. 17 maja 1944 roku urodziła w KL
Auschwitz córkę. Podczas rejestracji wytatuowano dziewczynce na
lewej nóżce numer 79496. Matka z dzieckiem doczekały wyzwolenia
w Auschwitz. Ojciec zginął w czasie ewakuacji KL Mauthausen, dokąd
został przeniesiony z Auschwitz 4 grudnia 1944 roku.
Fotografię wykonano w 1945 roku w Chrzanowie. (APMA-B, nr neg. 22 677/1).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Ilona Pal, węgierska Żydówka, urodzona w 1910 roku, aresztowana
w maju 1944 roku w Budapeszcie przez węgierską policję. Końcem
czerwca deportowana wraz z rodzicami do KL Auschwitz. W chwili
deportacji była w szóstym miesiącu ciąży. W obozie dokonano na niej
eksperymentalnego przerwania ciąży metodą operacyjną.
(APMA-B, nr mikrofilmu 78497)
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Nadieżda Dorofiejewna Fieszczenko-Kacajewa, więźniarka pochodzenia rosyjskiego, numer 73892, wraz z synem Mikołajem urodzonym w obozie Auschwitz
23 lipca 1944 roku, oznaczonym numerem prawdopodobnie 187971 (numer wytatuowany dziecku na lewej ręce nie jest do końca czytelny).
Nadieżda przywieziona została do obozu transportem zbiorowym 22 grudnia 1943 roku.
Oboje z synem zostali wyzwoleni w KL Auschwitz 27 stycznia 1945 roku.
Fotografię wykonano w latach 60. (APMA-B, nr neg. 22522/1).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Na fotografii numery obozowe wytatuowane matce i synowi.
(APMAB, nr neg. 22522/2).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Anna Polszczikowa, urodzona 1 września 1919 roku, była więźniarka
KL Auschwitz numer 75560, wraz z synem Wiktorem urodzonym
w obozie 15 października 1944 roku i zarejestrowanym jako więzień
numer 199784. Annę skierowano do Auschwitz 22 lutego 1944
roku transportem zbiorowym z więzienia w Wiedniu, dokąd wywieziono
ją na przymusowe roboty. Obydwoje doczekali wyzwolenia
w KL Auschwitz 27 stycznia 1945 roku. Patrz wspomnienia na stronie 47.
Fotografię wykonano w Jałcie po powrocie z obozu.
(APMA-B, nr neg. 21621/5).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Oryginalna naszywka więźniarska z wydrukowanym numerem obozowym dziecka Wiktora, którą matka – Anna Polszczikowa musiała przyszyć do becika
niemowlęcia.
(APMA-B, nr neg. 21621/4).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Kilim, który został zabrany z KL Auschwitz po jego wyzwoleniu przez więźniarkę Annę Polszczikową. W czasie opuszczania obozu został nim owinięty jej syn
Wiktor. Anna Polszczikowa przekazała kilim do PMA-B w 1995 roku.
(Zbiory PMA-B).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Zaświadczenie wydane 27 lutego 1945 roku przez radziecki wojskowy punkt repatriacyjny w Krakowie byłej więźniarce KL Auschwitz Annie Polszczikowej
powracającej do domu w Jałcie wraz z urodzonym w obozie synem Wiktorem.
Źródło: APMA-B, Mat./1784, t. 255, s. 159.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Kazimiera Bogdańska wraz z córką Anną urodzoną w KL Auschwitz. Matka przywieziona została do obozu transportem ludności cywilnej po wybuchu powstania
w Warszawie. Była w siódmym miesiącu ciąży. Została oznaczona numerem 84224. 26 października 1944 roku urodziła w obozie córkę Annę. Matka i córka
doczekały wyzwolenia w KL Auschwitz 27 stycznia 1945 roku.
Fotografię wykonano jesienią 1945 roku we Włochach pod Warszawą. (APMA-B, nr neg. 22 846/2).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Oryginalne naszywki więźniarskie z wydrukowanymi numerami obozowymi Kazimiery Bogdańskiej i jej córki Anny, przekazane w 2003 roku do PMA-B przez
Annę Bogdańską.
(Zbiory PMA-B).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Urzędowe poświadczenie urodzin dziecka (Geburtsurkunde) – więźniarki
KL Auschwitz Anny Bogdańskiej, urodzonej 26 października
1944 roku, wydane przez obozowy Urząd Stanu Cywilnego (Standesamt
II). W dokumencie celowo zakamuflowano miejsce urodzenia
dziecka, wpisując zamiast obozu, nazwę miasta i nazwę ulicy – Auschwitz,
Kasernenstrasse (miasto Oświęcim, ulica Koszarowa). Podobny
kamuflaż stosowano przy poświadczeniach zgonu.
Źródło: APMA-B, Zespół Geburtsurkunde, D-AuI – 2/3, t. 1, s. 3.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Wanda Dramińska urodzona 18 kwietnia 1923 roku. Do KL Auschwitz
skierowano ją 12 sierpnia 1944 roku wraz z mężem i dalszymi
członkami rodziny, transportem ludności cywilnej z Warszawy
po wybuchu powstania w sierpniu 1944 roku. Zarejestrowano ją
pod numerem 85374. W chwili przybycia do obozu była w trzecim
miesiącu ciąży. Wyzwolona została na terenie obozu Auschwitz. Po
wyzwoleniu została przewieziona do Krakowa, gdzie urodziła córkę
Ewę. Mąż Jerzy zginął 19 stycznia 1945 roku w KL Flossenbürg, po
przeniesieniu z KL Auschwitz.
Fotografię wykonano po wojnie. (APMA-B, nr neg. 22 572/3).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Ewa Dramińska urodzona 16 lutego 1945 roku w szpitalu Św. Łazarza
w Krakowie, dokąd została przewieziona jej matka, więźniarka KL
Auschwitz zaraz po wyzwoleniu obozu.
Fotografię wykonano po wojnie. (APMA-B, nr neg. 22 572/4).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Alina Cielemięcka-Naciążek urodzona 9 września 1922 roku. Skierowana
została do KL Auschwitz 4 września 1944 roku, będąc w czwartym
miesiącu ciąży, transportem ludności cywilnej z Warszawy po
wybuchu powstania w sierpniu 1944 roku. W obozie otrzymała numer
87947. W czasie pieszej ewakuacji obozu uciekła w dniu 20 stycznia
w okolicach Jastrzębia, gdzie miejscowa ludność ukrywała ją
i trzy inne więźniarki ciężarne do wyzwolenia tamtejszych terenów
tj. do 28 marca 1945 roku. W międzyczasie tj. 19 marca 1945 roku
urodziła dziewczynkę Lidię.
Fotografię wykonano w 1947 roku. (APMA-B, nr neg. 22 573/2).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Spis byłych więźniów KL Auschwitz, wyzwolonych 27 stycznia 1945
roku, przewiezionych w lutym do szpitala PCK w Brzeszczach. Wśród
nich matki z urodzonymi w obozie dziećmi. (Pod numerem 14 widnieje
nazwisko Zambrzycka-Stępkowska Krystyna. Patrz relacja na
stronie 59).
Źródło: APMA-B, PCK/12, seg. 6, s. 20.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Poświadczenie o śmierci rosyjskiego dziecka, Włodzimierza Jakowienko – byłego więźnia KL Auschwitz urodzonego w obozie, zmarłego
w szpitalu PCK utworzonym po wyzwoleniu na terenie byłego obozu Auschwitz I.
Źródło: APMA-B, PCK/8, t. 2, s. 235.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Hans Nierzwicki – SS-Unterscharführer, urodzony 18 stycznia 1905
roku. Członek załogi obozowej od 17 lipca 1942 roku do 18 stycznia
1945 roku. Pełnił między innymi funkcję sanitariusza SS w obozie
w Birkenau. W obozie kobiecym w ambulatorium szpitala obozowego,
uśmiercał zastrzykiem fenolu zarówno kobiety ciężarne, jak również
kobiety po porodzie i noworodki. Po wojnie, ze względu na stan
zdrowia odstąpiono od włączenia go do grupy oskarżonych w tzw.
procesach oświęcimskich we Frankfurcie n/M w 1963 roku.
(APMA-B, nr neg. 20917/14).
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl
Dokumenty i fotografie
Od lewej: Richard Baer (komendant obozu od maja 1944 do stycznia 1945 roku), Josef Mengele, Rudolf Höss (komendant obozu od maja 1940 do listopada
1943 roku).
Zdjęcie zostało wykonane latem 1944 roku w leżącym w pobliżu Oświęcimia Międzybrodziu (ośrodku wypoczynkowym dla obozowej załogi Auschwitz) i pochodzi ze zbiorów United States Holocaust
Memorial Museum w Waszyngtonie.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
tel. + 48 33 844 8063, fax. + 48 33 843 19 34
www. auschwitz.org.pl