Transcript Pagsusuri ng Nobela

PAGSUSURI
NG NOBELA
Benjamin P. Pascual
Siya ay ipinanganak sa Lungsod ng Laoag, Ilocos
Norte. Unang nakilala bilang matinik na kuwentista
si Pascual bago niya sineryoso ang pagiging isang
nobelista. Nagsimula siyang sumulat noong dekada
1950, sumubok mag-ambag sa komiks,hanggang
hiranging maging staffer ng Liwayway. Nagwagi sa
Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature
ang kaniyang kwentong “Landas sa Bahaghari”
(1965) at “Di Ko Masilip AngLangit” (1981).
Benjamin P. Pascual
Nagtamo naman ng Grand Prize sa Cultural Center of
the Philippines ang nobelang “Utos ng Hari” noong
1975. Unang nailathala sa Liwayway ang „Lalaki sa
Dilim‟ sapamagat na “Shhhh…Ako ang Lalaki sa
Dilim‟ (1976). May-akda rin siyang may pamagat na
“Sapalaran, Walang Tanungan” (1997), isang
komedya ng pag-iibigan at lingguhangisineserye
nagyon ng Liwayway. Tinatayang nakatapos ng 13
nanobela si Pascual, na pinakarurok marahil ang
Halik sa Apoy” (1985).
Benjamin P. Pascual
Marami na rin siyang naisulat na maikling
kuwento sa wikang Ilokano at nakasulat na rin
ng dalawang nobela sa wikang ito. Naisalin niya
sa wikang Ilokano ang Rubaiyat ni Omar
Khayam. Magkasama sila ni Jose Bragado na
nag-edit ng Pamulinawen, isang antolohiya ng
mga tula ng 36 na makatang Ilokano. Isinulat
niya ang “Ang Mga Lawin” na isinalin sa Tagalog
ni Reynaldo Duque.
Benjamin P. Pascual
 Pwedeng sipating autobiograpiko ang naturang akda
naumiinog sa buhay at pakikipagsapalaran ng isang
lalaking manunulat. Naging Filipino seksiyon editor si
Pascual sa People’s Journal Tonight noong 1981, ngayon
ay editor sa popular na Valentine Romances. Makalipas
ang ilang dekadang dibdibang pagsusulat ni Pascual,
kinilala ng Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas
(UMPIL) noong 1994 ang natatanging ambag niya sa
pagsusulat ng maiklingkwento, dula, at nobela. Sa edad
na 69 ay hindi pa rin ito humihinto sa pagsusulat.
Benjamin P. Pascual
Siya ang Tagapayong Legal ng GUMIL, Metro
Manila. Hindi siya nakatapos ng kursong
Journalism
sa
Far
Eastern
Univeristy,
pinatunayan ni Pascual na kahit hindi siya
nakapagtapos ay may ibubuga siya sa larangan
ng pagsusulat. Nagsulat din sa Ingles si Pascual
at nakapaglathala ng ilang kuwento sa Free
Press at The Week Magazine. (Ben, 2012;
Anonuevo, 2007)
Babaeng Misteryosa
 Panahon ng Batas Militar noong nalathala ang
Babaeng Misteryosa. Kung makikita natin ang
orihinal na manuskrito, mababasa rito aang
mungkahi ng editor. At sa rendisyon ni
Pascual na walang bold kumbaga sa
ipinapakita. Maski ang talakay sa curfew
ipinatupad ayon sa militarisadong lipunan ay
kakarampot lamang na detalye ang nakasulat.
(Anonuevo, 2007)
Babaeng Misteryosa
 Ang librong ito ay tungkol sa buhay ng isang lalaki na
nagngangalang Francisco na may kasintahang si Christy.
Parehas silang nagtatrabaho sa Wishnoff & Co., palagi
silang nag bobonding at nagsasabay umuwi sa kanilang mga
tirahan. Sa tagal ng kanilang pinagsamahan sa opisina ay
dito lumalim ang pag-iibigan nila sa isa’t isa. Ngunit, sa
pagkaraan ng panahon ay hindi niya inaasahang unti-unting
nawala ang pag-ibig niya kay Christy nang makilala niya ang
isang babaeng nababalot ng misteryo, ang pangalan nito ay
Magda. Masasabi nating si Magda ay higit na mas maganda
kay Christy kaya nahulog ang damdamin niya dito.
Babaeng Misteryosa
 Ang bahay ni Magda ay kilala sa tawag na “Bahay ng Kwago”
dahil dito nagpapakita ng mga kababalaghang nangyayari sa
buhay ni Magda. At sa mga hula ay sinasabing sumasapit ang
kamatayan sa loob ng tatlong buwan makaraang makasal kay
Magda, ayon nga sa hulang ito ay nagkakatotoo nga. Sa mga
kwento-kwento ng mga kapitbahay, nagkaroon ng tatlong
asawa si Magda at ang lahat ay nauwi sa pagiging biyuda niya,
namamatay na lamang sila nang hindi inaasahan. Dahil dito ay
matapang ni Franciscong tinanggap ang hamon at sinabing siya
ang mag-wawakas ng nakakikilabot na hula. Subalit habang
tumatagal ay patindi ng patindi ang paranoia niya para sa
inaasahang kamatayan at pagkabuhay.
Babaeng Misteryosa
 Gumamit ang manunulat ng talinghagang may halong
libog upang maipadama ang kalooban at isipan ng
pangunahing tauhan na si Francisco. Para kay Francisco,
ang lahat ay dapat tuklasin sa isang babae. Sa pagbabasa
ng librong ito, malalaman mo kung ano ang point of
view ng lalaki sa mga babaeng iniibig niya. May mga
bahagi lamang ng kwentong hindi angkop sa mga
menorde edad, ngunit sa kabuuan ng storya ay maganda
at mahusay na nailahad. Sa mga mambabasa ay may
madadamang kapanapanabik sa bawat pag-buklat sa
mga pahina.
BALANGKAS
NG MGA
BAHAGI AT SANGKAP
NG
NOBELA
Simula
Francisco K. Curacao
- Cisco, Kikoy, Cid, Cisco Kid
- Nagtatrabaho sa J. B. Wishnoff & Co., nasa Billing
Department sa ikatlong palapag ng gusali
- Taga-Tundo
- Napangasawa ni Magdalena
Magdalena/Magda
-
Misteryosang biyuda na pinangingilagan ng mga tao
Nakatira sa Bahay ng kuwago
Anak ni Aling Ulipiana
Naging asawa ni Francisco
Mapagmahal at maarugang na asawa
Christy
- Katrabaho ni Cisco, at nasa Accounting Department
sa unang palapag ng gusali
- Bata ni Cisco
- Hindi kagandahang babae, ngunit nadadala ng
kanyang porma’t tindig ang kanyang itsura
Aling Ulipiana
- Ina ni Magda at Biyenan ni Francisco
- Isang mapagahal at maarugang ina
Menang
- Ina ni Francisco
- Relihiyosa at mapagmahal na ina
Matandang Babae
- Nanghula kay Magda
- Nanglilimos at Hinatak upang makikain pagkat pista
Nick
-
Unang napangasawa ni Magda
Taga-Hagunoy, Bulacan
Kasamang nagtapos ni Magda sa hayskul
Namatay limang araw dahil sa pulmonya
Lucas/Lucky
- Pangalawang Napangasawa ni Magda
- Taga-Caloocan
- Namatay pagkatapos ng isang buwan dahil sa
aksidente sa pinagtatrabahuhang pagawaan ng tansan
Mr. Simeon/Sim
-
Ikatlong Napangasawa
Magaapatnapung taon na marahil
Namatay wala pang dalawang buwan
Namatay dahil sa aksidente sa sasakyan sa isang sabana sa
may hangganan ng Bocaue at Balagtas
Ason
- Natira sa Katulong na iniwan ni Mr. Simeon kala Magda
- Katulong nila Magda
Mang Silyong
- May-ari ng barberya sa tapat ng bahay ni Magda
- Matandang barberong “nagbinyag” kay Cisco nung siya’y
labindalawang taon pa lamang
Fruto/Frut
- Isang binata na may magandang boses at Kabarkada ni Selmo
- Isang kantor sa lamayan, mahal na araw at pati sa harana
Sidring
- kasama sa panghahara dahil sa magaling gumitara
- kaibigan ni Fruto na May asawa’t anak
Mang Inte
- Kasama ni Mang Silyong na gumugupit sa barberya
- Sa umaga lang ito kung gumupit dahil matumal na ang
nagpapagupit sa gabi
Aling Epang
- Magtitinapa na ang bahay ay nasa may likuran ng Bahay ng
Kuwago
Ramiro
- Unang nanging kasintahan ni Christy
- Executive sa tagapamahagi ng kotse sa Pasong Tamo
Aling Kobang
- May kagulangan nang babae na nakadungaw sa bintana at
nakatingin kay Cisco nang kausapin niya si Magda
Aling Isyang
- Isa sa mga kalapit – kuwarto nila Francisco
Tiya Tale
- Tiya nila Francisco at Selmo na Taga-Gagalangin
Leandro
- Kapatid ni Magda na namatay sa pagkalunod 2 taon na ang
nakakaraan
Dick at Doc (Duck)
- Dalawang Amerikanong namahala sa pamamahagi ng tubig
Mang Felino
- Kapalagay ng Hukbo ng Amerikano at nakitira sa kanya
Pacheco
- Katulong ng personnel manager
Campomanes
- Kasama ni Cid sa J. B. Wishnoff & Co.
Lory
- Kasamahan ni Christy na Nililigawan ni Campomanes
Elsa
- Buntis sa Accounting Department na katabi ni
Christy
Midyo
- Isa sa mga nakasagutan ni Magda sa maliit na
tindahan
Claro
- Kakilala ni Cisco na umiinom ng serbesa at Umawat
kay Midyo
David
- Patay na pinaglamayan ni Cisco at Magda
- May pagkakahawig sa unang asawa ni Magda
1. J.B. Wishnoff & Co.,
a.Accounting Department sa unang palapag
b.Billing Department sa ikatlong palapag.
c.Kantina
2.Bahay ng Kuwago
a.Kusina
b.Likod-bahay
c.Kwarto ni Magda
d.Salas
e.Geyt
3. Barberya ni Mang Silyong
4. Bahay ni Francisco na isang malaking silid na hinati na sa tulugan,
kusina at salas
5. Maypajo
6. Tundo
7. Baclaran at Divisoria
8. Good Earth Department Store sa Abenida Rizal
9. Ideal Theatre
10. Kalye sa harap ng Bahay ng kuwago
11. Simbahan ng Tundo
12. Malaking Restoran sa Claro M. Recto sa downtown
13. Kalye Franco at Kalye Sande
14. Quiapo
15. Pasong Tamo
16. Ayala Avenue
17. Drugstore sa Sande
18. Epifanio De Los santos
19. California Bus patungong Sta.Cruz
20. Daang Libertad
21. Apartment sa Sampaloc
22. Malaking sinehan sa Abenida Rizal
1.Bahay nila Francisco na isang malaking silid ay
hinati na sa tulugan, kusina at isang munting
balkon na nagsisilbi ring salas – sa isang dati’y
kuwadra.
- Nang humina ang pangangalesa noong mga
taon ng 1960 sa pagdami ng mga dyip, ipinagbli
ng may-ari ng lote ang mga kabayo at kalesa at
pinagtayuan iyon ng mga silid na paupahan.
2. Si Magda
Noong si Magda ay may labing-apat na taon pa lamang at nag-aaral
sa hayskul, ito ay hinulaan ng isang matandang babaeng nakikain sa kanila.
Natuwa umano ang matanda sa magandang si Magda at tiningnan nito ang
palad ng dalagita upang alamin ang magiging kapalaran nito sa pag-aasawa
– sapagkat maganda nga si Magda at naisip marahil ng matanda na ito’y
magiging ligawin. Ayon sa hula, si Magda ay mabibiyuda ng maraming
beses. At ang mga mapapangasawa ay hindi mabubuhay ng matagal at
mamatay sa loob ng tatlong buwan mula sa unang araw ng pagsasama. Ang
matandang babae ay noon pa lamang nila nakita. Nanghihingi ng limos at
sapagkat pista noon ng Tundo ay hinatak nila upang kumain. Ang hula ay
tinawanan lamang ng mag-anak.
Natatandaan ni Cisco noong sa lamayan sa bahay sa may Kalye
Yangco. Nagkaroon ng juego de prenda o “bilyako” na ma-prenda si
Magda, ang ideya upang mapagawa ito ng parusa. Nagkapilitan hanggang
si Magda ay pinakanta ng You’re My Everything. Noon ay normal pa
kung pakitunguan si Magda.
Unang napangasawa ni Magda ay taga-Hagunoy, Bulacan at
kasamang nagtapos ni Magda sa hayskul. Namatay ito limang araw
pagkatapos ng kasal dahil sa sakit na pulmonya ayon sa tala sa ospital.
Pangalawang Napangasawa ay taga-Caloocan. Namatay ito pagkatapos
ng isang buwan sa aksidente sa pinagtatrabahuhang pagawaan ng tansan.
Ang ikatlong napangasawa ay nagngangalang Mr. Simeon. Namatay ito
wala pang dalawang buwan dahil sa aksidente sa sasakyan sa isang sabana
sa may hangganan ng Bocaue at Balagtas.
3Bahay ng Kuwago
Noon daw panahon ng Hapones, ang bahay ni Magda ay isa lamang
bakanteng loteng matalahib. Noong 1994 nang malapit nang pumasok ang
Hukbong Amerikano ay maraming namatay sa gutom at sakit at ang mga ito’y
binalot na lamang ng banig at inilibing doon. Sa pook na iyon ay dalawa ang
nailagay na tolda ng tubig at pinamahalaan ito ng dalawang Amerikano na sina Dick
at Doc na nakatira kay Mang Felino. Nang naglilinis ng tolda sina Dick at Doc ay
may nakata silang patay na batang babae na nangangamoy, walang makapagsabi
kung paano ito namatay. Pagkaraan ng may kalahating taon, nabili ng ama Magda
ang bakanteng lote at pinagawaan ito ng malaking bahay. At hindi na nagawang
ipahukay ang mga buto ng mga nailibing doon. At noon pa lamang ay marami na
umanong kalunos lunos na daing ang maririnig at mga espiritu na nagpapakita, at
noong ginagawa pa lamang ang bahay ay nahulog ang karpintero sa ikalawang
grado. Sa unang buwan ng pagtira roon ng ina ni Magda ay namayat ito.
4. Si Francisco
- Noong si Cisco ay maliit pang bata at
nakikinig ng mga kuwentong katatakutan, gusto
pa niyang duminig pa at dagdagan ang kanyang
takot. Isang kaugalian yun na tinaglay niya
hanggang siya’y magdalawampu’t pitong taong
gulang.
5. Si Christy
- Nagkaroon si Christy noon ng
kasintahan at huli na niya nang malaman na
ito ay mayroon palang asawa. Mahal na
mahal na niya ang lalaki kaya’t
ipinagpatuloy
niya
ang
pakikiapid,
hanggang sa mahuli sila ng asawa neto.
1.Bahay nila Francisco
- Ngayong taong 1973 ay binubuo na ng
pito. Ang anim na silid pa ay inuupahan ng
ilang tsuper ng dyip at pahinante sa piyer at
diyanitor sa ospital. Ang kanilang silid, ang
pinakamalaki, ang nasa bungad at siyang
nakaarap sa kalsada.
2.
Si Magda
Nang maganap ang hula ay ikinulong na nito ang kanyang
sarili sa matandang bahay. Marahil alam na niya na siya’y
pinangingilagan.
Nang matagpusang ni Francisco o Cisco o Kikoy o Cid
ang kamatayan sa loob ng taltong buwan dala ng hula ay
napatunayan niya maaaring ang hula ay para sa tatlong nauna
lamang at maaaring ang mga pagkamatay ng mga napangasawa ni
Magda ay nagkataon lamang.
Simula noon ay nakapamuhay na ng matiwasay si Magda
sa piling si Francisco.
3. Bahay ng Kuwago
- Lumang bahay na pinangingilagan
hindi na lamang dahil sa mga naunang
espiritung nagpapakita rito ngunit
dahil sa rin kay Magda na may
masamang hula.
4. Si Francisco
- Noong si Cisco ay maliit pang bata at
nakikinig ng mga kuwentong katatakutan,
gusto pa niyang duminig pa at dagdagan
ang kanyang takot. Isang kaugalian yun na
tinaglay
niya
hanggang
siya’y
magdalawampu’t pitong taong gulang.
5. Si Christy
- Bumalik pa rin si Christy sa dati
niyang kasintahan at pinatuloy ang
pakikiapid.
Simula nang makita ni Cisco si Magda ang misteryosang biyuda at
malaman nito na siya ang tinitingnan nito sa tuwing naglalakad siya pauwi
galing sa trabaho sa kalyeng kinatitirikan ng bahay ng kuwago nagkaroon
siya ng interes na making sa mga kuwento tungkol sa hula kay Magda at sa
pagkabiyuda nito ng maaga sa tatlong naging asawa. At doon nabuo sa
kanyang isipan ang pasya tungkol sa panliligaw niya kay Magda kahit alam
niyang labis ang pagtutol ng kanyang ina sa gagawing iyon at mayroon pa
sing kasintahang nais nang patali sa kanya kahit wala silang pormal na
ligawan
at
ito
ay
si
Christy.
Ang pasyang panliligaw ni Francisco sa misteryosang biyuda na si
Magda ay dala ng kanyang pagkahilig sa katatakutan at paghamon sa mga
bagay na nais niyang patunayan. Hindi man niya totoong mahal ang
misteryosang biyuda, ay handa siyang ligawan ito dahil hinahamon nga niya
ang hula kay Magda.
Gitna
Kahit takot sina Sidring at Fruto ay sinimulan na nito ang
panghaharana. Marami na ang nabulabog nilang kapibahay pati na si
Mang silyong, at dumungaw si Aling Ulipiana sa bintana. Tapos na ang
kanta ngunit wala pa rin lumalabas sa lumang bahay. Nang nasimulan
na nila ang pangalawang kanta ay lumabas si Aling Ulipiana, at
nagtanong ito kung sa kanila ba talaga ang haranang iyon. At nang
sabihin nala Cisco na sa kanila nga ay pinapasok na sila nito.
Nang makapasok na silang tatlo ay napansin niya ang kabuuan ng
bahay at pumasok sa kanyang isipan ang kwento ni Mang Silyong
tungkol sa pagkokonsiyerto ng kaluluwa ni Mr.Simeon Nagusap usap
sila nila Aling Ulpiana at wari’y nagtataka kung bakit sila naghaharana.
Lumabas na si Magda ay kakikitaan rin ito ng pagkabigla at pagtataka
sa mukha. Namukhaan siya ni Magda at nagkabatian silang lahat. At
nagkabiruan sila Kikoy at Magda tungkol sa pamimilit ni Kikoy na
kumanta si Frut. Binigyan sila ni Aling Uliiana ng maiinom.
Nang dakong ikalabing-isa ng gabi ay inisip na niyang magpaalam,
ngunit walang ano ano’y nakarinig sila ng siyapan ng mga kuneho sa likodbahay. Nagkatinginan silang lahat at nagsalita na wari’y may kahiwahagaan
si Aling Ulipiana “anuman ang maririnig n’yo huwag n’yong papansinin.”
Nang magtanong si Kikoy, ay nagkaliwanag sila tungkol sa siyapan ng
mga kuneho. Sabi ni Aling Ulipiana na totoo nga ang mga bali-balita
tungkol sa lumang bahay nila.
Nagpaalam na sila Kikoy, at napahiwatig siya na dadalaw pa siya
kala Magda paminsan-minsan. Habang pauwi sila ay pinaguusapan nila ang
tungkol sa siyapan ng mga kuneho, at nabanggit nila na baka nagalit nila
si Mr.Simeon.
Nang makauwi si Kikoy sa kanilang bahay ay naglaro sa kanyang isip
kung tatagal ba siya ng tatlong buwan kung mapangasawa niya ang
biyuda. Itutuloy ni Kikoy ang pagligaw kay Magda upang malaman niya
ang kasagutan kung mamamatay ba siya sa loob ng tatlong buwan o
matatagpusan niya ang hula.
Tahimik ang kasalan sa simbahan ng Tundo at ang
handaan naman ay sa malaking restoran sa Claro M. Recto
sa downtown. Kakaunti lamang ang kanilang pinaanyayahan.
Wala ang ina ni Cisco. Iyon na yata ang pinakatahimik na
kasalang naganap sa Tundo. Nagtaxi lamang sila sa buong
araw na iyon. Simula noon ay iniisip na niya ang
pagbibilang ng araw kung hanggang kalian siya tatagal.
Hindi alam ni Christy na ikakasal na siya. Nasilayan niya na
ang kabuuan ng bahay ng kuwago. Pumunta sila ni Magda
sa kanilang bahay ngunit wala ang kanyang ina. Nakita na
rin ni Magda ang kanilang bahay. Nakita ni Cisco sa altar
na pinagtirik siya ng kandila ng kanyang ina – ipinagdarasal
siya nito.
Unang gabi nila at biniro niya si Magda na hindi
nito makakalimutan. Nagising si Kikoy ng dakong alas-dos
at naghuhumiyaw ang kasiyahang siya’y buhay pa.
Natagpusan niya ang unang araw. At nagawa niyang
sumampa. Nagising ulit si Cisco at bumaba upang
magbanyo. Nang nasa ibaba na siya ay naalala niya ang
tungkol kay Mr.Simeon naisip niya na baka ito ang
magbigay ng ikamamatay niya kaya dali-dali siyang
bumalik sa kwarto at nagpasama na lamang kay Magda.
Naramdaman ni Magda ang pagkatakot niya.
(Nagsimula na rito ang paisa-isang pakikipagtunggalian ni
Cisco sa Kamatayan, Takot, at Pananabik.)
a. Tao sa Tao
- Hindi magkasundo si Cisco at ang
kanyang ina sa pagligawa, pagpakasal, at
pakikisama
niya
kay
Magda
ang
misteryosang biyuda. Ipinaglalaban ni Cisco
ang kanyang karapatan na magkaroon ng
sariling desisyon sa pagpili ng pakakasalan
kahit alam niyang masasaktan ng lubos
ang kanyang ina.
a. Tao sa Kanyang Sarili
- Umiigting ang pakikipagsapalaaran
ni Cisco sa paghamon niya sa hula. Sa
pagpapakasal niya kay Magda ay
magsisimula
na
ang
kanyang
pakikipagtunggalian sa kanyang sariling
kamatayan, takot at pananabik.
a. Tao sa Lipunan
- Papasok na rito ang lahat ng suliranin
na kahaharapin ni Cisco sa kanyang paligid
katulad ng mga taong nakakakilala sa
kanya. Ang tsismis ng bawat kapitbahay.
Sa pagpapakasal niya kay Magda ay
maraming balakid ay darating sa kanyang
buhay, kalakip ito ng masamang hula kay
Magda, totoo man ito o hindi.
Ika- 54 na araw na ni Cid. Tumawag si Christy dahil may ibinalita,
tungkol sa pagbukod niya dahil sa hindi niya makasundo ang anak ng
kanyang tiya. Ikalawang buwan na ni Cisco, buhay pa siya. Noon ay
Disyembre 7, labinwalong araw na lamang bago ang pasko. Nagulat
siya nang maglabasan sila sa opisina. Hinintay siya ni Magda.
Pauwi nang makipagsagutan ang mag-asawa sa grupo ni Claro
dahil nainis si Magda kay Midyo. Nang nagdaang araw ay dumalaw
sila sa kanyang ina. Walang kandila sa altar. Nakuha ni Cisco ang
Christmas bonus at ibinigay niya iyon sa kanyang ina na ikinasaya ni
Magda.
Disyembre 20 nang sabihin ni Christy kay Cisco na maayos na
ang kanyang apartment. Tumuloy sila Cisco sa apartment, at
doon na siya naghapunan. Pinahayag ni Christy na kapag
natagpusan niya ng tatlong buwan ay bumalik na siya rito. May
nangyari kay Christy at Cisco.
Sumapit ang pasko at buhay pa si Cisco. Dumalaw rin sila
Magda sa bahay nila Cisco, at sa tuwa ni Menang na buhay pa
ang kanyang anak ay nabati nito si Magda na ikinatuwa ng
mag-asawa.
Nagmiminandal si Cisco, hinanap niya si Christy at natagpuan
niya ito sa kantina at kausap nito si Ramiro. Nakilamay sila sa
namatay na si David – naunahan pa siya nito. Sa lamayan ay
pinagtitinginan sila ng mga tao. Nagkausap si Mang Silyong at
si Cisco, pinaalam ng matanda na nais nitong mabuhay si Cisco.
Hindi tumawag si Christy at labis itong nagbigay pagtataka
kay Cisco. Sa araw-araw ay tumitindi na ang kabang bumabalot
sa pagkatao ni Cisco dala ng papalapit nang Enero 7 ang
katapusan ng tatlong buwan.
Kakalasan
at
Wakas
Nagising si Cisco, at ang unang nadama niya ay
ang kasiyahan. Sa loob ng tatlong buwan ay kahati
ni Magda ang kamatayan. Natagpusan ni Cisco ang
kamatayan. Masayang masaya si Magda. Nasa
labas ang kanyang ina kasama si Selmo masayang
masaya ang mga ito. Natagpusan nga ni Kikoy ang
tatlong buwan.
Wala sa isip ni Cisco na puntahan si Christy,
ngunit nababalisa si Cisco nang pumasok sa isipan
niya ang tungkol kay Ramiro. Napagpasyahan
niyang magsinungaling sa kanyang asawa na
pupunta siya kay Campomanes. Pumayag si Magda.
Dumating si Cisco sa apartment, sarado
ang bintana nito. Iba ang kanyang hinala.
Kaya’t pumanhik siya at pumasok sa pinto at
nakita niya si Christy na nagmamadaling
nagsusuot ng damit at naroon si Ramiro –
nasa kama ni Christy. Nagpapaliwanag si
Christy sa dalawa. Sinugod ni Cisco si Ramiro
ng suntok ngunit nakailag ito. Hinabig siya
ni Ramiro at tumama ang kanyang ulo sa
bakal.
Nagaawat na si Christy. Nakadalawang
suntok na si Cisco nang suntukin siya ni
Ramiro sa nguso. Bumagsak si Cisco, duguan
na ito. Kinuha ni Cisco ang sandok at
ipinampokpok niya ito kay Ramiro, maya
maya pa ay tumumba siya dahil sa suntok na
tumama sa kanyang tagiliran. Nawalan ng
malay si Cisco. Nang magising si Cisco ay
pinilit niyang makauwi. At nagdesisyon na si
Cisco na pabayaan na si Christy.
Nakauwi si Cisco, nataranta si Magda sa
pagkakita kay Cisco dahil duguan ito. Gusto ni
Cisco mapaiyak, dahil naramdaman niya ang
kasiyahan at kay-sarap palang takbuhan at uwiian
ang asawa sa ganitong pagkakataon.
Nagtanong ang mag-inang Magda at Aling
Ulipiana
kung
anong
nagyari
sa
kanya.
Nagsinungaling na naman siya. Umiiyak pa rin si
Magda at may sinabi si Cisco na nagpasaya rito, at
iyon ay ang “I love you” paulit ulit na “I love you.”
– at nang oras na iyon ay napatunayan niyang
mahal niya talaga ang kanyang asawa.
BUOD
Sabay si Cisco at Christy sa paguwi galing sa opisina. Natanaw niya
si Magda na nakadungaw na sa bintana at naramdaman niya na siya ang
sinusundan ng tingin ni Magda. Dinatnan ni Cisco ang kanyang ina sa
balkon at si Selmo ay wala pa. Naalala ni Cisco si Magda at natawa
bagama’t naisip niya na baka kursunada siya nito. Walang masama roon
maliban sa pangyayaring si Magda na kung tawaging ay “Misteryosa”
sa gulang na dalawampu’t tatlo, ay tatlong beses nang na biyuda at ang
kanilang bahay na tawagin ay “Bahay ng Kuwago” ay pinagkakatakutan.
Nasa isip ni Cisco, kung ano ba ang nakita ni Magda sa kanya, pero
ito’y hindi na maghahanap ng guwapo pagkat siya’y pinangingilagan
dahil sa hula at nagkatotoo ito dahil tatlong beses na siyang na biyuda.
Noon ay hinulaan si Magda ng matandang nakikain sa kanila,
masamang hula na mabibiyuda si Magda ng maraming beses at
mamatay ang mga mapapangasawa sa loob ng tatlong buwan.
Unang napangasawa ni Magda ay taga-Hagunoy, Bulacan at ito’y
namatay limang araw pagkatapos ng kasal. Pangalawa ay tagaCaloocan at makaraan ang isang buwan biyuda na naman si Magda.
Ang huli ay si Mr. Simeon at dahil sa aksidente sa sasakyan namatay
ito wala pang sa buwan. Nagkabiruan sila Cisco at Selmo at napunta
sa ligawan ang usapan. Nagbiro si Cisco na liligawan niya si Magda
ngunit kinontra siya kanyang ina. Nakabili ang ama ni Magda ng
bakanteng lote at pinagawaan ito ng malaking bahay. Pinakikitaan
raw ang bahay ng mga espiritu na hindi nahukay nang patayuan iyon
ng bahay. Ngayon, ang Bahay ay hindi pa tahimik dahil nagpapakita
umano ang multo ni Mr. Simeon.
Tinatanggihan ni Cisco ang bawat pagaaya ni Christy, marahil
ito’y dala ng pag-iisip kay Magda. Paguwi niya ay natanaw niya si
Magda.
Nagkangitian sila Cisco at Magda. Sa kabilang kalsada ay
ang barberya ni Mang Silyong. Nalaman ng kanyang ina na
doon na siya dumaan kala Magda at binilinan na huwag na
roon dumaan dahil isinumpa iyon. Naikumpara niya si
Christy at Magda. Walang ipinakitang pagkakagusto si
Magda sa kanya. Noon ay normal pa kung pakitunguan si
Magda, nang maganap ang hula ay pinangingilagan na ito.
Pagkahapunan ay naglakad-lakad si Cisco hanggang sa
dinala siya ng paa sa barberya ni Mang Silyong at
nagpagupit siya rito, nagusap sila tungkol kay Magda at sa
hula at doon ay natanaw niya si Magda na may hawak na
kuting. Nagkatinginan sila.
Lumabas sila ni Christy at nagsine. Naghalikan sila, ngunit
panay ang reklamo nito dahil walang damdamin ang kanyang
halik, marahil ang tinatakbo ng kanyang isipan ay si Magda.
Nahuli siya ni Mang Silyong na pasilip silip sa bahay.
Nagkwento ito n tungkol sa nakita ni Aling Epang na multo ni
Mr. Simeon. Waring hinahatak siya ng Bahay ng Kuwago, takot
at pananabik ang naramdaman niya. Naglaro sa isip ni Cisco ang
hula. Lahat ng kasagutan sa tanong niya ay malalaman niya –
kung tatanggapin niya ang hamon.
Natuwa si Cisco nang malaman na alam ni Magda na
nagtatrabaho siya. Matiim na nakatingin sa kanya si Aling
Kobang. Sa opisina, nabuo ang pasya ni Cisco na ligawan ang
misteryosang biyuda. Tinanggap niya ang hamon.
Inalam ni Cisco kung gaano kahigpit ang pagkakatali niya
Christy upang malaman niya kung paano makawala rito.
Naglilihim na si Cisco sa kanyang ina tungkol kay Magda.
Nasa isip nya ang panliligaw. Ipahaharana niya si Magda,
kaya pinakiusapan niya Fruto at Sidring. Pinainom niya ang
dalawa, kahit nagaalangan ay pumayag na ang dalawa.
Tumuloy na sila upang mangharana.
Kahit takot sina Sidring at Fruto ay sinimulan na nito ang
panghaharana. Marami na ang nabulabog. Dumungaw si
Aling Ulipiana sa bintana. Nang nasimulan na nila ang
pangalawang kanta ay lumabas si Aling Ulipiana at
pinapasok na sila nito.
Nang makapasok ay pumasok sa kanyang isipan ang
kwento ni Mang Silyong tungkol sa pagkokonsiyerto ng
kaluluwa ni Mr. Semion. Lumabas si Magda may pagtataka
sa mukha nito. Namukhaan siya ni Magda. Binigyan sila ni
Aling Ulipiana ng maiinom.
Nang dakong ikalabing-isa ng gabi ay nakarinig sila ng
siyapan ng mga kuneho sa likod-bahay. Nagkatinginan
silang lahat at nang sabihon ni Aling Ulipiana na anuman
ang maririnig n’yo huwag n’yong papansinin at totoo raw
ang bali-balita tungkol sa lumang bahay. Nagpaalam na sila
Kikoy, at napahiwatig siya na dadalaw pa siya kala Magda
paminsan-minsan.
Itutuloy ni Kikoy ang pagligaw kay Magda upang
malaman niya ang kasagutan kung mamamatay ba siya sa
loob ng tatlong buwan. Naisip ni Cisco na kinabukasan na
ng gabi siya popormal, upang manabik si Magda. Wala pa
siyang binabanggit kay Christy tungkol kay Magda.
Tinanggihan niya ang pagyaya ni Christy na magsine.
Nalaman ng kanyang ina na ipinaharana niya si
Magda, Pinaalala ng kanyang ina ang hula at mga
namatay na asawa nito. Seksi at makwarta si Magda kaya
liligawan niya ito, pagsisinungaling niya. Itatakwil raw si
Kikoy ng kanyang ina kapag itinuloy niya ang pagpormal
dito. Itinuloy ni Kikoy ang panliligaw.
Taranta pa rin si Magda nang papasukin siya nito. Inusisa
siya ni Aling Ulipiana, pati tungkol sa kanyang ina at siya ay
nagsinungaling. Nang mapagsolo si Cisco at si Magda ay nagusap sila at umikot ang paksa sa hula. At napagusapan rin nila
ang unang napangasawa nito na si Nick. At nalaman kung
paano ito namatay at birhen pa si Magda nang mamatay ito.
Nagtanong si Magda kung bakit siya nito nililigawan at
pasinungaling na sinagot ito ni Kikoy, na kung mag-aasawa
raw siya ang pipiliin niya ay yung maganda, seksi at may
kabuhayan para mapabuti siya. Napahaba pa ang pambobola ni
Kikoy kay Magda. May kisalap ng galak sa mga mata ni
Magda, hindi maipagkamali ni Kikoy ang galak na iyon – at
siya ang may bigay.
Nang makauwi si Kikoy ay nagsagutan sila ng kanyang dahil
ayaw talaga nito ang ginagawa niya.
Kinamakalawahan ay pumunta ulit siya sa bahay ng biyuda,
aapurahin niya ang pagpapaibig dito. Nagsinungaling siya kay
Magda tungkol sa dahilan ng panliligaw niya. Napagusapan nila
ang tungkol sa pagpapakita ni Mr. Simeon. Ngunit hindi
nagpatinag si Cisco, pinakita niya rito na matapang siya.
Kinabukasan tumawag si Christy, naghihinanakit ito. Nagsine
sila ni Christy, naghalikan ang dalawa ngunit wala na namang
damdamin ang halik niya. Nasa isip ni Cisco si Magda. Inungkat
ni Cisco ang tungkol sa unang boyfriend ni Christy. Nalaman ni
Cisco na gwapo ito ngunit sa kabila ‘nun ay nabigla siya
nakikiapid lang pala si Christy.
Na kay Cisco na ang laging umalam ng mga kahiwagaan, pati
nung bata pa siya ay hinamon niya ang matanda-sa-punso at
mismong umbok ng lupa siya nanubig. Langgam ang lumabas,
walang matanda, hindi niya nalutas ang misteryo. Ngayo’y narito na
ang hamon sa buhay ni Cisco – may posibilidad na mamatay siya o
matagpusan niya ang hula kay Magda kapag ito’y napangasawa niya.
Isang gabi humihirit siya ng isang halik kay Magda ngunit hindi
siya pinagbigyan, kaya niyakap niya ito at dagliang hinalikan.
Nahuli sila ni Aling Ulipiana. Pinipilit niya ang pagpapakasal.
Pumayag ang mag-ina hiniling nito na dalhin ang kanyang ina
upang mag-usap.
Nagkaroon ng iyakan ng kausapin ni Kikoy ang kanyang ina
tungkol sa pagpapakasal niya kay Magda, tutol ito at iginiit ang
kanyang pagkadisgusto.
Kinabukasan nagtanong siya kay Aling Isyang kung bakit
wala ang kanyang ina. Pinapunta niya Selmo sa kanilang tiya sa
Gagalangin upang alamin kung doon tumuloy ang kanilang ina.
Pumunta si Kikoy kala Magda ng mag-isa at nagpasinungaling na
lamang na hindi tutol kay Magda bagamat natatakot lamang sa
pwedeng mangyari sa kanya. Nagawan ni Cisco ng paraan upang
matuloy ang kasal. Gaganapin ang kasal sa unang Linggo ng
Oktubre, na pumapatak na ika-7. Kung totoo ang hula ay maaari
siyang mamatay sa loob ng tatlong buwan hanggang 7 Enero.
Hindi sumama ang kanyang ina kay Selmo dahil masama pa
rin ang loob. Pinuntahan ni Cisco ang kanyang ina pagkatapos ng
tatlong araw, at sumama naman ito, ngunit hindi pa rin siya
kinakausap.
Nadatnan ni Cisco si Aling Ulipiana at ang kanyang
ina na naguusap sa kanilang bahay. Pinaalam nito ang
nalalapit na kasal nila ni Magda. Pumayag ang kanyang
ina pagkat wala na raw itong magagawa, panay iyak ito.
Nanghihinanakit sa kanya si Christy sapagkt panay
tanggi niya sa paganyaya nito. Sasabihin niya rito ang
lahat kapag kasal na sila ni Magda.
Ikinasal na nga sina Cisco at Magda.
Tahimik ang kasalan sa simbahan ng Tundo at ang
handaan naman ay sa malaking restoran sa Claro M.
Recto sa downtown. Kakaunti lamang ang kanilang
pinaanyayahan, wala ang ina ni Cisco.
Iyon na yata ang pinakatahimik na kasalang naganap sa Tundo.
Nagtaxi lamang sila sa buong araw na iyon. Simula noon ay iniisip na
niya ang pagbibilang ng araw. Kumuha siya ng tatlong araw na
bakasyon sa opisina, at walang nakakaalam na ikinasal siya. Nasilayan
niya na ang kabuuan ng bahay na iyon. Pumunta sila ni Magda sa
kanilang bahay ngunit wala ang kanyang ina. Nakita niya sa altar na
pinagtirik siya ng kandila ng kanyang ina – ipinagdarasal siya nito.
Unang gabi nila at biniro niya si Magda ng hindi nito
makakalimutan. Nagising si Kikoy ng dakong alas-dos at
naghuhumiyaw ang kasiyahan dahil natagpusan niya ang unang araw
at nakasampa siya. Nagising ulit si Cisco at bumaba upang magbanyo.
Naalala niya ang tungkol kay Mr. Simeon at baka ito ang magbigay ng
ikamamatay niya kaya dali-dali siyang bumalik sa kwarto at
nagpasama na lamang kay Magda.
Huling araw ng bakasyon ni Cisco, ayaw na siyang papasukin
ni Magda, pagkat may pera naman siya at baka kung ano pa
mangyari sa kanya. Ang pera ni Magda ay nagkakahalagang P85,
410.60, iyon ay naiwan sa kanya ni Mr. Simeon.
Kinabukasan ay nagtrabaho siya. Patungong opisina ay
nadarama ni Cisco na parang naglalakad siya sa maluwang na
dagat ng panganib. Tumawag si Magda sa kanya, upang alamin
kung ligtas na nakarating siya sa opisina. Alam na sa buong J.B.
Wishnoff & Co. na kasal na siya. Nang gabing iyon ay
napagusapan nila ni Magda kung paano nabago ng hula ang
kanyang buhay.
May sulat sa kanyang mesa at ang nakasulat ay TRAIDOR!
Galit si Christy at tinawagan niya ito, ngunit hindi nito sinasagot.
Natagpusan niya ang ikaanim na gabi. Nang nagmamahalan
sila ay may tumampal sa kanyang puwet, at iyon ay si Mr.
Simeon. Tawang tawa si Magda. Maagang pumasok si Cid
para gumawa ng sulat. Kinahapunan ay lumabas sila ni
Christy at ikinuwento niya ang tungkol kay Magda at sa hula.
Lunes nang makuha niya ang sandaang pisong tulong ng
kompanya at ang kanyang sahod. Sinabi ni magda na ibigay na
lamang iyon sa kanyang ina. Pinuntahan nila ang kanyang ina
para iabot ang pera, ngunit mariing tinanggihan.
Kinabukasan ay biniro niya si Magda, hindi siya gumigising
kahit anong paggising sa kanya ni Magda. Nabigla at natawa
siya sa reaksiyon ni Magda, takot na takot ito.
Natagpusan niya ang isang buwan at isang araw. Nang nasa
kusina siya ay may narinig siyang isang halakhak ng isang bata
at wari’y nakikipaglaro.
Nobyembre 28, malapit na siya sa isang buwan. Tumawag si
Magda, dahil nakakita ito ng itim na paru-paru – isang
masamang pangitain. Dali-dali pinuntahan ni Magda si Cisco,
naghintay ito kay Cisco sa kantina hanggang sa makauwi sila.
Nagpapakain ng pusa si Magda sa likod-bahay, sinabi nito na
naroon si Mr. Simeon, si Ason ay natakot at lumapit kay Aling
Ulipiana. Tiningnan ni Ciisco ang kulungan ng kuneho at nakita
niya si Mr. Simeon – maputing anino na nakadungaw sa kanyang
mga alagang kuneho. Lumingon ito sa kanya at ito’y tumawa,
kumaway ito at nawala sa tagiliran ng bahay.
Pumasok na siya sa bahay, naisip ni Cisco na baka si Mr.
Simeon ang magbibigay ng kamatayan niya.
Linggo kinabukasan, tumapat siya sa bintana at nanigarilyo.
Kapag natagpusan ni Kikoy ang hula, sa araw mismo ng Enero 8
ay isang bandila ang iwawagayway niya upang ipaalam na buhay
siya. Bumaling siya kay Magda at napilit niya itong manuod ng
sine sa malaking sinehan sa Abenida Rizal. Habang nanunuod ay
pumasok sa isipan ni Cisco kung anong bagay na galing kay
Nick ang tinatago ni Magda sa aparador. Nakauwi ang
magasawa nang matiwasay. Nasa geyt na sila nang makarinig
sila ng putok, at bumilis ang pagkabog ng dibdib ni Cisco,
ngunit hindi iyon putok na likha ng isang baril kundi putok na
galing sa kanyong kawayan.
Disyembre 31, walang pasok. Niyaya ni Cisco si Magda na
dalawin ang kanyang ina. Nagkabatian sila, naroon si Selmo.
Nagkainuman ang magkapatid, nang makadalawang serbesa ay
pumasok sa kanyang isipan si Christy at si Ramiro.
Napagpasyahan niya na puntahan ito sa apartment.
Naisip niya idahilan kay may Magda na pupunta siya sa bahay
ni Campomanes, sapagkat nakasanayan na nilang magkita kita
tuwing sasapit ang bagong taon.
Nakarating si Cisco sa harap ng apartment ni Christy at
napansing walang ilaw iyon. Nalaman niya sa isang babae na
umalis ito. Naginom muna si Cisco ng beer para hindi mapansin
ni Magda na nagsinungaling siya. Umuwi siya na may dalang
paputok at torotot.
Sumapit ang bagong taon pagkatapos ng putukan ay nagsalu-salo
na sila. Naipaksa na naman ni Cisco ang Kamatayan. Naghinanakit
si Magda sapagkat simula nang makasal sila ay puro hula at
kamatayan na lamang ang nasa isip nito.
Enero 2 nang magkita si Cisco at Christy. Naitanong ni Cisco
kung saan ni Christy nagbagong taon, nalaman niya na sa Maypajo
ito nagpunta. Dapat sabay silang uuwi ngunit ikinansela ito ni
Christy. Nagkaroon si Cisco ng hinala, kaya’t inunahan niya itong
makalabas ng opisina, napatunay niya na si Ramiro ang kasama nito
sa paguwi. Sinundan niya ang dalawa hanggang sa makarating sa
restoran, naglakad si Cisco sa harapan ng mesa nila Christy upang
ipabatid na naroon siya, nagtagumpay siya. Umupo siya sa may mesa
na matatanaw niya ito, umorder siyanng dalawang bote ng serbesa.
Natapos ang pagkain ni Christy at Ramiro ng walang
sigla. Hindi natuloy ang paglabas ng dalawa. Hindi pa
nauubos ang pangalawang serbesa ay sinundan niya si
Christy sa labas, at nagtalo silang dalawa.
Humingi siya ng paumanhin kay Christy. Enero 3,
nanaginip si Cisco ng masama.
Ang bagay sa aparador na laging tinitingnan ni Magda
ay tuyong palung-palungan na korteng singsing,
engagement ring nila Nick. Inungkat ni Magda ang
panliligaw ni Cisco pagkat hindi raw niya maramdaman
ang pagmamahal nito at pinaninindigan ni Cisco ang
dahilan sa pagligaw sa biyuda.
Enero 6 maraming bumabagabag kay Cisco dahil bukas na
ang huling araw ni Cisco. Sa gabi ay pumunta ang kanyang ina
sa labas n bahay ni Magda upang alamin kung buhay pa siya.
Ginising si Cisco ng mga hunihan ng mga ibon. Pumasok pa
rin si Cisco. Maraming bumabagabag kay Cisco pagkat huling
araw na, malapit nang mapatunayan kung totoo ang hula.
Bago pa tumawag si Christy ay nauna nang tumawag si
Magda. Tumawag din ito sa tanghali. Ngunit nang
maguuwian na sila ay hindi tumawag si Magda dahil nasa
labas na ito at naghihintay. Nagtaxi sila pauwi at walang
nangyari kay Cisco. Hindi sila makatulog hanggang sa
magdalawpu’t limang minute na bago mag-alas dose.
Nagising si Cisco, at ang unang nadama niya ay ang
kasiyahan. Sa loob ng tatlong buwan ay kahati ni Magda ang
kamatayan. Natagpusan ni Cisco ang kamatayan. Masayang
masaya si Magda. Nasa labas ang kanyang ina kasama si
Selmo masayang masaya ang mga ito. Wala sa isip ni Cisco na
puntahan si Christy, ngunit nababalisa siya nang maisip si
Ramiro. Nagsinungaling siya kay Magda na pupunta siya kay
Campomanes.
Dumating siya sa apartment. Sarado ang bintana nito,
pumasok siya at nakita niya si Christy na nagmamadaling
nagsusuot ng damit at nasa kama si Ramiro. Nang mainsulto
sinugod niya si Ramiro ng suntok ngunit nakailag ito at
hinablig siya nito at tumama ang kanyang ulo sa bakal.
Nagaawat na si Christy. Nagsuntukan pa rin sila.
Bumagsak si Cisco, duguan na ito. Kinuha ni Cisco ang
sandok at ipinampokpok niya ito kay Ramiro, tumumba
siya dahil sa suntok na tumama sa kanyang tagiliran.
Nawalan ng malay si Cisco. Nang magising si Cisco ay
pinilit niyang makauwi. At nagdesisyon na si Cisco na
pabayaan na si Christy.
Nakauwi si Cisco, nataranta si Magda sa pagkakita
kay Cisco dahil duguan ito. Gusto ni Cisco mapaiyak,
dahil naramdaman niya ang kasiyahan at kay-sarap
palang takbuhan at uwiian ang asawa sa ganitong
pagkakataon.
Nagtanong ang mag-inang Magda at Aling
Ulipiana kung anong nangyari sa kanya.
Nagsinungaling na naman siya. Umiiyak pa
rin si Magda at may sinabi si Cisco na
nagpasaya rito, at iyon ay ang “I love you”
paulit ulit na “I love you.” – at nang oras na
iyon ay napatunayan niyang mahal niya talaga
ang kanyang asawa.
Panunuri
at
Kritisismo
Simbolismo ng Akda
- Ito ay isang realismong nobela.
Nagpapakita ito ng realidad na
talagang nangyayari sa lipunan maging
sa ngayon.
Simbolismo ng Pangunahing
Tauhan
a.Francisco
- Sinisimbolo niya ang isang
mapanghamon tao na hahamakin at
gagawin ang lahat malaman lamang ang
msteryo ng isang bagay o pangyayari.
b. Magda
- Sinisimbolo niya ang pagiging
misteryosang babae, dala na rin ng maaga
niya pagkabiyuda sa tatlong lalaking
napangasawa na dala ng hula sa kanya ng
matanda. Sinisimbolo rin niya ang isang
makalumang babae o mala Maria Clarang
babae.
c. Christy
- Sinisimbolo niya ang
makabagong babae, dala na rin
ng pananamit, kinikilos at asal
niya.
d. Menang
- Sinisimbolo niya ang
pagiging relihiyosa,
maalalahanin at mapagmahal na
ina.
e. Aling Ulipina
- Sinisimbolo rin niya ang
isang mapagmahal na ina, at
gagawin ang lahat para sa
kanyang anak.
Simbolismo ng Uri
- ito ay isang realismong
maikling kwento. Nagpapakita
ito ng realidad na may mga
bagay na hindi nabibigyang
hustisya sa lipunan.
Teoryang Realismo
- Ang nobelang Babaeng Misteryosa ni Benjamin P.
Pascual ay maituturing na realismo pagkat ito’y
makatotohan at ang mga tagpo sa akda na ito ay
naglalarawan ng makatotohanang pangyayari sa
buhay. At ang mga tauhan ay nagtataglay ng
ordinaryong suliranin sa buhay at ang usapan ng mga
tauhan ay parang natural. Tumutukoy rn ito sa suliranin
ng lipunan. Kung susuriing ito ng malaliman, ito’y
kumbaga nalathala sa panahon ng Batas Militar.
Teoryang Humanismo
- Ang nobelang ito’y may parting humanismo
sapagkat ang pananaw nito ay nagbibigay halaga
sa tao dahil ang sentro ng daigdig, ang sukatan ng
bagay at panginoon ng kanyang kapalaran.
Nagbibigay rin ito ng kasiyahan sa mambabasa
sapagkat maraming tagpo rito na nakakapanabik
at hindi ka na makapaghintay malaman kung ano
ang kahahantungan.
Teoryang Romantisismo
- Teoryang romantisismo sapagkat ang
namamayani sa adang ito ay ang
emosyon
o
likas-kalayaan.
Pinahahalagahan ditto ang damdamin
kaysa ideyang siyentipiko. Nailarawan
rin dito ang mga sitwasyong nagaganap
sa pangaraw-araw na buhay.
Teoryang Naturalismo
- Naipakita rin dito ang teoryang naturalismo.
May kasuklam-suklam na detalye at naipakita rin
dito ang buhay na tila isang marumi, mabangin at
walang awing kagubatan. At ipinakita rin ditto na
ang bawat indibidwal ay produkto ng kanilang
kapaligiran at pinanggalingan. Meron din ditong
mga tauhan na may simpleng tauhan na may di
mapigil na mga damdamin
Teoryang Imahismo
- Nakapaloob din dito ang teoryang imahismo
sapagkat gumamit ang may-akda ng mga
imahen o sumisimbolo sa isang bagay na may
kahulugan, katulad na lamang ng pagkakita ni
Magda ng isang itim na paru-paru at binigyan
niya ito ng kahulugan na”kamatayan” o may
“di-magandang manyayari.”
Ang akdang ito ay patungkol hindi lamang sa isang ordinaryong
pagmamahalan bagamat ang paghahambing at paglalahad ng
dalawang babaeng magkaiba ang uri ng pamumuhay, isang
makalumang babae at isang makabagong babae. Masasabi mang
parehas Pilipino ang mga bida, nagiging malaki pa rin ang
partisipasyon at impluwensiya ng lipunan sa paghulog ng kaisipan
at damdamin ng isang indibidwal. Dahil nasakop rin ng mga
kanluranin ay nakamulatan din ang kaisipang kanluranin ng ilang
tauhan sa akda, may ibang gawain na ipinilit nilang gawin na hindi
naman akma sa kulturang Pilipino. Gaya ng pakikiapid, sa ibang
bansa ay normal ito, ngunit sa Pilipinas ay hindi. Kawawa ang hindi
naaninag ang kamunduhan ngunit mas kahabaghabag ang mga
sumamong hindi naririnig.
Patungkol din ang nobelang ito sa kanya
kanyang paniniwala ng tao tungkol sa hula, kung
totoo nga ba ito o hindi. Mayroong naniniwala at
mayroon naming hindi. Hindi natin madidiktahan
ang bawat tao sa kung anong palagay nila sa
bagay o pangyayari. Nasa huli pa rin ang desisyon
kung anong mangyayari. At doon natin malalaman
kung kaninong paniniwala ang totoo at dapat
paniwalaan.
Ang lipunan ng mga taong mapanghusga ay mundo ng
mga mapangkubli at ayaw marungisan ang pangalang
iniingatan, kaya’t naghahanap sila ng mali sa ibang tao
upang doon mabaling ang mapaguusapan. Samakatwid
ang nobelang ito ay umiikot sa isang babaeng misteryosa
dahil sa hula, sa isang lalaking nais hamonin ang hula,
isang babaeng sumisimbolo sa makabagong babae at
mga taong may kanya kanyang paniniwala sa buhay. Ang
nobelang ito ay isang patunay na ang buhay ay maaaring
magkaroon ng magandang katapusin ngunit may malubak
na nasimulan.
Ang nobelang ito ay maaari nating
maihalintulad sa mga nangyayari sa
kasalukuyan. Lahat ng pangyayari na
naririto sa akda ay halos nangyayari rin
sa kasalukuyan. At lahat ng mga tauhan
sa akda ay kapareho rin sa bawat tao sa
kasalukuyan.
Maraming
Salamat po sa
Pagbasa

Pamantasan ng Bicol
Kolehiyo ng Edukasyon
Daraga, Albay
Isinagawa ni:
Angeline Galicia Velasco
Bsed 4-O
(Nagpapakadalubhasa sa Filipino)
Ipinasa kay:
Benita “Bhing” B. Balla-Hugo
Propesor/Guro
Fil.Ed . 11 (Lit) - Dula at Nobela