Transcript BOLESŁAW PRUS

ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ

Urodzony 20 sierpnia 1847 w Hrubieszowie
Dom Bolesława Prusa, Hrubieszów

Urodzony w Hrubieszowie, jako Aleksander
Głowacki szybko został osierocony przez
obojga rodziców i oddany pod opiekę babki –
Marcjanny Trembińskiej, mieszkającej w
Puławach. Po jej śmierci zamieszkał u ciotki –
Domiceli Olszewskiej, w Lublinie. Tam też
uczęszczał do Powiatowej Szkoły Realnej
(przez 4 lata od roku 1857). Następnie
przeprowadził się do Siedlec w 1861r., gdzie
opiekował się nim starszy brat – Leon
Głowacki.

W 1862r. Aleksander wraz ze starszym bratem
przeprowadzają się do Kielc, gdzie Prus przerywa
naukę i w wieku 16 lat bierze udział w Powstaniu
Styczniowym. Zostaje ranny i dostaje się do
rosyjskiej niewoli. Ze względu na młody wiek i
wstawiennictwo ciotki zostaje wypuszczony i
powraca do Lublina. 20 stycznia 1864 roku zostaje
aresztowany za udział w powstaniu. Przez cztery
miesiące przebywa w więzieniu na Zamku
Lubelskim. Sąd pozbawia go szlachectwa i oddaje
pod opiekę wuja – Klemensa Olszewskiego, gdyż
starszy brat Aleksandra cierpi na nieuleczalną
chorobę psychiczną.

Po ukończeniu szkoły podstawowej w 1866r., z wynikiem
celującym Prus chce wyruszyć na studia do Petersburga.
Niestety z powodów finansowych nie udaje mu się to. W
październiku 1866r. wstępuje do Szkoły Głównej w
Warszawie na Wydział Matematyczno – Fizyczny. Na
opłacenie studiów zarabia jako guwerner i korepetytor.
Trudności materialne sprawiły, że będąc na trzecim roku
Aleksander przerywa studia. Przeprowadza się do Puław,
gdzie zaczyna naukę na na Wydziale Leśnym Instytutu
Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa. We wrześniu
poprzez popadnięcie w konflikt z jednym z profesorów
rosyjskich, powraca do Warszawy. Próbował różnych
sposobów zarabiania na życie. Był tłumaczem,
fotografikiem, ulicznym mówcą czy ślusarzem. Spróbował
też swoich sił jako dziennikarz.

Za debiut prasowy Aleksandra Głowackiego
uważa się zamieszczony w 22. numerze
czasopisma "Opiekun domowy" z 29
maja 1872 roku artykuł społeczny Nasze grzechy.
Tego samego roku został opublikowany jego
pierwszy artykuł popularnonaukowy o
elektryczności. Na łamach "Opiekuna domowego"
w 1872 roku ukazywały się też felietony
Głowackiego Listy ze starego obozu, które autor po
raz pierwszy podpisał pseudonimem Bolesław
Prus. Postanowił podpisywać prawdziwym
nazwiskiem jedynie poważne artykuły.

Głowacki rozpoczął współpracę z pismami
„Mucha” i „Kolce”, w których pisał prześmiewcze
szkice społeczne i humoreski. Wszystkie te
publikacje podpisywał nazwiskiem Prus. Również
w roku 1874 Głowacki związał się z "Kurierem
Warszawskim", na łamach którego ukazała się
seria siedmiu utworów z cyklu Szkice warszawskie.
Były tak publikowane również Kartki z
podróży (felietony i reportaże pisane podczas
licznych wędrówek reporterskich po kraju)
oraz Kronika tygodniowa – to ona przyniosła
wówczas Głowackiemu największą popularność.

Kariera felietonisty, którą traktował podrzędnie
ponieważ miał stałą pracę kasjera w banku,
przyniosła mu stabilizację finansową, co pozwoliło
mu myśleć o założeniu rodziny. 14
stycznia 1875 roku Aleksander Głowacki, w
lubelskim kościele pw. Ducha Świętego wziął ślub
z Oktawią Trembińską, daleką kuzynką ze strony
matki. Żona zajęła się nim gdy objawy agorafobii*
nasilały się. Prus i Oktawia nigdy nie doczekali się
potomstwa. Mieli jednak przybranego syna –
Emila, który popełnił samobójstwo w wieku 18 lat
z powodu nieszczęśliwej miłości.
*Agorafobia - irracjonalny lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni, wyjściem z
domu, wejściem do sklepu, tłumem, miejscami publicznymi, samotnym podróżowaniem,
wywołany obawą przed napadem paniki i brakiem pomocy

W 1876 roku Prus rozpoczął współpracę z czasopismem "Ateneum"
(do którego pisał głównie Kroniki miesięczne), natomiast w 1877 z
tygodnikiem "Nowiny". W 1882 objął redakcję tej gazety. Na jej
łamach zamieścił m.in. kontrowersyjny dokument Szkic programu w
warunkach obecnego rozwoju społeczeństwa. W tym samym czasie
rozwijała się coraz bardziej jego działalność beletrystyczna. W
roku 1879 Prus wkroczył w dojrzały okres swojej twórczości
nowelistycznej, który trwał aż do roku 1885. Nigdy nie porzucił
jednak dziennikarstwa. W 1881 roku związał się z "Tygodnikiem
Ilustrowanym", a w 1887 z "Kurierem Codziennym". Większość
jego opowiadań, nowel, a później powieści była po raz pierwszy
publikowana na łamach gazet, z którymi współpracował. Gdy
prowadzone przez niego pismo „Nowiny” upadło Prusa znowu
dotknęły problemy finansowe. Wtedy właśnie poświęcił się pracy
nad powieściami. Pisał również dla polskiego pisma w
Petersburgu „Kraj”. W 1885 Prus poznał Stanisława Witkiewicza,
który był redaktorem czasopisma wędrowiec i to właśnie tam
Głowacki opublikował kilka nowel, opowiadań i powieść, w której
odnaleźć można wpływy naturalizmu – Placówkę.



















Nowele i opowiadania
Pałac i rudera (1875r)
Przygoda Stasia (1879r)
Powracająca fala (1880r)
Michałko (1880r)
Antek (1880r)
Katarynka (1880r)
Nawrócony (1881r)
Kamizelka (1882r)
On (1882r)
Milknące głosy (1883r)
Grzechy dzieciństwa (1883r)
Na wakacjach (1884r)
Omyłka (1884r)
Pleśń świata (1884r)
Żywy telegraf (1884r)
Cienie (1885r)
Z legend dawnego Egiptu (1888r)
Sen (1890r)
Powieści
*Dusze w niewoli (debiut powieściowy Prusa)
*Anielka (jako Chybiona powieść w 1880r)
*Placówka (wyd. książkowe 1886)
*Lalka (wyd. książkowe 1890)
*Emancypantki (wyd. książkowe 1894)
Faraon (wyd. książkowe 1897)
Dzieci (wyd. książkowe 1909)


W 1882 roku Prus po raz pierwszy wyjechał na wczasy
do uzdrowiskowej miejscowości Nałęczów. Od tamtej pory
miasteczko to stało się jego ulubionym miejscem
wypoczynku, które odwiedzał przez kolejne 30 lat, czyli do
swojej śmierci. Nałęczowa często podróżował do
pobliskiej Bochotnicy, gdzie najprawdopodobniej umieścił
akcję swojej noweli Antek. 3 września 1892 roku wystąpił w
charakterze świadka na ślubie Stefana Żeromskiego z
Oktawią Rodkiewiczową. Prus był zaprzyjaźniony z młodą
parą, z którą poznał się podczas wyjazdów do Nałęczowa Oktawia, często towarzysząca Prusowi w spacerach po
nałęczowskim parku, miała być rzekomo prototypem Madzi
Brzeskiej z „Emancypantek”
W roku 1895 Prus odbył swoją jedyną podróż zagraniczną
do Niemiec, Szwajcarii i Francji. Pisarz odwiedził
m.in. Berlin, Drezno, Karlsbad, Raperswil i Paryż.

Pod koniec życia, dzięki ożywionej działalności
publicystycznej Prus stał się wielkim autorytetem w oczach
opinii publicznej. Do końca życia pisarz chętnie brał udział
w akcjach społecznych i obejmował patronat wielu inicjatyw
oraz przedsięwzięć. Został opiekunem sierot z Towarzystwa
Dobroczynności, brał udział w spółce zakładającej
Seminarium dla Nauczycieli Ludowych w Ursynowie, był
prezesem Stowarzyszenia Kursów dla Analfabetów
Dorosłych. W swoim testamencie ufundował stypendia dla
utalentowanych dzieci pochodzących z ubogich wiejskich
rodzin. Księgozbiór zapisał Towarzystwu Biblioteki
Publicznej w Warszawie, jego część Oktawia Głowacka
przekazała do Biblioteki im. Hieronima Łopacińskiego w
Lublinie. W ostatnim okresie życia przyjeżdżał na
wypoczynek do Milanówka.

Zmarł na atak serca w wieku 64 lat. Jego pogrzeb,
który odbył się 22 maja 1912 roku, zgromadził
tłumy wielbicieli talentu pisarza i przerodził się w
wielką manifestację mieszkańców Warszawy.
Prus został pochowany na cmentarzu
na Powązkach, gdzie na pomniku, wykonanym
przez Stanisława Jackowskiego, znajduje się napis
"Serce serc".
Pracę wykonali:
Sylwia Szymańska i Maciej Chomżyński kl. IIMG