Transcript Document
ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ»
23/04/2020
ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ καθηγητής Σαράντος Καπιδάκης φοιτήτρια Κακάλη Κωνσταντία
SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 1
Θέμα εργασίας
«Θεματικές πύλες κοινωνικών επιστημών με τη χρήση οντολογιών και την εφαρμογή των προτύπων μεταδεδομένων : το παράδειγμα του Sozionet »
Η εργασία βασίζεται στο άρθρο των Wolfgang Meier, Natascha Schumann, Sue Heise, and Rudi Schmiede : «SozioNet: Networking Social Science Resources», In T. Koch and I.T. Sølvberg (Eds.): ECDL 2003, LNCS 2769, pp. 245–256, Berlin: Springer-Verlag, 2003.
SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 2
Το internet και το web σήμερα
Μεγάλος όγκος πληροφοριών, με χαμηλή ποιότητα, σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον (το 50% των σελίδων έχει διάρκεια μόλις ζωής 12 μήνες) τα δεδομένα ετερογενή, ανεπαρκώς δομημένα ή καθόλου Οι χρήστες που κάνουν έρευνα και σοβαρή αναζήτηση έχουν αυξημένες απαιτήσεις Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία θεματικών πυλών ελεγχόμενης ποιότητας (quality controlled subject gateways) SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 3
Το όραμα..
Ο σημασιολογικός Ιστός είναι ένα όραμα για το μέλλον όπου στις πληροφορίες θα δίνεται το ρητό νόημα και θα που διευκολύνονται οι μηχανές να επεξεργαστούν αυτόματα και να ενσωματώσουν τις πληροφορίες .
Οι οντολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν τις υπάρχουσες βασισμένες στο WEB εφαρμογές Η ποιοτικά ελεγχόμενες θεματικές πύλες είναι υπηρεσίες Διαδικτύου που εφαρμόζουν ένα πλούσιο σύνολο ποιοτικών μέτρων για να υποστηριχθεί η συστηματική ανακάλυψη των πόρων. Η ιδιαίτερη χειρωνακτική προσπάθεια χρησιμοποιείται για να εξασφαλίσει μια επιλογή των πόρων που να ικανοποιούν τα ποιοτικά κριτήρια και για να επιδείξει μια πλούσια περιγραφή αυτών των πόρων βασισμένη στα πρότυπα μεταδεδομένων. (Koch, 2000) SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 4
Θεματική πύλη ....
Μια πύλη του Ιστού είναι ένας ιστ μια περιοχή ενδιαφέροντος .
ότοπος που το περιεχόμενο της παρέχει πληροφορίες σε ένα κοινό θέμα, παραδείγματος χάριν μια συγκεκριμένη πόλη ή Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός πυλών web-based που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εντοπίσουν τους πόρους σε κάποια θεματική περιοχή. Στο χώρο των κοινωνικών επιστημών ήρθε πρώτα γνωστή στο διαδίκτυο η πύλη SOSIG (Social Sciences Information Gateway) SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 5
SOZIONET :θεματική πύλη κοινωνικών επιστημών στη Γερμανία
Το SozioNet επικεντρώνεται στους ελεύθερα διαθέσιμους πόρους του Ιστού σχετικούς με τις γερμανικές κοινωνικές επιστήμες. Παρέχει πρόσβαση στους πόρους Ιστού από ιδρύματα κοινωνικών επιστημών, δημοσιεύσεις, διατριβές, εκπαιδευτικά υλικά, κ.λπ. , κύρια καλύπτει τη γκρίζα βιβλιογραφία πληροφοριών που διαθέσιμες στους κοινωνικούς επιστήμονες, όπως της Virtual Library of Sociology χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό την άνοιξη του 2002 23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 6
το SozioNet διαφέρει ....
Το Sozionet έχει εμπνευστεί πολύ από άλλα επιτυχή προγράμματα όπως Mathnet, Physnet και Sosig Από τους προκατόχους του, το SozioNet διαφέρει σε διάφορες πτυχές, τεχνολογία και πρότυπα, με την χρήση των οντολογιών και των τρεχόντων σημασιολογικών προτύπων του Ιστού όπως την DAML ή την OWL.
SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 7
Τα ακόλουθα ιδρύματα συμμετέχουν στο SozioNet :
23/04/2020 Deutsches Jugendinstitut DJI, München (The German Youth Institute) Fakultät für Sozialwissenschaft, Ruhr-Universität Bochum (Social Science faculty at the Ruhr Institute for University) Freiburger Institut für angewandte Sozialwissenschaft e.V. FIFAS (Freiburg applied Social Science) Information Research Center, International University Bremen Institut für Sozialwissenschaftliche Forschung e.V., ISF München (Institute for Social Scientific (Chair of Research) Lehrstuhl für Soziologie, Friedrich-Alexander-Universität Nürnberg-Erlangen Sociology) Mannheimer Zentrum für Europäische Sozialforschung, MZES (Mannheim Centre for European Social Research) Sozialforschungsstelle Dortmund SFS Soziologisches Seminar, Georg August Universität Göttingen Wirtschafts- und Sozialwissenschaftliche Fakultät, Lehrstuhl Wirtschafts- und Industriesoziologie, Universität Dortmund (Business and Social Science Faculty) Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 8
Στόχοι του SozioNet
Η ενοποίηση των ελεύθερα διαθέσιμων πόρων των κοινωνικών επιστημών μέσω του Διαδικτύου Την βελτίωση της εμφάνισης των ιδρυμάτων των κοινωνικών επιστημών και τη παροχή μιας υποδομής με πληροφορίες για τα κοινωνικά επιστημονικά ιδρύματα, τα προγράμματα τους και τους επιστήμονες Βελτίωση της αναζήτησης στη συλλογή και το σχολιασμό των πόρων με τα μεταδεδομένα 23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 9
Στόχοι του Sozionet (2)
Πλοήγηση και ψάξιμο πολλών ιδρυμάτων κοινωνικών επιστημών με έναν ομοιόμορφο τρόπο (interface) για το χρήστη Οργανωτικό δίκτυο συνεργασίας των ιδρυμάτων Παρακίνηση των κοινωνικών επιστημόνων να σχολιάζουν τους πόρους με τα πρότυπα των μεταδεδομένων παρέχοντας εργαλεία για τη δημιουργία τους. SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 10
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 11
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 12
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 13
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 14
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 15
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 16
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 17
ταξινόμηση
Το Sozionet έχει σύστημα ταξινόμησης που αναλύει τους όρους λεπτομερώς έτσι οι πόροι που έχουν γίνει η περιγραφή τους από μια τέτοια ταξινόμηση μπορούν να αναζητηθούν και να ανακτηθούν ακριβέστερα και εύκολα.
Χρησιμοποιείται το σύστημα ταξινόμησης IZ για τις κοινωνικές επιστήμες, το οποίο είναι ανεπτυγμένο στο Κέντρο Πληροφόρησης Κοινωνικών Επιστημών, της Βόννης και καλύπτει τις σημαντικότερες θεματικές περιοχές της κοινωνιολογίας και των σχετικών επιστημών. Αυτά είναι πρότυπα που χρησιμοποιούνται και στις ειδικές βάσεις δεδομένων SOLIS και FORIS. Η ταξινόμηση IZ περιορίζεται στις αρκετά γενικές κατηγορίες. Το SozioNet θα χρησιμοποιήσει επίσης το IZ Theasaurus SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 18
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 19
μεταδεδομένα
Τα μεταδεδομένα αποθηκεύονται σε RDF (ResourceDescription Framework) Τα RDF schema περιγράφει το πρότυπο: κατηγορίες, ιδιότητες, σχέσεις Χρησιμοποιεί τα στοιχεία από το qualified DC για τα κοινά μέρη που περιλαμβάνει, τον τίτλο των τεκμηρίων, μια περίληψη, λεπτομέρειες για το συντάκτη και για το ίδρυμα που το δημοσιεύει.
Υποστηρίζεται όμως και από μια οντολογία που καθορίζει π.χ., διαφορετικές κατηγορίες τεκμηρίων. Η οντολογία καθορίζει βασικά ένα κοινό λεξιλόγιο που περιέχει έννοιες που δεν καλύπτονται από το DC Σημαντικό μέρος της οντολογίας είναι η ταξινόμηση και ο θησαυρός. 23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 20
παράδειγμα
Μεταδεδομένα στο SozioNet
Τα κύρια θέματα περιγράφονται από τα μεταδεδομένα σύμφωνα με την ταξινόμηση και το θησαυρό του Κέντρου Πληροφόρησης Κοινωνικών Επιστημών (IZ Sozialwissenschaften, Βόννη). Μια native XML βάση δεδομένων χρησιμοποιείται για την αποθήκευση των αρχείων των μεταδεδομένων και (προαιρετικά) ολόκληρου του κειμένου των περιεχομένων. Όλα τα στοιχεία του Sozionet είναι βασισμένα σε XML (ιστοσελίδες, το harvester, τα εργαλεία μεταδεδομένων).
SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 22
Συγκομιδή μεταδεδομένων
Οι πόροι που γίνονται απευθείας προσβάσιμοι από τα ιδρύματα, τις σχολές και τους ιδιώτες συλλέγονται και συντάσσονται έτοιμοι για ανάκτηση.
Δεδομένου ότι κάθε ιστοχώρος δεν περιέχει τις κοινωνικές επιστημονικές πληροφορίες, τα στοιχεία πρέπει να μαζευτούν με έναν ελεγχόμενο τρόπο. Για να επιτύχουν μια υψηλή ποιότητα των αποτελεσμάτων αναζήτησης και ανάκτησης, οι ιστότοποι σχολιάζονται με μεταδεδομένα. SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 23
Αρχιτεκτονική της πύλης
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 24
Συγκομιδή : λειτουργία
Εφαρμόζει μια υβριδική λύση: αρχεία μεταδεδομένων αποθηκεύονται σε μια κεντρική βάση δεδομένων που ο harvester είναι υπεύθυνος για την ενημέρωσή τους αν βρει νέες εκδόσεις στον ιστοχώρο.
Μερικοί από τους συμμετέχοντες έχουν τα δικά τους συστήματα διαχείρισης περιεχομένου ή τη ψηφιακή τους βιβλιοθήκη. Το SozioNet harvester χρειάζεται να έχει πρόσβαση σ’ αυτές τις εγγραφές.
Το SozioNet χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο συγκομιδής μεταδεδομένων OAI (Open Archives Initiative), γνωστό ως OAI PMH.
SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 25
MetaWizard
οι περισσότεροι κοινωνιολόγοι δεν έχουν καμία εμπειρία με τη δημιουργία μεταδεδομένων.
έτσι υποστηρίζει το πρόγραμμα τους δημιουργούς μεταδεδομένων με κατάλληλα εργαλεία, τα οποία δεν απαιτούν οποιαδήποτε γνώση format μεταδεδομένων και μόνο μια ελάχιστη γνώση των προτύπων αυτών. Στο SozioNet, αναπτύχθηκε μια διεπαφή για την έκδοση μεταδεδομένων, αποκαλούμενη MetaWizard: κάθε χρήστης έχει μια ιδιωτική συλλογή, που περιέχει τα μεταδεδομένα αρχεία που δημιούργησε SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 26
Γιατί το ενδιαφέρον μας
Σημασία των θεματικών πυλών Η πληροφορία να βρίσκεται με όρους που να δίνεται ρητό νόημα Οι κοινωνικές επιστήμες στην Ελλάδα Μεγάλος μέρος ερευνητικού έργου δεν έχει εκδοθεί Ο τρόπος και η διαφορετική δομή των αρχείων αυτών δεν βρίσκονται ούτε το διαδίκτυο ( αν δεν είναι σε κλεισμένα συρτάρια γραφείων σε οποιαδήποτε μορφή) SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 27
Το ενδιαφέρον βρίσκει δυσκολίες..
Οι κοινωνικοί επιστήμονες δεν «βολεύονται» σήμερα με τη healink, μικρό ποσοστό των περιοδικών Πολλά και διάφορα Ινστιτούτα (ΕΚΚΕ, ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, ΙΔΙΣ) με πλούσια δράση δεν ανταλλάσουν τις πηγές τους με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα Πλούσια συνέδρια χωρίς έκδοση πρακτικών Ανύπαρκτη η γκρίζα βιβλιογραφία Το κυριότερο πρόβλημα η έλλειψη συνεργασία των ιδρυμάτων με την ανυπαρξία οραμάτων...
SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 28
Τι μας διδάσκει η πύλη αυτή
Το ισχυρό εργαλείο της ο θησαυρός της και η ταξινομία της, η ανάπτυξη της οντολογίας Η μετάφραση των όρων που μας «απασχολούν» καθημερινά στην καταλογογράφηση μας είναι η αρχή… πόσο δύσκολο είναι η δημιουργία ενός δίγλωσσο ή πολύγλωσσου τέτοιου λεξικού SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 23/04/2020 29
Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας...
23/04/2020 SOZIONET : ΠΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 30