Historisch argument voor /



/

central close close-mid front         open-mid  (  )  back )  (    (  )    open geronde, ongespannen, midden voorvocaal

Contrastieve argumenten

rounding, backing, raising??

lessen schelp spel blussen schulp spul

(o.i.v. /l/) /  / : /  / ?

/  / : /  / ?

/  / : /  / ?

daarnaast

lis lus

/  / : /  / ?

Contrastieve argumenten

Nederlands

brug geluk rug stuk

echter:

zuster

Duits

Brücke Glück Rücken Stück

tensening raising ??

Schwester

rounding

Hiërarchie van Argumenten

Systemen kunnen veranderen: Denk aan MNed lowering gevolgd door ontronding in Ingweoonse dialecten: – /u/ wordt verlaagd tot /  / of /  / – vervolgens wordt /  / door volgende generatie geïnterpreteerd als /  / en ontrond tot /  / Ook taalsysteem van een kind kan veranderen Belangrijkste argumenten: “synchrone”: – bijv. argument Ned diftongen

Argument voor /  /: Ned. Diftongen close close-mid open-mid front  (  )  (  )      (  )  (  ) central  open    back )  (    (  ) geronde, ongespannen, midden voorvocaal

Versie a

close close-mid front        open-mid  (  ) open central   back    (  )    van ongeronde, ongespannen, midden achtervocaal naar geronde, gespannen, hoge voorvocaal (vgl. /  / en /  /)

Versie b

close close-mid front  (  )  (  )      open-mid  (  ) open central  back )  (    (  )    van geronde, ongespannen, hoge voorvocaal naar geronde, gespannen, hoge voorvocaal (vgl. /  / en /  /)

Versie c

close close-mid open-mid front  (  )  (  )      (  )  (  ) central  open    van geronde, ongespannen, midden voorvocaal naar geronde, gespannen, hoge voorvocaal (vgl. /  / en /  /) back )  (    (  )

Opdracht

• Vergelijk de plaatsfeatures voor /a/ in verschillende handboeken • Vergelijk de waarde voor [continuant] van /l/ in verschillende handboeken • In hoeverre is het traditionele featuresysteem nog adequaat?

Alternatieve Theorieën voor de representatie van segmenten • Natural Phonology (Stampe; Bybee/Hooper) • Particle Phonology (Schane, 1984) • Theory of Charm and Government (Kaye, Lowenstamm & Vergnaud, 1985) • Underspecification theory (Archangeli, 1988) • Dependency Phonology (Anderson & Ewen, 1987)

Vraag

• In hoeverre kan fonoloog - als onderzoeker van het taalsysteem - de fonetiek loslaten?

• Dependency Phonology: basis A I U – economisch principe: zo min mogelijk primitieven – hoe ver kom je?

• Underspecification Theory

I

Dependency Phonology

U A

Dependency Phonology

I

= /i/ I staat ook voor [hoog] (en [coronaal]: /t/)

U

= /u/ U staat ook voor [rond] (en [labiaal]: /p/)

A

= /a/ A staat ook voor [achter] (en [velair]: /k/)

5 Vocalen Systeem

I

= /i/

I.A

= /e/

U.A U

= /u/ = /o/

A

= /a/

7 Vocalen Systeem

I

= /i/

U

= /u/

I.A

= /e/

U.A

= /o/ Heads & Dependents

A.I

= /  /

A.U

= /  /

A

= /a/

Secondary Cardinal Vowels

I

= /i/

I.U

= /y/

U

= /u/

I.A

= /e/

U.A

= /o/

A.I

= /  /

A.U

= /  /

A

= /a/

Secondary Cardinal Vowels

I

= /i/

I.U

= /y/

U

= /u/

I.A

= /e/ = /  /

U.A

= /o/

A.I

= /  /

A.U

/  / =

A

= /a/ uitgedrukt d.m.v. de mate van complexiteit

De vocalen van het IPA

close front     central     back  close-mid open-mid open                  DP mooi idee, maar in hoeverre kun je voldoen aan Clements criterium 1  

Criterium 1 Clements

•

A phonological feature system must be able to distinguish all vowel and consonant segments to be phonemically contrastive, and (preferably) only those

•

Om alle IPA segmenten af te kunnen leiden moet je misschien extra primitieven aannemen (bijv. ATR) die weer tot teveel mogelijke combinaties kunnen leiden

– –

Echter: geen enkel systeem is zo complex als het IPA Nasalen blijken problematisch in DP

Vraag

• In hoeverre kan fonoloog - als onderzoeker van het taalsysteem - de fonetiek loslaten?

• Underspecification Theory (verschillende versies) – Contrastive Underspecification (Steriade, 1987) – Radical Underspecification (Kiparsky, 1982; Pulleyblank, 1983; Archangeli, 1984, 1988, 1989) – Modified Contrastive Specification (Dresher, Pigott & Rice, 1994; Avery, 1996, 1997; Shiraishi, 2006)

Unary vs. Binary specification

• Kiparsky (1982): one member of the contrast will be singled out as the marked (specified) member of the contrast whereas the opposite member of the contrast does not receive any specification and remains unspecified • Phonological contrast is inherently asymmetric (Dresher, Piggott & Rice, 1994; Avery 1996, 1997; Avery & Idsardi, 2001; Shiraishi, 2006)

Onderspecificatie en Vocaal Harmonie Vocaalharmonie Turks [rond] ev + im/um  gul + im/um  evim gulum ‘mijn huis’ ‘mijn roos’ Hongaars yl + ynk/unk  [back] Igbo [tense]  d + oro   d ylynk  r  ‘wij zitten’ hoz + ynk/unk  oz + oro  hozunk ozoro ‘wij brengen’ ‘hij deed’ ‘hij trok’

Probleem

Vocaalharmonie Turks ev + im/um  gul + im/um  evim gulum ‘mijn huis’ ‘mijn roos’ SPE-regel V  [  rond] / V C + [  rond] regel goed, maar onbevredigend: noemt irrelevante C regel drukt niet het inzicht uit dat C’s voor dit proces irrelevant zijn

C

Underspecification

V P.Place

S.Place

(redundant/unspecified) P.Place

(redundant/specificied) S.Place

C

Underspecification

V C V P.Place

P.Place

P.Place

S.Place

S.Place S.Place

P.Place

S.Place

C

Underspecification

V C V P.Place

P.Place

S.Place P.Place

P.Place

S.Place

C

Underspecification

V C V P.Place

P.Place

S.Place P.Place

P.Place

S.Place

C

LCP prohibits C-Harmony

V C V P.Place

P.Place

S.Place P.Place

P.Place

S.Place

Opdracht

• Underspecification Theory (verschillende versies) – Contrastive Underspecification (Steriade, 1987) – Radical Underspecification (Kiparsky, 1982; Pulleyblank, 1983; Archangeli, 1984, 1988, 1989) – Modified Contrastive Specification (Dresher, Pigott & Rice, 1994; Avery, 1996, 1997; Shiraishi, 2006) • Beschrijf de verschillen • Wat is de link met fonetiek?

Contrastive Underspecification

• Contrastive Underspecification (Steriade, 1987) reintroduces binary marking for features which are used contrastively

Radical Underspecification

• Radical Underspecification (Kiparsky, 1982; Pulleyblank, 1983; Archangeli, 1984, 1988, 1989) all features are strictly unary leaves the opposite value of the marked member in a contrast unspecified in underlying representations the feature value can be introduced in the course of derivation by so-called

complement rules

Nederlands

onwel omweg inkopen omkopen inmaken ringmodule [  ] [  ] niet : [  ] [  ] [  ] niet : [  ] [  ]  [  ] [  m] niet : [  ]  [  ]

coronaal ongespe cificeerd

Input

CV-tier place tier onwel n  omweg m 

Output

CV-tier place tier onwel n  [  ] omweg m  [  ]

Place specification

/n/ is ongespecificeerd voor plaats van articulatie en neemt in processen de plaats van articulatie van de context over /m/ en /  / zijn daarentegen wel gespecificeerd voor plaats van articulatie In

Radical Underspecification voor place (coronaal)

wordt de

default waarde

na de toepassing van fonologische processen ingevuld met behulp van

complement rules

De volledig ingevulde structuur is input voor de fonetische component

Modified Contrastive Specification • Modified Contrastive Specification (Dresher, Pigott & Rice, 1994; Avery, 1996, 1997; Shiraishi, 2006) all features are strictly unary leaves the opposite value of the marked member in a contrast unspecified in underlying representations the feature value cannot be introduced in the course of derivation; there are no

complement rules

Phonological inertness and dimensional invariance • Phonological inertness (Avery & Idsardi, 2001) : If a member in a contrast is never referred to by phonological rules or constraints, that member is inactive, or inert, in the phonology of that language  underspecify it

Phonological inertness and dimensional invariance • Dimensional invariance (Avery & Idsardi, 2001) : If an asymmetry exists between the members of a contrast in which a particular feature value exhibits stable acoustic/auditory cues among a large number of contexts (dimensional invariance) (the specified member) The opposite feature value is expected to not exhibit such stable phonetic cues but varies its realization from context to context  underspecify the latter

English /p/ & /b/

• • De fonetische “cues” voor initiële

/p/

in een beklemtoonde syllabe zijn consistent: aspiratie (

specified member

)

/b/

daarentegen is soms volledig stemhebbend, soms gedeeltelijk stemhebbend en soms volledig stemloos (

unspecified member

, realisatie afhankelijk van context) • Er zijn geen regels/constraints die refereren aan de laryngale specificatie van

/b/

(

phonological inertness

) • Direct verband asymmetrische specificatie features en fonologische inactiviteit

Nivkh

(Shiraishi, 2006) • •

fortis obstruenten

fricatieven) (geaspireerde stops en stemloze

lenis obstruenten

(niet-geaspireerde stops en stemhebbende fricatieven)                    

Nivkh

(Shiraishi, 2006) •

fortis obstruenten

(geaspireerde stops en stemloze fricatieven) : dimensional invariance (

specified members

) •

lenis obstruenten

(niet-geaspireerde stops en stemhebbende fricatieven) : realisatie afhankelijk van context (

unspecified members

) • Direct verband asymmetrische specificatie features en fonologische inactiviteit

Realisatie van plosieven in het Nivkh

(Shiraishi, 2006)  [  ]  ‘doghouse’  [  ]   [  ]  ‘dog’s footwear’ < < t   <  ‘our soup’     ‘sun ray’ <  <  ‘our saw’

Opdracht Nivkh

 ‘window’  ‘our’  ‘sledge’   ‘stone’ ‘lake’  ‘sun’  ‘whale’ maak ons raam, etc. wat verwacht je als vorm als een nasaal voorafgaat aan:  ‘to live’ ‘to drink’  ‘to go’  ‘to bake’ 

Opdracht Nivkh

 ‘window’  ‘our’  ‘sledge’   ‘stone’ ‘lake’  ‘sun’  ‘whale’ maak “ons raam”, etc. :  

;

  wat verwacht je als vorm als een nasaal voorafgaat aan:  ‘to live’ ‘to drink’  ‘to go’  ‘to bake’   

Nivkh

(Shiraishi, 2006) • Twee features ([spread glottis] en [voice]) onnodig • alleen een actief feature triggert processen                     [fortis?] [fortis?]

Nederlands

• alleen een actief feature triggert processen o[b]doeken a[v]doen mee[d]baar a[z]bak za[  ]doek edela[  ]baar la[p]land af[l]aat ee[t]lepel prij[s]lijst ba[k]la lee[  ]loop

Nederlands

• alleen een actief feature triggert processen o[b]doeken a[v]doen mee[d]baar a[z]bak za[  ]doek edela[  ]baar la[p]land af[l]aat ee[t]lepel prij[s]lijst voicing inherent aan lee[  ba[k]la ]loop sonorant /l/ cf. nas