Transcript ზესტაფონის. №6 საჯარო სკოლის XI

ზესტაფონის №6 საჯარო სკოლის XI- XII klasis
მოსწავლეები: ბესიკი და ბექა ექsეულიძეები
წარმოგიდგენთ თემას: ფუტკარი და მეფუტკრეობა.
თემის ხელმძღვანელი ზესტაფონის №6 საჯარო
სკოლის პედაგოგი: ეკა მაღრაძე
9.03.2011
ფუტკარი და მეფუტკრეობა
ფუტკარი
მწერთა კლასს ეკუთვნის. ისინი ცხოვრობენ
ერთად და შეადგენენ ერთ საზოგადოებას. ფუტკართა
საზოგადოების რომელიმე წევრს ცალკე ცხოვრება არ
შეუძლია. ბინას, რომელსაც ადამიანები ფუტკრების
საცხოვრებლად აკეთებენ, ჰქვია სკა. ერთ სკაში ცხოვრობს
ერთი დამოუკიდებელი ოჯახი; მეორე სკის ოჯახთან მას
საერთო არაფერი აქვს.
ფუტკრების ოჯახი.
მუშა ფუტკრის თავი.
(ა-მარტივი თვალი, ბ- რთული თვალები. გულვაშები, დ-ზედა ტუჩი, ე-ზედა ყბები, ვ- ქვედა
ტუჩი, ზ-ქვედა ტუჩის საცეცები,რომელიც თავდება
ი-კოვზუკათი, ვ,ზ,თ,ი ნაწილები შეადგენენ
ხორთუმს.)
ფუტკრის ფრთები
მუშა ფუტკრის უკანა ფეხები.
ფუტკრის შინაგანი ორგანოები.
1-ულვაში; 2-რთული თვალი; 3- ტვინი;
4- სასუნთქი მილი; 5-მუცლის ნერვების
კვანძი; 6-ნერვები; 7-გულის ნერვების
კვანძი; 8-ნერვები; 9-საყლაპავი; 10საფრენი ბუშტი; 11- სასუნთქი; 12- წინა
ფეხი; 13- შუა ფეხი; 14- უკანა ფეხი; 15შხამის ბუშტი; 16- თირკმელები; 17უკანა ნაწლავების ჯირკვალი; 18 და 26შხამის ჯიკრვალი; 19-ისარი; 20-კუჭი;
21- უკანალი; 22- ჩიჩახვი; 23-- კუჭის
თავი; 24- საკვერცხე; 25- მსხვილი
ნაჭლავი ეს ნაწლავი კუჭის გაგრძელებაა,
საჭიროების დროს ეს ნაწლავი რეზინივით
იჭიმება, იზრდება , რის წყალობითაც, როცა
ზამთრის განმავლობაში ფუტკრს გასაწმენდათ
გარედ გამოფრენა არ შეუძლია სიბინზურეს
რამდენიმე თვის განმავლობაში აქ ინახავს.
გარდა ამისა, კუჭისა და წვრილი ნაწლავების
შესართავთან, თქვენ შენიშნავთ წვრილწვრილ გაბოჯღილ მილებს, რომელთაც
ეწოდებათ მალპიგის მილები. ისინი
ასრულებენ თირკმელების დანიშნულებას.
დედა ფუტკრის საკვერცხეები
ზევით მსხლის მაგვარ ბუშტებში უხვად არის უთვალავი კვერცხი
დედისა, რომლებიც
დასრულების შემდეგ ჩამოდიან საერთო მილში.
მარჯვით საერთო მილში მოსჩანს მრგვალი ბუშტი, რომელშიც დედა ინახავს
განაყოფიერების დროს მიღებულ მამალი ფუტკრის თელს.
მუშა ფუტკრის თავდასაცველი შხამიანი ისარი.
ა-შხამიანი ჯირკვლები. ბ-შხამის სადინარი
მილები; გ- შხამის ბუშტი; დ-სასინჯი - ისრის
გარშემო მგრძნობიარე ბუსუსები, რომლითაც
ფუტკარი დანესტვის წინ ადგილს სინჯავს, თუ
სად გასჭრის მისი ისარი. ვ-ისარი; ე--მუშა
ფუტკრის ბოლო ისარგამოწვდილი, საკბენად
გამზადებული; ზ-დედა ფუტკრის ბოლო,
გამოწვდილი, მოკაუჭებული, ისრით.
ფუტკრების ოჯახში არის ერთადერთი დედა ფუტკარი. რამდენიმე
ათასეული მუშა ფუტკარი. გაზაფხულის გასულს და ზაფხულობით სკაში
არის აგრეთვე რამდენიმე ასეული მამალი ფუტკარი. დედა ფუტკრის
ერთადერთი საქმეა კვერცხების დება და შთამომავლობის გამრავლება.
მუშა ფუტკრებს ევალებათ გამუდმებული შრომა და ოჯახის ყოველგვარი
საქმის ასრულება, მამლებს შეუძლიათ მხოლოდ გაუნაყოფიერებული
დედა ფუტკრის განაყოფიერება.
როცა ჩვენ სკას თავს ავხდით და შიგნი ჩავიხედავთ, რასაც დავინახავთ, იმას ეწოდება ფუტკრის ბუდე.
ბუდეში გარდა ფუტკრებისა ჩვენ ვხედავთ სანთლის შენობებს -ფიჭებს. ზოგჯერ ბუდაში შეგვხვდება ზროხის
ზუზუს მსგავსი უჯრედი ეს უჯრედი ყველაზე დიდია იგი არის დანიშნული დედა ფუტკრის აღსაზრდელად,
ამიტომაც მისთვის სადედე უჯრედი დაურქმევიათ.
საკვამლე
ფუტკართან მუშაობის დროს ყოველთვის უნდა ვერიდოთ სახეზე ფუტკრის კბენას, ამისათვის
საჭიროა ყოველთვის გვქონდეს პირბადე. ფუტკართან მუშაობა რომ წარმატებით შევძლოთ
საჭიროა ფუტკარს შეუკვამლოთ. საკვამლე შესდგება თუნუქის მილისა და გვერდიდან
მიკეთებული საბერველისაგან. დასაკვამლებლად კარგია ხმელი ხის ფუტურო, ხის
სოკო,ძროხის გამხმარი წივა.
ზოგჯერ ოჯახს გაზაფხულზე, თუ ღალიანობა ხელს უწყობს, შეუძლია
ერთი ან მეტი ოჯახი გამოყოს.ამას ეძახიან ნაყარს.
მეფუტკრეობის ყველაზე საშიში სენია სიდამპლე. მეფუტკრე ვალდებულია იცოდეს : რა არის
სიდამპლე,როგორ გამოიცნობა ის, მისი გაჩენის მიზეზი, მისი თავიდან აშორება, მისი
მკურნალობა.
ჩრჩილი ფუტკრი მტერი კი არა სანთლი მტერია, მაგრამ სანთლი განადგურებით
ფუტკარსაც დიდ ზიანს აძლევს. ჩრჩილის წამალი-ღონიერი ოჯახი და მეფუტკრის მიერ სკების
ფხიზელი ყურისგდებაა.
ფაღარათი ფუტკრის საშიში ავადმყოფობა არ არის, ადრე წარმავალია.
ფუტკრებს ძლიერ ხშირად, სითბოს წყალობით, გარეთ გამოფრენა და
გაწმენდა შეუძლიათ. ყოველივე ამის გამო, ფაღარათი ჩვენში იშვიათად
უჩნდება ფუტკარს და თუ გაუჩნდა, ადრე გაივლის და ვერც
საგრძნობელ ზიანს მიაყენებს. ფაღარათის უმთავრესი მიზეზი ურიგო
კვებაა.
 ცხოველებში ფუტკრის ყველაზე საშიში მტერია თაგვი,
ფრინველებიდან:წიფობელა,ღაჟო. ობობაც არ არის სკის სასურველი
სტუმარი.
 ყველა მცენარის ყვავილი ერთნაირი სიუხვით არ იძლევა სათაფლე
სიტკბოს.

ა, ე-ჩრჩილის პეპლები, ბ, გ-კვერცხები, დ-მატლები.
თაფლოვანი მცენარეებია:აკაცია,წაბლი,ცაცხვი,ნეკერჩხალი,იელი....
zestafonis raionSi ZiriTadad saojaxo mefutkreobaa
ganviTarebuli. Mmfutkreobis ganviTarebiT gamoirCeva soflebi:
sawable, ilemi, weva, tabakini, saqara, sviri da sxva.
Mmefutkreoba tabakinSi
mefutkreoba ilemSi
mefutkreoba svirSi
ციბრუტი -თაფლის გამოსახდელი ხელსაწყო.
კონფერენციის დასკვნითი ეტაპი
აგრარულ უნივერსიტეტში