Transcript Kaligirang Kasaysayan ng Nobela sa Asya at

Kaligirang
Kasaysayan ng
Nobela sa
Pilipinas
Mga Impluwensya sa pagsulat
ng nobela
• Ayon kay Virgilio S. Almario, naging
impluwensiya sa ilang mga nobelistang
Pilipino ang sumusunod na mga akdang
banyaga: ang Hudeo Errante (1844) ni
Eugene Sue, ang Conde de Montecristo
(1844-46) at ang La Dama de las
Camellias (1848) ni Alexandre Dumas,
ang Les Miserables (1862) ng mga
kastila
Ano ang Nobela?
• Mahabang kathang pampanitikan na
naglalahad ng mgapangyayari na
pinaghahabi sa isang mahusay
na pagbabalangkas na ang
pinakapangunahing sangkap ay ang
pagkakalabas ng hangarin ng bayani sa dako
at ng hangarin ng katunggali sa kabila
• isang makasining na pagsasalaysay ng
maraming pangyayaring magkasunod at
magkakaugnay.
• Ang kasaysayan ng nobela sa
Pilipinas ay nagsimula
noong Panahon ng Kastila na
may paksain tungkol
sa relihiyon, kabutihang-asal,
nasyonalismo, at pagbabago.
Nagpapatuloy ito hanggang sa
kasalukuyang panahon.
Layunin ng Mga Nobela
• Gumising sa diwa at damdamin,
Nananawagan sa guniguni at
talino, Mapukawang damdamin
ng mambabasa, Magbigay ng
aral tungkol sa pagunlad ng
buhay at lipunan,Nagsisilbing
daan tungo a pagbabago sa
sarili at lipunan.
Mga uri ng Nobela
• Nobelang Romansa: ukol sa pag-iibigan
• Kasaysayan: binibigyang-diin ang kasaysayan
o pangyayaring nakalipas na
• Nobelang Banghay: isang akdang nasa
pagkakabalangkas ng mga pangyayari ang
ikawiwiling mga mambabasa
• Nobelang Masining: paglalarawan sa
tauhan at pagkakasunud-sunod ng
pangyayari angikinawiwili ng mga
mambabasa
• Layunin: mga layunin at mga simulan,
lubhang mahalaga sa buhay ng tao
• Nobelang Tauhan: binibigyang-diin sa
nobelang ito ang katauhan
ng pangunahing tauhan,mga hangarin,
kalagayan, sitwasyon, at
pangangailanganbinibigyang-diin sa
nobelang ito angkatauhan ng
pangunahing tauhan, mga hangarin,
kalagayan, sitwasyon, at
pangangailangan
Pilipinas
Panahon ng Kastila
• Ang Commission Permanente
de Censura ang sumusuri ng
mga akdang pampanitikan na
nilalathala upang siguraduhin
na walang ano mang paglaban
sa pamahalaang Kastila.
2 uri ng nobela sa panahon ng
Kastila.
• Nobelang Pangrelihiyon nagbibigay diin sa kabutihangasal
• Nobelang Mapaghimagsik nagbibigay diin sa kalayaan,
reporma, pagbabago, at diwang
nasyonalismo
Mga Nobela sa Panahon ng Kastila.
• Ang Noli me Tangere at El Filbusterismo ni Jose
Rizal na ang paksa ay tungkol sa Himagsikan.
• Doctrina Christiana ni Padre Juan de Placencia
at Padre Domingo Nieva na tungkol sa
relihiyon.
• Urbana at Felisa ni Padre Modesto de Castro na
tungkol kagandahang asal at relihiyon.
• Barlaan at Josaphat ni Padre Antonio de Borja
na tungkol sa relihiyon.
• Ninay ni Pedro Paterno
• Ang Bandido ng Pilipinas ni Graciano- Lopez
Jaena na tungkol sa paghihimagsik.
Panahon ng Amerikano
• Nahahati sa tatlong panahon ang kasaysayan ng
nobela noong panahon ng Amerikano, ang Panahon
ng AklatanBayan (1900-1921), Panahon ng Ilaw
at Panitik (1922-1934) at Panahon ng
MalasarilingPamahalaan (1934-1942). Noong
Panahon ng Akalatan, naging maunlad ang nobela na
tumatalakay sa mga paksain tungkol sa pag-ibig,
paghihimagsik, buhay lalawigan at karanasan.
Inilalathala sa mgapahayagan ang mga nobela na
payugtu-yugto o hinahati sa parte ang nobela sa mga
kabanata. SiLope K. Santos, ama ng Balarilang
Tagalog ang nagsimula ng ganitong paglalathala.
Halimbawa ng mga pahayagan.
•Ang Kapatid ng
Bayan
•Muling Pagsilang
•Ang Kaliwanagan
Mga nobelang nailathala ng mga
pahayagan.
• Salawahang pag- ibig ni Lope K. Santos
• Unang Bulaklak ni Valeriano Hernandez
Peña na nilathala sa Ang Kaliwanagan
• Nena at Neneng ni Valeriano Hernandez Peña
na nilathala sa Ang Kapatid ng Bayan
• Mag-inang Mahirap ni Valeriano Hernandez
Peña na nilathala sa Muling Pagsilang
• Sampaguitang Walang Bango (1918) ni Inigo
Ed Regalado
• Dumating ang panahon ng ilaw panitik, hindi
naging maunlad nobela at nahalina ang mga
nobelista na sumulat tula at maikling
kuwento.
Mga nobela:
a. Mutyang itinapon ni Rosalia Aguinaldo
b. Magmamani ni Teofilo Sanco
• Noong panahon ng Malasariling Pamahalaan,
bumaba ang urin ng nobela dahil sa
pagkakahilig ng mga tao sa mga tula at
maikling kwento at pagbabago ng panahon.
Panahon ng mga Hapon
• Noong Panahon ng Hapon,
hindi rin naging maunlad
ang nobela dahil sa
kakulangan sa materyales
(papel) at niliitan ang mga
letra (sa Liwayway)
Mga Nobela sa panahon ng Hapon
Halimbawa ng nobela sa panahong ito:
• Tatlong Maria - Jose Esperanza Cruz
• Sa Lundo ng Pangarap - Gervacio
Santiago
• Lumubog ang Bitwin - Isidro Castillo
• Sa pula, sa puti ni Francisco Soc
rodrigo
Panahon ng Republika
• Noong panahon ng Ikatlong
Repulika ng Pilipinas, walang
pagbabago sa sistema ng pagsulat ng
nobela at naging tradisyunal.
Tumatalakay ng mga paksain
tungkol sa nasyonalismo,
isyung panlipunan at
naglalayong mangaliw ng mambabasa.
Halimbawa ng nobela sa panahon na ito
• Sa Mga Kuko ng Liwanag - Edgardo
Reyes
• Binhi at Bunga - Lazaro Francisco
• Dekada 70 - Lualhati Bautista
• Luha ng Buwaya - Amado V.
Hernandez
• Mga Ibong Mandaragit - Amado V.
Hernandez
• Daluyong - Lazaro Francisco
Bagong Lipunan (1972kasalukuyan)
• Noong panahon ng batas
militar hanggang kasalukuyan,
tumatalakay ang mga nobela ng mga
paksain tungkol sa reporma, pag-ibig,
ugaling Pilipino, pamilya, pangarawaraw na pamumuhay. Nagbalik ang
nobela sa romantisismo na nailalathala
sa Liwayway at nasa pamantayang
komersyal.
Mga Nobela ng
Panahon ng
Republika
•Ginto ang
Kayumangging
Lupa - Dominador
Mirasol
•Maling Pook,
Maling Panahon,
Dito, Ngayon Lualhati Bautista
Dekada 50
• Lumaganap sa panahong ito ang
problema sa lupa at insureksiyon
kung kaya, lumutang ang mga
paksang may kinalaman sa mga
suliraning panlipunan at
kakaibang larawan ng buhay sa
mga nobela.
Mga Nobela ng Dekada 50
• “Maganda pa ang Daigdig” ni Lazaro
Francisco.
• “Pagkamulat ni Magdalena” nina
Alejandro Abadilla at Elpidio Kapulong.
• “Ang Tundo man ay may Langit din” Ni
Andres Kristobal Cruz
• “Mga Ibong Mandaragit” ni Amado V.
Hernandez
Dekada 60
• Tinatayang sa panahong ito nagsimula
na ang kabi- kabilang protesta laban sa
bulok na sistema ng pamahalaan. Sa
unang tatlong taon ng dekada 60 ay
nanatili ang mga nobelang maromansa,
samantalang sa kalagitnaan ng dekada
ay nagsimula na ang pakikilahok sa
pagmumulat tungkol sa mga
problemang kinakabaka ng karamihang
mamamayan.
Mga nobela ng Dekada 60
• “Daluyong” ni Lazaro Francisco
• “Luha ng Buwaya” ni Amado V. Hernandez
• “Apoy sa Madaling Araw” nina Dominador
Mirasol at rogelio Ordoñez.
• “Sa Kagubatan ng Lungsod” at “Sa mga Kuko
ng Liwanag” ni Edgardo M. Reyes.
• “Dugo sa Kayumangging Lupa” ni Efren R.
Abueg
• “Ipaglaban mo ako” at “Nagbabagang Paraiso”
ni Liwayway Arceo
Dekado 70
• Nagpatuloy sa dekadang ito ang paglalathala ng mga
nobela. Isa sa mga namayagpag na magasin ay ang
Liwayway. Sa magasing ito ,nalatahala ang karamihan sa
mga nobelang nabanggit sa dekada 60. ang lantarang
pagwagayway ng bandilang pula ay lumaganap sa
panahong ito. Kabi- kabila ang mga rali at protesta ng
mga estudyante, manggagawa at magsasaka sa kalsada
hanggang sa ipatupad ni pangulong Ferdinand Marcos
ang batas milita. Natahimik ang mga lansangan.
Nabusalana ang bibig ng mga mamamayan at halos
mapuno ang mga kulungan sa mga bilanggong pulitikal.
Naging maigting ang pamumuna ng mga nobelista sa
lipunan.
Mga Nobela ng Dekada 70
• “Mga Buwaya sa Lipunan at Satanas sa Lupa” ni
Celso Al Carunungan.
• “Madilim Ang Langit sa Bayan ko” ni Jose
Mercedes.
• “Nangluhod sa Katihan” nina Fausto Galaruan at
Gervasio Santiago.
• “Canal de la Reina” ni Liwayway Arceo
• “Ito ang Rebolusyon at Judas Iscariot” nina
Clodualdo del Mundo at Gervasio Santiago
• “Ginto ng Kayumangging Lupa” ni Dominador
Mirasol
Dekada 80
• Ang nobela sa panahong ito ay
karamihang nasa pamantayang
komersiyal, lalo na iyong isinulat na
ang pananaw ay nakatuon sa
pagkapili nito upang maisapelikula.
Muling naibalik ang romantisismo
sa mga nobelang lumabas sa
Liwayway at ang mga manunulat na
may layunin ay nawala.
Mga Nobela ng Dekada 80
• “Gapo” ni Lualhati Baustista
• “Mga Tinapay sa Ibabaw ng Tubig” ni
Reynaldo A. Duque
• “Tutubi, Tutubi, Wag kang Magpahuli sa
Mamang Salbahe” ni Jun Cruz Reyes.
• Kulang ng isa sa Sandusena Ba’t di pa
magkasya sa sa Labing- isa Nalang” NI
Victor Francisco
• “Bata, Sinaksak isinilid sa Baul” ni tony
Perez
Mga Nobela ng Dekada 90
• “Ang kaulayaw ng Agila” ni Lilia
Santiago
• “Bulaklak ng Maynila” ni
Domingo Landicho
• “Malaybay” ni Edmund Coronel
• “Moog” ni Buenaventura Medina
•
•
•
•
Mga Nobela Kasalukuyang panahon
“Kung paano Ko Inayos Ang buhok
Matapos ang mahab- Haba Ring
Paglalakbay” ni Norman Wilwayco
“Unang Ulan ng Mayo” ni Eleen Sicat
“Gerilya” ni Norman Wilwayco
“Ang Banal na Aklat ng mga Kumag”
ni Allan Alberto Derain