Transcript Rząd - Konspekty

BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE
PAJĘCZAKÓW
Filogeneza pajęczaków
WIJE
SKORPIONY
Sylur
Wyjście na ląd
Paleozoik
Najstarsze stawonogi:
Trylobity, skorupiaki i staroraki
Koniec proterozoiku
Wykształcenie chitynowego
pancerza oraz wieloczłonowych
odnóży
WIELOSZCZETY
Gromada:
Pajęczaki (Arachnida)
Rząd:
Scorpiony
(Scorpionida
)
Pająki
(Aranea)
Zaleszczotki
(Pseudoscor
pionida)
Kosarze
(Opilionida)
Roztocza
(Acarina)
Wspólne cechy stawonogów i
pierścienic
• Wspólny plan budowy ogólnej
• Podobieństwo budowy układu nerwowego
• Występowanie odnóży turgorowych,
dwugałęzistych
• Obecność metanefrydiów
Budowa zewnętrzna
NOGOGŁASZCZKI
SZCZĘKOCZUŁKI
GŁOWOTUŁÓW
ODNÓŻA
KROCZNE
ODWŁOK
KĄDZIOŁKI PRZĘDNE
Szczękoczułki
•I para odnóży
•Może mieć na
końcu wykształcone
sztylety, pazurki lub
szczypce
•Służą głównie do
chwytania pokarmu
Nogogłaszczki
•II para odnóży
•Pełnią głównie
funkcje narządów
dotykowych
•Ponadto mogą
pełnić różnorakie
funkcje: kroczne,
kopulacyjne, chwytne
Budowa wewnętrzna
Układ pokarmowy
Gardziel
Gruczoł
jadowy
Otwór
gębowy
Gruczoł
trawienny
Jelito
środkowe
Jelito tylne
Układ wydalniczy
Gruczoł
biodrowy
Cewki
Malphighiego
Układ krążenia
Aorta
przednia
Serce
Ostia
Układ oddechowy
Płucotchawka
Płucotchawka
•Występuje od 1
do 4 par
•Znajdują się w
odwłoku
•Budową
przypominają
stos kartek lub
płytek
Układ nerwowy
Mózg
Obrączka
okołogardzielowa
Zwoje
brzuszne
Oczy
Oczy:
•1-6 par
•Najczęściej występują
4 pary
•Budowa kubkowata
bądź pęcherzykowata
•Zawsze proste, nie
występują oczy
złożone
Włoski czuciowe
Rozmnażanie i rozwój
• Pajęczaki są rozdzielnopłciowe
• Zapłodnienie wewnętrzne
• Niektóre skorpiony jajożyworodne lub
żyworodne, reszta pajęczaków jajorodna
• Z wyjątkiem zaleszczotków i roztoczy
występuje rozwój prosty.
Kądziołki przędne
Przegląd systematyczny
pajęczaków
Rząd: Skorpiony (Scorpionida)
• Znaczne rozmiary ciała (do 18 cm)
• Ciało wyraźnie segmentowane
• Nogogłaszczki przekształcone w potężne
szczypce
• Na końcu odwłoka kolec jadowy
• Żyją głównie w klimacie ciepłym i gorącym
Pandinus imperator – stasznik wielki
Euscorpius italicus – skorpion włoski
Euscorpius carphaticus –
skorpion karpacki
Rząd: zaleszczotki (Pseudoscorpionida)
• Budową ciała przypominają skorpiony
• Nie posiadają wydłużonego odwłoka oraz
kolca jadowego
• Ujście gruczołów jadowych na końcach
szczypiec
• Zwierzęta pospolite
Chelifer cancroides –
zaleszczotek książkowy
Neobisium muscorum
Rząd: pająki (Aranea)
• Szczękoczułki zakończone potężnymi kolcami
jadowymi
• Segmentacja całkowicie zatarta
• Wiele gatunków buduje sieci łowne
• Doskonali drapieżcy
Araneus diadematus –
krzyżak ogrodowy
Tegenaria domestica –
Pająk domowy
Hogna tarantula –
tarantula apulijska
Salticus scenicus –
skakun szybki
Argyroneta aquatica – Topik wodny
Rząd: kosarze (Opilionida)
• Często mylone z pająkami
• Cechą charakterystyczną są bardzo długie i
cienkie odnóża
• Posiadają zdolność autotomii
• W większości drapieżne, niektóre odżywiają
się martwymi szczątkami roślinnymi i
zwierzęcymi
Phalangium opilio– kosarz zwyczajny
Jak odróżnić kosarza od pająka?
Rząd: roztocze (Acarina)
•
•
•
•
Najmniejsze ze wszystkich pajęczaków
Bardzo zróżnicowana grupa systematyczna
Posiadają owalny, nico spłaszczony kształt
Wiele gatunków jest pasożytami
Ixodes ricinus –
kleszcz pastwiskowy
Argas reflexus–
Obrzeżek gołębi
Tetranychus urticae –
przędziorek chmielowiec
Eriophyes piri –
Szpeciel gruszowy
Hydrachna globosa –
wodopójka kulista
Tyroglyphus sp. –
rozkruszek
Sarcoptes scabei – świerzbowiec
ludzki
Dziękuję za uwagę