Transcript Pagbabagong Pangkabuhayan ng mga Pilipino sa - CTL

Pagbabagong
Pangkabuhayan
ng mga Pilipino
sa Panahon ng
mga Amerikano
Tatlong pangunahing layunin ng
Amerika sa pagpapatupad ng
edukasyon sa Pilipinas
1. Palaganapin ang demokrasya
2. Sanayin ang mga Pilipino sa
pagkamamamayan
3. Ipakalat sa buong kapuluan ang
wikang Ingles
Sistema ng Edukasyon
Mayo 1898 – itinatag sa Corregidor ang unang
Amerikanong paaralan matapos ang labanan sa
Maynila.
Agosto 1898 – pitong paaralan ang binuksan sa
Maynila sa ilalim ng pamamahala ni Fr. William
McKinnon
1898 – itinalaga si Lt. George P. Anderson bilang
unang superintendent ng mga paaralan sa
Maynila
Sistema ng Edukasyon
1903 – itinatag ang Bureau of Education at si Dr.
David Barrows bilang unang direktor.
Binuksan din ang mga pang-araw at pang-gabing
paaralan sa mga bayan at lalawigan.
Karamihan sa mga panggabing paaralan ay para
sa mga matatanda na nagnanais matuto ng
salitang Ingles.
Sistema ng Edukasyon
Sa lahat ng paaralan, ang mga mag-aaral ay
tumatanggap ng libreng aklat, kuwaderno, lapis
at tsokolate.
Sundalong Amerikano ang unang guro ng mga
Pilipino sa pag-aaral ng wikang Ingles.
Thomasites ang tawag sa unang grupo ng mga
sinanay na Amerikanong guro nan dumating sa
Maynila sakay ng USS Thomas noong Agosto 23,
1901.
Ang mga gurong Thomasites
Literatura at Pamamahayag
Ingles – wikang gamit sa lipunan ng mga Pilipino
noon.
Fernando Maramag – unang natatanging
Pilipinong makata sa Ingles
M. De Garcia Concepcion – unang Pilipinong
makata na tumanggap ng parangal sa ibang
bansa
Literatura at Pamamahayag
Godofredo Rivera at Jose Garcia Villa –
sumulat ng mga tula at maikling kuwento
sa wikang Ingles.
Jose Corazon de Jesus (Huseng Batute) at
Florentino Collantes – kampeyon sa
balagtasang Pilipino
Severino Reyes – nakilala sa tawag na
“Lola Basyang” dahil sa kuwentong
pambata na sinulat niya. Tinanyag din
siyang “Ama ng Nobelistang Tagalog
Literatura at Pamamahayag
American Soldier – unang pahayagang Amerikano
ang umiikot sa bansa noong Agosto 10, 1898.
The Independent – itinatag ni Vicente Sotto ng
Cebu noong 1915, ito ang unang Pilipinong
babasahin sa Inglatera.
The Philippine Herald – itinatag ni Manuel Quezon
noong 1920
Literatura at Pamamahayag
Mga iba pang babasahin na pagmamay-ari ng
pamilyang Roces ng Maynila:
 La
Vanguardia
 The Tribune
 Taliban
Sining at Arkitektura
Dakilang Arkitekto
1. Juan F. Nakpil
2. Juan M. Arellano
3. Andres Luna de San Pedro
4. Pablo S. Antonio
Sining at Arkitektura
Dakilang Iskultor
1. Guillermo Tolentino
2. Severino C. Fable
Dakilang Pintor
1. Fabian de la Rosa
2. Fernando Amorsolo
3. Victorio C. Edades
Agham, Teknolohiya at Kalusugan
National Research Council – itinatag noong
1933 upang umunlad ang agham sa
bansa.
 Dr. Eliodoro Mercado – dalubhasa sa
leprosy
 Dr. Angeles Arguelles – unang Pilipinong
Direktor ng Kawani ng Agham
 Dr. Cristobal Manalang – dalubhasa sa
tropical malaria
Agham, Teknolohiya at Kalusugan
Dr. Pedro Lantin – dalubhasa sa typhoid
fever
 Dr. Eduardo Quisumbing – dalubhasa sa
mga halamang orchids
 Dr. Leopoldo Uichangco – isang magaling
na entomologist o dalubhasa sa mga
insekto

Agham, Teknolohiya at Kalusugan
Bureau of Health and Quarantine Service –
itinatag upang mabantayan ang kalusugan
ng mga tao.
 Napigilan nila ang epidemyang
nakamamatay tulad ng cholera, smallpox at
peste na kumitil sa libu-libong buhay
 Binuksan din ang mga pagamutan,
puericulture centers at mga klinika.
 Ipinakilala ang makabagong paraan ng
panggagamot at paggamit ng mga
mahuhusay na gamot.
Transportasyon at Komunikasyon
Maraming tulay at mga kalsada ang ipinagawa
 Binili sa British Company ang Manila-Dagupan
Railway noong 1917 at ginawang Manila
Railroad Company at ngayong Philippine
National Railway.
 Itinayo ang MERALCO o Manila Electric
Company pinalitan nila ang mga carruajes ng
mga sasakyang de-kuryente o tranvia noong
1905.
 Dinala din nila ang mga sasakyang kotse, trak at
motorsiklo

Transportasyon at Komunikasyon
 Pinaunlad
nila ang mga sasakyang pantubig sa
pamamagitan ng steam tugboat, fast
motorboats at ocean liners.
 Ipinakilala nila ang mga sasakyang
panghimpapawid. Ang unang eroplanong
lumipad sa Maynila ay Carnival noong 1911.
 Itinatag noong 1930 ang PATCO o Philippine
Aerial Taxi Company at INAEC o Iloilo-Negros Air
Express noong 1933 bilang komersyal na
eroplano.
Transportasyon at Komunikasyon
 Dumating
sa bansa ang China Clipper – unang
Pan-American Airways na eroplano noong
Nobyembre 29, 1935 matapos ang mahabang
byahe nito mula California hanggang Maynila.
Sa kasalukuyan kilala ito bilang Philippine Airlines
ang unang airline sa Asya
 Dinala ang unang serbisyo ng telepono noong
1905.
 Radiophone sa pagitan ng Maynila at lungsod sa
ibang bansa noong 1933
 Special mail delivery, registered mail, telegrams
at money orders
Sistema ng Pananalapi
 Philippine
Currency Act – Marso 3, 1903 –
nilalaman ng batas na ito ang pagbabago ng
sistema ng pananalapi sa bansa sa
pamamagitan ng pagpapalabas ng bagong
barya na nakabatay sa ginto.
-
o
o
o
Pinalitan ng bagong baryang pilak ng Pilipinas. Si
Melencio Figueroa ang nagdisenyo ng barya.
Itinayo sa Maynila noong 1901 ang unang
bangkong Amerikano, ang American Bank
Itinatag din ang Philippine Postal Savings Bank
noong 1906
Philippine National Bank noong 1916
Kalakalan at Industriya
 Mga
Batas na nagtakda sa kalakalan ng
Pilipinas at Amerika
1902 – binawasan ng Kongreso ng America
ang tariff sa mga produktong iniluluwas ng
Pilipinas sa Amerika ng 25%.
Kalakalan at Industriya
 Payne-Aldrich
Act – Ipinasa ang batas na
ito noong 1909 na nagtataguyod nag
bahagyang malayang kalakalan sa
pagitan ng Amerika at Pilipinas
 Underwood-Simmons
Act – itinaguyod ng
batas na ito noong 1913 ang pagtatatag
ng lubos na malayang kalakalan sa
pagitan ng Ameirka at Pilipiinas
Kalakalan at Industriya
 1935
– Ang kalakalan sa bansa ay 50%
ang hawak ng mga Tsino, 25% para sa
mga Pilipino, 20% sa mga Hapon at 5%
para sa ibang mga dayuhan.
 Pumasok ang industriyalisasyon sa bansa.
 Ipinakilala ang makabagong teknolohiya
at makina sa mga Pilipino.
 Nagpatayo ng mga pabrika ng asukal,
cigar at sawmills at ricemills
Kalakalan at Industriya
 Naitayo
ang industriya ng sapatos sa
Marikina, paghahabi ng tela sa Ilocos,
palayok sa Pampanga at Rizal at bakya
at woodcarving sa Laguna.
 Umunlad ang mga malalaking industriya
ng pagmimina, pangingisda, paggawa
ng copra at food preservation.
Agrikultura
 Itinatag
ang Bureau of Agriculture noong
1902.
 Sinimulan nito ang makabagong
pananaliksik sa taniman, makabagong
paraan ng pagtatanim at paglaban sa
mga peste upang mapaunlad ang
agrikultura sa bansa.
 Hinikayat din ang paggamit ng mga
magsasaka ng mas mabuting paraan ng
pagtatanim.
Agrikultura
 Maraming
irigasyon o patubig ang
ipinagawa ng mga Amerikano.
 Noong
1903, mayroong 815 500 na
taniman sa buong bansa. At noong 1935,
tumaas ito sa bilang ng 2 milyong
taniman.
Pamayanan at Panahanan
 Tinipon
ng mga Amerikano ang mga
Pilipino na manirahan sa isang organisado
at maayos na pamayanan.
 Subdivisions at villages na siyang naging
batayan ng maayos na pamumuhay ng
mga tao.
 Chalet, bungalow, apartment at marami
pang iba
 Gumamit ng bakal at semento,
galvanized iron sheets o yero
Pagkain at Pananamit
 Pagkaing
de lata – corned beef, pork and
beans, hamburgers, french fries
 Sa
istilo ng pananamit, ang dating mga
mahahaba at balot na balot na damit ng
mga kababaihan ay napalitan ng
maiiksing palda
Relihiyon
 Protestantismo
– relihiyong dala ng mga
Amerikano.
 Ipinamahagi ni Mr. C. B. Randall ang mga
unang kopya ng bibliyang Protestante sa
bansa
 Nagkaroon ng iba’t ibang sekta ang
Protestantismo: Episccopalian (1908)
Methodists (1908), Baptists (1900),
Congregationalists (1902) United Brethren
of Disciples of Christ (1905) at Seventh Day
Adventistts (1905)
Relihiyon
 Aglipayan
o Philippine Independent
Church – sinimulan ito ni Isabelo delos
Reyes at naging pangulo si Obispo
Maximo Gregorio Aglipay noong Oktubre
1902.
 Iglesia ni Kristo – itinatag ni Felix Manalo
 Nagkaroon ng unang obispong Pilipino, si
Rev. Jorge Barlin (1906) at unang
Pilipinong arsobispo na si Most Rev.
Gabriel Reyes (1934)
Kalagayang Sosyal ng mga
Kababaihan
 Unti-unting
tinamasa ang mga
karapatang nararapat na ibigay sa
kanila.
 Malaya na silang nakapamamasyal sa
ibang lugar, nakapagsisimba at may mga
kasambahay o katulong na sa kanilang
tirahan.
Libangan, Musika at Sayaw
 Pangalan:
Tom, Joe, at marami pang
tunog Amerikanong pangalan.
 Libangan:
basketball, golf, softball, tennis,
baseball at marami pang iba
 Sayaw:
waltz, tango, salsa, boogie, foxtrot
 Musika:
Jazz at rock 09277608602
at iba