Transcript Etniciteit als sociolinguïstische factor.

Sociolinguïstiek
Bijeenkomst 6
Bijeenkomst 6
1
Presentatie: tweetalig opvoeden.
2
Bespreking artikel Etniciteit als sociolinguïstische factor.
3
Bespreking hoofdstuk 1 ‘Het einde van de standaardtaal’.
4
Les ontwerpen vmbo.
Tweetalig opvoeden
Youtube: tweetaligheid, meertalige opvoeding,
Groeimee
Meertaligheid Prof. Goorhuis-Brouwer (Klaas Hoorn)
Etniciteit als sociolinguïstische factor
Etniciteit als sociolinguïstische factor zien naast sociale
klasse, sekse en leeftijd = hypothese voor toekomstig
onderzoek: Ad Backus
Het Nederlands van Turken, Marokkanen is een
sociolinguïstische bepaalde vorm van variatie en niet te
bezien vanuit het tweede-taalverwervingsperspectief.
Tweede taalverwerving
Immigranten die het Nederlands als tweede taal leren.
Prototypische leerders (typische T2-leerders):
immigranten die op volwassen leeftijd Nederlands
leren en kinderen van immigranten die op latere
leeftijd naar Nederland kwamen en vrij laat begonnen
met het Nederlands te verwerven.
Kinderen die in Nederland geboren zijn en al vroeg
contact met het Nederlands hadden: geen T2-leerders
te noemen.
Taalvaardigheid en ideologie
Als immigranten van de tweede generatie zo goed
Nederlands spreken, waarom is er dan toch het alom
gevoelde taalprobleem?
1. Velen spreken wel Nederlands, maar het verkeerde
Nederlands.
2. Het probleem wordt in taalkundig opzicht benaderd,
terwijl het meer een sociaal probleem is (tweetaligheid
wordt als een obstakel voor het taalvermogen gezien).
Tweetaligheid: variatie op drie fronten
1.Taalvaardigheid in de niet-etnische taal (het Nederlands).
2.Het taalgebruik zelf binnen de groep.
3.Het taalgebruik van de groep afgezet tegen andere groepen.
1. Taalkeuzepatronen kunnen invloed hebben op
taalvaardigheidsniveaus.
2. Tweetalige immigranten zullen minder vaak Nederlands met
elkaar praten, waardoor impliciete normen iets minder
vastliggen.
3. Variatie-linguïstiek: de invloed van achtergrondfactoren van
sprekers, zoals sociale klasse, regionale afkomst, leeftijd of sekse
op het taalgebruik ( Engels van zwarte mensen in de VS).
Accommodatie
Mensen gaan net zo praten als de mensen waarmee ze
veel contact hebben.
Accommodatie is een universeel proces.
Accommodatie is een basisbegrip in de
sociolinguïstiek.
Taalverschuiving
Als immigranten Nederlands gebruiken voor hun
dagelijkse gesprekken ondergaan ze taalverschuiving.
Interference through shift: interferentie van de ene
(moedertaal) taal in de andere (dominante tweede taal)
taal.
Native speaker = moedertaalspreker
Het begrip moedertaal is van geen waarde in smalle
betekenis.
Het komt vaak voor dat mensen die vanaf hun vijfde
jaar de taal hebben geleerd deze taal even goed spreken
als mensen die dezelfde taal vanaf hun geboorte
hebben leren spreken.
Dialectsprekers komen pas veelvuldig met het
Standaard Nederlands in aanraking als zij naar school
gaan.
Mensen kunnen native speaker van meerdere talen
zijn. Zij wijken nauwelijks af van eentalige sprekers van
de betreffende talen.
De taalvaardigheid van de native speaker
Drie problemen:
•
In welke variëteit iemand geacht wordt vaardig te zijn.
•
Taalvaardigheid is moeilijk te meten.
•
Native speakers kunnen door taalverlies, op latere
leeftijd minder vaardig worden in hun eerste taal.
Allochtonen die het Nederlands veel gebruiken en dat
doen vanaf hun vroege jeugd, zijn native speakers van het
Nederlands.
Achterstand van de standaardvariëteit
Allochtonen kunnen native speakers zijn van het
Nederlands en toch een achterstand hebben waar het
gaat om de beheersing van de standaardvariëteit.
Hetzelfde geldt voor autochtonen.
Inner Circle Englishes en Outer Circle Englishes
In voormalige koloniën begonnen meer afwijkende
variëteiten te emanciperen, waarmee verschillende
standaarden van het Engels ontstonden.
Deze taal is niet de moedertaal, maar de tweede of derde
taal.
Inner Circle Englishes: Amerikanen en Engelsen
Outer Circle Englishes: postkolonialen
Binnen Nederland
Sprekers van regionale dialecten binnen Nederland:
binnenste cirkel
Allochtonen van de tweede generatie: buitenste cirkel
Wat is de basis van de dichotomie?
Waarom spreken we niet gewoon van dialectale diversiteit?
Taalkundigen zijn er namelijk niet in geslaagd
systematische taalkundige verschillen aan te tonen tussen
de varianten van de taal uit de binnenste cirkel en die uit
de buitenste cirkel.
Standaardtaal heilig?
Limburgse variant van het Nederlands, Turkse variant
van het Nederlands.
Hoe meer toegang tot de standaardtaal, hoe groter de
economische kansen.
Backus: te veel waarde gehecht aan de standaard.
Voldoen aan de standaardnormen is onrealistisch.
Tweetaligen zullen door interferentie fouten maken,
waar ze niet zo gek veel aan kunnen doen.
Opvatting Backus
Regionale accenten vinden we niet storend. Zo zouden we
ook moeten wennen aan een grotere variatie op andere
gebieden van de taal.
Het lijkt erop dat etnische afkomst onevenredig veel meer
veroordeeld wordt dan andere sociolinguïstische factoren,
zoals leeftijd, sekse, sociaal-economische klasse.
Wat is jouw ervaring?
Wat is jouw mening?
Taalverloedering
Keek op de week
Mehmet Pamuk bij de groenteboer
Unox zakenpraat
Straatpraat De Nederlandse Taal