Transcript Eten i acetylen

ETEN I
ACETYLEN
Opracowała Lucyna Kołodziej
ETEN
Eten (etylen) C2H4 – organiczny związek
chemiczny, najprostszy możliwy alken ,
węglowodór nienasycony.
WŁAŚCIWOŚCI
Eten jest gazem bezbarwnym, o słodkawym zapachu.
Jest substancją łatwopalną.
Rozpuszcza się bardzo dobrze w rozpuszczalnikach
niepolarnych np. arenach i alkanach.
W mieszaninie z powietrzem jest wybuchowy oraz
podczas ogrzewania pod zwiększonym ciśnieniem.
Temperatura wrzenia –103,80 C, pali się świecącym
płomieniem.
WYSTĘPOWANIE I OTRZYMYWANIE
W stanie naturalnym występuje w niewielkich ilościach w gazie ziemnym.
Otrzymywany jest na skalę techniczną podczas:
 termicznego rozkładu węglowodorów gazowych i ciekłych ,
 z gazowych produktów procesów rafinacji ropy naftowej
 gazów koksowniczych
Niewielkie ilości etylenu do celów laboratoryjnych można otrzymać w
wyniku odwodnienia etanolu przez wkraplanie go do gorącego kwasu
siarkowego lub podczas ogrzewania etanolu z tlenkiem glinu:
C2H5OH → C2H4↑ + H2O
Można też otrzymać poprzez ogrzewanie folii polietylenowej (reakcja
depolimeryzacji):
-[-CH2-CH2-]-n → n C2H4↑
ZASTOSOWANIE
Etylen jest jednym z podstawowych surowców przemysłu
petrochemicznego.
Stosowany jest do produkcji polietylenu i wielu kopolimerów,
etylobenzenu (do produkcji styrenu), tlenku etylenu,
chloropochodnych (chlorek winylu, dichloroetan), etanolu i
wyższych alkoholi alifatycznych.
Etylen jest hormonem roślinnym, stymulującym opadanie liści,
dojrzewanie owoców, starzenie się roślin. Wydzielany jest
przez praktycznie wszystkie części rośliny.
W przechowalniach owoców skuteczne usuwanie
etylenu wydzielanego przez owoce zapobiega ich
przedwczesnemu dojrzewaniu. Natomiast przed
sprzedażą owoce poddaje się działaniu etylenu w celu
szybkiego doprowadzenia ich do stanu dojrzałości.
Takiemu zabiegowi standardowo poddaje się banany,
które zbierane są zielone, w stadium dojrzałości
zbiorczej i po dotarciu na miejsce przeznaczenia dla
uzyskania jednolitych jakościowo owoców poddane są
zabiegowi gazowania etylenem przez okres 4-7 dni.
ACETYLEN
Etyn (acetylen, C2H2) – organiczny związek
chemiczny, najprostszy węglowodór nienasycony z
szeregu homologicznego alkinów.
WŁAŚCIWOŚCI
szerokie granice wybuchowości w powietrzu: 2,4% – 83% obj.
 czysty acetylen nie ma zapachu, jednak zazwyczaj zawiera
zanieczyszczenia związkami siarki i fosforu , które nadają mu
nieprzyjemny zapach
 bardzo słabo rozpuszczalny w wodzie i innych rozpuszczalnikach
polarnych, rozpuszcza się jednak bardzo dobrze w acetonie
 po osiągnięciu pewnego ciśnienia ulega wybuchowemu rozkładowi wg
reakcji:
C2H2 → 2C + H2
 wobec węgla aktywnego jako katalizatora ulega reakcji polimeryzacji
 na powietrzu (zawierającym 21% tlenu) spala się niecałkowicie ze
względu na bardzo dużą procentową zawartość węgla w cząsteczce
(92,3%):
2C2H2 + O2 → 4C + 2H2O
 ulega reakcji addycji (przyłączenia)
 ulega reakcjom spalania

OTRZYMYWANIE
Hydroliza karbidu (węgliku wapnia):
CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2
 Niewielkie ilości tego gazu powstają również w łuku
elektrycznym wytworzonym w atmosferze wodoru pomiędzy
elektrodami grafitowymi:
2C + H2 → C2H2
 piroliza metanu CH4
2CH4 _2000 °C_͕ C2H2 + 3H2
 eliminacja fluorowca
C2H2Cl2 + Zn → C2H2 + ZnCl2

ZASTOSOWANIE
w palnikach acetylenowo-tlenowych do
spawania i cięcia metali (acetylen w dużej ilości
tlenu spala się w temperaturze 3100 °C)
 w lampie acetylenowej do oświetlenia
 w przemyśle chemicznym (m.in. do produkcji
tworzyw sztucznych)
 acetylen o wysokiej czystości stosowany może
być do narkozy jako tzw. narcylen

Acetylen zaliczany jest do gazów „duszących fizycznie”.
Wykazuje działanie narkotyczne. Nie jest bezpośrednio
toksyczny na błony śluzowe układu oddechowego,
jednak poprzez zmniejszenie ilości tlenu w powietrzu,
prowadzi do hipoksji, której objawami mogą być
zaburzenia ruchowe, przyspieszenie akcji serca,
przyspieszenie oddechu i trudności w koncentracji.