Prezentacja 1
Download
Report
Transcript Prezentacja 1
Paulina Gawęda gr. B1
Pierwiastek niezbędny do syntezy:
hemoglobiny (Hb), mioglobiny (Mb)
Składnik niektórych związków
enzymatycznych (oksydazy, peroksydazy
żelazowe, cytochromy)
Związane z transerryną, ferrytyną i
hemosyderyną
Zawartość w organizmie zdrowej kobiety:
10 – 28 µmol/l
Zawartość w organizmie zdrowego
mężczyzny:
14 – 32 µmol/l
U dzieci zawartość znacznie mniejsza
Stanowi: 3,5 – 5 g :
75% - Fe funkcjonalne (Hb, Mb, enzymy)
25% - Fe zmagazynowane (ferrytyna)
Zmienność okołodobowa (rano wyższe
stężenie)
Wpływ diety (9,5 – 15 mg Fe z dietą)
Stan zapalny (Fe )
Hemoliza (Fe )
Menstruacja (utrata ok. 1,5 mg Fe/dobę)
Ciąża (utrata ok. 2 mg Fe/dobę)
Całkowicie związane z transferryną
Hemoglobina
Mioglobina
Ferrytyna
Transferryna
Haptoglobina
Hemosyderyna
Hepcydyna
Laktoferryna
Czerwony barwnik krwi
Białko zawarte w erytrocytach, którego
główną funkcją jest przenoszenie tlenu
Budowa:
tetramer (4 podjednostki białkowe)
każda podjednostka zawiera
niebiałkowy hem
hem z centralnie położonym Fe2+ wiąże
cząsteczkę tlenu
Białko globularne magazynujące tlen w
mięśniach
Grupę prostetyczną stanowi hem z
centralnie położonym Fe2+
(Fe2+ -> Fe3+ powoduje utratę
aktywności mioglobiny)
Białko magazynujące Fe (Fe2+ w formie
uwodnionej – bezpieczne dla komórki)
Białko ostrej fazy
Wysycona w ok. 30%
st. 100 µg/l odpowiada 1g
zmagazynowanego Fe
st.<15 µg/l => objaw bezwzględnego
niedoboru Fe
Ocena gospodarki Fe:
ferrytyna
hemoglobina
rozpoznanie
N
N
Nie ma niedoboru
N
Spadek ilości Fe
zmagazynowanego
Niedokrwistość (na tle
niedoboru Fe)
N
Inna przyczyna
niedokrwistości
stężenia:
stężenia:
- niedobór Fe
- przeładowanie Fe
- niedoczynność
- infekcje wirusowe
tarczycy
- zapalenia
- niedobór wit. C
- nowotwory
- nadczynność
tarczycy
Białko transportujące jony żelaza w
surowicy i innych płynach
zewnątrzkomórkowych do powstających
w szpiku erytrocytów
Apotransferyna – transferyna
niewysycona żelazem
1 cząst. transferryny transportuje 2 atomy
Fe3+
pH =>
powinowactwo
2,0 – 3,6 g/l
wysycenie: 15% – 45%
Niedobór Fe =
wysycenia
Poziom transferryny zmienia się dopiero,
gdy zapasy Fe zostają wyczerpane
Zespoły utraty białka (zespół
nerczycowy)
Przedawkowanie Fe
Choroby wątroby
Infekcje, nowotwory, przewlekła dializa
Niedobór wit. B12, kw. foliowego
Wrodzony niedobór transferryny (bardzo
rzadko)
Niedokrwistości z niedoboru Fe
Zaburzenia wchłaniania Fe
Leczenie estrogenami
Ciąża
Izolowane oznaczanie stężenia jest
nieprzydatne
pomiar st. Fe + st. transferryny = wskaźnik
nasycenia transferryny żelazem (miernik
gospodarki Fe)
TIBC
UIBC
Białko ostrej fazy
Wiąże wolną Hb we krwi => ochrona Fe
przed utratą z moczem (Hb związana z
haptoglobiną nie ulega filtracji)
Kompleks hemoglobina – haptoglobina
ulega fagocytozie w uk. siateczkowo –
śródbłonkowym (Fe wykorzystane do
produkcji kolejnych RBC)
Białko zawierające Fe w formie
koloidalnej
Powstaje gdy podawane pozajelitowe
Fe jest w nadmiarze (np. przy częstych
transfuzjach)
Prawdopodobnie produkt częściowej
degradacji ferrytyny
Białko, pełni kluczową rolę w regulacji
metabolizmu Fe
Hamuje:
absorpcję Fe z jelita cienkiego
uwalnianie Fe z makrofagów
transport Fe przez łożysko
Produkcja hepcydyny jest stymulowana
przez zwiększające się zapasy Fe i przez
infekcje (przy ostrych stanach zapalnych
możliwa niedokrwistość)
Zapasy Fe => hepcydyna
Infekcje =>
hepcydyna
Wagowa
Wersenianowa
Kolorymetryczna z tiocyjanianem
(Fe2+ -> Fe3+)
Kolorymetryczna z fenantroiną (pomiar
spektrofotometryczny)
Polarograficzna
Absorpcyjna spektrometria atomowa
(ASA)
Uwalnianie transferryny przez obniżenie
pH
Redukcja Fe3+ do Fe2+
Kompleksowanie z chromogenem
zawierającym reaktywną grupę
–N=C-C=N
TIBC
UIBC
sTfR
Test doustnego obciążenia Fe
Ferrytyna (immunochemicznie)
Stężenie Fe w surowicy/osoczu, gdy
transferryna jest w 100% wysycona Fe
1 mol transferryny transportuje 2 mole Fe
Wykonując TIBC można pośrednio
poznać stężenie transferryny
Kobiety:
40 – 80 µmol/l
Mężczyźni:
45 – 70 µmol/l
Stan
St. Fe w osoczu
Transferryna i
TIBC
Wysycenie
transferryny
Niedokrwistość z
niedoboru Fe
niskie
wysokie
niskie
Niedokrwistość w
chorobach
przewlekłych
niskie
niskie
N
Ciąża lub
antykoncepcja
(nie ma
niedoboru Fe)
N
wysokie
niskie
Wynik odzwierciedla pojemność dla Fe
wolnych miejsc je wiążących w
transferrynie
UIBC = TIBC - [Fe]
Prawidłowo:
27 – 60 µmol/l
anemia z niedoboru Fe
choroby przewlekłe
Mierzony w osoczu/ surowicy (ELISA)
Oznaczenie pomaga zróżnicować
niedokrwistość:
z niedoboru Fe – sTfR podwyższone
chorób przewlekłych – sTfR norma
Odzwierciedla całkowitą ilość
receptorów transferryny połączonych z
komórkami
Prawidłowo:
2 – 4,5 mg/l
1g siarczanu żelazowego doustnie
Prawidłowo:
wzrost nie przekracza 35 mmol/l w 180
min. testu
Zaburzenia wchłaniania żelaza –
„płaska” krzywa wchłaniania
Oznaczanie stężenia żelaza nie jest
odpowiednie do oceny statusu
żelaza w organizmie!!!
Dlaczego?:
-> st. Fe zależy od podaży
-> hemoliza powoduje wzrost poziomu Fe
-> różnice w st. Fe w tym samym dniu
mogą wynosić >10%, a z dnia na dzień
>20%
-> w ostrych stanach zapalnych i
przewlekłych chorobach st. Fe spada
niezależnie od jego zawartości w
organizmie
Rytm dobowy:
rano – prawidłowe, popołudniu – niskie, w
nocy – bardzo niskie
Cykl miesiączkowy
Ciąża
Spożycie żelaza
Antykoncepcja
Zapalenie wątroby:
bardzo wysokie Fe (ferrytyna z
uszkodzonych hepatocytów)
Zapalenia i nowotwory
Niedobór żelaza (niedokrwistości)
Nadmiar żelaza (hemochromatoza)
Dieta
5 – 10mg
wchłanianie
1-2mg/doba
wydalanie
1-2mg/doba
wchłanianie
wydalanie
Objawy:
- zmęczenie
- szumy w głowie
- zapalenie kącików ust
- brudnobrązowy kolor skóry
- wygładzenie języka
wchłanianie
wydalanie
Objawy:
- bóle stawów
- bóle brzucha
- osłabienie
- nadmiar Fe uszkadza narządy
wewnętrzne
Choroba
Fe
TIBC
Ferrytyna
Niedobór Fe
niskie
wysokie
niskie
Przewlekła
choroba
niskie
niskie
N
Nadmiar Fe
wysokie
niskie
wysokie
Zatrucie Fe
wysokie
N
N