Transcript HGD-traject: intakefase

Dagoverzicht
1.
2.
3.
4.
5.
Theorie HB
Zorgcontinuüm fase 0 en 1
HGD-traject
Handelen en evalueren
Diagnostisch materiaal
1
HGD-traject
Eerst aanmelding of onthaal van de vraag
Vervolgens het besluitvormingsproces:
1.
2.
3.
4.
5.
Intakefase
Strategiefase
Onderzoeksfase
Indiceringsfase
Adviesfase
Dan handelen en evalueren
2
HGD-traject: aanmelding
Onthaal van de vraag
1. Bevragen
Welke hulpvraag?
Waarom nu precies?
Wie zit er vooral mee?
Inspanningen?
Betrokkenen?
2. Kort beschrijven waar CLB voor staat
3. Afspraak
3
HGD-traject: intakefase
Overzicht inhoud
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Vraag verhelderen
Wensen en verwachtingen?
Klacht analyseren: negatief en positief
Probleem analyseren
Veranderdoel?
Verklaringen klacht?
Mogelijke oplossingen?
Genomen maatregelen en effecten?
Vraagstellingstype?
Afstemming
4
HGD-traject: intakefase
4. Probleem analyseren
Alle ontwikkelingsgebieden exploreren (sterktes en zwaktes)
– Cognitief functioneren
– Communicatieve ontwikkeling
– Leerontwikkeling
– Lichamelijke, zintuiglijke en motorische ontwikkeling
– Sociaal –emotionele en gedragsmatige ontwikkeling
– Werkhouding en taakgedrag
5
HGD-traject: intakefase
4. Probleem analyseren
Relevante contextfactoren bevragen
Bestaande info benutten
– Rapporten, klasresultaten vorige schooljaren
– Info over genomen maatregelen en hun effecten
– Info over lezen, spelling en rekenen
– Info over motoriek
– ......
6
HGD-traject: intakefase
4. Probleem analyseren
Signalen:
– Ontwikkelingsvoorsprong (kleuters)
•
–
Herhaalde evaluatiemomenten op diverse ontwikkelingsdomeinen
Hoogbegaafdheid (> 6jaar)
•
•
•
•
•
•
•
•
Snel van begrip
Grote denk –en leerstappen
Verworven kennis goed toepassen
Groot probleemoplossend vermogen
Zoekt uitdagingen
Groot doorzettingsvermogen bij uitdaging
Sterke concentratie bij interesse
Perfectionistisch ingesteld
7
HGD-traject: intakefase
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Groot analyserend vermogen
Goed geheugen
Brede algemene interesse
Doorvrager
Scherp waarnemer
Verbaal vaardiger dan leeftijdsgenoten
Origineel gevoel voor humor
Creatief denkvermogen
Denkt buiten reguliere kaders
Indruk geestelijk vroegrijp
In staat tot zelfreflectie
Grote behoefte aan autonomie
Accepteert regels en tradities niet klakkeloos
Zoekt ontwikkelingsgelijken
8
HGD-traject: strategiefase
Inhoud
1. Kindkenmerken clusteren
bijzondere aandacht voor begaafdheidsfactoren
en niet-cognitieve persoonlijkheidskenmerken cfr. Heller
2.
3.
4.
5.
Contextkenmerken clusteren
Diagnostisch traject kiezen
Hypothesen en onderzoeksvragen formuleren
Cliënt informeren
9
HGD-traject: hypothesen
Meerdere hypothesen formuleren
Zie vraagstellingstype in intake
-
Onderkennende hypothesen
Voorbeelden
-
-
Deze leerling heeft een ontwikkelingsvoorsprong
Deze leerling is hoogbegaafd maar onderpresteert
Indicerende hypothesen
Voorbeelden
-
Cognitieve ontwikkelingsspelen dagen deze leerling uit
Coöperatief leren ontwikkelt de sociale vaardigheden van deze ll.
Het geven van verantwoordelijkheid bij het meewerken aan de
schoolkrant verhoogt de motivatie van deze leerling
10
HGD-traject: onderzoeksfase
Stappen
1.
2.
3.
4.
Wat onderzoeken?
Hoe onderzoeken?
Onderzoek uitvoeren
Resultaten verwerken en interpreteren
11
HGD –traject: onderzoeksfase
• Onderkenning en Indicering!!
Vooral intellectuele begaafdheid MAAR andere
begaafdheidsfactoren ook in kaart brengen!!
Meestal: combinatie van onderkenning en indicering
12
HGD-traject: onderzoeksfase
Wat onderzoeken? (cfr. Heller)
1. Begaafdheidsfactoren
2. Niet –cognitieve
persoonlijkheidsfactoren
3. Prestatiegebieden
4. Omgevingsfactoren
13
Wat onderzoeken?
• Begaafdheidsfactoren
– Intellectuele capaciteiten
– Muzikaliteit
– Creativiteit
– Sociale competenties
– Psychomotorische vaardigheden
14
Wat onderzoeken?
• Niet –cognitieve persoonlijkheidsfactoren
– Prestatiemotivatie
– Stressgevoeligheid
– Werk –en leerstrategieën
– Regulatievaardigheden
– Zelfvertrouwen/faalangst
15
Wat onderzoeken?
• Prestatiegebieden
– Sociale vaardigheden
– Kunstzinnige uitingen/creativiteit
– Abstract denkvermogen
– Spraak – en taalvaardigheid
– Logisch mathematisch denkvermogen
– Technische vaardigheden
– Sportprestaties/sportactiviteiten
– Natuurwetenschappelijk inzicht
16
HGD-traject: onderzoeksfase
Hoe onderzoeken?
• Onderzoeksmethodes combineren
1. Interview/gesprek met leerkracht, ouders,
leerling (zie bijlage )
2. Observatie
3. Instrument (test, schaal, vragenlijst)
4. Analyse materiaal
• Bronnen combineren
Ouders én leerkrachten én leerling
17
Hoe onderzoeken?
Wat?
Hoe?
Begaafdheidsfactoren
Intellectuele capaciteiten
Minimum één intelligentietest of een
combinatie van verschillende testonderdelen in functie van CHC
Muzikaliteit
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Creativiteit
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Sociale competentie
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Psychomotorische vaardigheden
Gesprek met leerkracht (LO), ouders en
leerling
18
[1]
Locus of control: de manier waarop mensen gebeurtenissen verklaren ofwel extern buiten hun invloed om ofwel intern met mogelijkheid tot zelfbepaling.
Hoe onderzoeken?
Wat?
Niet-cognitieve
persoonlijkheidsfactoren
Hoe?
Prestatiemotivatie
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Observatiegegevens
Stressgevoeligheid
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Observatiegegevens
Werk- en leerstrategieën
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Observatiegegevens
Locus of control
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Zelfvertrouwen/faalangst
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Observatiegegevens
19
Hoe onderzoeken?
Wat?
Prestatiegebieden
Hoe?
Sociale vaardigheden
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Observatiegegevens
Kunstzinnige uitingen/creativiteit
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Bekijken producten (tekeningen, knutselwerkjes,
muzikale expressie, stellen…)
Abstract denkvermogen
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Spraak-/taalvaardigheid
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Observatiegegevens
Logisch-mathematisch
denkvermogen
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Technische vaardigheden
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Producten
Sportprestaties/sportactiviteiten
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
Observatiegegevens
Natuurwetenschappelijk inzicht
Gesprek met ouders, leerkracht en leerling
20
Hoe onderzoeken?
Wat?
Hoe?
Omgevingsfactoren
Gezin/vrijetijdsbesteding
Gesprek met ouders en leerling
School/klas
Zie gegevens intake en school- en
CLB -dossier
Gesprek met ouders, leerkracht en
leerling
Ingrijpende levenservaringen
Gesprek met ouders en leerling
21
Onderzoeksresultaten
• Onderkennende diagnose ontwikkelingsvoorsprong
– IQ > 130
– Meerdere kenmerken uit probleemanalyse
– Verschillende domeinen van kvs hoge resultaten
22
Onderzoeksresultaten
• Onderkennende hypothese hoogbegaafdheid
– IQ > 130
– Meerdere kenmerken uit probleemanalyse
– Goede schoolresultaten/goede tot zeer goede score
op toetsen van verschillende leer –en vakgebieden
23
Onderzoeksresultaten
• Onderpresteerders
– IQ > 130
– Meerdere kenmerken van onderpresteren (zie
bijlage)
– Onderpresteren:
• Relatief of absoluut
• Situationeel of chronisch
24
HGD-traject: onderzoeksfase
Nog enkele vuistregels…
•
•
Nooit het cijfer als absolute grens nemen
Betrouwbaarheidsinterval!
Disharmonisch profiel
Aandacht voor sterktes en zwaktes
25
HGD-traject: onderzoeksfase
Resultaten verwerken & interpreteren
Vier mogelijkheden
1. hypothese aangenomen
2. hypothese onderbouwd
3. hypothese verworpen
4. hypothese aangehouden
26
HGD-traject: indiceringsfase
Inhoud
1. Integratief beeld schetsen (= diagnose)
2. Wat veranderen en waarom?
3. Opvoedings-, onderwijsbehoeften formuleren
4. Aanbevelingen formuleren
27
HGD-traject: indiceringsfase
Opvoedings-, onderwijs- en ondersteunings-behoeften
Enkele vbn.:
– De leerling heeft nood aan korte instructiemomenten
– De leerling heeft nood aan feedback die hem positief bekrachtigt en hem
kritisch begeleidt.
– De leerling heeft nood aan ouders die begrip en geduld opbrengen.
28
Indicering: aanbevelingen formuleren
Meest wenselijke aanbevelingen
Argumenten pro Argumenten contra
Maatregelen op school:
Maatregelen in de klas:
Maatregelen thuis:
Inspanning leerling zelf:
Externe hulp:
Minimaal noodzakelijke aanbevelingen
School:
Klas:
Thuis:
Leerling zelf:
Externe hulp:
29
Mogelijke aanbevelingen
•
•
•
•
•
•
•
•
Cognitief uitdagend spelmateriaal aanreiken
Uitdagend verrijkingsmateriaal aanbieden
Uitdagend verrijkingsmateriaal op het internet
Projecten uitwerken
Verantwoordelijkheden geven
De leerstof vlugger laten doorlopen
Leesmateriaal voor kleuters
Creatieve en muzikale activiteiten aanbieden
30
Mogelijke aanbevelingen
• Aanzetten tot sport en bewegingsactiviteiten
• Adequate werk –en leerstrategieën helpen
ontwikkelen
• Vrijetijdsbesteding waar talenten tot ontplooiing
kunnen komen
• Werken rond zelfvertrouwen/faalangst/…
• Begeleiding van de leerling op school
– Leren omgaan met emoties en levenservaringen
– Een dagboek laten aanleggen
31
Mogelijke aanbevelingen
• Klasgenoten leren omgaan met hoogbegaafde lln
• Opvoedingsondersteuning
• …….
32
HGD-traject: adviesfase
• Doel
• Komen tot akkoord over integratief beeld en advies
• Concrete afspraken maken
• Uitgangspunten en werkwijze
• Cliënt komt actief op de voorgrond
• Cliënt kiest tussen aangeboden alternatieven en neemt de
beslissing
• Gezamenlijk gesprek
33
HGD-traject: adviesfase
Stappen
1. Informeren
Aanbevelingen voorleggen
2. Overleggen
De keuze van de cliënt krijgt statuut van advies
3. Afspreken omtrent interventies en evaluatie
4. Verslaggeving indien nodig
Bv. Gemotiveerd verslag
34
Voorbeelden
•
•
•
•
•
•
•
•
uitdagend verrijkingsmateriaal laten ontdekken op internet;
verantwoordelijkheden geven;
in de kleuterklas leesmateriaal voorzien;
creatieve/muzikale activiteiten aanbieden, sport/bewegingsactiviteiten;
adequate werk- en leerstrategieën helpen ontwikkelen;
vrijetijdsbesteding voorstellen waar zijn talenten kunnen ontplooien;
werken rond zelfvertrouwen/faalangst, zelfstandigheid bevorderen;
opvoedingsondersteuning voor de ouders (omgaan met jaloerse reacties en
verwerping door broers en zussen, leren kaderen van vragen en emoties bij
hun hoogbegaafde kind, …);
• constructieve communicatie tussen school en ouders over de begeleiding van
hun kind met ontwikkelingsvoorsprong of hoogbegaafd kind;
• een school of studierichting zoeken die beter aansluit bij de noden van de
hoogbegaafde leerling;
• …
35
HGD-traject: adviesfase
G-verslag als maatregelen nodig zijn
Inhoud
•
•
•
•
•
•
Persoonsgegevens leerling
Gemotiveerde conclusie na multidisciplinaire diagnostiek
De sterktes en kwaliteiten van de leerling
De onderwijs- en opvoedingsbehoeften vd leerling
De ondersteuningsbehoeften vd lkracht en ou’s
De afgesproken ondersteunende maatregelen op school en de
begeleiding op school door CLB of externen;
• Redactiedatum, geldigheidsdatum en afspraken m.b.t. evaluatie.
36