Transcript pelota

Historia Ameryki Łacińskiej, cz. I
1. Mezoameryka okresu klasycznego
2. Organizacja polityczna ziem Majów
Dr Marta Kania, 2012/2013
Cechy Kulturowe Mezoameryki
(tzw. Lista Paula Kirchhoffa, 1943)
• Budowa monumentalnych kamiennych piramid i platform
schodkowych
• Podwójny system kalendarzowy (365 dni; 260 dni)
• Pismo, papier
• Wspólna w wielu punktach sfera sacrum (mity, wizja świata,
politeizm, animizm, wszechobecność)
• Ofiary z ludzi i rytualne samookaleczenia
• Rytualna gra w piłkę (pelota)
• Spójny model gospodarczy (uprawa kukurydzy, kakao, fasoli,
agawy, dyniowatych)
• Rzemiosło obsydianowe
Podział kulturowy okresu klasycznego
- Kultura Zapoteków, Stan Oaxaca, Dolina Oaxaca
- Kultura Veracruz Totonaków, Zatoka Meksykańska
- Teotihuacán, Centralny Meksyk
- Kultura Majów, Półwysep Jukatan
Mezoameryka – okres klasyczny
• Centralny Meksyk: około 150 – 650 r
rozwój, dominacja i upadek metropolii Teotihuacán
• Ziemie Majów: około 250 – 900/950r
pierwsze daty w tzw. Długiej Rachubie Kalendarzowej,
po załamanie się głównych ośrodków miejskich na
południowych terenach Jukatanu
Ziemie Majów
-
Okres klasyczny:
Południowa Gwatemala
Nizina Petén
Stan Chiapas, Meksyk
Zachodni Honduras
Okres klasyczny kultury Majów?
-
Rozwój i rozpowszechnienie pisma (inskrypcje)
Kalendarz według tzw. Długiej Rachuby
Ceramika polichromowana
Monumentalna architektura kamienna
MNAAM, Meksyk DF
organizacja społeczno –polityczna
ziem Majów
czy na terenie Jukatanu w okresie
prekolumbijskim istniało imperium Majów?
Glify – emblemy miast–państw Majów
Plan: N. Grube 2008
Glify-emblemy
-
Zidentyfikowane i odczytane w latach 60. XX wieku
Informacje o stosunkach wasalnych,
Informacje o sojuszach,
Nazwa dynastii panującej, imię K’ul Ajaw – świętego pana (władcy) i
nazwa ośrodka
Co stanowiło podstawę bogactwa i władzy K’uhul Ajaw?
Teorie dotyczące liczby miast-państw oraz charakteru relacji między nimi ?
O co rywalizowały królestwa w okresie klasycznym?
Stratyfikacja społeczna miast-państw – charakterystyka kolejnych grup
Relacje między miastami-państwami
w okresie klasycznym
wróg mojego wroga jest moim przyjacielem
S. Martin 2007, 162
Stratyfikacja społeczna
Władca K’ul Ajaw
Elity, kapłani, wodzowie
Skrybowie, kupcy, artyści
Rzemieślnicy, inżynierowie
Handlarze
Chłopi, robotnicy
Narodowe Muzeum Archeologii i Antropologii, Meksyk DF